Débora y Barac derrotan a Sísara
1 Después de la muerte de Aod, los israelitas volvieron a hacer lo malo a los ojos del Señor, 2 así que el Señor los entregó al poder de Jabín, un rey cananeo que gobernaba en la ciudad de Jazor. El jefe de su ejército se llamaba Sísara, y vivía en Jaroset Goyín. 3 Jabín tenía novecientos carros de hierro, y durante veinte años había oprimido cruelmente a los israelitas, hasta que por fin estos le suplicaron al Señor que los ayudara.
4 En aquel tiempo juzgaba a Israel una profetisa llamada Débora, esposa de Lapidot. 5 Débora acostumbraba sentarse bajo una palmera (conocida como «la palmera de Débora») que había en los montes de Efraín, entre Ramá y Betel, y los israelitas acudían a ella para resolver sus pleitos.
6 Un día, Débora mandó llamar a Barac hijo de Abinoán, que vivía en Cedes, un pueblo de la tribu de Neftalí, y le dijo:
—El Señor, el Dios de Israel, te ordena lo siguiente: “Ve al monte Tabor, y reúne allí a diez mil hombres de las tribus de Neftalí y Zabulón. 7 Yo voy a hacer que Sísara, jefe del ejército de Jabín, venga al arroyo de Cisón para atacarte con sus carros y su ejército. Pero yo voy a entregarlos en tus manos.”
8 —Solo iré si tú vienes conmigo —contestó Barac—. Si tú no vienes, tampoco yo iré.
9 —Pues iré contigo —respondió Débora—. Solo que la gloria de esta campaña que vas a emprender no será para ti, sino que el Señor entregará a Sísara en manos de una mujer.
Y Débora fue con Barac a Cedes. 10 Allí Barac llamó a las tribus de Zabulón y Neftalí, y reunió bajo su mando un ejército de diez mil hombres. Débora iba con él.
11 Cerca de Cedes, junto a la encina de Sanayin, estaba el campamento de Jéber el quenita, quien se había separado de los demás quenitas que, como él, descendían de Hobab, el suegro de Moisés. 12 Cuando Sísara supo que Barac había subido al monte Tabor, 13 reunió sus novecientos carros de hierro y a todos sus soldados, y marchó con ellos desde Jaroset Goyín hasta el arroyo de Cisón. 14 Entonces Débora le dijo a Barac:
—¡Adelante, que ahora es cuando el Señor va a entregar a Sísara en tus manos! ¡Ya el Señor avanza al frente de tus soldados!
Barac bajó del monte Tabor con sus diez mil soldados, 15 y, en el momento de enfrentarse con la espada de Barac, el Señor sembró el pánico entre los carros y los soldados de Sísara. ¡Hasta el mismo Sísara se bajó de su carro y huyó a pie! 16 Barac, por su parte, persiguió a los soldados y los carros hasta Jaroset Goyín. Aquel día no quedó con vida ni un solo soldado del ejército de Sísara: todos murieron.
17 Como Jabín, el rey de Jazor, estaba en paz con la familia de Jéber el quenita, Sísara llegó a pie, en su huida, hasta la tienda de Yael, la esposa de Jéber, 18 la cual salió a recibirlo y le dijo:
—Por aquí, mi señor, por aquí; no tenga usted miedo.
Sísara entró, y Yael lo escondió tapándolo con una manta; 19 entonces Sísara le pidió agua, pues tenía mucha sed. Yael destapó el cuero donde guardaba la leche y le dio de beber; después volvió a taparlo. 20 Sísara le dijo:
—Quédate a la entrada de la tienda, y si alguien viene y te pregunta si hay alguien aquí dentro, dile que no.
21 Pero Sísara estaba tan cansado que se quedó profundamente dormido. Entonces Yael tomó un martillo y una estaca de las que usaban para sujetar las tiendas de campaña y, acercándose sin hacer ruido hasta donde estaba Sísara, le clavó la estaca en la sien contra la tierra. Así murió Sísara. 22 Y cuando Barac llegó en busca de Sísara, Yael salió a recibirlo y le dijo:
—Ven, que te voy a mostrar al que andas buscando.
Barac entró en la tienda y encontró a Sísara, ya muerto, tendido en el suelo y con la estaca clavada en la cabeza.
23 Así humilló el Señor aquel día a Jabín, el rey cananeo, delante de los israelitas. 24 Y desde entonces los israelitas trataron a Jabín cada vez con mayor dureza, hasta que lo destruyeron.
Débora ha Barac
1 Ehud omano rire Israel ñemoñare hembiapo vai jey Tupã renondépe. 2 Upévare Tupã oheja chupe kuéra ho'a peteĩ mburuvicha guasu Canaán pegua po guýpe hérava Jabín. Ha'e oiko vaekue táva hérava Hasórpe. Ñorãirõhára kuéra ruvicha katu héra Sísara ha ha'e oiko Hasoret-Goímpe. 3 Sísara oguereko 900 kárro oiporúva ñorãirõrã fiérrogui ojejapóva. Ha ojopy vai Israel ñemoñarépe 20 áño aja. Upévare Israel ñemoñare osapukái asy Tupãme ha'e oipytyvõ haguã chupe kuéra.
4 Umíva umi árape oisãmbyhými vaekue Israélpe Débora, Lapidot rembireko, peteĩ kuña maranduhára. 5 Oguapýmiva Débora peteĩ karanda'y máta guýpe, hérape voi ojekuaáva, oĩva Ramá ha Betel pa'ũme, Efraín yvytýpe; ha opa Israel ñemoñare oúmiva hendápe ha'e omohenda haguã chupe kuéra mba'e hendape'ỹ ijapytépe kuéra ojehúva. 6 Ha Débora ohenoika Barácpe, Neftalí guáva ha'e ha Abinoam ra'y, oikóva Cadéspe ha he'i chupe
—Tupã he'ika ndéve kóicha rejapo haguã: “Tereho embyaty nde rapicha kuérape Tabórpe ha eiporavo 10.000 kuimba'e Neftalí ha Zabulón guáva. 7 Che amboúta nde reimeha gotyo, ysyry Cisón gotyo, Sísarape, Jabín soldádo kuéra ruvicha. Oúta ikárro ha isoldádo kuéra reheve ha amoĩta nde pópe”.
8 Barac he'i chupe:
—Nde reju ramo che ndive, aháta. Nahániri ramo katu ndaha mo'ãi.
9 Débora he'i chupe:
—Aháta ne ndive, ha eikuaáke upévare avave naimandu'a mo'ãi nde rehe ñorãirõ opa rire. Kuña pópe Tupã oitýta Sísarape.
Ha Débora oho Barac ndive Cadéspe.
10 Barac ombyaty Cadéspe Neftalí ha Zabulón ñemoñare 10.000 kuimba'e. Umíva reheve ipo guýpe oho ha Débora hendive.
11 Éber ojei vaekue Hobab, Moisés rembireko ru ra'y kuéra apytégui, quenítava ha'e, oho vaekue ojogapo upe yvyra máta guasu jerére oĩva Zaanaímpe.
Sísara oñehundi
12 Oñemomarandu Sísarape Barac, Abinoam ra'y, ojupi hague Tabor yvytýre. 13 Ombyaty upémarõ Sísara opa ikárro ha isoldádo kuéra ha osẽ oho Haróset-goím guive Cisón ysyry peve. 14 Débora he'i Barácpe:
—Tereho chupe kuéra. Ko árape Tupã omoĩta hína Sísarape nde pópe. Tupã, ha'ete voi ohóta ne renonderã.
Barac oguejy Tabor yvytýgui umi 10.000 kuimba'e reheve hapykuéri. 15 Ha oúvo chupe kuéra Barac, Tupã omondýi Sísarape ha sarambi oiko ikárro ha isoldádo kuéra apytépe. Sísara katu ojepoi ikárrogui ha yvy rupi oñani. 16 Barac katu omuña umi kárro ha soldádo kuérape Hasoret-Goím peve. Sísara soldádo kuérape ojukapaite hikuái kyse pukúpe. Ndohejái peteĩ oikovéva.
17 Sísara katu oñani yvy rupi oguahẽ meve Jael, Hobab quenítava rembireko oikohápe. Ko'ã mokõi, Hobab ha Jabín oiko porãva oñondive. 18 Osẽ Jael ohuguãitĩvo ha he'i chupe:
—Eguahẽke che karai. Eju eike ápe ha ani rekyhyjétei.
Oike Sísara upe kárpa guýpe ha upe kuña ojaho'i chupe ahojápe. 19 Sísara he'i chupe:
—Che mboy'u mína, che yuhéi eterei niko.
Jael ombohasa chupe peteĩ kamby ryru, ha hoy'u rire ojaho'i jey chupe. 20 Sísara he'i chupe:
—Eñemoĩ upe okẽme ha oimérõ oúva oporandu ndéve ndaipóripa avave ápe ere chupe nahaniriha.
21 Ha Sísara ikane'õ ha hopehýi etereígui opyta oke. Upe aja Jael, Hobab rembireko, oipyhy peteĩ yvyra akua hóga rehegua ha máso ipópe oñemboja hese kirirĩháme ha ombyasuru upe yvyra akua iñapytu'ũre ha ojakutu yvýre. Ha upépe opyta omano. 22 Barac oguahẽvo Sísara rekávo osẽ Jael chupe ohuguãitĩ ha he'i:
—Eju tahechauka ndéve upe kuimba'e rehekáva.
Ha oike Jael rapykuéri ha ohecha yvýpe ojepysóva Sísara re'õngue yvyra akua iñakãre.
23 Ha upéicha upe árape Tupã ombojecha vai Jabín, Canaán ruvicha guasúpe Israel ñemoñare kuéra rovái. 24 Ha Israel ñemoñare oñemohatã hatãve Jabín, Canaán ruvicha guasu ndive ohundi ete peve chupe hikuái.