Isaac ohovasa Jacóbpe
1 Isaac itujáma ha ndohechavéi. Upérõ ohenói ita'ýra ypykue Esaúpe ha he'i chupe:
—Che ra'y.
Ha'e he'i:
—Mba'épa taita?
He'i Isaac:
2 —Che tujáma ha ko'ẽrõitéma amanóne. 3 Upévare aipota reho ka'aguýpe nde hu'y kuéra reheve ha rejuka peteĩ tymba chéve guarã. 4 Embojy che ha'useháicha ha eru chéve. Upéi rohovasáta amano mboyve. 5-7 Isaac oñe'ẽ aja Esaúpe, Rebeca ojapysaka hína. Esaú osẽ rire, ohenói Jacóbpe ha he'i chupe:
—Ahendu nde ru oñe'ẽ ramo nde ryke'y Esaú ndive. He'i chupe: “Eru chéve peteĩ tymba ka'aguy ha embojy chéve ta'u. Ha'u rire rohovasáta Ñandejára renondépe, amano mboyve.” 8 Ko'ágã che memby, che rendu ha ejapo ko ha'éva ndéve: 9 Tereho korápe ha egueru chéve mokõi kavara ra'y iporãvéva. Ambojýta nde ru ho'useháicha. 10 Upéi eraha chupe to'u ha ta nde rovasa omano mboyve.
11 Jacob katu he'i isýpe:
—Che ru oikuaa che perõha, che ryke'y katu haguepa. 12 Opoko ramo che rehe, ohecha kuaáta ambotavyseha chupe, ha che rovasa rangue ojahéita che rehe.
13 Isy he'i chupe:
—Che árinte to'a jejahéi oikóva nde rehe che memby. Ejapo katu ha'éva ha pya'e eru chéve umi kavara ra'y.
14 Upérõ Jacob oho umi kavara ra'y píari ha ogueru isýpe. Ha'e ombojy iména ho'useháicha. 15 Upéi ogueru umi Esaú ao iporãvéva ha'e oñongatúva hógape ha omonde Jacob rehe. 16 Umi kavara ra'y pirekuépe ojaho'i ipo ha ijajúra. 17 Upéi ome'ẽ chupe upe tembi'u ityrarã reheve.
18 Jacob oike itúva rendápe ha he'i chupe:
—Taita.
Ha'e oporandu chupe:
—Máva piko nde che ra'y?
19 Ha'e he'i:
—Che hína nde ra'y ypykue Esaú. Ajapóma ere vaekue chéve. Epu'ã eguapy nde rupápe, ha he'u ko arúva ndéve. Upéi che rovasa.
20 Itúva he'i:
—Pya'ete piko rejuhu che ra'y!
—Ha'e he'i:
—Hẽe. Tupã nde Jára che pytyvõ ajuhu haguã.
21 Isaac he'i:
—Eñemboja tapokomi nde rehe. Nde piko añete che ra'y Esaú?
Jacob oñemboja itúva Isaac rendápe. 22 Ha'e opoko hese ha he'i:
—Ne ñe'ẽ ojogua Jacob ñe'ẽme, nde po katu Esaú pópe.
23 Ndoikuaái chupe, ipo raguepágui ityke'ýraicha. 24 Ohovasa mboyve chupe katu, oporandu jey:
—Añetehápe piko nde hína che ra'y Esaú?
Jacob he'i:
—Hẽe.
25 Upéi he'i Isaac:
—Eru chéve che rembi'urã, ta'u ha torohovasa.
Jacob omoĩ itúvape ho'u haguã. Ome'ẽ avei chupe kaguy. 26 Upéi Isaac he'i:
—Eñembojave, ha che retũ che ra'y.
27 Ojapóvo upéicha, itúva ohetũ ijao ryakuãngue ha upéi ohovasa chupe kóicha:
“Kokue ryakuãngue Tupã ohovasáva,
upévako hína che ra'y ryakuã.
28 Tome'ẽ ndéve Tupã
upe yvy hi'áva,
tome'ẽ ysapy ha trígo.
Ha kaguy ñane mbovy'áva
taheta ha tahembypa.
29 Ne rembiguái ramo
toiko táva kuéra
ha ne renondépe tojayvy tetã.
Nde sy memby kuéra járake
ta ndénte,
ha ne renondépe tojayvy joa.
Nde rehe ojahéiva
toiko ijaheipýrõ,
ha nde rovasáva tojehovasa.” ,
Esaú ojerure Isaácpe ohovasa haguã avei chupe
30 Isaac ohovasa rire chupe, Jacob osẽ itúva kotýgui. Upe vove oguahẽ Esaú, oguerúva tymba ka'aguy ojuka vaekue. 31 Ombojy ha ogueraha itúvape, ha he'i chupe:
—Epu'ã he'u ko oguerúva ndéve nde ra'y, rehovasa haguã chupe.
32 Isaac katu he'i chupe:
—Máva piko nde?
Ha'e he'i:
—Che hína Esaú, nde ra'y ypykue.
33 Ohendúvo Isaac, tuicha oñemondýi, oryrýi, osusũmba ha he'i:
—Máva piko upéicha ramo, upe ogueru vaekue chéve ha'u vaerã reguahẽ mboyve? Ahovasáma chupe, ha opytáma hovasapy ramo.
34 Esaú ohendúvo he'íva itúva, oñemoĩ osapukái tuichaite py'aro reheve, ha he'i itúvape:
—Che rovasáke chéve ave, taita!
35 Isaac he'i:
—Nde ryvy ou che mbotavy ha ogueraha imba'erã upe jehovasa.
36 Esaú he'i:
—Ajeve voi niko ra'e oñembohéra Jacob! Péina mokõi jeyháma che mohendague. Che jopy vaekue ame'ẽ haguã chupe che mba'erãva, che nde ra'y ypykue rupi. Ha ko'ágã ogueraha imba'erã, nde rovasa paha che mba'e rãnguéva.
Upéi oporandu itúvape:
—Nahembýi piko jehovasa chéve guarã?
37 Isaac he'i:
—Ajapóma niko chugui nde jára, ha opa ityvýra jára, ha ame'ẽmba chupe trígo ha kaguy. Ko'ágã nahemby véima mba'eve ndéve guarã che ra'y.
38 Esaú katu he'i jey:
—Ha piko reporohovasa kuaa peteĩ jevýnte? Che rovasána chéve avei taita!
Isaac okirirĩnte. Ha Esaú oñemoĩ hasẽ soro. 39 Upévo itúva Isaac he'i chupe:
“Yvy hi'a ha ijysapýva,
nde reikotahápe
ndaipóri mo'ãi.
40 Nde kyse pukúgui reikovéta,
ha reikóta
nde ryvy poguýpe.
Reñandu rire ne mbareteha,
upépe ae,
rejetyvyróta chugui.” ,
41 Esaú ipy'aro Jacob ndive itúva jehovasakuére ha he'i jepi:
—Hi'aguĩma ohóvo ára omano haguã taita. Upe rire ajukáta che ryvy Jacóbpe.
42 Rebeca apysápe oguahẽ Esaú ñe'ẽngue. Ohenoika Jacóbpe ha he'i chupe:
—Nde ryke'y Esaú nde jukase, rejapo vaekue hesére. 43 Ko'ágã che memby ehendu che ñe'ẽ. Tereho Arámpe che kyvy Labán rógape. 44-45 Epyta hendive, nde ryke'y ojera peve pochýgui ha hesarái ne rembiapokuégui. Upe rire amondóta nde píari. Ndapytaséi tyre'ỹ mokõive che membýgui peteĩ árape voi.
46 Upéi Rebeca he'i Isaácpe:
—Che monguerái ha che mbohasýma ko'ã kuña hitíta Esaú rembireko. Jacob omenda ramo kuña hitíta ãicha guáre, upéva katu che jukaitémane.
Isaac apkelmaxnéssesso aqsok éltaqmela Jacob tén han Esaú
1 Apwányamók apagko' axta aptemék Isaac, meyke apaqta'ák axta han entemék. Apwóneyha axta m'a Esaú, apteme axta apketche átnaha apketkok. Aptáhak axta apcháneya s'e:
—¡Hatte!
—Keso ko'o s'e —axta aptáhak Esaú.
2 —Sekwányamók ahagko' ko'o ektáhak kaxwo' —axta aptáhak Isaac—, kaxwók sa' kawak sétsapma. 3 Emekxa sa' yágke apagkok, emhók sa' naxma etegyek aqsok nawhak. 4 Hehanches sa' sekto ekmátsa, sekmáheya nak chá'a ko'o, hesantagkas sa' yaqwayam atwok ko'o, keñe sa' almaxnéssesek aqsok éltaqmela amonye' sétsapma.
5 Haxnawók axta Rebeca m'a aptáhakxa axta Isaac apcháneya m'a Esaú. Xama axta apmahágko naxma aptegyesa aqsok nawhak ma'a apyáp, 6 axta táhak eyáneya Jacob se'e, étche apsexyo nak:
—Ekleg'ak ko'o appaqhetchesa apyáp ma'a apepma Esaú, exchek aptáhak apcháneya s'e: 7 ‘Hetegyés ko'o aqsok nawhak, hehanchesek sa' sekto ekmátsa yaqwayam sa' ko'o atwok, keñe sa' almaxnéssesek aqsok éltaqmela nápaqtók Wesse' egegkok, amonye' sétsapma.’ 8 Hatte, yeyxho sa' peya nak altennaksek: 9 Emyekxa sa' ma'a aphaxta élyáqtamakxa nak nennaqtósso, henaqlantagkas sa' apqánet yát'ay apketkók apkeltaqmalma apagko' nak, wahanchesek sa' apto ekmátsa m'a apyáp, apmáheyól'a chá'a. 10 Xép sa' esakxések yaqwayam etwok, keñe sa' elmaxnéssesek xép aqsok éltaqmela amonye' apketsapma.
11 Aptáhak axta Jacob apcháneya egken se'e:
—Áwa' apyempehek eyke eghak ma'a eyapma nak, keñe ko'o méko. 12 Epaknegwokmok sa' agkok táta, hékpelkohok sa', hexének sa' peya atwasagkoho'; keñe sa' hetaqnók, mehelmaxnéssesek sa' aqsok éltaqmela.
13 Entáhak axta egken eyátegmowágko s'e:
—Hatte, etne sa' ma'a sektáhakxa nak seyáneya, henaqlantagkas sa' ko'o m'a yát'ay apketkók nak, ko'o sa' eyke hephewakxak xa nentaqnómaxche nak.
14 Apnaqlósawákxeyk axta Jacob ma'a yát'ay apketkók, apnaqlántegkessek axta egken. Hanchek axta ekmátsa agko' ma'a, apmáheyól'a m'a Isaac, 15 kelhexyawásseykxeyk axta Esaú apkelnaqta apkeltaqmalma, étche átnaha apketkok apnegkenma axta m'a kañe' apxagkok, kelántaxneyásekxeyk axta m'a Jacob, étche apsexyo nak. 16 Keñe axta élpextehetchesa apaktegák yát'ay apketkók apyempe'ék ma'a Jacob, ekweykekxoho apyespok, meykexa nak áwa', 17 méssek axta m'a ekhanma ekmátsa, tén han kelpasmaga, élánésso axta.
18 Apmeyákxeyk axta Jacob ma'a aphakxa apyáp. Aptáhak axta apcháneya s'e:
—¡Táta!
—Keso sekha s'e —axta aptáhak apchátegmowágko Isaac—, ¿yaqsa hatte exchep?
19 —Ko'o Esaú, átnaha apketkok apketche —axta aptáhak apchátegmowágko Jacob—. Ekpenchessek sélane m'a apkeltamho exchek alanaksek. Exnekxa sekxók néten; exa, etaw aqsok nawhak sektegyesso exchek, hélmaxnésses kaxwók aqsok éltaqmela.
20 Tén axta Isaac aptáha apkelmaxneyáncha'a s'e:
—Hatte, ¿háxko ektáhakxa apwet'a nak ekmanyehe agko'?
—Dios Wesse' apagkok epasmak sekwet'a heykxa —axta aptáhak apchátegmowágko Jacob.
21 Aptáhak axta apcháneya Isaac se'e:
—Hépetchegwoho, heyho apaknegwomho', yaqwayam sa' ay'asagkoho', naqsók kexaha aptáha hatte Esaú.
22 Apyepetchegwokmók axta apyáp ma'a Jacob yaqwayam enxoho epaknegwomho'. Keñe axta Isaac aptáha s'e: “Hawo nak appeywa Jacob, keñe ekhawo apaktegák ma'a Esaú.” 23 Axta ékpelchak, hakte xámok axta áwa' m'a apaktegák nak, ektéma nak ma'a apepma Esaú. Xama axta peya elmaxnéssesek aqsok éltaqmela 24 aptáhak axta makham apkelmaxneyákxoho s'e:
—¿Naqsóya exchep hatte Esaú?
—Éhay, ko'o Esaú —axta aptáhak Jacob apchátegmowágko.
25 Keñe axta apyáp aptáha apcháneya s'e:
—Hatte, hesantagkas yaqwayam sa' atwok ma'a aqsok apchaqhe exchek, tén sa' almaxnéssesek aqsok éltaqmela.
Apsántegkessek axta apto apyáp ma'a Jacob, yetlo vino. Aptókek axta Isaac, apyenchek axta han. 26 Keñe axta aptáha apcháneya s'e:
—Hatte, hépetchegwoho, hepetses.
27 Apyepetchegwokmók axta apyáp Jacob yaqwayam epetsesek, keñe axta Isaac aptekhana appaqneyam apkelnaqta. Tén axta aptáha appaqmeta peya elmaxnéssesek aqsok éltaqmela s'e:
“Cháxa ektémakxa
appaqneyam hatte xa,
hawók ma'a ektémakxal'a
ekpaqneyam yókxexma,
ektaqmeleykegkaxa nak
apwáxok elanok ma'a
Wesse' egegkok,
28 Dios sa'
egkések ekmámeye,
tén han ektaqmalma
apnakxo ekyexna
aqsok apkeneykekxa,
apxámokma apagko'
hótáhap apaktek
tén han anmen
yámet égmenek.
29 Apxámok sa'
nahan etnehek
énxet apkeláneykha,
eltekxeyagkok sa'
chá'a aptapnák
nápaqtók xép pók
aptémakxa énxet'ák.
Etne sa' apkemha
apmonye' nepyeseksa
m'a apkelyáxeg'a,
¡eltekxeyagkok sa'
han aptapnák
apmonye' exchep!
Eltaqnaweykpok sa'
chá'a m'a apyemneykha
nak chá'a exchep.
Apkeleñémo sa' chá'a
kólteméssesek ma'a
ektaqmeleykha nak
chá'a appeywa
exének xép.”
30 Appenchessek axta Isaac apkelmaxnéssesso aqsok éltaqmela Jacob. Aptepók axta aqsa Jacob ma'a aphakxa nak apyáp, apwa'akto apnempaqwayam ma'a Esaú. 31 Aphanchek axta han ekmátsa agko' ma'a, tén axta apsákxésa apyáp, aptáhak axta apcháneya s'e:
—Táta, exnekxa néten, etaw aqsok nawhak ápetek sektegyesso exchek ko'o sektáha nak xép apketche, hélmaxnésses aqsok éltaqmela.
32 Apkelmaxneyáha axta Isaac:
—¿Yaqsa exchep?
—Esaú ko'o, apketche átnaha apketkok —axta aptáhak apchátegmowágko.
33 Apyegwakkek axta han apleg'a Isaac xa, apkelpexyennegkek axta aptáha appaqmeta s'e:
—¿Yaqsa eyke m'a ekxega exchek eknempaqwokmo sesántegkesa exchek ko'o ekmátsa ekhanma? Ektókek xeyk ko'o amonye' exchek xép apweykta', élmaxnéssessek han aqsok éltaqmela, ekha kélpasmo han táhak kaxwók ma'a.
34 Xama axta apleg'a Esaú aptáhakxa appeywa apyáp, axta yeyságkohok apwana, aptáhak axta apkelpáxameyncha'a s'e:
—¡Táta, hélmaxnésses ko'óxa aqsok éltaqmela!
35 Aptáhak axta Isaac apchátegmowágko s'e:
—Apwa'akteyk xeyk apyáxeg, élyexancháseyha ko'o, apxakak han ma'a aqsok éltaqmela, ektáha axta eykhe exchep apagkok.
36 —¡Neyke kélteméssessama nak apwesey Jacob! —axta aptáhak Esaú—. ¡Ánet entáhak setwáseykegkoho! Sekxók axta amonye' sémentama m'a ektémakxa nak nenteme kélketche átnaha apketkok, keñe kaxwók sémentama m'a sélmaxnéssesso nak aqsok éltaqmela, yaqwayam axta eykhe ko'o axka'. ¿Mékoya mók aptaqmelchesso sẽlmaxnéssesso nak aqsok éltaqmela yaqwayam hegkések ko'o?
37 Aptáhak axta Isaac apchátegmowágko s'e:
—Ekméssek ko'o Jacob apteme apkemha apmonye' apagkok xép; ekméssek han yaqwayam etnehek apkelásenneykha m'a apyókxoho apnámakkok nak, ekméssek han yaqwayam exek apxámokma hótáhap apaktek, tén han anmen yámet égmenek. ¡Méko kaxwók atnéssesek xép hatte!
38 Aptáhak axta makham apcháneya Esaú s'e:
—¿Táta, wánxaya xama ekyetna exchep sẽlmaxnéssesso aqsok éltaqmela? ¡Hélmaxnésses ko'óxa aqsok éltaqmela!
Keñe axta apwaneykxo makham ekyennaqte agko'.
39 Tén axta aptáha apcháneya Isaac se'e:
“Mexek sa'
xép ketók ma'a
ektaqmelakxa
nak xapop,
exek sa'
ma'a yókxexma
megkammáyekxa nak.
40 Sókwenaqte apagkok
sa' chá'a kapasmok xép,
apkemha apmonye'
apagkok sa' etnehek
ma'a apyáxeg nak;
apyennaqkak sa' agkok xép,
kamaskok sa' etnehek
apchásenneykha m'a.”
Jacob apxegányam eñama apkeye Esaú
41 Aptaqnagkamchek axta Esaú m'a Jacob, eñama m'a apkelmaxnéssesso axta aqsok éltaqmela m'a apyáp, axta temék ekpaqméteykencha'a apwáxok se'e: “Kaxwók sa' kawak sẽllapwámeyak eñama apketsapma m'a táta, keñe sa' natámen xa waqhek ko'o m'a eyáxeg Jacob.”
42 Xama axta ekleg'a Rebeca yaqwánxa etnehek ma'a Esaú, keltamhók axta kólyentawakxések ma'a Jacob. Entáhak axta eyáneya s'e:
—Peyk xép yaqhek ma'a apepma Esaú, yaqwayam exnéshok ma'a apteméssesakxa axta. 43 Hatte, elyahakxoho sa' sekpeywa; emhók sa' ekmanyehe agko' exyenmok ma'a Harán, apxagkok nak ma'a eyáxeg Labán. 44 Exa sa' xamo' yáma ekwenaqte m'a, ekwokmoho ekmassa aplo m'a apepma, 45 tén han élwánaqmágwokmo m'a apteméssesakxa axta. Keñe sa' wának kóltennássekxak, yaqwayam éxyók makham. ¡Maltamhók ko'o kaxhok mók aptekyawa étchek xama ekhem!
46 Keñe axta Rebeca ektáha eyáneya Isaac se'e:
—Éleklágwokmek ko'o éltémakxa s'e kelán'ák hititas apnaqteyegka'a nak Esaú. Apmeyk sa' agkok han Jacob xama kelán'a hitita, ekhawo nak xa ekheykencha'a nak se'e Canaán, tásek watsapok.