Isaac
1 Ñandejára ohovasa Sárape he'i haguéicha. 2 Sara hye guasu ha imemby Abrahámgui peteĩ kuimba'e, Abraham ituja riréma, upe ára Tupã he'i haguépe. 3 Abraham ombohéra ita'ýrape Isaac. 4 Oapi'o chupe 8 ára haguépe, Tupã he'i haguéicha. 5 Abraham oguereko 100 áño, oikove ypy ramo guare Isaac. 6 Upérõ Sara he'i ipy'apýpe: “Tupã che mbopuka ha mayma oikuaáva che memby hague, opukáta che ndive. 7 Máva piko he'íta Abrahámpe, Sara omokambutaha imemby tee? Ha péina ame'ẽma chupe ta'ýra, ituja rire.”
8 Isaac okakuaa. Ára opo'o haguépe Abraham ojapo karu guasu.
Agar ha Ismael oñemosẽ
9 Ismael, Agar Egiptogua memby ha Abraham ra'y, oñembohory Isaac rehe. 10 Sara ohecha upéva ha he'i Abrahámpe:
—Emosẽ pe tembiguái ha imembýpe. Imembýpe niko ndajaheja mo'ãi mba'eve; ñane rembireja che memby Isaácpe guarãnte.
11 Abraham ombyasy eterei upéva. Ismael niko ita'ýra avei. 12 Tupã katu he'i chupe:
—Ani rejepy'apy upe mitãre térã ne rembiguáire. Ejapo he'iháicha Sara. Isaácgui osẽta ne ñemoñare ha'e vaekue ndéve. 13 Ne rembiguái membyrégui avei osẽta heta tetã guasu. Ha'e ne ñemoñarégui avei
14 Upe ára oúvape Abraham ome'ẽ Agárpe hi'upy ha peteĩ y ryru. Ohupi chupe ijati'ýre ha ome'ẽ chupe imemby ha omondo. Ha'e oiko águio pégotyo yvy ojeiko'ỹha Beerseba peguápe. 15 Opa vove hi'y, oheja imemby petĩ javorái guýpe, 16 ha oho oguapy hovái 100 métro rupi mombyry chugui, he'ívo ipy'apýpe: “Ndaikatúi ahecha che memby omano ramo yuhéigui.”
Ha'e oguapy aja upépe upe mitã oñemoĩ hasẽ.
17 Tupã ohendu upe mitã rasẽ. Tupã remimbou*f** ohenói yvágagui Agárpe ha he'i chupe:
—Mba'e piko ojehu ndéve Agar? Ani rekyhyje. Tupã ohendu upe mitã rasẽ yvága guive. 18 Tereho ipiári, emboguata nde ykére ipógui. Iñemoñarégui ajapóta tetã guasu.
19 Upépe Tupã ohechauka sapy'a chupe peteĩ ykua. Ha omyenyhẽ hi'y ryru ha omboy'u imembýpe. 20-21 Tupã oñangareko upe mitãre okakuaáva yvy ojeiko'ỹha hérava Paránpe. Ha oiko chugui tymba ka'aguy jukaha ikatupyrýva. Isy ogueru chupe hembirekorã Egíptogui.
Abraham ha Abimélec oñe'ẽ ome'ẽ ojupe
22 Umíva umi ára rupi Abimélec, ha hendive Ficol, hembiguái kuéra ruvicha, he'i Abrahámpe:
—Tupã niko oĩ ne ndive opa mba'e rejapóvape. 23 Upévare aipota hérape reme'ẽ chéve ne ñe'ẽ, nderejapo mo'ãiha ivaíva che rehe, che ra'y, térã che ñemoñare kuérare. Aipota ne kuimba'e che ndive, ko tetã ndive avei reiko porã haguépe, che kuimba'e haguéicha ne ndive.
24 Abraham he'i chupe:
—Hérape ame'ẽ ndéve che ñe'ẽ.
25 Upérõ Abraham imandu'a Abimélecpe hembiguái kuéra mbaretépe oñemomba'e hague ykua imba'évare.
26 Abimélec he'i chupe:
—Che ndaikuaái mávapa ojapo upéva. Nde ndeeréi chéve, ha che avei nahendúi mba'eve ko'agãite peve.
27 Abraham ogueru ovecha ha vaka, ome'ẽ Abimélecpe, ha oñe'ẽ ome'ẽ ojupe. 28 Abraham omboyke 7 ovecha ra'y ijovecha kuéra apytégui, 29 ha Abimélec oporandu chupe:
—Maerã piko rejapo kóva?
30 Ha ha'e he'i:
—Ereko ne mba'erã ko'ã 7 ovecha ra'y. Rejapóvo upéva, eréma che ajo'o hague ko ykua.
31 Upévare, upe oĩha hikuái oñembohéra “Beerseba”, upépe oñe'ẽ me'ẽgui ojupe.
32 Oñe'ẽ me'ẽ rire ojupe Beersébape, Abimélec ha hembiguái kuéra ruvicha Ficol, oho jey filistéo retãme. 33 Abraham oñotỹ peteĩ yvyra Beersébape, ha upépe omomba'e guasu Tupã Ñandejára, opa ára oikovévape. 34 Abraham oiko are vaekue filistéo retãme.
Isaac aptéyam
1 Aptaqmelchessek axta apteméssesakxa Wesse' egegkok ma'a Sara, ekhawo apxeyenmakxa axta etnéssesek. 2 Lósók axta táhak, wetássek axta xama apketche Abraham, aptéma axta apwányamo. Apteyekmek axta sakcha'a m'a ekhem apxeyenmakxa axta Dios. 3 Isaac axta han aptemessásak apwesey Abraham ma'a apketche, ekwetasso axta Sara. 4 Apyenyekhássessek axta nekha apyempehek ekwokmo ocho ekhem aptéyam, ekhawo apkeltémókxa axta etnehek ma'a Dios. 5 Cien apyeyam apagkok axta temék Abraham aptéyékmo m'a apketche Isaac. 6 Tén axta ektéma awáxok Sara s'e. “Dios egkeyásak séktegmeykha, tén han ekpayheykekxa ewáxok, apkelleg'ak sa' agkok apyókxoho énxet sekwet'a ko'o xama hatte, ellektegmaha sa' xamók ko'o. 7 Méko axta ekxeyenma awáxok kaltennaksek Abraham sekmáheyo ko'o ataksek apketchek, ekwetássek eyke ko'o xama apketche, apwányamók eykhe aptáhak.”
Agar tén han Ismael kélántekkesso Abraham apxagkok
8 Apwánegyek axta Isaac, apyenyókek axta han apto neme. Apkelanak axta ekyawe agko' apkelsawássessamo Abraham apyenyawa axta apto neme. 9 Wet'ak axta Sara apwanyeyncha'a Isaac ma'a Agar étche, ekteme axta kelán'a Egipto, apwetasso axta han ma'a Abraham. 10 Tén axta ektáha éltennásseykxo Abraham se'e: “¡Etekkes sa' xa apchásenneykha nak yetlo étche! Megkapayhawok elxewekxak xamók aqsok apkelxawe hatte Isaac xa étche nak xa apchásenneykha nak.”
11 Chaqhak axta apwáxok Abraham apleg'a xa, hakte apketche apagko' axta han ma'a. 12 Keñe axta Dios aptáha apcháneya s'e: “Nágkeytnakhaksoho aqsa apwáxok ma'a sakcha'a nak, tén han ma'a apchásenneykha nak, elána sa' ekyókxoho m'a éltamhókxa nak elának Sara, hakte Isaac sa' kañenták etepagkok ma'a aptawán'ák neptámen nak xép. 13 Énxet apxámokma sa' han ko'o wának etnehek ma'a apchásenneykha étche nak, hakte apketche apagko' han xép ma'a.”
14 Keñe axta mók ekhem, axto'ók agko' axta apkelmésa Agar kelpasmaga m'a Abraham, tén han xama yempehek yetlo yegmen; apkelpátegkessek axta, apmeyásekxeyk axta m'a sakcha'a Ismael, tén axta apkeláphasa. Xegkek axta m'a, weynchámeykha axta aqsa han ma'a yókxexma meykexa nak énxet Beerseba. 15 Xama axta ekyamásexko yegmen kélyeta axta m'a yempehek nak, yensakmek axta sakcha'a kóneg yámet étkok pessesse agkok, 16 hakmek axta han yám makhawo, hakte axta kaltamhók katagkohok yetsapok sakcha'a. Xama axta ekha, yetlókok axta apwóno m'a sakcha'a.
17 Apleg'ak axta eyke Dios apwóno m'a sakcha'a, apwóneyha axta han Dios apchásenneykha Agar ma'a néten. Aptáhak axta apcháneya s'e: “¿Yaqsa ektáha Agar? Nágkatneykha awáxok, apleg'ak Dios apwóno sakcha'a m'a apyetnakxa nak. 18 Katnemekxa néten, kawakxa sakcha'a, nágkayenyekxa han ekméyak ma'a apmek nak, wának sa' ko'o yenyék apkelánteyapma apxámokma apagko' énxet'ák ma'a.”
19 Keñe axta Dios apxekmósa xama yámelchet ma'a Agar. Mahágkek axta han ma'a, yetmeyk axta yegmen ma'a yempehek nak, chágkek axta m'a Ismael. 20-21 Appasmomchek axta Dios ma'a sakcha'a nak, apwánegyek axta, tén axta apheykmo m'a yókxexma meykexa énxet nak Parán, apmoplensa yágke axta aptemék han. Kelyamhakkassegkek axta han egken ekméssama xama kelán'a Egipto.
Abraham tén han Abimélec aphéssamo mók apkelpaqhetchásamákpoho
22 Xegkessegkek axta han kaqhohok xa ekhem nak, appaqhetchessama axta Abimélec ma'a Abraham, Ficol axta han apxegexma, apkemha apmonye' sẽlpextétamo apagkok axta. Aptáhak axta Abimélec apcháneya Abraham se'e:
—Negweteyak chá'a negko'o appasmoma Dios ekyókxoho aqsok apkelanakxa enxoho. 23 Héltennés kaxwók nápaqto' Dios keso neghágkaxa nak yókxexma, mehenteméssessamók exma ekmaso negko'o, ko'o tén han étchek, ekweykekxoho m'a étawán'ák netámen peya nak elántepagkok. Éltamhók ko'o exchep meheyenyawha, ektéma nak ko'o mayenyaweykencha'a chá'a exchep, éltamhók nahan etnéssesek ekhawo s'e énxet'ák apheykencha'a nak se'e apchókxa, aphakxa nak kaxwók xép.
24 —Atnéssesek sa' —axta aptáhak apchátegmowágko Abraham.
25 Apkeltennásekxók axta han Abraham Abimélec ma'a yámelchet apagkok apkeltemegweykmo axta apagkok ma'a apkelásenneykha nak. 26 Aptáhak axta apchátegmowágko Abimélec se'e:
—May'áseykegkok ko'o élane xa aqsok nak, hakte meheltennassók han xép.
27 Tén axta Abraham apnaqlánto nepkések tén han weyke apkelmésa m'a Abimélec; cháxa apkelánegkaxa axta han ekhémo mók apkelpaqhetchásamákpoho xa apqánet nak. 28 Apkelyetnakhássek axta han Abraham siete nepkések nepyeseksa nak apnaqtósso. 29 Keñe axta aptáha Abimélec apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Yaqsa ektáha apkelyetnakhasa nak xa siete nepkések nak?
30 Aptáhak axta Abraham apchátegmowágko s'e:
—Yaqwayam ey'asagkohok xép ektáha ko'o sekmeta s'e yámelchet, sélmésa nak siete nepkések.
31 Cháxa keñamak ektéma nak ekwesey Beerseba xa yókxexma nak, hakte cháxa apteméssesakxa axta naqso' apmésso appeywa pók nápaqtók Dios xa apqánet nak.
32 Xama axta appenchesa apkelpaqhetchásamákpoho m'a yókxexma nak Beerseba, apkeltaqháwok axta makham filisteos apchókxa m'a Abimélec tén han Ficol. 33 Apkeneykekxeyk axta han Abraham xama yámet tamarisco m'a yókxexma Beerseba, cha'a apkelpeykessamókxa axta han Wesse' egegkok, Dios memassegwayam nak. 34 Ahóxek axta han aphayam Abraham ma'a filisteos apchókxa'.