Decreto en favor de los judíos
1 Aquel mismo día, el rey Asuero regaló a la reina Ester la casa de Amán, enemigo de los judíos, y Mardoqueo se presentó ante el rey, pues ya Ester le había dicho que Mardoqueo era su primo. 2 Entonces el rey se quitó el anillo que había recobrado de Amán, y se lo dio a Mardoqueo. Ester, por su parte, lo nombró administrador de todos los bienes que habían sido de Amán. 3 Luego Ester habló nuevamente con el rey y, echándose a sus pies y con lágrimas en los ojos, le suplicó que anulara la malvada orden de Amán y que no se llevaran a cabo sus planes contra los judíos. 4 El rey tendió hacia Ester su cetro de oro. Ella se levantó, y en pie ante él 5 dijo:
—Si a Su Majestad le parece bien y considera que mi petición es justa, y si realmente Su Majestad me quiere y siente cariño por mí, que se escriba un decreto que anule las cartas que Amán envió con la orden de exterminar a los judíos de todas las provincias del reino. 6 Pues ¿cómo podré soportar la desgracia que está por caer sobre mi pueblo, y el exterminio de mi propia familia?
7 El rey Asuero contestó entonces a la reina Ester y a Mardoqueo, el judío:
—Yo le he dado ya a Ester la casa de Amán, y a este lo han colgado en la horca por haber atentado contra la vida de los judíos. 8 Ahora los autorizo a escribir, en mi nombre, lo que mejor les parezca en favor de los judíos. ¡Y sellen las cartas con el anillo real!
(Una carta firmada en nombre del rey, y sellada con su anillo, no se puede anular.)
9 Los secretarios del rey fueron llamados de inmediato. Era el día veintitrés del mes tercero, o sea el de Siván, y todo lo que ordenó Mardoqueo fue escrito a los judíos, a los gobernadores regionales y provinciales y a las demás autoridades de las ciento veintisiete provincias que se extendían desde la India hasta Etiopía, en la lengua y escritura propias de cada provincia. También a los judíos se les escribió en su lengua y escritura. 10 Las cartas fueron firmadas en nombre del rey Asuero y, después de sellarlas con el anillo real, fueron enviadas por medio de correos que montaban veloces caballos de las caballerizas del rey. 11 En ellas el rey autorizaba a los judíos, en cualquier ciudad donde vivieran, a reunirse para defender sus vidas, y a matar, destruir, exterminar y apoderarse de los bienes de la gente armada de cualquier pueblo o provincia que les atacara, sin respetar a las mujeres ni a los niños. 12 Todo esto debería hacerse en un mismo día en todas las provincias del rey Asuero; el día señalado era el trece del mes doce, o sea el mes de Adar. 13 Una copia de la orden debía ser publicada como ley y dada a conocer en todas las poblaciones y provincias, para que los judíos estuvieran preparados aquel día para vengarse de sus enemigos. 14 Por orden del rey, los correos partieron a toda prisa y en caballos de sus caballerizas, y el edicto fue publicado también en la ciudadela de Susa.
15 Mardoqueo salió del palacio vestido con una túnica real de color azul y blanco, una gran corona de oro y un manto de lino y púrpura. Toda la ciudad de Susa dio gritos de alegría, 16 y para los judíos todo fue luz, gozo, alegría y honra. 17 En todas las provincias, ciudades y lugares adonde llegaba el decreto real, los judíos se llenaron de gozo y alegría, y celebraron banquetes y fiestas. Además, entre la gente del país hubo muchos que se hicieron judíos, porque el miedo a los judíos se había apoderado de ellos.
Asuero oñemoĩ judío kuéra ykére
1 Upe árape Asuero ome'ẽ Estérpe Amán, upe judío kuérape ohayhu'ỹva, róga. Mardoqueo oñehenoika Asuero rendápe, Ester omombe'úma chupe mávapa ha'e. 2 Asuero oguenohẽ upe kuãirũ oipe'a jey vaekue Amángui ha ome'ẽ Mardoquéope. Ester omoĩ Mardoqueo po guýpe opa umi mba'e Amán mba'ekuéva. 3 Oñe'ẽ jeýtavo Asuérope, Ester yvýre ojeity henondépe ha hasẽ. Ojerure chupe ojoko haguã upe kuatia Amán omondo vaekue, ani haguãtei ojehu umi mba'e Amán he'i vaekue ojejapotaha judío kuérare. 4 Asuero oipyso ijyva ha ipokoka*f** órova Ester gotyo, ha ha'e opu'ã oñembo'y Asuero renondépe, 5 ha he'i chupe:
—Oĩ porã ramo ha rejuhu ramo oĩha hendápe ko ajeruréva ndéve; ha oimérõ ha'a porã ndéve, emondo kuatia ojoko haguã umi Amán omondo vaekue. Upévape oje'e hína judío kuéra ko nde retã pýre oikóva ojejukapa vaerãha. 6 Ndaikatu mo'ãi añembo'y ha ahecha mba'éichapa che retãgua oñehundi ha ojejuka.
7 Asuero he'i Ester ha Mardoquéope:
—Pehecháma niko ame'ẽmbaha Estérpe opa umi mba'e Amán mba'e kuéva. Amán katu ojejuvýma judío kuérape ojukase haguére. 8 Aheja peẽme ko'ágã pemoĩ haguã kuatiáre upe iporãveháicha peẽme. Che rérape pejapo ha upéi pemoĩ hese che kuãirũmbore. Kuatia che réra ha che kuãirũmbore oguerekóva ndaikatúi ojejoko.
9 Upe árape voi, ára 23 upe mes mbohapyhápe, hérava Siván, oñehenoika umi Asuero kuatiañe'ẽ haihára. Ha Mardoqueo he'íva oñemoĩ kuatia rehe ha oñemondo judío kuérape, ha opa mburuvicha kuérape upe tetã pýre. Upe tetã oñemboja'o 127 hendápe ha ojepyso tetã hérava India guive, Etiopía peve. Opa tetãme, oĩva Asuero po guýpe, oñemondo ko kuatia iñe'ẽ nguérape voi, ha judío kuérape avei oñemondo iñe'ẽme. 10 Upe kuatia ojejapo Asuero rérape ha oñemoĩ avei hese ikuãirũmbore. Asuero kavaju kuéra iporãvéva ári oñemondo ñe'ẽ rerahahára, upe kuatia reheve. 11 Upe kuatiápe oje'e opa judío kuéra mamo oikoha rupi oñembyaty haguã oñorãirõ. He'i avei ikatuha ojuka hikuái opa oúva chupe kuéra, oimehágui upe tetãgui. Ikatu avei ojuka hikuái kuña ha mitã. Opa umi mba'e opytáva rehe ikatu oñemomba'e hikuái. 12 Kóicha ikatu ojapo hikuái opa Asuero retã pýre ára 13hápe, upe mes héravagui Adar, upéva hína mes 12ha.
12a Kóicha he'i upe kuatiápe:
12e Che, mburuvicha guasu Artajerjes amoguahẽ che maitei opa mburuvicha kuérape oĩva ko tetãme ojepysóva Índia guive Etiopía peve ha oñemboja'óva 127 hendápe.
12g Oĩ kuimba'e oñepytyvõve ramo jepe chupe upépe katu ha'e oñemoha'entese ha ojerovia ijehe. Opa umi che po guýpe oĩvape oreko vai, ha amo ipahápe ndoikuaa véiguima mba'épa ojapóta, opu'ã upe ipytyvõháre rehe. 12h Chupe guarã ndaipóri ñe'ẽ porã hapicháre ha umi ivýrova jurúpe héra ohendúgui, upépema katu ovu. Oimo'ã oheja reitaha chupe Tupã, upe opa mba'e oikuaáva ha nohechaséiva mba'e vai. Sapy'ánte oĩ pe mburuvicha ohejágui ijeroviaha pópe umi mba'e ha'e voi ojapo vaerã ou hetápe reiete ohundi ha hembiapo vai. 12i Ha péicha, japu ha ñe'ẽ reípe mburuvicha kuérape oñembotavy.
12j Ko'ã mba'e niko ojehu yma ha ko'ã árape ojehu ñande resa renondetépe. ¡Mba'e mba'épa ndojapói ko'ã mburuvicha ahẽ! 12k Upéva rehe, ko'ága guive añeha'ãta ikatu haguáicha maymáva oiko py'a guapýpe ko ñane retãme. Ñamboyke ha jahejáta umi mba'e naiporãiva; ha opa mba'e oñemoguahẽva chéve hendapete jahejáta. 12l Amán, Amedata ra'y, ndaha'éi ramo jepe che retãgua, tetã Macedoniagua ha'e; upéicha ramo jepe ojerereko chupe oreichagua ramo. 12m Chupe rohecha kuaa opa tetãguápe ojehecha kuaaháicha, ha hi'ári oñemoĩ chupe che rire ramo ha maymávante oñesũ henondépe. 12n Ha'e katu oñemoha'enteségui, oñeha'ã oñemoĩ che rendaguépe ha amo ipahápe che jukase. 12o Opáicha oha'ã ojuka haguã Mardoquéope, upe hetaite mba'e ojapo vaekue che rehe, ha che rembireko Estérpe ha opa hetãgua rehehápe. 12p Péicha ha'e ore reityse ikatu haguã umi Macedoniagua ou ojupi ore rendaguépe ko tetã Pérsiape.
12r Jepe Amán, ku aña ahẽ, ohundise vaekue ko'ã judíope, che ajuhu ha'e kuéra mba'eve ivaíva ndojapoiha ha oikoha iléi kuéra he'iháicha; ha iléi kuéra rehe ndaipóri mba'eve ja'e vaerã. 12s Ha'e kuéra niko Tupã yvága pegua ra'y, upe chéve ha che ypy kuérape ore pytyvõva roisambyhy porã haguã ko ñane retã.
12t Upéva rehe toñepena'ỹ upe kuatia Amán omondo vaekue rehe. Chupe ajuvykáma opa hogagua kuéra ndive táva Súsa rokẽ rovái. Péicha Tupã, upe ipu'akaitéva, omyengovia chupe upe hembiapo. 12u Aipota ko kuatia oñemoĩ okáre ikatu haguáicha maymáva ohecha. Aipota avei ojeheja judio kuérape oiko hekópe ha oñepytyvõ chupe kuéra oime ramo oĩva ojukaséva chupe kuéra upe 13 arahápe upe 12 meshápe hérava Adar. 12v Tupã, opa mba'e Jára ningo oipota upéva upe árape hetãgua ovy'a, ha anítei oñehundi.
12y Peẽ judíova katu aipota upe árape pe vy'a ha pembyarete. Upéicha ko'ága ha opa árape oho porãta chéve ha ko tetã Pérsiape; ha topyta mandu'arã opa umi opu'ãsévape che rehe. 12b Oĩ ramo táva térã oime raẽ henda rupi ko tetãme ndojejaposéi ko che ñe'ẽ, opa umi upepegua tojejukapa, upe táva tjehapy ani haguátei oikose upe rupi avave, mymba térã guyra kuéra avei.
13 Upéva upe kuatia isarambi opa rupi. Oiko chugui léi opa upe tetã pýre ikatu haguã judío kuéra oñembosako'i upe árape ha oñorãirõ umi hese kuéra ija'e'ỹvare. 14 Pya'e Asuero omondo ñe'ẽ rerahahára henda kuéra iporãvéva ári. Upe kuatia oñehenduka avei táva Súsape.
15 Mardoqueo osẽvo Asuero rendágui, osẽ ao jegua morotĩ ha hovýva reheve. Iñakãre katu mba'e jegua órova ha ijapére ahoja pytã ha morotĩva. Súsape oñehendu jesapukaipa guasu vy'águi. 16 Judío kuéra upéva upe árape ovy'a joa. 17 Ha upe tetã pýre mamo oguahẽha rupi upe kuatia judío kuéra ovy'a joa ha tuicha jeroky ha karu guasu ojapo hikuái. Heta oĩ upe tetã pýre ojeréva ha oñembojudíova, okyhyjégui hikuái judío kuéragui.