1 Ne mandu'áke Tupã nde apoharére, ko'ágã ne mitãva ha ne'ĩra gueteri oguahẽ teko asy; ágãnte oguahẽne ára ere haguã: “Ára ahasáva ndoguerúi chéve vy'a.” 2 Ejapo ko'ágã ne'ĩrava gueteri ogue kuarahy, jasy ha umi mbyja ave, ha oĩva gueteri arai pe oky rire. 3 Oguahẽta ára umi mburuvicha guasu róga ñangarekoha oryryipávo ha oñesũvo umi ipy'a guasúva; mba'e ra'ỹi mongu'iha sa'i opytáne ha nomongu'ivéi chéne; umi oma'ẽva ovetã rupi, oñepyrũne ndohechavéi ohóvo. 4 Oguahẽvo upe ára, oñembotýne umi okẽ tape ári oĩva. Avati mongu'iha ryapu opáne ohóvo. Guyra kuéra opurahéine, ha noñehendúi chéne. 5 Umi yvateha oporomongyhyjéne, tapére katu oiméne oporombyaiséva.

Mbokaja oñepyrũne ipoty,
tuku oporomyangekóine
ha katuáva naiporãvéi chéne.
Yvypóra niko ohóma ouve'ỹ haguãgui,
ha oñehendúma umi tape rupi
hasẽ joáva imanóre.

6 Ne mandu'áke Tupã nde apoharére, ko'ágã ne'ĩrava oso nde rekove sã pláta guigua ha ojeka ku japepo óro guiguáva; ko'ágã ne'ĩrava ojeka ykua rembe'ýpe kambuchi ha ndosopái pe tukumbo y nohẽha. 7 Upéva riréku pe yvytĩmbo ojevýne yvýpe, yma guaréicha, ha ñane ágã oho jeýne Tupã rendápe, ko ha'éva ime'ẽhare. 8 Che, Ñemoñe'ẽhára, ha'e jey-jey:
Tavy reko poru rei, tavy reko poru rei!
Opa mba'e tavy reko poru rei!
Ipaha
9 Ha iñarandu javeve, upe Ñemoñe'ẽhára heta hetave arandu omoguahẽ tapicha yvypórape. Oñemoĩ avei oikuaaha'ã heta eterei ñe'ẽnga ha omoĩ hendaguãme porã. 10 Ojapo ikatúva guive ojuhu haguã umi ñe'ẽ iporãvéva, oheja kuatiáre umi añeteguáva. 11 Popíaicha umi iñarandúva ñe'ẽ, ha oñembyaty porã rire katu, yvyra hakua ojekutu porã vaicha, peteĩ ovecha rerekua año omoĩ vaekue. 12 Pe oñerenohẽva chugui kuéra niko, ñemomarandu tuicháva. Kuatia jehai heta ndopái araka'eve, ha ñeha'ã heta ojekuaave haguã oporomokane'õ. 13 Ñe'ẽ opáma. Oje'e vaerã oje'epáma. Embojerovia Tupãme ha ejapo hembiapoukapy, upéva niko tembiaporã tuichave oguerekóva yvypóra. 14 Tupã ojeruréne ñandéve ñamombe'u haguã chupe opaite mba'e jajapóva, ivaíva térã iporãva, ha jepevénte ra'e jajapo ñemiháme.
1 Acuérdate de tu creador
ahora que eres joven.
Acuérdate de tu creador
antes que vengan los días malos.
Llegará el día en que digas:
«No da gusto vivir tantos años».

2 Acuérdate de tu creador
antes que dejen de brillar
el sol, la luna y las estrellas.
Acuérdate de tu creador
ahora que después de la lluvia
las nubes siguen cargadas.

3 Llegará el día en que tiemblen
los guardianes del palacio;
llegará el día en que se doblen
los héroes de mil batallas.

Cuando llegue ese día,
habrá tan pocas molineras
que dejarán de moler;
las que espían por las ventanas
dejarán de asomarse a la calle;
4 las puertas de la casa
se cerrarán por completo;
el ruido del molino
parecerá perder fuerza,
y el canto de los pájaros
dejará de escucharse.

5 Cuando llegue ese día,
te darán miedo las alturas
y los peligros del camino.
Tu almendro echará flores blancas,
el saltamontes y la alcaparra
te resultarán una carga,
y no te servirán de nada.

Cuando llegue ese día,
irás camino al lugar
de donde ya no volverás,
y en la calle te rodearán
los que lamenten tu muerte.

6 Acuérdate de tu creador
antes que se hagan pedazos
el cordón de plata
y la vasija de oro;
antes que el cántaro
se estrelle contra la fuente
y la polea del pozo
se parta en mil pedazos.

7 Cuando llegue ese día,
volverás a ser polvo,
porque polvo fuiste,
y el espíritu volverá a Dios,
pues él fue quien lo dio.

8 Yo, el Predicador, declaro:
¡En esta vida nada tiene sentido!
¡Todo es una ilusión!
Palabras finales
9 Entre otras cosas, el Predicador se dedicó a enseñar a otros todo lo que sabía. Todo lo estudiaba con cuidado y lo investigaba a fondo. Además, hizo una gran colección de proverbios. 10 Siempre procuró expresar sus ideas de la mejor manera posible, y escribirlas con palabras claras y verdaderas.
11 Cuando los sabios hablan, sus palabras son como la vara que guía al buey. Sus colecciones de proverbios vienen de Dios, y son como las estacas que sostienen la tienda de campaña. 12 Pero yo les recomiendo a los jóvenes tener presente esto: ponerse a escribir muchos libros es cuento de nunca acabar, y ponerse a leerlos es un trabajo muy agotador.
13 Puedo terminar este libro diciendo que ya todo está dicho. Todo lo que debemos hacer es alabar a Dios y obedecerlo. 14 Un día Dios nos llamará a cuentas por todo lo que hayamos hecho, tanto lo bueno como lo malo, aunque creamos que nadie nos vio hacerlo.