Dios llama a Moisés
1 Moisés cuidaba las ovejas de su suegro Jetro, que era sacerdote de Madián, y un día las llevó a través del desierto y llegó hasta el monte de Dios, que se llama Horeb. 2 Allí el ángel del Señor se le apareció en una llama de fuego, en medio de una zarza. Moisés se fijó bien y se dio cuenta de que la zarza ardía con el fuego, pero no se consumía. 3 Entonces pensó: «¡Qué cosa tan extraña! Voy a ver por qué no se consume la zarza.»
4 Cuando el Señor vio que Moisés se acercaba a mirar, lo llamó desde la zarza:
—¡Moisés! ¡Moisés!
—Aquí estoy —contestó Moisés.
5 Entonces Dios le dijo:
—No te acerques. Y descálzate, porque el lugar donde estás es sagrado.
6 Y añadió:
—Yo soy el Dios de tus antepasados. Soy el Dios de Abrahán, de Isaac y de Jacob.
Moisés se cubrió la cara, pues tuvo miedo de mirar a Dios, 7 pero el Señor siguió diciendo:
—Claramente he visto cómo sufre mi pueblo que está en Egipto. Los he oído quejarse por culpa de sus capataces, y sé muy bien lo que sufren. 8 Por eso he bajado, para liberarlos del poder de los egipcios; voy a sacarlos de ese país y a llevarlos a una tierra grande y buena, donde la leche y la miel corren como el agua. Es el país donde viven los cananeos, los hititas, los amorreos, los ferezeos, los jivitas y los jebuseos. 9 Mira, he escuchado las quejas de los israelitas, y he visto también que los egipcios los maltratan mucho. 10 Por lo tanto, ponte en camino, que te voy a enviar ante el faraón para que saques de Egipto a mi pueblo, los israelitas.
11 Pero Moisés le dijo a Dios:
—¿Y quién soy yo para presentarme ante el faraón y sacar de Egipto a los israelitas?
12 Y Dios le contestó:
—Yo estaré contigo, y esta es la señal de que yo soy quien te envía: cuando hayas sacado de Egipto a mi pueblo, todos ustedes me adorarán en este monte.
13 Pero Moisés le respondió:
—El problema es que si yo voy y les digo a los israelitas: “El Dios de sus antepasados me ha enviado a ustedes”, ellos me van a preguntar: “¿Cómo se llama?” Y entonces, ¿qué les voy a decir?
14 Y Dios le contestó:
—YO SOY EL QUE SOY. Y dirás a los israelitas: “YO SOY me ha enviado a ustedes.”
15 Además, Dios le dijo a Moisés:
—Di también a los israelitas: “El Señor, el Dios de los antepasados de ustedes, el Dios de Abrahán, de Isaac y de Jacob, me ha enviado a ustedes.” Este es mi nombre eterno; este es mi nombre por todos los siglos. 16 Anda, reúne a los ancianos de Israel y diles: “El Señor, el Dios de sus antepasados, el Dios de Abrahán, de Isaac y de Jacob, se me apareció y me dijo que ha puesto su atención en ustedes, y que ha visto el trato que les dan en Egipto. 17 También me dijo que va a liberarlos de los sufrimientos en Egipto, y que va a llevarlos al país de los cananeos, hititas, amorreos, ferezeos, jivitas y jebuseos; que es una tierra donde la leche y la miel corren como el agua.” 18 Los ancianos te harán caso; entonces tú irás con ellos a ver al rey de Egipto, y le dirás: “El Señor, el Dios de los hebreos, ha salido a nuestro encuentro. Por lo tanto, déjanos ir al desierto, a una distancia de tres días de camino, a ofrecer sacrificios al Señor nuestro Dios.” 19 Sin embargo, yo sé muy bien que el rey de Egipto no los dejará salir, si no es por la fuerza. 20 Por lo tanto, yo mostraré mi poder y heriré de muerte a los egipcios con todas las cosas asombrosas que haré en su país. Después de eso, el faraón los dejará salir. 21 Además, yo haré que los israelitas se ganen la buena voluntad de los egipcios, así que cuando salgan no se irán con las manos vacías. 22 Cada mujer pedirá a su vecina, o a cualquier otra mujer que viva con ella, que le dé objetos de plata y de oro, y vestidos, con los que ustedes vestirán a sus hijos e hijas. Así despojarán a los egipcios de todo lo que tengan.
Ñuatĩ máta hendy ha ndokáiri
1 Moisés oñangareko hembireko ru, pa'i Jetró Madián pegua, ovecha kuérare ñúme. Peteĩ ára ogueraha ijovecha kuéra yvy ojeiko'ỹha rupi ha oguata Tupã yvyty Horeb gotyo. 2 Upépe ojechauka chupe Tupã remimbou*f** peteĩ tata rendýpe osẽva ñuatĩ mátagui. Moisés ohecha upe ñuatĩ máta hendy ha ndokáiriva. 3 Upérõ he'i ijupe:
—Arovia'ỹ haguãicha ko ahecháva hína! Mba'éicha rupi piko upe ñuatĩ hendy ha ndokáiri? Tañemboja mandi tahecha upe ojehúva hína. 4 Tupã ohechávo oñembojaha, ohenói Moiséspe ñuatĩ pa'ũgui ha he'i chupe:
—Moisés, nde Moisés!
Ha ha'e he'i:
—Rohendu che Jára! Mba'épa erese chéve?
5 Ha Tupã he'i chupe:
—Eipe'a raẽ nde py rehegua reñemboja mboyve ko'a gotyove. Cháke upe yvy repyrũháme ikarai hína.
6 Ha upéi he'i:
—Che hína Tupã, nde ru kuéra ypykue omomba'e guasu vaekue. Che hína Abraham Tupã, Isaac Tupã ha Jacob Tupã.
Upérõ Moisés oñomi hova okyhyjégui ohecha ramo guarã Tupãme.
Tupã oiporavo Moiséspe
7 Ha he'i Tupã:
—Ahecha oiko asyha che retãgua kuéra Egíptope. Ahendu ipyahẽha mba'e pohýi guýpe. Ahechapaite hembiasa asy. 8 Péina aguejy aipe'a haguã Egiptogua poguýgui Israel guápe, upégui araha haguã chupe kuéra peteĩ yvýpe tuicha ha iporãva. Ýicha osyry kamby ha eíra upéva upe yvýpe! Upéva ko'ágã cananéo, hitíta, amorréo, ferezéo, hevéo ha jebuséo kuéra retã hína. 9 Ahendu Israelgua ipyahẽ asy ramo ha ahecha avei Egiptogua ojopy vai ramo hendive kuéra. 10 Upévare ko'ágã romondo. Aipota reho Faraón rendápe renohẽ haguã Egíptogui Israel guápe.
11 Ha Moisés he'i Tupãme:
—Ha che piko máva aha haguã Faraón rendápe anohẽ Egíptogui Israel guápe?
12 Ha Tupã he'i chupe:
—Che aĩta ne ndive. Renohẽ rire Egíptogui che retã guápe, opaite peẽ che momba'e guasúta kóva ko yvytýpe. Ha ojekuaáta che romondo hague.
Tupã oikuaauka héra Moiséspe
13 Moisés he'i Tupãme:
—Ágã ahávo añe'ẽ Israelgua ndive, ha ha'e chupe kuéra: “Tupã pende ru ypykue Jára che mbou pene rendápe”, ha ha'e kuéra oporandu ramo chéve: “Mba'éicha héra?”, piko mba'e ha'éta?
14 Tupã he'i Moiséspe:
—Che hína che voi. Ha eréta Israel guápe: “Che voi” che mbou pene rendápe.
15 Tupã he'ive Moiséspe:
—Ere avei Israel guápe: “Pende Jára, upe Tupã omomba'e guasu vaekue pende ru ypykue: Abraham Tupã, Isaac Tupã ha Jacob Tupã, che mbou pene rendápe”. Kóva hína héra, ha upéicha pehenóita chupe opa ára. 16 Tereho embyaty myakãhára*f** kuéra Israel guápe ha ere chupe kuéra: “Ñandejára, upe Tupã omomba'e guasu vaekue pende ru ypykue, ojechauka chéve. Ñandejára, upe Tupã omomba'e guasu vaekue Abraham, Isaac ha Jacob he'ika peẽme: Pohecha porã ha ahecha mba'éichapa pende rereko asy Egiptogua. 17 Poguenohẽta upégui pogueraha haguã peteĩ yvýpe ýicha osyryhápe kamby ha eíra. Upe yvy ko'ágã cananéo, hitíta, amorréo, ferezéo, hevéo ha jebuséo kuéra retã hína. 18 Myakãhára kuéra ohendúta ne ñe'ẽ ha hendive kuéra rehóta Egipto ruvicha guasu rendápe ha eréta chupe: ‘Tupã, ore hebréova Jára, ojechauka oréve, ha ko'ágã he'ika ndéve oipotaha roho yvy ojeiko'ỹháme, mbohapy ára rape pukukue, romymbajuka*f** haguã chupe upépe.’ 19 Aikuaáma ndoheja mo'ãiha peho, ndaha'éi ramo mbaretépe. 20 Upérõ ainupã pochýta Egipto retãme ha ajapóta mba'e hechapyrã ijapytépe kuéra. Upéi ohejáta pesẽ upégui. 21 Che upéicha aipotágui, umi Egiptogua ipy'a porãta pene ndive ha upéicha pesẽvo upégui peẽ napesẽ mo'ãi po nandi. 22 Kuña nguéra tojerure hóga ykére guápe térã hóga guápe mba'e repyeta, pláta, óro ha ao kuéra pemonde haguã pene mitã nguéra. Upéicha pehejáta umi Egipto guápe mba'eve'ỹre.”