Benjamín oho Egíptope
1 Canaánpe ivaive ohóvo upe ñembyahýi. 2 Opáma ohóvo Jacob rógape trígo ojegueru vaekue Egíptogui. Ha Upémarõ ha'e he'i ta'ýra kuérape:
—Tapeho jey Egíptope ha pejogua ñandéve trígo.
3 Judá he'i:
—Pe karai Egipto sãmbyhyhára he'i porã vaekue oréve ndoroike mo'ãiha hendápe, ndohói ramo ore ndive ore ryvy. 4 Remondo ramo ore ndive ore ryvy rohóta rojogua ndéve trígo 5 ỹrõ katu ahániri. Upe karai he'i porã vaekue: “Aníke peju che rendápe hese'ỹ!”
6 Jacob he'i chupe kuéra:
—Maerã voi piko peje chupe oĩha pende ryvy imitãvéva?
7 Ha'e kuéra he'i:
—Ha'énte voi oñepyrũ oporandu oréve ha he'i: “Oikove gueteripa pende ru? Oĩvépa ambue pende ryvy?” Ha ore niko romombe'úta mante chupe ha'e oporandúva. Mba'éicha piko roikuaáta he'ítaha: “Pejúke pende ryvy ndive”?
8 Judá he'i itúvape:
—Eheja toho che ndive upe mitã ha toroho pya'e. Ani ñamanomba jepe ñembyahýigui. 9 Topẽ che rehe ndagueruvéi ramo ndéve ko mitã ha tapyta ijaheipy ramo ne renondépe opa árape guarã. 10 Ipuku reíma niko hína. Aréma roju jey vaerã mo'ã!
11 Itúva he'i chupe kuéra:
—Pejapo katu upe pejéva upéicha ramo. Pemoĩ mba'e iporã porãvéva ko'a pegua pende vosápe ha peraha jopói ramo upe karaípe. Pemoĩ mimi aysy, eíra, mba'e ryakuã porã, insiénso, manduvi ha manduvi guasu. 12 Upe trígo repyrã pembojo'a, ha peme'ẽ jey chupe upe trígo repykue opyta vaekue pende vosa jurúpe. Oime vaerã niko ojavy ra'e hikuái. 13 Toho pene ndive pende ryvy ha tapeho pya'e. 14 Tupã Ipu'akapáva tomoheñói upe karai py'ápe poriahurereko ha topoi pende ryke'y opyta vaekuégui ha Benjamíngui. Ha che apyta ramo che ra'y kuéra rehe'ỹ, toiko oikóva che hegui.
Jejuhu jey José ndive
15 Ha'e kuéra ogueraha upe jopoirã, trígo repy jo'a ha Benjamín ave, oje'ói Egíptope ha oguahẽ José rendápe. 16 José ohecha Benjamín ouha hendive kuéra ha he'i hóga rerekuápe:
—Eraha ko'ã kuimba'e ógape. Ejuka peteĩ che rymba ha embichy ñandéve so'o. Ha'e kuéra okarúta che ndive ko asajépe.
17 Ha'e ojapo José he'i haguéicha ha omoirũ umi kuimba'épe José rógape. 18 Ha'e kuéra oñemondýi ojererahágui José rógape ha he'i ojupe: “Kóva oiko hína ñande rehe oñemoinge haguére trígo repykue ñande vosápe. Upévare ondyrýta hikuái ñande rehe peteĩ sapy'aitépe, oipe'áta ñande hegui ñane rymba vúrro ha ñande reraháta hembiguairã.” 19 Ha oguahẽvo hikuái óga rokẽme, oñemboja óga rerekua rendápe, 20 ha he'i:
—Nde karai, ore niko rojúma vaekue ko'ápe rojoguávo trígo. 21 Roho jeývo ore rógape ropyta ropytu'u tapépe ha roipe'ávo ore vosa, rojuhu peteĩ-teĩ vosa jurúpe ore trígo repykue. Ko'ágã rogueru rome'ẽ jey haguã upéva hekopete. 22 Rogueru avei trígo rojoguaséva pende hegui repyrã. Ore ndoroikuaái mávapa omoĩ ra'e upe trígo repykue ore vosápe.
23 José róga rerekua he'i chupe kuéra:
—Ani pejepy'apy! Tupã pende Jára ha pende ru Jára omoĩne ra'e pene mba'erã. Peẽ peme'ẽ vaekue chéve pende trígo repykue.
Upéi oguenohẽ hendápe kuéra Simeón. 24 Upe óga rerekua omoguahẽ chupe kuéra José rógape, omoĩka y ojepyhéi haguã ha omongaruka hymba vúrro kuéra. 25 Upérõ ha'e kuéra oguenohẽ ijopói oguahẽ mboyve José. Oje'e niko chupe kuéra okarutaha hikuái José ndive. 26 Oikévo José hógape, ojayvy joa henondépe ha ome'ẽ chupe ijopói. 27 Ha'e omomaitei chupe kuéra ha oporandu:
—Pende ru tujami peñe'ẽ hague chévepa oikove gueteri? Mba'éichapa oiko ha'e?
28 Ha'e kuéra he'i chupe:
—Ore ru oikove gueteri ha hesãimínte hína!
Oñesũ ha ojayvy hikuái henondépe. 29 Upérõ José oma'ẽ ijerekuévo ha ohecha Benjamínpe, ityvýra isýgui guare, ha he'i:
—Kóva piko pende ryvy imitãvéva peñe'ẽ hague chéve?
Ha he'i Benjamínpe:
—Tupã ta nde rovasa che ra'y!
30 José ipirĩmbaite ha hesay mo'ã ohechávo ityvýrape. Ndaikatu véima ramo ojejoko, osẽ pya'e upégui ha oike ikotýpe. Upépe oñemoĩ hasẽ. 31 Upéi ojovahéi ha ojejoko porã rire osẽ okápe ha he'i:
—Néike! Jaguapy katu jakaru!
32 José okaru peteĩ mesápe, ambue mesápe oñemongaru Jacob ra'y kuéra ha Egiptogua katu okaru ambue hendápe. Ha'e kuéra ndokaruséi hebréo kuéra ndive ndojapoígui mba'eve ramo chupe kuéra. 33 José ryke'y kuéra oguapy henondépe ha oñemoĩ hikuái ojoykére, oñepyrũvo ijypykuévagui, oguahẽ meve ipahaguévape, upéicha he'ígui José. Ha'e kuéra ohecha ramó upéva ha oma'ẽ joa ojohováre. 34 José oguenohẽka ohóvo peteĩ-teĩme hembi'urã imeságui voi, ha Benjamínpe hetave ome'ẽka. José ha ityke'ýra kuéra ho'u kaguy oñondive ha tuicha ovy'a.
Benjamín en Egipto
1 En todo Canaán el hambre seguía aumentando, 2 así que cuando se acabó el trigo que habían traído de Egipto, su padre les dijo:

—Vuelvan a Egipto y compren más trigo para que tengamos comida.

3-5 Pero Judá le dijo:

—El gobernador de Egipto claramente nos dijo que no va a recibirnos si no llevamos a nuestro hermano. Así que iremos a comprar trigo solo si dejas que él nos acompañe.

6 Su padre les dijo:

—¿Y para qué le dijeron que tenían otro hermano? ¿Por qué me causan tantos problemas?

7 Ellos le respondieron:

—Es que ese hombre nos hacía muchas preguntas acerca de nosotros y de nuestra familia. Que si todavía vivías, que si teníamos algún otro hermano. Nosotros no hicimos más que responderle. Jamás nos imaginamos que nos pediría llevar a nuestro hermano.

8 Por su parte, Judá le dijo a su padre:

—Si queremos seguir con vida, Benjamín tiene que venir con nosotros. Déjalo ir, y nos iremos enseguida. 9 Yo me hago responsable por él. Si no te lo devuelvo aquí mismo, toda mi vida cargaré con la culpa. 10 Francamente, si no hubiéramos dejado pasar tanto tiempo, ¡ya hubiéramos ido y vuelto dos veces!

11-13 Ante esto, su padre no tuvo más remedio que aceptar:

—Pues si no hay otra solución, llévense a su hermano y vuelvan ya a donde está ese hombre. Pero hagan lo siguiente: Llenen sus sacos con los mejores productos de nuestro país para regalárselos. Llévenle bálsamo, un poco de miel, algunas especias, y mirra, pistachos y almendras. Lleven también una doble cantidad de dinero, pues tienen que entregar el que les devolvieron en sus sacos. Tal vez lo pusieron allí por error. 14 Que el Dios todopoderoso haga que ese hombre les tenga compasión, y deje que Benjamín y su otro hermano regresen con ustedes. En cuanto a mí, si he de perder a todos mis hijos, tendré que aceptarlo.

15 Los hijos de Jacob tomaron los regalos, una doble cantidad de dinero, y a Benjamín, y a toda prisa se fueron a Egipto. Al llegar, se presentaron ante José, 16 y cuando José vio a Benjamín con ellos, le dijo al mayordomo de su palacio: «Lleva a esos hombres a mi casa, y prepara la comida. Mata un animal, porque al mediodía van a almorzar conmigo».
17 El mayordomo cumplió con sus órdenes y llevó a la casa de José a sus hermanos; 18 pero ellos se asustaron mucho y pensaron: «Este hombre nos ha traído a su casa por el dinero que se nos devolvió en el primer viaje. Lo que quiere es atacarnos, hacernos sus esclavos y quedarse con nuestros burros». 19 Por eso, al llegar a la entrada de la casa se acercaron al mayordomo de José y le dijeron:

20 —Señor, como usted sabe, la vez pasada vinimos a comprar trigo. 21-22 Y resulta que cuando paramos para pasar la noche, al abrir nuestros sacos cada uno de nosotros encontró allí su dinero. ¡No faltaba nada! Pero no sabemos quién lo haya puesto allí. Aquí lo traemos con nosotros, y también traemos más dinero para comprar más trigo.

23 El mayordomo los tranquilizó:

—No se preocupen, que todo está en orden. Yo recibí el dinero que ustedes pagaron. Tal vez el Dios de ustedes y de su padre les puso en sus sacos ese regalo.

Entonces sacó a Simeón 24 y a todos ellos los invitó a entrar en la casa de José; luego les dio agua para que se bañaran, y les dio de comer a sus burros. 25 Y como ellos ya sabían que José iba a comer con ellos al mediodía, prepararon los regalos para cuando él llegara.
26-28 Cuando José llegó a su casa, ellos se inclinaron delante de él y le entregaron los regalos que le habían llevado. Luego de saludarlos, José les preguntó si su padre aún vivía.
Ellos le respondieron:

—Así es, nuestro padre todavía vive, está bien de salud y listo para servirle.

29 José miró a su alrededor, y cuando vio a Benjamín, su hermano de padre y madre, les preguntó:

—¿Es este su hermano menor, del que me hablaron? ¡Que Dios te bendiga, hijo mío!

30 Tan conmovido quedó José al ver a su hermano, que salió de prisa, entró en su cuarto y se echó a llorar. 31 Luego se lavó la cara y, controlando sus emociones, salió y dijo:

—¡Sirvan ya la comida!

32 A José le sirvieron de comer aparte, porque los egipcios no comen con los hebreos, pues los consideran gente repugnante. 33 Los hermanos de José se sentaron frente a él según su edad, del mayor al menor, y unos a otros se miraban sin salir de su asombro. 34 Cuando les sirvieron de lo que José tenía en su mesa, a Benjamín le sirvieron cinco veces más que a los otros. Y bebieron con José y estuvieron muy alegres.