1 José oho Faraón rendápe ha he'i chupe:
—Che ru ha che ryke'y kuéra ou Canaángui ijovecha, ivaka kuéra ha opa mba'e oguerekóva reheve. Ha'e kuéra oĩ ko'ágã Gosénpe.
2 Oiporavo 5 ityke'ýra ha ogueraha Faraón rendápe, ha'e oikuaa haguã chupe kuéra. 3 Faraón oporandu José ryke'y kuérape:
—Mba'épepa pemba'apo?
He'i hikuái chupe:
—Ovecha rerekua hína ore, ore ru kuéraicha avei.
4 He'i avei hikuái Faraónpe:
—Roju roiko ápe ndaiporivéigui tembi'u ore ovecha kuérape guarã Canaánpe. Rojerure ndéve ropyta haguã Gosénpe.
5 Upérõ Faraón he'i Josépe:
—Nde ru ha nde ryke'y kuéra ou oikóvo ápe ne ndive. 6 Tetã Egipto oĩ nde pópe. Iporãvehápe emohenda nde ru ha nde ryke'y kuérape. Topyta hikuái Gosénpe. Ha oĩ ramo ijapytépe kuéra ikatupyrýva, emoĩ chupe che rymba kuéra rerekua ramo.
7 José ogueraha Faraón rendápe itúva Jacob. Jacob ohovasa Faraónpe, 8 ha Faraón oporandu chupe:
—Mboy áño piko rereko?
9 Jacob he'i Faraónpe:
—Che rembiasakue yvy ári ohupyty 130 áño. Ndaipukúi che rekove ha ivaívagui henyhẽ. Ne'ĩra ahupyty che ru rekove pukukue.
10 Ohovasa rire Faraónpe Jacob oho jey. 11 José omohenda itúva ha ityke'ýra kuérape iporãvehápe, he'i haguéicha Faraón, táva Ramsés ypýpe. 12 Ha ome'ẽka hi'upyrã itúva, ityke'ýra ha opaite hóga guápe.
José ojogua Faraónpe guarã opa yvy Egipto pegua
13 Mamove ndaipóri hi'upy ha tuicha eterei ñembyahýi Egíptope ha Canaánpe. 14 José ombyatypa trígo repykue ha ogueraha Faraón róga guasúpe. 15 Opa rire viru Egíptope ha Canaánpe, umi Egiptogua oho José rendápe ha he'i chupe:
—Eme'ẽ oréve ro'u vaerã. Mba'ére piko romanóta ñembyahýigui nda ore pira pire véiguinte?
16 José he'i chupe kuéra:
—Na pende pira pirevéi ramo peru chéve pene rymba kuéra ha ame'ẽta peẽme trígo.
17 Ojapo hikuái upéicha, ha José ome'ẽ chupe kuéra trígo ikavaju, ijovecha, ivaka ha ivúrro kuérare upe áño pukukue. 18 Upe áño ohasa rire, oho jey hikuái hendápe ha he'i chupe:
—Toro'e porã mandi ndéve. Nda ore pira pirevéi ha ore rymba kuéra ne mba'e meméma avei. Ndoroguerekói mba'eve rome'ẽ haguã ndéve. Ore yvy ha ore rete mante hemby oréve. 19 Mba'ére piko rehejáta romano ñembyahýigui? Ore jogua oréve ha ore yvy hi'upyrãre. Toropyta Faraón rembiguái ramo ha ore yvy topyta imba'erã. Eme'ẽ oréve mba'e ra'ỹi roikove haguã, ỹrõ romanóta ha ore yvýgui oikóta yvy ojeiko'ỹha.
20 Upérõ José ojoguapaite yvy Egipto pegua Faraónpe guarã. Opavave ome'ẽ mante ijyvy iñembyahýi etereígui ha Egipto tuichakue opyta Faraón mba'e ramo. 21 Tetãgua oĩ haguéicha opyta hembiguái ramo. 22 Pa'i kuéra yvy añoite ndojoguái. Ha'e kuéra noikotevẽi, Faraón ome'ẽkágui chupe kuéra hi'upyrã ha upévare nome'ẽi ijyvy.
23 Upérõ José he'i tetã guápe:
—Péina pojoguáma pende yvy reheve Faraónpe guarã. Kóina ápe mba'e ra'ỹi peñemitỹ haguã. 24 Pemono'õvagui, peme'ẽ Faraónpe 5gui peteĩ. Upe irundy hembýva topyta peñemitỹ ha pekaru haguã chugui pende rogagua ha pene mitã nguéra ndive.
25 Ha'e kuéra he'i chupe:
—Nde rupínte roikove karai, ha nde py'a porãgui ore ndive ropyta Faraón rembiguái ramo.
26 Upérõ José he'i:
—Ko'águive, ojejapótama kóicha opa rupi Egipto pýre. Oikóvo kóga ñemono'õ, opytáta Faraónpe guarã 5gui peteĩ. Ha upéicha ojejapo Egíptope ko'agãite peve. Pa'i kuéra yvy añoite ndopytái Faraón mba'e ramo.
Jacob rembipota paha
27 Israelgua opyta Egíptope ha oiko Gosénpe. Imba'e reta ha ita'ýra heta hikuái. 28 Jacob oiko Egíptope 17 áño, omboty peve 147 áño. 29 Oguahẽ vove chupe hi'ára paha, ohenoika ita'ýra Josépe ha he'i chupe:
—Emoĩ nde po che rapypa'ũme ha eme'ẽ chéve ne ñe'ẽ Tupã rérape, na che ñotỹ mo'ãiha Egíptope. 30 Aipota che ñotỹ che ru kuéra ykére. Opa vove che rekove ko yvy ári che renohẽ Egíptogui ha che reraha che ñotỹ upépe.
José he'i chupe:
—Ajapóta reipotaháicha.
31 Jacob he'i chupe:
—Eme'ẽ chéve ne ñe'ẽ Tupã rérape.
José ome'ẽ chupe iñe'ẽ. Upépe Jacob ombojeko iñakã hupa akã ári.
1 Apmeyákxeyk axta José aphakxa faraón apkeltennássekxo apwa'a m'a apyáp tén han apkelpepma, apkeleñama Canaán, apkeltennássek axta apheyncha'a m'a yókxexma Gosen, yetlo apnaqtósso nepkések, weyke, tén han ekyókxoho aqsok apagkok ekyetnakxa nak. 2 Apkelyesáha axta cinco apkelpepma, tén axta apnaqlawa m'a aphakxa nak faraón, yaqwayam enxoho elweta'. 3 Aptáhak axta faraón apkelmaxneyáncha'a José apkelpepma s'e:
—¿Yaqsa kéltamheykha kéxegke?
Aptáhak axta apkelátegmowágko s'e:
—Negko'o nenteme nenláneykha nepkések, ekhawo m'a ẽlyapmeyk nano' axta. 4 Nélwa'ak negko'o yaqwayam aghak se'e apchókxa nak, hakte meyk segaqhe teyapmak ma'a Canaán, méko han pa'at yaqwayam etawagkok nepkések nennaqtósso. Hégho sa' negko'o aghakha yókxexma Gosen.
5 Aptáhak axta faraón apcháneya José s'e:
—Apya'aweykteyk xép ma'a apyáp, tén han ma'a apkelpepma nak, yaqwayam exnatámhok xamo'. 6 Apwanchek exmakha m'a xapop Egipto nak. Egkes sa' ma'a yókxexma Gosen ektaqmelakxa nak se'e negókxa nak, yaqwayam sa' exmakha m'a. Apya'ásegkok sa' agkok han xép énxet apmopwána aqsok nepyeseksa m'a, etnésses sa' apkeláneykha seknaqtósso.
7 Apyentamákxeyk axta han José apyáp Jacob aphakxa nak faraón. Appeykessek axta Jacob yetlo ektaqmeleykha appeywa m'a faraón. 8 Aptáhak axta faraón apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Háxko ekwánxa ektáha apyeyam apagkok?
9 Aptáhak axta apchátegmowágko Jacob se'e:
—Ciento treinta apyeyam ahagkok ko'o entáhak sekweynchámeykegkaxa'. Apqántawók apyeyam ahagkok sekweynchámeykha, yókxoho apyeyam sekwete ekmaso sekha, mathanyeykekxak ma'a ekweykenxa axta apheykha élyapmeyk nano'.
10 Appeykásekxeyk axta makham Jacob ma'a faraón, tén axta aptepa m'a aphakxa. 11 Apméssek axta José m'a xapop ektaqmelakxa nak ma'a Egipto, yaqwayam exmakha m'a, apkeltamhókxa axta etnehek ma'a faraón. Cháxa ekyetna axta xapop apagkok ma'a apyáp, tén han apkelpepma, ekpayho nak yókxexma Ramsés. 12 Apkelmeyáseykegkek axta han chá'a José aptéyak ma'a apyókxoho apnámakkok nak, eyeyméxchexa enxoho chá'a aqsok apnámakkok.
Ektémakxa axta apkeláneykha apchókxa José
13 Méko axta hótáhap apaktek xama enxoho apchókxa', yágweykmók axta aqsa ekteyapma meyk segaqhe. Meyk axta kelnapmak ma'a énxet'ák Egipto, tén han ma'a Canaán. 14 Apchánchesákxeyk axta José selyaqye apyánmagkasso axta chá'a hótáhap apaktek ma'a énxet'ák Egipto, tén han énxet'ák Canaán, apxátaweykxeyk axta m'a faraón apxagkok. 15 Xama axta ekmassa ekha selyaqye m'a Egipto, tén han Canaán, apkelya'aweykxeyk axta énxet'ák Egipto aptáha apcháneya José s'e:
—¡Hẽlmés negko'o nento! Megkapayhawok negko'o héghok agmaskok meyk sẽlnapma, eñama meyke selyaqye egagkok.
16 Aptáhak axta apchátegmowágko José s'e:
—Méko sa' agkok entáhak selyaqye kélagkok, hélnaqlantagkas sa' kélnaqtósso, tén sa' ayaqmagkásekxak hótáhap apaktek.
17 Apnaqlákxéssek axta énxet'ák Egipto yátnáxeg, nepkések, weyke, tén han yámelyeheykok ma'a José, apyaqmagkásekxeyk axta han José hótáhap apaktek ekweykmoho xa ekyókxoho apyeyam nak. 18 Yeyk'ak axta xa apyeyam nak, apkelya'aweykxeyk axta makham José aptáha apcháneya s'e:
—Mogwanchek negko'o ólyexanchesha exchep sentáha meyke selyaqye egagkok; apagkok xép aptáhak ma'a nennaqtósso nak negko'o. Méko kaxwók mók aqsok yaqwayam agmések, xapop egagkok aqsa, tén han negyókxa nak negko'o. 19 Hẽlma negko'o exchep, tén han ma'a xapop egagkok nak, ekyaqmageykekxa m'a hótáhap apaktek. Antéhek sa' negko'o faraón apkelásenneykha naqsa, apagkok sa' etnehek ma'a xapop egagkok nak, yaqwayam etnehek apagkok ma'a, xép sa' hẽlmések aqsok aktek, yaqwayam sa' magmassehek negko'o, yaqwayam sa' han megkatnehek meyke aqsok ma'a xapop egagkok. Nágyoho aqsa agmaskok yetlo xapop egagkok.
20 Keñe axta José apkelmoma m'a ekyókxoho xapop nak Egipto, apkelméssama m'a faraón, hakte apkelméssegkek axta xapop apagkok ekha ekyánmaga m'a énxet'ák Egipto, eñama meyk élnapma. Apagkok axta aptemék faraón ma'a ekyókxoho xapop nak, 21 keñe axta m'a énxet'ák Egipto aptemessáseykegko kélásenneykha naqsa m'a ekyókxoho nak kañe' Egipto. 22 Wánxa axta aqsa melmoma José m'a xapop apagkok axta m'a apkelmaxnéssesso aqsok kéláyókxa, hakte faraón axta apkelmeyáseyak chá'a hótáhap apaktek ma'a; axta keñamak mekxeykekxo chá'a ekha ekyánmaga m'a xapop apagkok, hakte apteykegkek axta chá'a m'a apkelmeyáseyak axta chá'a faraón.
23 Keñe axta José aptáha apkeláneya énxet'ák se'e:
—Faraón kaxwók apagkok kéxegke, tén han ma'a xapop kélagkok nak, hakte élmomchek ko'o kéxegke ekha ekyánmaga yaqwayam almések ma'a. Keso aqsok aktek se'e yaqwayam kólchenekxa', 24 faraón sa' eyke kólmeyásekxak chá'a xama m'a ektáhakxa nak chá'a cinco ekwayam aqsok kélnakxo; keñe sa' ma'a cuatro éleymomáxche nak yaqwayam kólchenekxak chá'a, tén han kóltawagkok chá'a kéxegke yetlo kélketchek, tén han ma'a apyókxoho apheykha nak xamo' kéxegke.
25 Aptáhak axta apkelátegmowágko s'e:
—Ẽlwagkassek teyp xép, taqmeláha agko' xép apwáxok senlano senteméssesa faraón apkelásenneykha naqsa.
26 Apxénchek axta José ekyókxoho nak Egipto, kólmeyásekxak chá'a faraón xama m'a ekwayam nak chá'a cinco ekyókxoho aqsok eknakxamáxche'. Yetneyk makham xa apkelánémakpexa nak chá'a etnahagkok énxet'ák; apkelmaxnéssesso aqsok kéláyókxa axta aqsa meyánmagkasek chá'a xama enxoho, hakte axta etnék apagkok faraón ma'a xapop apagkok nak.
Ektemegwánxa néxa apmopmenyého Jacob
27 Apkelheykmek axta énxet'ák Israel ma'a Egipto. Apmomchek axta m'a yókxexma Gosen, cha'a apxámagweykenxa apagko' axta han ma'a. 28 Diecisiete apyeyam axta weykmok apha Jacob ma'a Egipto, ciento cuarenta y siete apyeyam apagkok axta aptemék.
29 Apyekpelchegkek axta ekmáheyo kawak apketsapma m'a Israel. Apkeltamhók axta kóltennássekxak ma'a apketche José, yaqwayam enxoho etnehek yának se'e:
—Epekken apmek kóneg éyók, etnésses naqso' peya elának ma'a sekmako nak almaxna', ektáha enxoho naqso' seyásekhayo. ¡Ná heyátawanye aqsa s'e Egipto! 30 Peyk sa' agkok ko'o allókassekxak sekyampe xamo' ma'a élyapmeyk nano', hetekkes sa' Egipto, heyátawanyegwakxa sa' ma'a takhaxpop apagkok nak.
—Atnehek sa' ma'a aptáhakxa nak appeywa —axta aptáhak apchátegmowágko José.
31 —Etnésses sa' naqso' —axta aptáhak makham apcháneya apyáp.
Tén axta José apteméssesa naqso', tén axta Israel apháxahánto aptekxeya nápat ma'a naw'a apyetnamakxa.