Upéinte iporãvéta opa mba'e
1 Ñandejára he'i: “Cháke, peẽ ovecha rerekua pehejáva che ovecha kuéra okañy ha isarambipa!”
2 Tupã Israel Jára he'i ovecha rerekua kuérape che retãgua rehe oñangarekóvape: “Peẽ pemosarambi ha pemondýi che ovecha kuéra ha napeñangarekói vaekue hese kuéra. Che katu tesápe poguerekóta poinupã haguã pene rembiapo vaikuére. Che, opa mba'e Jára, upéicha ha'e. 3 Che voi arúta che ovecha kuéra rembyre opa tetãgui amosarambi hague rupi, Ambyatýta ha aru jeýta iñu nguérape imemby heta haguã. 4 Amoĩta ovecha rerekua oñangareko haguã hese kuéra, ani haguã okyhyje mba'evégui térã okañy peteĩ ha'e kuérava. Che, opa mba'e Jára, upéicha ha'e.”
5 Ñandejára he'i:
“Oúta ára ha che rupi
David oguerekóta peteĩ iñemoñare tee,
peteĩ oisãmbyhýtava hekopete,
teko joja ha teko hekopegua oiporútava ko tetãme.
6 Ha'e oisãmbyhy aja, Judá ndokyhyje mo'ãi mba'evégui
ha Jerusalén oikóta py'a guapýpe.
Oñembohérata kóicha:
‘Ñandejára ñane myakã rapu'ã.’”
7 Ñandejára he'i: “Oúta ára nome'ẽ mo'ã veimaha hikuái iñe'ẽ he'ívo: ‘Ñandejára rérape, oguenohẽ vaekue Israelgua Egíptogui’, 8 ome'ẽta uvei iñe'ẽ he'ívo: ‘Ñandejára rérape oguenohẽ vaekue Israel ñemoñare kuérape tetã yvate gotyogui ha opa tetã nguéragui omosarambi hague rupi chupe kuéra.’ Ha oikóta hetã teépe.”
Upe he'íva maranduhára*f** kuérare
9 Maranduhára kuérare he'i:
Che py'a tarovaite,
che rete ososopa.
Ajogua oka'úvape,
Ñandejára rehehápe
ha iñe'ẽ marangatúre.
10 Pe tetã henyhẽ oporomyakã ratĩvagui,
tekove oiko pya'évagui ivaíva rapykuéri,
oiporúva ipokatu ojapo haguã heko joja'ỹva.
Upévare Ñandejára ombojeharu ko yvy.
Yvy ipirupa
ha kapi'i yvy ojeiko'ỹha megua okaipa.
11 Ñandejára he'i:
“Maranduhára ha pa'i kuéra jepeve
ndogueroviavéi mba'eve.
Che tupao teépe ahecha chupe kuéra
ojapo ramo ivaíva.
12 Upévare hape kuéra
iñypytũ ha isỹita.
Aporomokyre'ỹta oñemyaña ha ho'a haguã,
ágã aikuaauka ramo chupe kuéra.
Arúta hi'ári kuéra ivaíva.
Che, opa mba'e Jára, upéicha ha'e.
13 Ahecha vaekue maranduhára Samariagua
ojapo ramo mba'e che mbopochýva:
Omomarandu hikuái Baal rérape
ha che retã Israel guápe ombojavy hape.
14 Ahecha vaekue maranduhára Jerusalén guápe
ojapo ramo mba'e nde vaipa jepéva.
Oporomyakã ratĩ ha oporombotavy,
omokyre'ỹ etereígui heko añávape
avave ndopoiséi ivaívagui.
Ha'e kuéra ha umi tavagua
ojogua umi Sodoma ha Gomorra guápe.
15 Upévare che,
opa mba'e Jára che pu'akapáva,
ha'e kóicha umi maranduhárare:
Ha'ukáta chupe kuéra mba'e iro etereíva,
ha'ukáta chupe kuéra y oñepohanóva,
maranduhára kuéra Jerusalén guágui
ojepyso haguére teko aña opa upe tetãpýre.”
16 Ñandejára ipu'akapáva he'i:
“Israelgua, aníke pehendu
umi mba'e he'íva maranduhára kuéra.
Japu meme ko hína umíva,
mba'e iñakãme ha'e kuéra ombojýva,
che nda'éi vaekue chupe kuéra.
17 Umi che ñe'ẽ nohenduséivape
ha'e kuéra he'i:
‘Mba'eve ivaíva ndojehu mo'ãi.’”
Jeremías osapukái
18 Ha máva piko oikuaáta
pe Ñandejára ñemiháme oguerekóva?
Máva piko ohecha
térã ohendu ra'e iñe'ẽ?
Máva piko ojapysaka ra'e hese?
19 Ñandejára pochykue
ojogua ára pochýpe,
yvytu ratãme ojogua
iñañáva ári oipejúva.
20 Ñandejára pochykue ndopa mo'ãi
ojapopa peve ha'e ojaposéva.
Oguahẽta ára pene mandu'atahápe
ha pehecha kuaáta opa ko'ã mba'e.
Ñandejára he'íva maranduhára japúre
21 “Che namondói vaekue umi maranduhárape,
na ñe'ẽi vaekue chupe kuéra.
Ha'e kuéra katu
osẽ opa rupi oñe'ẽ che rérape.
22 Oikuaa rire umi mba'e
iñongatupy arekóva,
oikuaauka vaerã mo'ã
che ñe'ẽ che retã guápe,
ohejauka vaerã mo'ã
chupe kuéra hape vai
ha opoika vaerã mo'ã chupe kuéra
hembiapo vaígui.”
23 Ñandejára he'i:
“Mombyry térã aguĩ, che hína Tupã.
24 “Máva piko ikatúta okañy che hegui?
Che rekovépe amyenyhẽ yvy ha yvága.
Che, opa mba'e Jára, upéicha ha'e.
25 Ahendu maranduhára kuéra ñe'ẽ japu, he'íva oñe'ẽha che rérape ha iképe oñe'ẽ hague che ndive. 26 Araka'e peve piko umi maranduhára oikuaaukáta mba'e japu, ha'e kuéra iñakãme ombojýva? 27 Umi képe guare reheve omombe'u joáva ojupe, che retã guápe ombyesaraise che hegui, itúva kuéra ypykue hesarái haguéicha che hegui oho haguã Baal*f** rapykuéri. 28-29 Peteĩ maranduhára oguereko ramo ikepegua, te'i mba'épa ohecha ra'e iképe. Ohendu ramo upe che ha'éva chupe katu, tomombe'u pe che ha'éva, ha'e hagueichaite chupe. Ndaikatúi oñembojoja kapi'i trígore. Che ñe'ẽ ojogua tatápe, martíllope omyangu'íva ita guasu.” Che, opa mba'e Jára, upéicha ha'e.
30 “Upévare che añemoĩ umi maranduhára rehe omondáva ojupe che ñe'ẽ.” Che, opa mba'e Jára, upéicha ha'e. 31 “Añemoĩ umi maranduhárare, omombe'úva ha'érõ guáicha che ñe'ẽ umi mba'e iñakãgui oguenohẽva. 32 Añemoĩ umi maranduhára rehe omombe'úva kepegua japu, ijapu ha ñe'ẽ reípe ombojavýva hape che retã guápe. Che namondói vaekue chupe kuéra ha nda'éi vaekue chupe kuéra mba'eve. Ha'e kuéra ndaikatúi oipytyvõvo avavéicha guápe.” Che, opa mba'e Jára, upéicha ha'e.
Mba'éichapa oñeñe'ẽ vaerã Ñandejára he'ívare
33 “Nde Jeremías, peteĩ tetãgua térã maranduhára térã pa'i oporandu ramo ndéve: ‘Mba'épa hína pe Ñandejára mba'e pohýi?’ Ere chupe kuéra: ‘Ñandejára he'ika imba'e pohýi ha'eha peẽ, ha pende reitytaha yvýre.’ 34 Ha oĩ ramo maranduhára térã pa'i térã tetãgua oiporúva ko ñe'ẽ ‘Ñandejára mba'e pohýi’, che ainupãta chupe ha hóga guápe. 35 Pe máva oporandu ramo iñirũ térã hóga guápe, ikatu he'i: ‘Mba'e piko pe he'íva Ñandejára ra'e?’ 36 Ha anivéke peiporu upe ñe'ẽ ‘Ñandejára mba'e pohýi’. Cháke oĩ ramo oiporúva, ajapóta iñe'ẽgui mba'e pohýi chupe guarã. Peẽ pemokarẽmba vaekue upe he'iséva Tupã oikovéva ñe'ẽ, Tupã pende Jára ipu'akapáva ñe'ẽ.
37 Nde Jeremías, eporandu maranduhára kuérape: ‘Mba'épa he'i ra'e Ñandejára?’ 38 Ha he'i ramo ‘Ñandejára mba'e pohýi’, ere chupe kuéra: ‘Ñandejára he'i: Peẽ akóinte peiporúgui upe ñe'ẽ ha'e vaekue ani haguã peiporu, 39 pohupíta peteĩ mba'e pohýicha, peẽme ha upe táva ame'ẽ vaekue peẽme ha pende ru kuéra ypy kuépe, ha pomombóta mombyry che hegui. 40 Ha opa árape guarã arúta pende ári toryja ha ñemotĩ ikatuve'ỹtava peñembyesarái chugui.’”
Nélhaxneykha kataqmelekxak negheykha
1 Aptáhak Wesse' egegkok se'e: “¡Keláneykha nepkések la'aye, apchahayo nak aqsa chá'a elxeganmok seknaqtósso nepkések, tén han yexpaqnek!”
2 Aptáhak Wesse' egegkok, Dios apagkok nak Israel apkeláneya keláneykha nepkések, apkeláneykha nak chá'a m'a énxet'ák apagkok: “Kélhayók kéxegke aptekyóma m'a nepkések seknaqtósso, kélmenxenme', megkólláneykha. Ataqmelchesagkohok sa' ko'o allegássesagkohok kéxegke, eñama ekmaso aqsok kélláneyak. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'. 3 Ko'o ahagko' sa' nahan anaqlanták apkeleymomap nak nepkések seknaqtósso apkeleñama m'a apkelókxa sélya'assamakxa axta sekmenxenma, wánchásekxak sa', keñe sa' alya'ásenták makham ma'a apteykegkaxa axta chá'a pa'at, yaqwayam sa' exámekxak makham apketkók. 4 Ategyeksek sa' apkeláneykha yaqwayam sa' elanha, yaqwayam sa' megkaxek apkekakxa xama aqsok enxoho, tén han mexyenmek xama enxoho. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'.”
5 Aptáhak Wesse' egegkok se'e:
“Kammok sa' ekhem
yaqwánxa exek xama
aptáwen neptámen
apagko' ma'a David,
xama wesse' apwányam
ekpéwomo aptémakxa,
etnehek sa' wesse' apwányam
yetlo apya'áseykegkoho,
elánekxések sa' chá'a apheykha énxet'ák,
yetlo ekpéwomo aptémakxa
tén han ekpayhawo nak chá'a etnehek
se'e apchókxa nak.
6 Méko sa' katnehek apheykha
énxet'ák Judá
neyseksa apteme wesse' apwányam,
méko sa' nahan katnehek ektáhakxa
apheykha m'a énxet'ák Israel.
Keso yaqwánxa sa'
kólteméssesek apwesey s'e:
‘Wesse' egegkok segmallahanchesso.’”
7 Aptáhak Wesse' egegkok se'e: “Kawak sa' ekhem yaqwánxa kamaskok kéltáha ekmámnaqsoho kélpeywa hélxének se'e: ‘Memassegwomek sa' chá'a Wesse' egegkok, apkelántekkesso axta israelitas ma'a Egipto’, 8 sa' aqsa chá'a kóltéhek naqsók kélpeywa s'e: ‘Memassegwomek sa' chá'a Wesse' egegkok, apkelántekkesso axta israelitas ma'a apchókxa ekpayho nak nexcheyha, tén han ma'a ekyókxoho apkelókxa apkelya'assamakxa axta chá'a apkexpánchessama.’ Kólhakha sa' chá'a m'a xapop kélagkok kélagko' nak.”
Amya'a ekxeyenma nak Dios appeywa apkellegasso
9 Amya'a ekxeyenma nak
Dios appeywa apkellegasso:
Awanhók agko' ko'o
ektamheykha ewáxok;
kelpexyennegkek ekyókxoho
émpehek;
máxa anmen áto' ektemék,
ektémól'a énxet eyaqhél'a
chá'a vino,
Wesse' egegkok keñamak
setnama xa
tén han ma'a appeywa
ekpagkanamaxche nak.
10 Apxámok énxet
apnaqtawáseykegkoho nak chá'a
apnaqteyegka'a apkelane chá'a
mók se'e apchókxa nak,
énxet'ák ekmanyehe nak
chá'a elanagkok aqsok ekmaso,
apchásenneykekxa nak chá'a
apkelyennaqte yaqwayam
melánekxések apheykha énxet'ák.
Cháxa keñamak apyamanma nak
Wesse' egegkok ma'a xapop,
keñe ekyamáya,
kelyameykegkek nahan pa'at ma'a
yókxexma meykexa nak énxet.
11 Aptáhak Wesse' egegkok se'e:
“Weykmok meheyáyo m'a
apkellegasso nak sekpeywa
tén han ma'a apkelmaxnéssesso
nak chá'a énxet'ák ahagkok,
ekweteyak han chá'a apkeláneykegko
aqsok ekmaso m'a
tegma appagkanamap ahagkok
ahagko' nak.
12 Cháxa keñamak peya nak
katnehek ekyáqtessóxma m'a
ámay apagkok,
tén han éláxñe agko':
wának sa' ko'o kólyohog,
tén sa' elyaqnenagkok.
Ekyaqmagkásekxeyk sa' agkok ko'o
melya'assáxma m'a,
wahak sa' ko'o ekmaso apheykha.
Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'.
13 “Ekweteyak axta ko'o
apkeláneykegko aqsok
sektaqnagkamo nak ko'o m'a
apkellegasso axta sekpeywa
apheykha axta m'a Samaria:
apkelxeyenmeyk axta chá'a
m'a amya'a
ekxeyenma nak ekwesey Baal,
apkelyetnakhásseykmek axta m'a
énxet'ák ahagkok Israel.
14 Ekweteyak axta ko'o
apkeláneykegko aqsok
ekmaso agko' ma'a
apkellegasso axta sekpeywa
apheykha axta m'a Jerusalén:
apnaqtawáseykegkók axta apnaqteyegka'a
apkeláneykegko chá'a mók,
apkelyexancháseykha axta
nahan chá'a apnámakkok,
elyáteyagkohok axta chá'a
megyánhek elwátesagkok
apkeltémakxa ekmaso m'a
élmasagcha'a nak apkeltémakxa.
Ekhéssamok ko'o Sodoma
tén han Gomorra
xa énxet'ák nak,
tén han ma'a apheykha nak
tegma apwányam.
15 Cháxa keñamak sektáha nak ko'o
sélxéna sektáha nak Wesse'
ekha sekyennaqte
xa apkellegasso nak sekpeywa:
Alagkok sa' ko'o aqsok ekmáske agko',
alagkok sa' ma'a yegmen
kélencheheykekxa nak pánaqte segaqhamo,
hakte appeykeseykekxeyk ekyókxoho
apchókxa nentémakxa ekmaso m'a
apkellegasso nak sekpeywa
apheykha nak Jerusalén.”
16 Aptáhak Wesse' ekha apyennaqte s'e:
“Israelitas, nágkóleyxho aqsa chá'a
aptáhakxa enxoho apkeláneya m'a
apkelxeyenma nak chá'a
apkellegasso sekpeywa.
Wanchek amya'a m'a
apkeltémakxa nak chá'a
apkelanagkama,
élchetámeykha agko'
apkelwáxok chá'a apkelxeyenmak,
megkatnaha nak chá'a ko'o séltennasso.
17 Etnehek chá'a elának
apkelwanyeykha nak
chá'a sekpeywa s'e:
‘Méko sa' katnehek ektáhakxa
kélheykha kéxegke.’
Keñe m'a apkelyennaqtésso
nak chá'a apkelwáxok
apkelyetleykekxa m'a
ektémakxa élchetámeykha apkelwáxok,
etnehek chá'a elának se'e:
‘Megkáhapweyk sa' xama enxoho
aqsok ekmaso.’”
Jeremías apkelpáxameykha
18 ¿Yaqsa eyke ekya'áseykegkoho m'a
ektémakxa nak élchetámeykha
apwáxok ma'a Wesse' egegkok?
¿Yaqsa ekweteya essenhan
eklegaya m'a appeywa?
¿Yaqsa ekháxenmo m'a appeywa?
19 Máxa éxchahayam ekyennaqte m'a
Wesse' egegkok aplo,
máxa m'a segyettekhane ekyennaqte
ekyeyhegwayam nak chá'a
takhapxet ma'a
élmasagcha'a nak apkeltémakxa.
20 Megkamassehek sa'
Wesse' egegkok aplo
ekwokmoho apkelana m'a
ekxeyenma nak apwáxok elána'.
Kawak sa' ekhem yaqwánxa
kalchetamsók kélwáxok kéxegke
tén han kólya'ásegwók xa aqsok nak.
Wesse' egegkok apkelxeyenma apkellegasso nak chá'a appeywa apkelmopwancha'a amya'a
21 “Malápháseykha ko'o xa
apkelxeyenma nak chá'a
apkellegasso sekpeywa,
malpaqhetchessók nahan,
apkelánteyepmeyk aqsa chá'a
apkenyaheykegko apkelxeyenma
apkelseykencha'a m'a sekpeywa.
22 Kaxtemeyk axta apkelya'áseykegkoho m'a
ektémakxa nak élchetámeykha ewáxok
megkólya'áseyak nak,
ellegaksek axta sekpeywa m'a
énxet'ák ahagkok;
yának axta eltaqhegwók ma'a
ámay apagkok ekmaso apkelyetlama nak,
tén han elwátésagkok
apkeláneyak ma'a aqsok ekmaso.”
23 Aptáhak Wesse' egegkok se'e:
“Ko'o sekteme Dios,
cham'a makhawo nak,
tén han ma'a keto nak.
24 ¿Yaqsa awanchek ko'o
héxánegkesek?
Eksawheykekxók ko'o
néten tén han keso náxop,
Ko'o sekxeyenma xa,
sektáha nak Wesse'.
25 “Eklegayak ko'o ektémakxa apkelmopwancha'a amya'a xa apkelxeyenma nak chá'a apkellegasso sekpeywa, apkelxeyenma nak chá'a sélpaqhetchásamáxkoho ko'o apkelwanmagko. 26 ¿Háxko sa' ekwánxa katnégwók néxa apkellenxáneykmoho apkellegasso aqsok ekmowána amya'a xa apkelxeyenma nak chá'a apkellegasso sekpeywa, apkellegasso nak chá'a eñama élchetámeykha agko' apkelwáxok? 27 Eltennasha chá'a pók ma'a aqsok ekwanmésso, apkeltémo elwátéssesagkok élxeyenma apkelwáxok ko'o m'a énxet'ák ahagkok, ektéma axta ekmassama ko'o élxeyenma apkelwáxok ma'a apyapmeyk nano', apkelyetleykekxo m'a Baal. 28-29 ¡Wanméssek agkok chá'a xama aqsok ma'a aplegasso nak sekpeywa, tásek exének chá'a m'a apwanmagko, apxakak agkok han ma'a sekpeywa nak, tásek exének chá'a meyke apyetnakhásseyam! Megkólwanchek kólhéshok pa'at apák ma'a hótáhap apaktek. Máxa táxa ko'o m'a sekpeywa, hawók ma'a sawo ekyentaxno ekteméssessamól'a nekha'a étkók ma'a meteymog. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'.
30 “Cháxa keñamak sekxéna nak ko'o alenmexek xa apkelxeyenma nak chá'a apkellegasso sekpeywa, apkelmeñexchesso nak chá'a pók ma'a sekpeywa. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'. 31 Ekxénchek ko'o alenmexek xa apkelxeyenma nak chá'a apkellegasso sekpeywa, apteméssáseykekxa nak chá'a ko'o sekpeywa m'a, ektémakxa nak chá'a élchetámeykha agko' apkelwáxok. 32 Ekxénchek ko'o alenmexek xa apkelxeyenma nak chá'a apkellegasso sekpeywa, apkelxeyenma nak chá'a apkelwanmagko ekmowána amya'a; apkeltémo nak chá'a elyetnakhássók énxet'ák ahagkok eñama apkelmopwancha'a amya'a, tén han apkelpaqméteykha naqsa. Malapháseykha ko'o, magkéssók han sekpeywa xama enxoho séltémókxa etnahagkok, mopwanchek epasmok énxet'ák ma'a. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'.
Ektémakxa nenxeyenma amya'a eñama nak Wesse' egegkok
33 “Jeremías, aptemék sa' agkok xama énxet, essenhan aplegasso nak sekpeywa, essenhan apkelmaxnéssesso nak énxet'ák ahagkok elmaxneyha s'e: ‘¿Háxko apkeltémókxa antéhek Wesse' egegkok?’ Etne sa' elának se'e: ‘Apxénchek kéxegke Wesse' egegkok kéltáha apseykha ekyentaxno, peyk han yohok kólpallamok.’ 34 Yetneyk sa' agkok xama aplegasso sekpeywa, essenhan apkelmaxnéssesso énxet'ák ahagkok, essenhan xama énxet apteme appeywa s'e: ‘Wesse' egegkok appeywa xa,’ ko'o sa' añássesagkoho', ekweykekxoho m'a apnámakkok. 35 Aptemék sa' agkok chá'a xama énxet elmaxneyha xama apxegexma, essenhan apnámakkok apagko' nak chá'a, sa' etnehek chá'a yának se'e: ‘¿Háxko exchek aptáhakxa apchátegmowéyak Wesse' egegkok? ¿Háxko exchek aptáhakxa apcháneya?’ 36 Eyke nágkólmaha kaxwók ma'a amya'a ektéma nak se'e: ‘Wesse' egegkok appeywa xa,’ hakte apmáha sa' agkok chá'a xama énxet xa, aqsok ekyentaxno sa' ko'o atnessásekxak ma'a appeywa nak. Kéltawáseykha chá'a kéxegke m'a ektémakxa nak chá'a ekxeyenma m'a Dios memassegwayam nak appeywa, Dios kélagkok nak kéxegke, Wesse' ekha nak apyennaqte.
37 “Jeremías, etne sa' elmaxneyha apkellegasso nak sekpeywa s'e: ¿Háxko aptáhakxa apchátegmowéyak Wesse' egegkok? ¿Háxko aptáhakxa apkeláneya? 38 Aptemék sa' agkok apkelátegmowéyak se'e: ‘Wesse' egegkok appeywa xa,’ etne sa' yátegmowagkokxak se'e: ‘Aptáhak Wesse' egegkok se'e: Megkólwátesseykmok kéxegke kélmeykha m'a amya'a sekmasma axta ko'o kólmaha, 39 alpatmekxak sa' ko'o kéxegke ektémól'a nempata ekyentaxno, yetlo tegma apwányam sekmésso axta ko'o kéxegke, tén han ma'a kélyapmeyk nano' axta, keñe sa' akxakhagwók makhawók agko'. 40 Meyke néxa sa' ko'o atnéssesek kéxegke sekteméssesso mékoho tén han kélmegqakto, megkalwagqamagkehek sa' xa aqsok nak.’”