Ajab y el viñedo de Nabot
1 Algún tiempo después sucedió que un hombre de Jezrel, llamado Nabot, tenía un viñedo en aquel pueblo, junto al palacio de Ajab, el rey de Samaria. 2 Un día, Ajab le dijo a Nabot:
—Dame tu viñedo para que yo pueda tener en él una huerta, ya que está al lado de mi palacio. A cambio de él te daré un viñedo mejor; o, si lo prefieres, te pagaré su valor en dinero.
3 Pero Nabot respondió a Ajab:
—El Señor me libre de darte lo que he heredado de mis padres.
4 La respuesta de Nabot de que no le daría lo que había heredado de sus padres, hizo que Ajab se fuera a su casa triste y malhumorado. Al llegar, no quiso comer, sino que fue y se acostó de cara a la pared. 5 Entonces Jezabel, su mujer, se acercó a él y le dijo:
—¿Por qué estás tan triste y no quieres comer?
6 Ajab contestó:
—Hablé con Nabot, el de Jezrel, y le pedí que me vendiera su viñedo; le propuse darle otro viñedo a cambio, si él así lo prefería, pero él no me lo quiso ceder.
7 Entonces Jezabel, su esposa, le respondió:
—¡Pero si quien manda en Israel eres tú! Vamos, come y tranquilízate. ¡Yo voy a conseguirte el viñedo de Nabot!
8 En seguida Jezabel escribió cartas en nombre de Ajab, y les puso el sello real; luego las envió a los consejeros y jefes que vivían en el mismo pueblo de Nabot. 9 En las cartas les decía: «Anuncien ayuno y sienten a Nabot delante del pueblo. 10 Luego sienten a dos testigos falsos delante de él, para que declaren en su contra. Háganlos afirmar que Nabot ha maldecido a Dios y al rey, y luego sáquenlo y mátenlo a pedradas.»
11 Los hombres del pueblo de Nabot, junto con los consejeros y jefes, hicieron lo que Jezabel les ordenó en las cartas que les había enviado: 12 Anunciaron ayuno y sentaron a Nabot delante del pueblo. 13 Luego llegaron dos testigos falsos que delante de todo el pueblo declararon en contra de Nabot, y afirmaron que Nabot había maldecido a Dios y al rey. Así que lo sacaron de la ciudad y lo mataron a pedradas. 14 Luego, mandaron a decir a Jezabel que Nabot había sido apedreado y había muerto.
15 En cuanto Jezabel lo supo, le dijo a Ajab:
—Ve y toma posesión del viñedo de Nabot, el de Jezrel, que no te lo quería vender. Nabot ya no vive; ahora está muerto.
16 Al enterarse Ajab de que Nabot había muerto, fue y se apoderó de su viñedo. 17 Entonces el Señor se dirigió a Elías, el de Tisbé, y le dijo: 18 «Ve en seguida a ver a Ajab, rey de Israel, que vive en Samaria. En este momento se encuentra en el viñedo de Nabot, y se ha adueñado de él. 19 Le dirás: “Así dice el Señor: Puesto que mataste a Nabot y le quitaste lo que era suyo, en el mismo lugar donde los perros lamieron su sangre, lamerán también la tuya.”»
20 Ajab le respondió a Elías:
—¿Así que tú, mi enemigo, me encontraste?
—Sí, te encontré —contestó Elías—. Y es que a los ojos del Señor no cometes más que malas acciones. 21 Por lo tanto, el Señor ha dicho: “Voy a hacer que sobre ti caiga la desgracia; voy a acabar con toda tu descendencia, y destruiré a todos los varones descendientes tuyos que haya en Israel. 22 Además, por provocar mi enojo al hacer pecar a Israel, haré con tu familia lo mismo que hice con la de Jeroboán hijo de Nabat, y con la de Basá hijo de Ajías.” 23 En cuanto a Jezabel, el Señor ha dicho: “Los perros se comerán a Jezabel en los campos de Jezrel.” 24 Y al familiar tuyo que muera en la ciudad, se lo comerán los perros; y al que muera en el campo, se lo comerán las aves de rapiña.
25 (Nunca hubo nadie como Ajab que, incitado por su esposa Jezabel, solo cometiera malas acciones a los ojos del Señor. 26 Y una de las infamias que cometió fue rendir culto a los ídolos, como lo hacían todos los amorreos, a quienes el Señor había arrojado de la presencia de los israelitas.)
27 Cuando Ajab escuchó todo esto, se rasgó la ropa, se puso ropas ásperas y ayunó. Vestido con esas ropas dormía, y andaba muy triste. 28 Entonces el Señor le dijo a Elías: 29 «¿Has visto cómo Ajab se ha humillado ante mí? Pues por haberse humillado ante mí, mientras él viva no traeré el mal sobre su familia, sino que lo haré en vida de su hijo.»
Acab ha Nabot parralty
1 Umi ára ohasa ha peteĩ kuimba'e Jezreel pegua, hérava Nabot, oguereko iparralty upe távape, Samaría ruvicha guasu Acab róga ykére. 2 Peteĩ jey Acab he'i Nabótpe:
—Eme'ẽna chéve nde yvy añemitỹ haguã upépe, oĩ niko che róga ykére. Ame'ẽta ndéve hese rejeruréva.
3 Nabot katu he'i Acábpe:
—Ndaikatúi niko ame'ẽ ndéve che ru yvykue.
4 Acab oho hógape mba'e mbyasy ha pire vai reheve, upe he'i vaekuére chupe Nabot, he'i niko nome'ẽ mo'ãiha chupe itúva yvykue. Oguahẽvo oñeno hupápe oma'ẽvo tápia rehe ha ndokaruséi. 5 Upérõ hembireko Jezabel he'i chupe:
—Mba'ére piko reñembyasy ha nderekaruséi?
6 Acab he'i:
—Nabot Jezreel guápe ha'e ome'ẽ haguã chéve iparralty, pe ha'e ojerurévare, ha nome'ẽséi chéve.
7 Upérõ hembireko Jezabel he'i chupe:
—Nandéi piko Israel ruvicha guasu? Epu'ã katu ekaru ha ani rejepy'apy! Che ame'ẽta ndéve Nabot parralty.
8 Upérõ ha'e ohai kuatiañe'ẽ Acab rérape ha omoĩ hese mburuvicha guasu ra'ãnga ha omondo ikuatia myakãhára*f** ha mburuvicha kuéra Nabot táva guápe. 9 Ikuatia ñe'ẽme he'i: “Pemyerakuã jekaru'ỹ ha pemboguapy Nabótpe opavave renondépe. 10 Upéi pemboguapy henondépe mokõi mba'e renduhare japu, he'ítava hese oñe'ẽ vai hague Tupã ha mburuvicha guasúre. Upéi penohẽ okápe ha pejuka pejapívo itápe.”
11 Umi Nabot táva pegua, myakãhára ha mburuvicha kuéra, ojapo upe Jezabel he'íva ikuatiápe: 12 Omyerakuã hikuái jekaru'ỹ ha omboguapy Nabótpe opavave renondépe. 13 Upéi oguahẽ mokõi mba'e renduhare japu he'íva opavave rovake Nabot rehe, oñe'ẽ vai hague Tupã ha mburuvicha guasúre. Upérõ oguenohẽ hikuái chupe táva rokápe ha ojuka ojapívo itápe. 14 Upéi he'ika hikuái Jezabélpe Nabot ojejapi hague itápe ha omano hague.
15 Jezabel oikuaa vove, he'i Acábpe:
—Tereho katu ha ereko ne mba'erã pe parralty Nabot nome'ẽséi vaekue ndéve. Nabot omanóma.
16 Acab oikuaávo Nabot omano hague, oho ha oñemomba'e iparraltýre. 17 Upérõ Ñandejára oñe'ẽ Elías Tisbé guápe ha he'i chupe: 18 “Tereho pya'e Israel ruvicha guasu Acab rendápe oikóva Samáriape. Ko'ágã oĩ hína Nabot parraltýpe, oho haguépe oñemomba'e haguã hese. 19 Ere chupe: ‘He'ika ndéve Ñandejára: Nabótpe rejuka ha reipe'a haguére imba'éva, upe oheréi haguépe huguy jagua kuéra, oheréita avei nde ruguy.’”
20 Acab he'i Elíaspe:
—Che topa jeýma piko nde, na nde a'éi etéva che rehe?
Elías he'i chupe:
—Rotopa jey. Ha rejapo haguére pe Ñandejára oipota'ỹva, ápe aime roinupã haguã. 21 Upévare péicha he'i Ñandejára: ‘Arúta nde ári ivaíva ha ahundíta opa ne ñemoñare. Ahundíta opa ne ñemoñare kuimba'éva Israélpe oĩva. 22 Hi'arive ajapóta nde rogagua rehe upe ajapo vaekue Jeroboam Nabat ra'y ha Baasá Ahías ra'y rogagua rehe che mbopochy haguére ha rejapouka haguére ivaíva Israel guápe’. 23 Jezabel rehe katu he'ika Ñandejára: ‘Jagua kuéra ho'úta Jezabélpe Jezreel ñúme.’ 24 Ha umi nde rogagua omanóvape távape ho'úta jagua, ha umi ñúme omanóvape ho'úta yryvu. 25 (Ndaipóri vaekue avave ojapóva ivaíva ojapo haguéicha Acab ombojeroviase haguére hembireko Jezabélpe. 26 Ojapo heta mba'e ijaheipy oikóvo tupã gua'u kuéra rembiguái ramo, oiko haguéicha amorréo kuéra Ñandejára omosẽ vaekue Israelgua renonderãgui.)
27 Acab ohendúvo opa ko'ã mba'e, omondoro ijao ñembyasýgui, oñemonde ao vosakuépe ha ndo'uvéi mba'eve. Oke ko'ã ao reheve ha ndovy'avéi ete. 28 Upérõ Ñandejára he'i Elíaspe: 29 “Nderehechái piko mba'éichapa Acab oñemomirĩ che renondépe? Oñemomirĩ haguére che renondépe, ndajapo mo'ãi ivaíva hogagua rehe ha'e oikove aja, ita'ýra oikove ajánte uvei ajapóta.”