Jacob oguahẽ Labán rógape
1 Jacob oipykúi hape ha oho kuarahy resẽ gotyo.
2 Upeichahágui, oguahẽ peteĩ ykua ñu mbytépe oĩvape. Ijerekuévo opytu'u hína mbohapy ovecha aty, mymba kuéra hoy'uhápe jepi. Upe ykua juru oñemboty ita guasúpe. 3 Oñembyaty vovénte ovecha rerekua jepi ojepe'áva pe ita ykua jurúgui, ha oñemboty jey ovecha kuéra hoy'upa rire. 4 Jacob he'i chupe kuéra:
—Mamogua piko peẽ?
He'i hikuái:
—Ore Harán pegua.
5 Oporandu jey chupe kuéra:
—Peikuaa piko Nahor ra'y Labánpe?
He'i hikuái:
—Roikuaa.
6 He'i chupe kuéra:
—Mba'éichapa oiko ha'e?
He'i hikuái chupe:
—Oiko porãnteko. Péina itajýra Raquel ou hína ijovecha kuéra reheve.
7 Ha'e he'i chupe kuéra:
—Kuarahy niko ijyvate gueteri hína pembyatýma haguã pene rymba kuéra. Pemboy'úna ha peraha jey pemongaru.
8 Ha'e kuéra he'i:
—Ovecha kuéra oupa rire mante ikatu oñerenohẽ pe ita ykua jurúgui, ha oñemboy'u oñondivepa.
9 Oñe'ẽ gueteri hikuái ha oguahẽ Raquel itúva ovecha kuéra reheve, ha'e niko ovecha rerekua. 10 Jacob ohecha vove Labán rajy Raquélpe oñemboja ykuápe, oipe'a upe ita ykua mbotyha, ha omboy'u isy kyvy Labán ovecha kuéra. 11 Jacob ohetũ Raquélpe, hasẽ soro, 12 ha he'i chupe:
—Che hína Rebeca memby, nde ru reheguáva.
13 Raquel pya'ete oho omombe'u haguã itúvape. Labán, ohendúvo Jacob ou hague, osẽ huguãitĩvo. Oñañuã, ohetũ ha ogueraha chupe hógape. Upépe Jacob omombe'u opa mba'e ojehu vaekue chupe. 14 Labán he'i chupe:
—Nde niko añetehápe che ro'o ha che kãngue reheguáva.
Jacob opyta hendive peteĩ mes pukukue.
Jacob omenda Raquel ha Lea rehe
15 Labán he'i Jacóbpe:
—Nde che ryke'y ra'y ramo jepe, noromomba'apo rei mo'ãi. Aipota ere chéve, mbovýrepa remba'apóta chéve.
16 Labán itajýra mokõi. Ijypykue héra Lea ha upéva kypy'y Raquel. 17 Lea resa iporã asy, Raquel katu kuña ne porãmba jepéva. 18 Jacob iñakã raku Raquel rehe, ha he'i Labánpe:
—Amba'apóta ndéve 7 áño, nde rajy Raquel rehe.
19 Labán he'i:
—Iporãve ame'ẽ ndéve, ame'ẽ rangue oimeraẽvape. Epyta upéicha ramo che ndive.
20 Jacob omba'apo 7 áño Raquel rehe ha ohayhu etereígui chupe, umi áño ha'e ohasa oñandu'ỹre. 21 Upéi he'i Labánpe:
—Oñembotýma umi 7 áño ja'e vaekue. Eme'ẽ chéve nde rajy tamenda hese.
22 Labán ojapo karu guasu ñemenda rehegua maymávape guarã. 23 Pyhare katu ogueraha itajýra Lea, Raquel rendaguépe ha ome'ẽ chupe. Jacob oke hendive. 24 Labán ome'ẽ Léape hembiguairã hembiguái tee Zilpá. 25 Iko'ẽvo ára ambue, Jacob ohecha kuaa ome'ẽ hague chupe Lea, ha he'i Labánpe:
—Maerã piko rejapo péicha che rehe? Amba'apo kuri ndéve Raquel rehe. Mba'ére piko che mbotavy?
26 Labán he'i chupe:
—Ore apytépe niko kóicha: Ore norome'ẽi ore rajy imitãvéva, rome'ẽ mboyve itykéra. 27 Eha'arõ tohasa ko'ã 7 ára vy'a menda rehegua, upéi tame'ẽ avei ndéve ikypy'y remba'apo haguã chéve 7 añove.
28 Jacóbpe iporã upéicha. Ha opa rire upe 7 ára vy'a, Labán ome'ẽ avei chupe itajýra Raquel. 29 Raquélpe itúva ome'ẽ hembiguairã, hembiguái Bilhá. 30 Jacob oiko Raquel ndive ha ohayhuve chupe Léagui. Opyta itio rógape, omba'apove 7 áño.
Jacob ra'y kuéra
31 Léape ombotapykue iména ha ndoke py'ỹiri hendive. Upéicha ramo jepe, Tupã oipytyvõgui chupe, imemby heta. Raquélpe katu ndohejái imemby. 32 Lea hye guasu ha imemby peteĩ mitã kuimba'e ombohérava Rubén, ha he'i: “Ñandejára ohecha ajepy'apyha. Águi che ména che rayhútama.”
33 Hye guasu jey, imemby peteĩ mitã kuimba'e ha he'i: “Ñandejára ohecha aikoha ijaheipýrõ, ha oheja che memby jey.”
34 Upévare ombohéra imembýpe Simeón. Hye guasu jey ha mitã kuimba'e avei imemby. Upérõ he'i: “Ko'ágã che ména che rayhútama, ame'ẽma chupe mbohapy mitã kuimba'e.”
35 Ha ombohéra chupe Leví. Hye guasu jey, kuimba'e jey upe imemby ha osapukái: “Ko'ágã arohory Ñandejárape”.
Upévare ombohéra Judá. Upe rire naimembyvéi.
Jacob llega a Padán-aram
1 Jacob continuó su viaje y llegó al territorio que está al este de Canaán. 2 En el campo vio un pozo, del cual bebía agua el ganado. Junto al pozo descansaban tres rebaños de ovejas. El pozo estaba tapado con una gran piedra, 3 y solo se les daba agua a las ovejas cuando todos los pastores habían reunido a sus rebaños. Después de eso, volvían a tapar el pozo. 4 Jacob se acercó a los pastores que allí estaban y les preguntó de dónde eran. Cuando le dijeron que eran de Harán, 5 volvió a preguntarles:

—¿Conocen ustedes a Labán, el nieto de Nahor?

—¡Claro que sí lo conocemos! —contestaron.

6 —¿Y está bien de salud? —insistió.

Ellos respondieron:

—Bastante bien. Por cierto que ahí viene su hija Raquel con sus ovejas.

7 Entonces Jacob les sugirió:

—¡Falta mucho para que se oculte el sol! Mejor denles agua a las ovejas y llévenlas a los pastos, pues todavía no es hora de encerrarlas.

8 Pero ellos respondieron:

—No debemos darles agua todavía. Siempre esperamos a que todos los rebaños estén juntos, para destapar el pozo y darles de beber.

9 Aún estaban hablando cuando Raquel, que también era pastora, llegó con las ovejas de su padre. 10-12 Entonces Jacob quitó la piedra del pozo, y les dio agua a las ovejas; luego besó a Raquel y se echó a llorar. Después le dijo que eran primos, porque Labán era hermano de Rebeca. Al oír esto, Raquel salió corriendo a contárselo a su padre.
13 En cuanto Labán supo que allí estaba Jacob, el hijo de su hermana, rápidamente salió a su encuentro y, luego de abrazarlo y besarlo, se lo llevó a su casa. Una vez allí, Jacob le contó lo que había pasado. 14 Entonces Labán dijo: «¡Tú eres parte de mi propia familia!»
Jacob se casa con Lía y con Raquel
Un mes después de la llegada de Jacob, 15 Labán le dijo: «Tú no vas a trabajar gratis para mí, solo porque eres mi sobrino. Dime cuánto quieres que te pague».
16 Labán tenía dos hijas. La mayor se llamaba Lía, y la menor se llamaba Raquel. 17 Lía tenía unos ojos muy bonitos, pero Raquel era bonita de pies a cabeza. 18 Como Jacob se había enamorado de Raquel, le contestó a Labán:

—Quiero casarme con tu hija menor. Si aceptas, trabajaré para ti siete años.

19 Y Labán respondió:

—Trato hecho. Es mejor que se case contigo y no con un extraño.

20 Así fue como Jacob trabajó siete años por Raquel, pero era tanto su amor por ella que le parecieron unos cuantos días. 21 Cuando se cumplieron los siete años, Jacob le dijo a Labán: «Dame a Raquel, para que sea mi esposa».
22 Entonces Labán hizo una gran fiesta, e invitó a toda la gente del lugar. 23 Al llegar la noche, Labán tomó a Lía, se la llevó a Jacob, y Jacob tuvo relaciones sexuales con ella. 24 Como regalo de bodas, Labán le dio a su hija Lía una esclava llamada Zilpá. 25 A la mañana siguiente, cuando Jacob descubrió que se había acostado con Lía, le reclamó a Labán:

—¿Por qué me engañaste? ¡Yo me comprometí a trabajar para casarme con Raquel!

26 Labán respondió:

—No es nuestra costumbre que la hija menor se case antes que la mayor. 27 Pero si te comprometes a trabajar para mí otros siete años, después de una semana con Lía, te casarás con Raquel.

28 Jacob aceptó el trato, y una semana después se casó con Raquel. 29 Como regalo de bodas, Labán le dio a Raquel una esclava llamada Bilhá. 30 Y Jacob amó a Raquel más que a Lía, aunque tuvo que trabajar para Labán otros siete años.
Los hijos de Jacob y Lía
31 Como Dios vio que Jacob rechazaba a Lía, permitió que ella tuviera hijos, pero a Raquel no se lo permitió. 32 Lía quedó embarazada y tuvo un hijo, al que le puso por nombre Rubén, pues dijo: «Dios ha visto mi tristeza. Estoy segura de que ahora sí me va a querer mi marido».
33 Tiempo después, Lía volvió a quedar embarazada, y cuando tuvo a su segundo hijo exclamó: «Dios me dio también este hijo porque ha oído que mi esposo no me ama». Así que le puso por nombre Simeón, que significa «Dios oye».
34 Por tercera vez Lía quedó embarazada, y cuando tuvo a su hijo exclamó: «Ahora mi esposo va a sentirse más unido a mí, pues ya le he dado tres hijos». Por eso lo llamó Leví, que significa «unión».
35 Una vez más, Lía quedó embarazada, y cuando el niño nació, ella dijo: «Esta vez alabaré a Dios». Así que le puso por nombre Judá, que significa «alabanza». Y no volvió a tener más hijos.