Jesús Oñe'ẽ 10 kuñataĩre
1 Upe Tupã sãmbyhy yvága pegua kóichata. Oĩ vaekue 10 kuñataĩ, peteĩ pyhare ojapyhýva imba'e rendy ha pe kuñataĩ omendátava ndive osẽva ohuguãitĩ pe imenarãme. 2 Umi kuñataĩ apytégui, 5 itavy ha 5 iñakã porã. 3 Umi itavýva, ogueraha ramo jepe imba'e rendy, ndoguerahái heta ñandyry peichahágui oikotevẽve ramo guarã. 4 Umi iñakã porãva katu ogueraha imba'e rendy ha iñandyry ryru. 5 Pe menarã hi'arégui oguahẽ haguã, umi kuñataĩ hopehyipa ha ipahápe okepa. 6 Pyhare pyte rupi katu, oñehendu sapy'a peteĩ osapukái ha he'íva: “Oúma pe menarã. Peju pehuguãitĩ chupe!” 7 Upévo, opáy umi 10 kuñataĩ omyendy tuichave haguã umi imba'e rendy. 8 Umi 5 itavýva he'i umi 5 iñakã porãvape: “Peme'ẽmona oréve pende ñandyry. Ore mba'e rendy niko ogue potaitéma hína.” 9 Umi iñakã porãva katu he'i chupe kuéra: “Nahániri. Péicharõ niko opavave japytáta mba'eve'ỹre. Tapeho pejogua pene mba'erã.” 10 Ha umi 5 itavýva oho aja ñandyry joguávo, oguahẽ pe menarã. Ha umi kuñataĩ iñakã porã vaekue oike hendive mendahápe, ha upe rire pe okẽ oñemboty. 11 Upéi, ou jeývo umi kuñataĩ oho vaekue oñemu he'i: “Karai. Karai. Eipe'ána oréve pe okẽ!” 12 Ha'e katu he'i chupe kuéra: “Añetehápe ha'e peẽme, che ndapoikuaái.”
13 Ha upéi he'i Jesús: “Pejesarekóke peẽ, ha ani peke. Cháke ndapeikuaái araka'etépa ajúne che, yvypóraicha aju vaekue.”
Viru oheja vaekue hembiguái kuérape
(Lc 19.11-27)
14 Upe Tupã sãmbyhy yvága pegua kóichata. Oĩ vaekue peteĩ kuimba'e ohótava hína tetã mombyrýpe. Ohenói mbohapyve hembiguáipe ha oheja chupe kuéra iviru omomemby haguã chupe.
15 Pe iñakã porãvévape oheja hetave ha umi ambuépe katu michĩve. Pe tenonde guápe oheja 5.000 óro pehẽngue, pe ambuépe 2.000 ha pe tapykue guápe katu 1.000. Peteĩ-teĩme ome'ẽ upe ikatupyryháicha, ha upéi osẽ oho mombyry. 16 Upe 5.000 ohupyty vaekue, oho omomba'apo pe iviru ha omomemby 5.000 jey. 17 Upe 2.000 ohupyty vaekue oho avei omomba'apo pe iviru, ha omomemby jey 2.000. 18 Upe 1.000 ohupyty vaekue katu, oho oñotỹ pe ijára viru peteĩ yvykuápe.
19 Ha are rire, ou jey umi tembiguái jára ha oporandu chupe kuéra mba'épa ojapo raka'e pe viru chupe kuéra oheja vaekuére. 20 Tenondete ou hendápe pe hembiguái oguereko vaekue 5.000 ha ome'ẽ ijárape. Upekuévo he'i chupe: “Che ruvicha, 5.000 niko reheja vaekue chéve, ha kóina ápe hi'ári 5.000, amomemby vaekue ndéve.” 21 Ijára he'i chupe: “Iporã. Nde niko hína mba'apohára ikatupyry ha jeroviaháva. Ha jeroviapópe ikatu haguére aheja nde pópe viru michĩmi, hetaiteve ahejáta nde pópe. Eju javy'a che ndive.” 22 Upéi ou pe hembiguái oguereko vaekue 2.000, ha he'i ijárape: “Che ruvicha, 2.000 niko reheja vaekue chéve, ha kóina ápe hi'ári 2.000, amomemby vaekue ndéve.” 23 Ijára he'i chupe: “Iporã. Nde hína tembiguái ikatupyry ha jeroviaháva. Ha jeroviapópe ikatu haguére aheja nde pópe viru michĩmi, hetaiteve ahejáta nde pópe. Eju javy'a che ndive.” 24 Ha oguahẽvo pe hembiguái oguereko vaekue 1.000, he'i ijárape: “Che ruvicha, che niko aikuaa nde rejopy etereiha, ha remono'õvaha reñemitỹ'ỹ haguépe, ha rembyatývaha remosarambi'ỹ haguégui. 25 Akyhyjégui nde hegui, aha añotỹ yvy guýpe pe nde viru. Kóina, kóva ne mba'e hína.” 26 Upépe pe karai he'i chupe: “Nde tekove ate'ỹ. Mba'everã niko na ne porãi. Ha reikuaa porã amono'õha añemitỹ'ỹ haguégui, ha ambyatyha amosarambi'ỹ haguégui. 27 Upévare remoĩ vaerã mo'ã che viru ikatuhápe oñemomba'apo. Péicharõ aju jeývo aguenohẽ, imemby vaerã mo'ã chéve michĩmínte jepe ra'e.” 28 Ha he'i umi upépe hendive oĩvape: “Peipe'a chugui 1.000 oguerekóva ha peme'ẽ pe 5.000 oguerekóvape. 29 Upe oguerekóvape, oñeme'ẽvéta ha hembypáta chupe. Upe oguereko'ỹvagui katu, ojepe'áta pe michĩmi oguerekóva jepe, ha mba'evete ndopyta mo'ãi chupe. 30 Ko tembiguái pituápe katu pemosẽ okápe pytũmbýpe. Ha upépe ojahe'o soróta ha hãi mante opururũta.” ,
Tetã nguéra oñembojovakeha ára
31 Che, yvypóraicha aju vaekue, ajuha árape mburuvicha guasúicha umi Tupã remimbou kuéra ndive, ajúta aguapy che guapyha jeguápe. 32 Ha opa tetãgua kuéra oñembyatypáta che renondépe, ha che oipe'áta ojuehegui, ku ovecha rerekua oipe'aháicha ijovecha ha ikavara kuéra ojuehegui. 33 Amoĩta umi ovecha che akatúa gotyo ha umi kavara katu che asu gotyo. 34 Upépe che ha'éta umi che akatúa gotyo guápe: “Peju, peẽ che Túva pende rovasa vaekue. Peju ha peñemomba'e Tupã sãmbyhýre ha'e voi ojapo vaekue iñepyrũmbýpe peẽ guarã. 35 Che ñembyahýi ramo guare, peẽ che mongaru vaekue. Che yuhéi ramo, peẽ che mboy'u vaekue. Ha aiko ramo mombyrygua ramo, peẽ che moguahẽ vaekue pende rógape. 36 Che opívo ramo, peẽ che monde vaekue. Che rasy ramo, peẽ che andu vaekue. Ha añemyakãsã ramo, peẽ peju vaekue che rendápe.” 37 Upépe umi heko potĩva he'íne: “Ore Jára, araka'e piko ndéve rohecha ne ñembyahýi ramo ha romongaru? Araka'e piko rohecha nde yuhéi ha romboy'u? 38 Araka'e piko ndéve rohecha mombyrygua ramo, ha romoguahẽ ore rógape? Araka'e piko nde opívo ha romonde? 39 Araka'e piko ndéve rohecha nde rasy ramo, térã reñemyakãsã ha roho ne andúvo?” 40 Ha che ha'éta chupe kuéra: “Añetehápe ha'e peẽme, pejapóva peteĩva ko'ã che ryvy kuéra michĩvévare, che rehe pejapo ramo guáicha.”
41 Upéi katu che ha'éta umi che asu gotyo guápe: “Pejei che ypýgui, pende rehe Tupã ojahéima. Tapeho pe tata ogue'ỹvape oñembosako'i vaekue Aña ha iñirũ nguérape guarã. 42 Che ñembyahýi ramo guare, peẽ na che mongarúi vaekue. Che yuhéi ramo, na che mboy'úi vaekue. 43 Aiko ramo mombyryguáva ramo, na che moguahẽi vaekue pende rógape. Che opívo ramo, na che mondéi vaekue. Che rasy ramo ha aime añemyakãsãhápe, na che andúi vaekue.” 44 Upépe ha'e kuéra he'íta chéve: “Ore Jára, araka'e piko ore rohecha ne ñembyahýi ramo, térã nde yuhéi, térã mombyrygua reiko ramo, térã nde opívo, térã nde rasy, térã reñemyakãsãhápe, ha ndéve noroipytyvõi?” 45 Ha che ha'éta chupe kuéra: “Añetehápe ha'e peẽme, opa mba'e ndapejapói vaekue peteĩva umi michĩvévare, che rehe ndapejapói ramo guáicha.” 46 Ha ko'ãva ohóta ñenupã opa'ỹháme, ha umi heko potĩva katu tekove opa'ỹháme.
Las diez muchachas
1 »En el reino de Dios pasará lo mismo que sucedió en una boda. Cuando ya era de noche, diez muchachas tomaron sus lámparas de aceite y salieron a recibir al novio. 2 Cinco de ellas eran descuidadas, y las otras cinco, responsables. 3 Las cinco descuidadas no llevaron aceite suficiente, 4 pero las cinco responsables llevaron aceite para llenar sus lámparas de nuevo.
5 »Como el novio tardó mucho en llegar, a las diez muchachas les dio sueño y se durmieron. 6 Como a la media noche, se oyeron gritos: “¡Ya viene el novio, salgan a recibirlo!”
7 »Las muchachas se levantaron y comenzaron a preparar sus lámparas. 8 Entonces las cinco muchachas descuidadas dijeron a las responsables: “Compartan con nosotras el aceite que ustedes traen, porque nuestras lámparas se están apagando”.
9 »Las cinco responsables contestaron: “No tenemos bastante aceite para darles también a ustedes. Es mejor que vayan a comprarlo.”
10 »Mientras las cinco muchachas descuidadas fueron a comprar aceite, llegó el novio. Entonces, las cinco muchachas responsables entraron con él a la fiesta de bodas, y la puerta se cerró. 11 Cuando las cinco descuidadas volvieron, encontraron todo cerrado y gritaron: “¡Señor, Señor, ábranos la puerta!”
12 »Pero el novio les contestó: “No sé quiénes son ustedes. No las conozco.”
13 »Por eso ustedes, mis discípulos, deben estar siempre alerta, porque no saben ni el día ni la hora en que yo volveré.
Los tres empleados
(Lc 19.11-27)
14 »En el reino de Dios pasará lo mismo que sucedió cierta vez, cuando un hombre decidió irse de viaje. Llamó a sus empleados y les encargó su dinero. 15 El hombre sabía muy bien lo que cada uno podía hacer. Por eso, a uno de ellos le entregó cinco mil monedas, a otro dos mil, y a otro mil. Luego se fue de viaje.
16 »El empleado que había recibido cinco mil monedas hizo negocios con ellas, y logró ganar otras cinco mil. 17 El que recibió dos mil monedas ganó otras dos mil. 18 Pero el que recibió mil monedas fue y las escondió bajo tierra.
19 »Mucho tiempo después, el hombre que se había ido de viaje regresó, y quiso arreglar cuentas con sus empleados. 20 Llegó el que había recibido cinco mil monedas, se las entregó junto con otras cinco mil y le dijo: “Señor, usted me dio cinco mil monedas, y aquí tiene otras cinco mil que yo gané.”
21 »El hombre le dijo: “¡Excelente! Eres un empleado bueno, y se puede confiar en ti. Ya que cuidaste bien lo poco que te di, ahora voy a encargarte cosas más importantes. Vamos a celebrarlo.”
22 »Después llegó el empleado que había recibido dos mil monedas, y le dijo: “Señor, usted me dio dos mil monedas, y aquí tiene otras dos mil que yo gané.”
23 »El hombre le contestó: “¡Excelente! Eres un empleado bueno, y se puede confiar en ti. Ya que cuidaste bien lo poco que te di, ahora voy a encargarte cosas más importantes. Vamos a celebrarlo.”
24 »Por último, llegó el empleado que había recibido mil monedas, y dijo: “Señor, yo sabía que usted es un hombre muy exigente, que pide hasta lo imposible. 25 Por eso me dio miedo, y escondí el dinero bajo tierra. Aquí le devuelvo exactamente sus mil monedas.”
26 »El hombre le respondió: “Eres un empleado malo y perezoso. Si sabías que soy muy exigente, 27 ¿por qué no llevaste el dinero al banco? Así, al volver, yo recibiría el dinero que te di, más los intereses.”
28 »Entonces el hombre dijo a sus ayudantes: “Quítenle a este las mil monedas, y dénselas al que tiene diez mil. 29 Porque al que tiene mucho se le dará más, y le sobrará; pero al que no tiene nada, hasta lo poco que tiene se le quitará. 30 Y a este empleado inútil, échenlo afuera, a la oscuridad; allí tendrá tanto miedo que llorará y le rechinarán de terror los dientes.”
El juicio final
31 »Cuando yo, el Hijo del hombre, regrese, vendré como un rey poderoso, rodeado de mis ángeles, y me sentaré en mi trono. 32 Gente de todos los países se presentará delante de mí, y apartaré a los malos de los buenos, como el pastor que aparta las cabras de las ovejas. 33 A los buenos los pondré a mi derecha, y a los malos a mi izquierda. 34 Entonces yo, el Rey, les diré a los buenos: “¡Mi Padre los ha bendecido! ¡Vengan, participen del reino que mi Padre preparó desde antes de la creación del mundo! 35 Porque cuando tuve hambre, ustedes me dieron de comer; cuando tuve sed, me dieron de beber; cuando tuve que salir de mi país, ustedes me recibieron en su casa; 36 cuando no tuve ropa, ustedes me la dieron; cuando estuve enfermo, me visitaron; cuando estuve en la cárcel, ustedes fueron a verme.”
37 »Y los buenos me preguntarán: “Señor, ¿cuándo te vimos con hambre y te dimos de comer? ¿Cuándo tuviste sed y te dimos de beber? 38 ¿Alguna vez tuviste que salir de tu país y te recibimos en nuestra casa, o te vimos sin ropa y te dimos qué ponerte? 39 No recordamos que hayas estado enfermo, o en la cárcel, y que te hayamos visitado.”
40 »Yo, el Rey, les diré: “Lo que ustedes hicieron para ayudar a una de las personas menos importantes de este mundo, a quienes yo considero como hermanos, es como si lo hubieran hecho para mí.”
41 »Luego les diré a los malvados: “¡Aléjense de mí! Lo único que pueden esperar de Dios es castigo. Váyanse al fuego que nunca se apaga, al fuego que Dios preparó para el diablo y sus ayudantes. 42 Porque cuando tuve hambre, ustedes no me dieron de comer; cuando tuve sed, no me dieron de beber; 43 cuando tuve que salir de mi país, ustedes no me recibieron en sus casas; cuando no tuve ropa, ustedes tampoco me dieron qué ponerme; cuando estuve enfermo y en la cárcel, no fueron a verme.”
44 »Ellos me responderán: “Señor, nunca te vimos con hambre o con sed. Nunca supimos que tuviste que salir de tu país, ni te vimos sin ropa. Tampoco supimos que estuviste enfermo o en la cárcel. Por eso no te ayudamos.”
45 »Entonces les contestaré: “Como ustedes no ayudaron ni a una de las personas menos importantes de este mundo, yo considero que tampoco me ayudaron a mí.”
46 »Esta gente malvada recibirá un castigo interminable, pero los que obedecen a Dios recibirán la vida eterna.»