Micaías omomarandu Acábpe ñorãirõ ouvaitaha chupe
(1 R 22.1-40)
1 Josafátgui oiko mburuvicha guasu ipira pire hetáva ha herakuã mombyrýva, ha ita'ýra omenda rupi Israelgua ruvicha guasu Acab reindýre, oiko avei chugui Acab pehẽngue. 2 Mbovymi áño rire, Josafat oho Samaríape ohechávo Acábpe. Kóva oguerohory chupe ha iñirũ nguérape, hérape ojukauka heta ovecha ha tóro ha oñeha'ã oñemoirũ hendive ondyry haguã oñondive Ramot Galaad guáre. 3 Ha upéicha Acab Israelgua ruvicha guasu oporandu Josafat Judá ruvicha guasúpe:
—Che moirũtapa ñandyry haguã Ramot Galaadgua rehe?
Josafat he'i chupe:
—Che ha che ñorãirõhára roime ne ndive ha ne ñorãirõhára ndive roike haguã ñorãirõme. 4 Opáichavo eporandu*f** raẽ Ñandejárape.
5 Israel ruvicha guasu ombyaty 400 maranduhára*f** Israel guápe ha oporandu chupe kuéra:
—Andyrýtapa Ramot Galaad guáre, térãpa nahániri?
Ha'e kuéra he'i chupe:
—Endyry katu! Tupã omoĩta chupe kuéra nde pópe.
6 Josafat katu oporandu:
—Ndaipóripa ápe ambue Ñandejára maranduhára ñaporandu haguã chupe?
7 Israel ruvicha guasu he'i Josafátpe:
—Oĩve hína peteĩ ha ha'e rupi ikatu ñaporandu Ñandejárape: upéva hína Micaías, Imla ra'y. Che katu ndacha'éi hese; araka'eve nde'íri chéve mba'eve iporãva, ivaíva meménte voi osẽ ijurúgui.
Josafat katu he'i chupe:
—Ani ere upéicha.
8 Upérõ mburuvicha guasu Israelgua ohenói hembijokuáipe ha he'i chupe:
—Pya'éke tou Micaías, Imla ra'y.
9 Mokõive mburuvicha guasu, pe Israelgua ha Josafat Judagua, omonde ijao jegua ha oguapy iguapyhápe pe ijyvatevehápe Samaría rokẽme, ha umi maranduhára ome'ẽ imarandu henondépe kuéra. 10 Sedequías, Quenaaná ra'y, ojapo ra'e ijupe vaka ratĩ fiérro guigua ha osapukái: “Péicha he'i Tupã: ‘Ko'ã vaka ratĩme rendyrýta sírio kuérare ha rehundipáta.’” 11 Ha opa maranduhára péichante avei oñe'ẽ. He'i hikuái mburuvicha guasúpe: “Endyry Ramot Galaad guáre ha nde pu'akáta hese, Ñandejára ome'ẽgui ndéve pe táva.”
12 Pe oho vaekue Micaías piári he'i chupe:
—Opa maranduhára, oĩ haguéicha, he'i mburuvicha guasúpe iporãva. Eñe'ẽke avei ha'e kuéraicha ha ere iporãva.
13 Micaías he'i chupe:
—Ñandejára rérape ha'e ndéve: pe Tupã he'ikávante ha'éta!
14 Upéicha oho mburuvicha guasu rendápe ha ha'e oporandu chupe:
—Micaías, rondyry vaerãpa Ramot Galaad guáre, térãpa nahániri?
Ha Micaías he'i:
—Pendyry katu ha pende pu'akáta hese, Tupã ome'ẽgui peẽme.
15 Mburuvicha guasu katu he'i chupe:
—Mboy jey piko ha'e vaerã ndéve remombe'u haguã chéve upe añeteguávante Ñandejára rérape?
16 Upérõ Micaías he'i:
“Ahecha opa Israelgua,
isarambi umi ka'aguýre,
ovecha herekua'ỹvaicha.
Ha Ñandejára he'i kuri:
‘Ko'ãva ndaijárai;
toho jey katu hikuái,
py'a guapýpe hóga kuérape’.”
17 Israel ruvicha guasu he'i Josafátpe:
—Ha'éma ndéve kuri: ko kuimba'e araka'eve nde'íri iporãva; ivaívante voi!
18 Micaías he'ive:
—Pe ere vaekuére, pehendúke ko'ágã pe he'íva Ñandejára: Ahecha chupe oguapýrõ iguapyhápe ha opa umi yvága pegua oñembo'y ijykére ijakatúa ha ijasu gotyo. 19 Upérõ Tupã oporandu mávapa ohóta omyakã raku Israel ruvicha guasu Acábpe ondyry haguã Ramot Galaadgua rehe omano haguã ñorãirõháme. Oĩ he'íva kóicha ha oĩ he'íva péicha. 20 Peteĩ espíritu katu oho oñembo'y Ñandejára renondépe ha he'i ojapotaha upéva. Ha'e oporandu chupe mba'éichapa ojapóta, 21 ha pe espíritu he'i omoingetaha japu umi maranduhára oĩva mburuvicha guasu ndive akãme. Ha Ñandejára he'i chupe: ‘Upéicha ko añete rembotavýta chupe. Tereho katu ejapo’. 22 Ha ko'ágã reikuaáma Ñandejára omoĩ hague espíritu japu ko'ã ne maranduhára jurúpe ha péicha ne runditaha.
23 Upérõ Sedequías, Quenaaná ra'y, ohovapete Micaíaspe ha he'i chupe:
—Mamo rupípa oho che hegui Ñandejára espíritu oñe'ẽ haguã ndéve? 24 Micaías he'i chupe:
—Reikuaáta ágã reikórõ rekañy kañy peteĩ kotýgui ambuépe.
25 Upérõ Israel ruvicha guasu he'i:
—Peraha Micaías táva sãmbyhyhára Amón ha che ra'y Joás rendápe, 26 ha peje chupe kuéra ko ha'ekáva: tomoinge ko kuimba'e koty ypytũme; to'u mbuja ha ýnte che aju jey peve ñorãirõhágui che pu'aka rire che mbohováivare.
27 Micaías katu he'i jey:

“Nde reju ramo péicha ñorãirõhágui
Ñandejára noñe'ẽi ra'e che juru rupi”.

28 Ha péicha Israel ruvicha guasu ha Josafat Judá ruvicha guasu oho Ramot Galaadgua gotyo. 29 Ha Israel ruvicha guasu he'i Josafátpe:
—Che aipe'áta che mburuvicha guasu ao aike haguã ñorãirõme, nde katu eike ne mburuvicha guasu ao reheve.
Israel ruvicha guasu oipe'a ijao ha mokõive oike ñorãirõme. 30 Siria ruvicha guasu katu he'i ra'e iñorãirõha kárro arigua ruvicha kuérape: “Ani pendyry avavére, Israel ruvicha guasúrente pendyry.” 31 Umi kárro arigua ruvicha kuéra ohechávo Josafátpe he'i hikuái: “Kóva hína Israelgua ruvicha guasu” ha omongora hikuái chupe ondyry haguã hese. Upérõ Josafat osapukái ojerurévo pytyvõ ha Ñandejára oipytyvõ chupe, omomombyrývo chupe kuéra. 32 Kárro ruvicha kuéra ohechávo ndaha'eiha Israel ruvicha guasu, nomuñavéi chupe. 33 Peteĩ ñorãirõhára katu opoi henonderã peteĩ hu'y. Pe hu'y oike Israel ruvicha guasu rete mo'ãha pa'ũ rupi ha oikutu chupe. Upérõ Acab he'i ikárro rerekuápe:
—Embojere nde kárro ha che renohẽ ñorãirõhágui, cháke ajekutu vai.
34 Oñeñorãirõ mbarete pe ára pukukue, ha Israel ruvicha guasu opyta mante ñembo'yhápe ikárrope ombohovái haguã sírio kuérape ka'aru peve; kuarahy oikévo, omano.
Micaías anuncia que Ahab será vencido
(1 R 22.1-28)
1-3 Josafat llegó a ser muy rico y poderoso. Se casó con una hija de Ahab, quien en ese momento era rey de Israel y vivía en Samaria. Pasados algunos años, Josafat fue a visitar a Ahab. Para celebrar la visita de Josafat y sus acompañantes, Ahab mandó matar muchas ovejas y reses.
Luego Ahab trató de convencer a Josafat de que atacaran juntos la ciudad de Ramot, en la región de Galaad. Esa ciudad pertenecía al rey de Siria. Ahab le dijo a Josafat:

—¿Me ayudarías a quitarle al rey de Siria la ciudad de Ramot de Galaad?

Josafat le contestó:

—Tú y yo somos del mismo pueblo. Así que mi ejército y mis caballos están a tu disposición. 4 Pero antes de ir a luchar, averigua si Dios está de acuerdo.

5 Entonces el rey de Israel reunió a los profetas, que eran alrededor de cuatrocientos, y les preguntó:

—¿Debo atacar a Ramot de Galaad para recuperarla?

Los profetas contestaron:

—Atácala, porque Dios te la va a entregar.

6 Pero Josafat dijo:

—¿No hay por acá otro profeta de Dios al que le podamos consultar?

7 El rey de Israel le respondió:

—Hay un profeta al que podemos consultar. Se llama Micaías, y es hijo de Imlá. Pero yo lo odio porque nunca me anuncia cosas buenas, sino siempre cosas malas.

Josafat le dijo:

—No digas eso.

8 Entonces el rey de Israel llamó a un oficial y le dijo:

—Trae pronto a Micaías hijo de Imlá.

9 Ahab y Josafat llevaban puestos sus trajes reales y estaban sentados sobre sus tronos en un lugar alto, a la entrada de Samaria. En ese lugar se le quitaba la cáscara al trigo. Delante de ellos estaban todos los profetas dando mensajes. 10 Sedequías hijo de Quenaaná, se había hecho unos cuernos de hierro, y con ellos en la mano gritaba: «Dios ha dicho que con estos cuernos Ahab atacará a los sirios hasta destruirlos».
11 Todos los profetas anunciaban lo mismo, y le decían a Ahab: «Ataca a Ramot de Galaad, porque vas a triunfar. Dios va a darte la ciudad».
12 Mientras tanto, el oficial que había ido a buscar a Micaías, le dijo a este:

—Todos los profetas han anunciado que el rey Ahab vencerá. Habla tú como ellos y anuncia al rey algo bueno.

13 Pero Micaías le contestó:

—Juro por Dios que solo diré lo que Dios me diga.

14 Cuando Micaías se presentó delante del rey, este le preguntó:

—Micaías, ¿debo atacar a Ramot de Galaad?

Micaías le respondió:

—Atácala y triunfarás. Dios te entregará la ciudad.

15 Pero el rey le dijo:

—¿Cuántas veces te he rogado que me digas la verdad de parte de Dios?

16 Micaías contestó:

—Veo a todo el pueblo de Israel desparramado por las montañas. Andan como las ovejas, cuando no tienen pastor. Dios dijo que no tienen quién los dirija. Que cada uno vuelva tranquilo a su hogar.

17 Entonces Ahab le dijo a Josafat:

—¿No te dije que Micaías no me iba a anunciar nada bueno?

18 Micaías dijo:

—No debiste decir eso. Ahora escucha el mensaje que Dios te envía. Yo vi a Dios sentado sobre su trono. Todos los ángeles del cielo estaban de pie, unos a la derecha y otros a la izquierda. 19 Entonces Dios preguntó quién iría a convencer a Ahab de que atacara a Ramot de Galaad y fuera vencido ahí. Unos decían una cosa, mientras que otros decían otra. 20 Pero un espíritu vino delante de Dios y dijo que él iría a convencer a Ahab. 21-22 Dios le preguntó cómo iba a hacerlo. El espíritu dijo que haría que los profetas dijeran mentiras. Dios le permitió ir y hacer que los profetas dijeran mentiras, para convencer a Ahab. Así que Dios ha decidido que en esta batalla seas derrotado.

23 Entonces Sedequías hijo de Quenaaná se acercó, le dio a Micaías una bofetada en la cara y le dijo:

—¿Cómo te atreves a decir que el espíritu de Dios me ha abandonado, y que te ha hablado a ti?

24 Y Micaías le contestó:

—Cuando se cumpla lo que dije, te darás cuenta de que he dicho la verdad, y tendrás que esconderte donde puedas.

25 El rey de Israel ordenó:

—¡Llévense preso a Micaías! Entréguenlo a Amón, el gobernador de la ciudad, y a mi hijo Joás. 26 Díganles que lo pongan en la cárcel, y que no le den más que pan y agua hasta que yo regrese sano y salvo de la batalla.

27 Micaías dijo:

—Si tú regresas sano y salvo, significará que Dios no ha hablado por medio de mí.

Después, dirigiéndose a todos, agregó:

—¡Tengan en cuenta lo que he dicho!
Los sirios vencen a Ahab
(1 R 22.29-40)
28 Ahab y Josafat fueron a atacar Ramot de Galaad. 29 Ahab le dijo a Josafat: «Yo me voy a disfrazar para ir a la batalla, pero tú puedes usar tu propia ropa».
Así que el rey de Israel se disfrazó y fue a luchar.
30 El rey de Siria había dado esta orden a los treinta y dos capitanes de sus carros de combate: «¡Ataquen solo al rey de Israel!»
31-32 Cuando los capitanes vieron a Josafat dijeron: «Seguramente él es el rey de Israel».
Así que lo rodearon para atacarlo, pero Josafat gritó pidiendo ayuda. Y Dios lo ayudó, pues hizo que los capitanes de los carros de combate se dieran cuenta de que no era Ahab, y así dejaran de perseguirlo.
33 Pero un soldado tiró con su arco una flecha al azar e hirió a Ahab. La flecha le entró por uno de los huecos de su armadura. Entonces el rey le dijo al soldado que manejaba su carro: «Da la vuelta y sácame del campo de batalla, porque estoy malherido».
34 Ese día la batalla fue muy dura. Algunos soldados mantuvieron en pie al rey en su carro de combate, para que se enfrentara a los sirios, pero murió al caer la tarde.