Tuicha mba'e jaheja ñande reko vaikue
1 Umíva umi árape avei, oĩ ohóva ohecha Jesúspe, ha omombe'u chupe mba'éichapa Pilato ojuka kuimba'e kuéra Galiléa guápe omba'e kuave'ẽ jave hikuái Tupãme. 2 Jesús he'i chupe kuéra: “Peimo'ãpa peẽ upéva ojehu hague umi Galiléa guápe, ha'e kuéra iñangaipa hetave hague ambuégui upe tetãme? 3 Ha'e peẽme nahaniriha, ha peẽ voi ndapejevýirõ Tupã gotyo, pemanóta avei. 4 Peimo'ã piko peẽ umi 18 omano vaekue ako ho'a ramo hi'ári kuéra Siloé pegua óga yvate, hembiapo vaive ra'e umi ambue Jerusalénpe oikóvagui? 5 Ha'e peẽme ahaniriha; ha peẽ voi ndapejevýirõ Tupã gotyo, pemanóta avei.”
Ñe'ẽ mbojoja ígo hi'a'ỹva rehegua
6 Jesús omombe'u chupe kuéra ko ñe'ẽ mbojoja: “Peteĩ kuimba'e oguereko vaekue peteĩ ígo iparraltýpe, ha oho ohecha hi'apa, ha ndojuhúi mba'eve. 7 Aipórõ he'i pe parralty ñangarekohápe: ‘Ma'ẽ, mbohapy áño pukukue aju ko igo'akue arahávo, ha araka'eve ndajuhúi. Eikytĩ mba'e, maerã piko ombyai reíta hína ko yvy?’ 8 Pe parralty ñangarekoha katu he'i chupe: ‘Che jára, eheja gueterína peteĩ áño. Ahapyatýta ha amoĩta hese pohã omopu'ã porãva. 9 Hi'a ramo iporã, ha upeicha'ỹrõ reitýne.’”
Jesús omonguera peteĩ kuñáme pytu'uha árape
10 Peteĩ pytu'uha ára jave Jesús oñemoĩ oporombo'e peteĩ judío kuéra tupaópe. 11 Ha oĩ hína upépe peteĩ kuña hasýva ojapóma 18 áño. Peteĩ mba'epochy omokarapã ra'e chupe, ha ndaikatúi oñeakãupi. 12 Ohechávo upe kuña, Jesús ohenói ha he'i chupe:
--Nde kuña, rekueráma ne mba'asýgui.
13 Omoĩ ipo hese, ha upepete upe kuña oñeakãupi ha oñepyrũ oguerohory Tupãme. 14 Pe judío kuéra tupao ruvicha katu ipochy, Jesús omonguera haguére upe kuñáme pytu'uha árape, ha he'i umi oĩvape:
--Oĩ niko 6 ára oñemba'apo haguã. Peju umi ára umívape peñemonguera haguã, ha ani pytu'uha árape.
15 Ñandejára he'i chupe:
--Peẽ, tekove rova mokõi! Ndapejorái nga'u piko pene rymba guéi térã pene rymba vúrro pytu'uha ára jave, peraha haguã pemboy'úvo? 16 Ko kuña peikuaa haguã, Abraham ñemoñaréva ha Sataná oguereko vaekue iñapytĩmby ko mba'asýre ojapóma 18 áño, ndojejorái vaerãpa ra'e, taha'e jepe pytu'uha árape?
17 Jesús he'ívo péicha, umi hese ija'e'ỹva otĩ opytávo. Ha opavave katu ovy'a joa ohechávo umi mba'e guasu ha'e ojapóva.
Ñe'ẽ mbojoja mostása ra'ỹi rehegua
(Mt 13.31-32Mc 4.30-32)18 Jesús he'i avei: “Mba'épepa ojogua pe Tupã sãmbyhy ha mba'e rehépa ikatu ambojoja? 19 Ojogua ku mostása ra'ỹime ojereraháva oñeñotỹ kokuépe, ha upéi opu'ã yvatéva yvyra mátaicha ha guyra ou ojaitypo hakãre.”
Jesús oñe'ẽ mbuja mbovuháre
(Mt 13.33)20 Jesús he'i avei: “Mba'e rehépa ikatu ambojoja pe Tupã sãmbyhy? 21 Upéva ha'e ku mbuja mbovuháicha peteĩ kuñakarai ombojehe'áva 25 kílo rupi hu'itĩ, ipahápe ombovupáva.”
Okẽ ipo'íva
(Mt 7.13-14Mt 21-23)22 Jerusalén rapére ohóvo, Jesús oporombo'e umi táva ha tava'i ohasaha rupi. 23 Peteĩ osẽ oporandu chupe:
--Che Jára, ndaheta mo'ãi piko umi oñepysyrõtava?
Ha'e katu he'i chupe:
24 --Peñeha'ã peike pe okẽ po'i rupi. Che ha'e peẽme hetataha umi oikeséva, ndaikatu mo'ãi ramo jepe oike. 25 Óga jára opu'ã ha omboty rire okẽ, peẽ, okápe peiméva, pesapukáita pejévo: ‘Karai, eipe'ána oréve pe okẽ.’ Ha'e katu he'íta peẽme: ‘Che ndaikuaái mamoguápa peẽ.’ 26 Upépe peñepyrũta peje: ‘Rokaru ha romboy'u vaekue niko ne ndive, ha nde orembo'émi ore táva roka rupi.’ 27 Ha'e katu he'íta peẽme: ‘Che ndaikuaái mamoguápa peẽ. Pe che reja, peẽ tekove ahẽ! 28 Ha upépe ojahe'o soróta ha hãi mante omopururũta, ojehechávo Abraham, Isaac, Jacob ha opa maranduhára*f** oĩha Tupã oisãmbyhyhápe, ha peẽ peñemosẽha okápe. 29 Oúta yvypóra yvatevogua, yvy gotyogua, kuarahy resẽvogua ha kuarahy reikevogua, oguapy haguã okaru Tupã sãmbyhýpe. 30 Upévo, umi ko'ágã itapykuéva, itenondéta. Ha umi ko'ágã itenondéva, itapykuéta.
Jesús ojahe'o Jerusalén rehe
(Mt 23.37-39)31 Oguahẽ avei umi fariséo ha he'i Jesúspe:
--Tereho ko'águi, Herodes nde jukaukase.
32 Ha'e he'i chupe kuéra:
--Tapeho ha peje pe aguarápe: ‘Ma'ẽ, ko ára ha ko'ẽrõ amosẽ aikóvo mba'epochy kuérape ha amonguera hasývape, ha ko'ẽ ambuérõ ae ajapopáta. 33 Aha mante vaerã che rapére ko ára, ko'ẽrõ ha upe rire. Maranduhára niko ndaikatúi omanóvo mombyry Jerusaléngui.
34 “Jerusalén, Jerusalén, rejukáva maranduhára kuéra ha rejapíva itápe umi ñe'ẽ reruha Tupã omboúva ndéve! Hetaitéma niko ambyatyse vaekue ne memby kuéra, ryguasu ombyatyháicha ita'ýra ipepoguýpe, ha ndereipotái! 35 Upévare, nde róga opytáta nandi ha itaperéta. Ha ha'e ndéve nda che recha mo'ã veimaha, oguahẽ peve ára erévo: ‘Tojehovasa pe oúva Ñandejára rérape!’”
Ektaqmelakxoho agko' agyaqmagkasek egwáxok
1 Apkelye'eykekxeyk axta nahan nápakha énxet'ák Jesús ektéma axta xa, apkeltennáseykha axta anhan apkelnapma Pilato nápakha énxet'ák apkeleñama Galilea neyseksa apkelnapma m'a aqsok nawha'ák apmésso nak Dios.
2 Axta aptemék apkelanagkama Jesús se'e: “¿Kélaneykeya katneyk kéxegke énxet'ák Galilea eñama ekyawe agko' melya'assáxma xa ektáha nak, kaxnók ma'a nápakha apchókxa xamo' nak? 3 Éltennássek ko'o megkañama xa; agkok nahan kéxegkáxa kólya'aweykxak ma'a Dios, kóletsapok sa' nahan kéxegkáxa. 4 ¿Kélanagkamchek enxoho axta eykel'a nahan kéxegke eñama néten agko' melya'assáxma m'a apkeletsapma axta dieciocho énxet apcháhapweykto m'a tegma apwenaqte apyetnama axta m'a Siloé, mexnawok ma'a pók énxet'ák apheykha nak Jerusalén? 5 Éltennássek ko'o megkañama xa; agkok nahan kéxegkáxa kólya'aweykxak ma'a Dios, kóletsapok sa' nahan kéxegkáxa.”
Jesús apyetcháseykekxoho yámet higo meyke ekyexna
6 Apkeltennáseykha axta anhan Jesús se'e aqsok apyetcháseykekxoho nak, axta aptemék se'e: “Kenmomchek axta xama higo yámet kélcheneykekxa neyseksa apkeneykekxexa anmen yámet xama énxet, apteyánegweykmók axta yetneyk kexaha ekyexna, axta eyke eteyk ekyexna xama enxoho. 7 Tén axta aptéma apkenagkama m'a énxet ektáha axta aptaqmelchesso anmen yámet kélcheneykekxa s'e: ‘Elano, apqántánxo apyeyam ko'o entemék sekweykta émhakxa s'e higo yámet nak séltémo óteyágwaták ekyexna, akke óteyagweykták makham xama enxoho. Eyaqtén sa'; kaqhok katnamok namyep.’ 8 Axta eyke aptemék apchátegmoweykegko ektáha axta aptaqmelchesso namyep se'e: ‘Wesse', yoho aqsa sekxók makham katnamok se'e apyeyam nak; ko'o sa' ayélaqtéssesek xapop, aqsok áwa' apák sa' nahan anegkenek awhak. 9 Sa' kexaha keyxek sekteméssesa enxoho xa, sa' agkok keyxnak, eyaqtennek sa'.’”
Jesús aptaqmelchesseyam xama kelán'a ekháxamáxche ekhem sábado
10 Xama sábado axta apkelxekmóssók Jesús énxet'ák ma'a kañe' apchaqneykekxexa judíos; 11 hegkek axta nahan xama kelán'a m'a ekweykmo axta dieciocho apyeyam ekháxamáxche. Xama espíritu ekmaso axta teméssessók ékhe, yawanchek axta kapéwekxak katnamha xama enxoho. 12 Xama axta apweteya m'a Jesús, apwóneykha axta, axta aptemék apkenagkama s'e:
—Kelán'a, yenyókek kaxwók xeye' m'a ektémakxa axta ekháxamáxche.
13 Tén axta apnegkena apmék takháxet, yetlómók axta anhan ekpéweykekxa énmeykha m'a kelán'a, kelteméssessek axta anhan apcheymákpoho m'a Dios. 14 Tén axta aplama m'a apkemha apmonye' axta m'a apchaqneykekxexa judíos, hakte ekhem sábado axta aptaqmelchessekmok kelán'a m'a Jesús. Axta aptemék apkelanagkama énxet'ák se'e:
—Yetneyk seis ekhem yaqwayam antemeykha; kólchexyem chá'a yaqwayam kóltaqmelchessók ektémakxa kélháxamáxche xa ekhem nak, háwe ekhem sábado.
15 Axta aptemék apchátegmoweykegko Wesse' egegkok se'e:
—Kéxegke kélmeyókásamáxkoho nak kélagko' kéltémakxa, ¿megkóllekkeseya kéxegke táma' wey kéltósso essenhan yámelyeheykok ekhem sábado, yaqwayam enxoho kólágwakxak yegmen? 16 Hakte keso kelán'a nak, ekteme nak Abraham aptáwen neptámen, ektéma nak han dieciocho apyeyam ekteméssesso Satanás xa ektémakxa nak ekháxamáxche. ¿Enxeykel'a kapayhawok kólmasséssesek ektémakxa ekháxamáxche ekhem sábado?
17 Xama axta aptéma appeywa Jesús xa, apkelmegqágweykekxók axta m'a ektáha axta apkenmexeykha; kelpayheykekxeyk axta eyke apkelwáxok apyókxoho énxet apkelweteya aqsok ekyawe apkelane axta m'a Jesús.
Jesús apyetcháseykekxoho mostaza aktek
(Mt 13.31-32Mc 4.30-32)18 Axta aptemék nahan Jesús se'e: “¿Yaqsa ekhawo m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios? ¿Yaqsa ewanchek ko'o axnésho'? 19 Hawók ma'a mostaza aktek apkeneykekxal'a xama énxet ma'a apkelchekha, tén han ekwáneykmohol'a ekwokmoho ektáha m'a ektémól'a xama yámet ekyawe, ekwányam agko' nahan katnehek, kalanagkok nahan axanák náta m'a aktegák nak.”
Jesús apyetcháseykekxoho kempáseyak
(Mt 13.33)20 Axta aptemék nahan Jesús se'e: “¿Yaqsa aqsok ko'o ewanchek axnéshok ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios? 21 Hawók ma'a kempáseyak énchahayól'a kelán'a hótáhap apxámokma, yaqwayam enxoho kampasagkok apyókxoho hótáhap ekyélaqtésso.”
Ektáhakxa nak ketsék átog
(Mt 7.13-14Mt 21-23)22 Apkelxekmóssegkek axta chá'a Jesús énxet'ák nátegma apweykenxa axta chá'a, tén han ma'a apheykegkaxa nak énxet, cham'a apmeyeykekxo axta m'a Jerusalén. 23 Xama énxet axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—Wesse', ¿apqántawoya sa' ma'a yaqwayam nak elwagkasakpok teyp?
Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
24 —Kóllenxánem kólántexek ma'a átog ketse nak; hakte naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke apxáma eykhe apmáheyo elántexek ma'a, mopwanchek eyke elántexek. 25 Hakte apkempákxeyk sa' agkok néten ma'a ektáha nak apxagkok tegma, tén han apchápeykxo enxoho átog, keñe sa' kéxegke kélchaqneykha nak yókxexma, kólwónmakha sa', sa' kóltéhek kélpeywa s'e: ‘Wesse', hegmeykesses hana negko'o átog.’ Sa' eyke etnehek yátegmowagkok se'e: ‘May'ásegkok ko'o kéleñamakxa kéxegke.’ 26 Keñe sa' kóltéhek kólpaqmétek kéxegke s'e: ‘Nenteykegkek axta negko'o nentéyak xamo' xép, negyeneykegkek axta anhan xamo' ma'a negyenéyak, apkelxekmóssegkek axta anhan chá'a exchep énxet'ák ma'a ámay egagkok nak.’ 27 Sa' eyke etnehek yátegmowagkok se'e: ‘May'ásegkok ko'o kéleñamakxa kéxegke. ¡Kóláwho xa, kéxegke élmasagcha'a nak kéltémakxa!’ 28 Keñe sa' kóllekxagwaha, kóltakxek sa' nahan kélma'ák eñama kéllegeykegkoho ekmáske, cham'a kélwet'a sa' Abraham, Isaac, Jacob, tén han apyókxoho apkellegasso axta Dios appeywa exmakha m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios, tén han kélántekkesa sa' yókxexma kéxegke. 29 Hakte elxegmak sa' énxet apkeleñama nexcheyha, nepyeyam, teyapmakxa ekhem, tén han ma'a taxnegwánxa ekhem, yaqwayam sa' exmakha etawagkok aptéyak ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios. 30 Keñe sa' nápakha aptamhéyak nak axayók agko' se'e kaxwo' nak, apmonye'e sa' kólteméssásekxa', keñe sa' nápakha aptamhéyak nak apmonye'e s'e kaxwo' nak, axayók agko' sa' kólteméssásekxa'.
Jesús apkelekxagweykha apkelányo Jerusalén
(Mt 23.37-39)31 Apkelweykmek axta anhan nápakha fariseos. Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—Etyep sa' se'e, apmakók xép yaqhek ma'a Herodes.
32 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Kóltaqhoho, kólteme sa' kólának ma'a yammáleg nak: ‘Elano, sakhem ko'o sélántekkesa kelyekhama', saka sa' nahan, éltaqmelchessekmek nahan ma'a élháxamáxche, mók ekhem sa' nahan apenaksek.’ 33 Axñekxak sa' eyke ko'o makham sakhem, saka, tén han mók ekhem, hakte megkapayhawok yetsapok Dios appeywa aplegasso m'a megkatnahakxa nak Jerusalén.
34 “¡Jerusalén, Jerusalén! ¡Apkelnapma nak énxet'ák apagkok ma'a Dios appeywa apkellegasso, tén han apkelyetnaya axta meteymog ma'a seykha amya'a Dios axta apkeláphássesso! ¡Xámokmeyk axta ko'o sekmáheyo wánchásekxak énxet'ák apheykha nak xa Jerusalén, ektémól'a tat'a kánchásekxak étkók ma'a kóneg axempagkok, axta eyke kólmáheyók kéxegke! 35 Kóllano, etaqmopagkok sa' kéxegke m'a kélxanák nak; éltennássek ko'o kéxegke, peya mehélwetekxók chá'a, ekwokmoho kéltáha kélpeywa s'e: ‘¡Tásek sa' katnehek apxénamap ma'a apwa'a nak Wesse' egegkok apcháphasso!’”