Israel ñemoñare opu'ã Ñandejára rehe
(Dt 1.26-33)1 Israel ñemoñare oñepyrũ osapukái ha hasẽ pyhare pukukue. 2 Ha'e kuéra ojahéi Moisés ha Aarón rehe ha he'i joa chupe kuéra:
—Iporãve vaerã mo'ã romano rire Egíptope térã ko'ápe voi ko yvy ojeiko'ỹháme. 3 Maerã piko Ñandejára ore reraha hína pe tetãme? Rojejukapáta hína ha ore rembireko ha ta'ýra kuéra opytáta hembiguái ramo. Iporãvéta roho jey ramo Egíptope.
4 Ha he'i joa hikuái ojupe: “Jaiporavo katu ñande ruvicharã ha jaha jey Egíptope!”
5 Upérõ Moisés ha Aarón ojayvy opa Israel ñemoñare renondépe omboja peve isyva yvýre, 6 Josué Nun ra'y, ha Caleb Jefuné ra'y katu, oho vaekue umi myakãhára ndive ohechávo Canaán retã, omondoro ijao ñembyasýgui, 7 ha he'i hikuái chupe kuéra:
—Pe yvy ore rohecha vaekue hína peteĩ yvy ne porãmba jepéva. 8 Ñandejára ipy'a porã ramo ñane ndive ñande reraháta upépe ha ome'ẽta ñandéve pe yvy iporãitéva ha hi'a hetaitéva. 9 Ani pepu'ã pende Jára rehe ha pekyhyje umi kuimba'égui oikóva upépe. Ndahasýiko ñande pu'aka haguã hese kuéra. Ñandejára oĩ ñane ndive ha hese kuéra ndaipóri oñangarekóva. Ani pekyhyje.
10 Israel ñemoñare ojukaséma chupe kuéra itápe. Upeichaháguinte omimbipa sapy'a pe Jotopa Róga ohechaukávo Ñandejára ouha oñeñandukávo chupe kuéra.
Moisés oñembo'e Israel ñemoñare rehe
11 Ñandejára he'i Moiséspe:
—Araka'e peve piko Israel ñemoñare ojehejaséta che hegui? Heta eterei jevýma ahechauka chupe kuéra ndaiporiha mba'eve che ikatu'ỹva ajapo. Mba'épa ajapove vaerã ojerovia haguã che rehe? 12 Amondóta mba'asy asãi ha ahundíta chupe kuéra ani haguãtei oñemomba'e pe yvýre, nde hegui katu ajapóta peteĩ tetã chugui kuéra tuichavéva ha imbaretevéva.
13 Moisés katu he'i Ñandejárape:
—Nde renohẽ vaekue ko tetã guápe Egíptogui nde pu'aka mbarete rupi. Egiptogua ohendu ramo pe rejapóva ko'ã tetã guáre, 14 omombe'úta umi oikóvape ko'ã tetã rupi. Umíva ohendúma nde reimeha ore ndive, nde rejechaukaha oréve ha reimeha ore apytépe peteĩ arai rupi opytáva ore ári ha nde rehoha ore renonderã peteĩ arai ñembo'ýpe arakue ha tata ñembo'ýpe pyharekue. 15 Ko'ágã rejukapa ramo chupe kuéra umi tetã ohendúta ha he'i joáta hikuái, 16 rejuka hague ne retã guápe yvy ojeiko'ỹháme, na nde pu'akái haguére reroguahẽ haguã pe yvýpe ere vaekue reme'ẽtaha chupe kuéra. 17 Ha ko'ágã ore Jára ajerure ndéve, rehechauka haguã oréve nde pu'aka mbarete rejapóvo ne ñe'ẽ reme'ẽ vaekue, ere ramo guare, 18 ne mbegueha nde pochy haguã ha rehechaukaha reporohayhuha ha reimeha ne ñe'ẽme. Reheja reiha tembiapo vaikue, oñepu'ã ramo nde rehe. Upéicha ramo jepe nderehejaiha reinupã'ỹre túva kuéra rembiapo vaikuére ta'ýra kuérape, ñemoñare mbohapyha ha irundyha peve. 19 Ha ko'ágã ore Jára reporohayhu etéva, ajerure ndéve reheja rei haguã ko'ã ne retãgua rembiapo vaikue, reheja rei haguéicha hetaite jey osẽ guive Egíptogui.
20 Ñandejára he'i chupe:
Aheja reíta chupe kuéra nde rejerure haguére chéve. 21 Opáichavo tereikuaa porã mandi voi, reikuaa porãháicha che aikoveha ha aimeha opa rupi ko yvy jerekuévo, 22 avavete asy ko'ã tetãguágui ndoikove mo'ãiha oike haguã pe yvýpe. Ha'e kuéra ohecha vaekue che reko mimbipa ijapytépe kuéra ha opa umi mba'e rechapyrã ajapo vaekue Egíptope ha yvy ojeiko'ỹháme, ha peichave ramo jepe oha'ã mante vaekue che mbopochy ha nohenduséi vaekue che ñe'ẽ. 23 Ha'e kuéra ndoike mo'ãi pe yvýpe, che ha'e vaekue itúva kuéra ypykuépe ame'ẽtaha iñemoñarépe. Avave umi che mboyke vaekuégui ndoike mo'ãi upépe araka'eve. 24 Che rembiguái Caleb katu ndaha'éi ha'e kueraichagua. Ha'e osẽ kuri che rehehápe ha oĩ che ndive. Upévare araháta chupe pe yvýpe ha'e oho vaekue ohechávo ha iñemoñare kuéra oguerekóta avei yvy imba'erã, 25 pe yvýpe ko'ágã oikohápe hína umi Amalec ha Canaangua. Ko'ẽrõ tapeho jey pende rapykuévo yvy ojeiko'ỹha rupi Mar Rojo gotyo.
Ñandejára oinupã Israel guápe
(Dt 1.34-40)26 Ñandejára he'i Moisés ha Aarónpe:
27 —Araka'e peve piko umi Israel ñemoñare ahẽ ojahéita che rehe? Hetáma ahendu oñe'ẽ vai ramo hikuái che rehe. 28 Ko'ágã peje chupe kuéra péicha: “Ame'ẽ che ñe'ẽ che jehe voi, tapeikuaa porã mandi, peikuaaháicha che aikoveha, ajapotaha pende rehe upe pejerure vaekue. Che, pende Jára, ha'éma che ñe'ẽ. 29 Pemanóta ha pene re'õngue iñasãita ko yvy ojeiko'ỹha rupi. Pejahéi haguére che rehe, avave umi ombotýmavagui 20 áño ha ojepapa vaekue, ndoike mo'ãi upe yvýpe. 30 Ame'ẽ vaekue che ñe'ẽ pohejataha peiko pe yvýpe. Avave ndoike mo'ãi ndaha'éi ramo Caleb ha Josué. 31 Peje vaekue pende ra'y kuéra ojererahataha upépe tembiguái ramo. Che katu araháta chupe kuéra pe yvýpe peẽ ndapeipotái vaekuépe, ha upépe ha'e kuéra ovy'áta. 32 Peẽ pemanóta ko'ápe ko yvy ojeiko'ỹháme. 33 Pende ra'y kuéra oikóta ovaháre ko yvy ojeiko'ỹháme 40 áño pukukue ohasa asývo peẽ pende rovatavy haguére, omano meve pe peteĩmi hembýva gueteri pende apytégui. 34 Peñandúta pende ro'o tee rehe jehasa asy oguerúva hapykuéri pende reko añangue 40 áño pukukue, peteĩ áño peteĩ-teĩ umi 40 ára rehe peiko hague pehecha pe yvy. Águi peikuaátama mba'épa he'ise che añemoĩ ramo pende rehe. 35 Ame'ẽ che ñe'ẽ che jehe voi ajapotaha péicha pende rehe, peẽ tetãgua ahẽ peñembyatypa vaekue pepu'ã haguã che rehe. Ko'ápe ko yvy ojeiko'ỹháme peteĩ-teĩ pende apytégui omanóta. Che, pende Jára, ha'éma che ñe'ẽ! 36-37 Umi kuimba'e Moisés omondo vaekue oma'ẽ haguã pe yvýre, ogueru ñe'ẽ japu omoñe'ẽ ngururúva maymávape ha upéva rehe ho'a omano Ñandejára renondépe. 38 Umi oho vaekuégui omaña haguã upe yvýre, oikove Josué ha Caleb añónte.”
Israel ñemoñare oha'ã oike pe yvýpe
(Dt 1.41-46)39 Moisés he'i Israel guápe upe he'i káva Ñandejára ha oñepyrũ hikuái hasẽ soro. 40 Pe ára ambuépe opu'ã hikuái ko'ẽ mboyve, osẽ hekohágui ha oho ojupi umi yvytýre, he'ívo: “Ko'ágã roĩma roho haguãicha pe yvýpe he'i vaekue oréve Ñandejára. Rohecha kuaáma niko ivai eterei hague ore rembiapo”.
41 Moisés katu he'i chupe kuéra:
—Maerã piko pejapóta pe Ñandejára oipota'ỹva ko'ágã? Nosẽ mo'ãiko peẽme upéva! 42 Ani peho. Ñandejára noĩri pene ndive, ha ha'e kuéra pende jukáta. 43 Peñemoĩ ramo Amalec ha Canaangua rehe pemanombáta. Ñandejára noĩ mo'ãi pene ndive, peẽ pejei haguére chugui.
44 Ha'e kuéra ndoikuaaséi mba'eve ha ojupi yvytýpe ndohói ramo jepe hendive kuéra Ñe'ẽ me'ẽ Karameguã, ha Moisés ndohói avei. 45 Upérõ Amalec ha Canaangua oikóva upépe, ondyry hese kuéra, omboguevi, omuña Hormá peve ha ohundi ete chupe kuéra.
Israelitas apkenmexeykekxa Wesse' egegkok
(Dt 1.26-33)1 Apcheynawók axta apkelwehéseyncha'a israelitas, apkelmallánekxeyk axta apkellekxagweykha xa axta'a nak. 2 Apyókxoho axta apxénáha ekmaso m'a Moisés tén han ma'a Aarón. Axta aptáhak apkelpaqméteyncha'a s'e: “¡Agmaskoho anna axtal'a m'a Egipto, essenhan se'e yókxexma meykexa nak énxet! 3 ¿Yaqsa kexa ektéma sennaqleykekmo nak Wesse' egegkok se'e apchókxa nak? ¿Yaqwayam agmaskok kempakhakma enxeykel'a essenhan yaqwayam elmok ennaqteyegka'a tén han egketchek ma'a sẽlenmexma nak? ¡Tásek óltaqhohok makham ma'a Egipto!” 4 Tén axta aptáha chá'a apcháneya pók se'e: “¡Ólyésha sa' xama apkemha apmonye' egagkok, keñe sa' óltaqhohok ma'a Egipto!”
5 Apkelháxahágkek axta nápaqta'awók énxet'ák ekwokmoho apkeltekxeya élpayhakxa nápaqta'a xapop ma'a Moisés tén han Aarón, 6 tén axta Josué tén han Caleb, ektáha axta apkelányo m'a yókxexma, apkelyepta apkelántaxno magkenatchesso éllapwámegko. 7 Aptáhak axta apkeláneya apyókxoho israelitas se'e:
—¡Tásók agko' ma'a xapop nélmahágkaxa axta negko'o nenlanawo! 8 Taqmeláha sa' agkok apwáxok senlano m'a Wesse' egegkok, hempasmok sa' ólántexek ma'a xapop nak, hegmések sa' nahan. Apchókxa ényahamakxa weyke nagkeygmenek ma'a, tén han yányawhéna' apyegmenek, ektémól'a kanyehek ma'a yegmen. 9 Nágkólenmexekxa aqsa Wesse' egegkok, nágkóle' nahan ma'a énxet'ák apheykha nak ma'a apchókxa nak, hakte mehenxohók sa' negko'o m'a; méko élmasma m'a, kaxnók negko'o apheyk negyeseksa m'a Wesse' egegkok. ¡Nágkóle!
10 Keñe axta énxet'ák apmako aqsa elnápok elyetnak meteymog. Tén axta ektepa Wesse' egegkok élseyéxma apagkok ma'a kélpakxanma apchaqneykekxexa nak chá'a énxet'ák, nápaqta'awók ma'a apyókxoho israelitas. 11 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya Moisés se'e:
—¿Háxko sa' ekwánxa kammok apkellenxanmeykegkoho sewanyeykha ko'o xa énxet'ák nak? ¿Háxko sa' ekwánxa kammok sey'ásseyam ko'o neyseksók eykhe ko'o sélane aqsok sempelakkasso nak agwetak nepyeseksa? 12 Wahak sa' ko'o xama negmasse segaqhamo nak, yaqwayam sa' katwássesha yaqwayam etnehek apagkok ma'a xapop nak; keñe sa' xép atnéssesek xama apchókxa apyawe agko', eyeykhássamhok sa' ekwánxa nak apkelyennaqte m'a.
13 Keñe axta Moisés aptáha apchátegmowágkokxo Wesse' egegkok se'e:
—Xeyep axta apkelántekkesso Egipto s'e énxet'ák nak yetlo apmopwána. Apkelleg'ak sa' agkok egipcios yaqwánxa etnéssesek, 14 kóltennasha sa' nahan ma'a énxet'ák apheykha nak apchókxa Canaán. Apkellegayak nahan amya'a aphama exchep nepyeseksa s'e énxet'ák nak, xép Wesse' egegkok, tén han apchahayo chá'a éta', tén han ekyetnama chá'a yaphope apagkok xép ma'a néten apyetseksa'ák nak, tén han ekxegama chá'a apmonye'e ekhem ma'a yaphope émha, keñe axta'a chá'a m'a táxa eyáléwe émha. 15 Apkelnapchek sa' agkok xép apyókxoho s'e énxet'ák nak, keñe sa' ma'a énxet'ák apkellegaya nak chá'a apwesey exénakpok xép etnehek elpaqmétek se'e: 16 ‘Mopwanchek apmáheyo elántaxnések Wesse' egegkok xapop apkeltennassamakxa axta ekmámnaqsoho agko' egkések xa énxet'ák nak, cháxa keñamak apkelnáhapwokmo nak ma'a yókxexma meykexa nak énxet.’ 17 Wesse', henxekmós kaxwók xép ektémakxa ekyawe apmopwána, ekhawo sẽltennassamakxa axta henteméssesek. Apxeyenmeyk axta exchep 18 mepekhésamap elwok, tén han ekyawe segásekhayo, meyaqmagkáseykekxa nentémakxa ekmaso, tén han kélenmexeykekxa, megkatnehek eyke chá'a exchep mellegassáseykegkoho m'a apkelsexnánémap nak, ellegássesagkohok chá'a eñama melya'assáxma m'a apyapmeyk, tén han ma'a kélketchek, tén han ma'a kéltawán'ák nak, ekweykekxoho m'a pók kéltawán'ák nak. 19 Elásekhekxoho apkeltémakxa melya'assáxma s'e énxet'ák nak, ekhawo ektémakxa nak ekyawe segásekhayo, hakte apkelásekheykekxók axta chá'a exchep eyeynamo axta m'a Egipto, ekwokmoho apkelwaya s'e yókxexma nak.
Wesse' egegkok apkellegassáseykegkoho israelitas
(Dt 1.34-40)20 Aptáhak axta apchátegmowágkokxo Wesse' egegkok se'e:
—Táse', mayaqmagkásekxeyk sa' ko'o melya'assáxma, ekhawo aptáhakxa nak xép sélmaxneya. 21 Naqsók agko' eyke ko'o sektáha sekxéna mamassegwayam, eksawheykekxoho seyeymáxkoho ekyókxoho keso náxop. 22-23 Métyehek sa' xama enxoho xapop séltennassamakxa axta ko'o agkések apyapmeyk nano', cham'a apkelwete axta chá'a élseyéxma ahagkok tén han aqsok sempelakkasso nak agweta' séláneya axta chá'a ko'o m'a Egipto tén han ma'a yókxexma meykexa nak énxet, cham'a ekxámokma axta ko'o sépkeynma m'a yókxexma meykexa nak énxet, melyaheykekxa axta chá'a séltémókxa etnahagkok. Métyehek sa' xama enxoho m'a sewanyeykha nak chá'a ko'o. 24 Wánxa axta aqsa mók ektémakxa apwáxok ma'a séláneykha Caleb, axta elwátesseykmok sétleykha ko'o. Cháxa keñamak peya nak ko'o wohok etxek ma'a apchókxa, apmahágkaxa axta apkelano, sa' elhamok nahan aptawán'ák neptámen ma'a. 25 (Apheykha amalecitas ma'a meykexa nak xóp élekhahéyak tén han ma'a cananeos.) Kóltaqhoho sa' makham kéxegke saka, kólpéwho sa' makham ma'a yókxexma meykexa nak énxet, ekpayho nak ámay ekmeyeykekxa m'a Wátsam Ekwányam Ekyexwase.
26 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok Moisés tén han Aarón. Aptáhak axta apcháneya s'e:
27 —¿Háxko sa' ekwánxa kammok néxa sexéneykha ko'o xa israelitas, élmasagcha'a nak apkeltémakxa? Ekleg'ak ko'o apkelpaqméteykha ekmaso sexéna. 28 Kólyo'ókxa sa' kaxwo' kóltennássekxak sektáha ko'o sekpeywa s'e: Naqsók ko'o sekxéna, sektáha nak Wesse' peya atnéssesek kéxegke m'a ekhawo ektémakxa nak chá'a seklegé kélpaqméteykha. 29 Eletsapok sa' apyókxoho m'a ekwayam nak chá'a veinte apyeyam apagkok, kélyetsáteykekxa axta apwánxa, sexéneykha nak chá'a ekmaso ko'o, kólchexák sa' aqsa aphopák se'e yókxexma meykexa nak énxet. 30 Megkólántexek sa' kélxama enxoho kéxegke m'a xapop séltennassamakxa axta ko'o alhéssók, wánxa sa' aqsa m'a Caleb tén han Josué. 31 Keñe sa' ma'a kélketchek nak, kélxeyenma nak chá'a elmok ma'a kélenmexma, anaqlók sa' ma'a apchókxa kéltaqnagkamakxa nak chá'a kéxegke, yaqwayam sa' elmaha m'a. 32 Kaxnagkok sa' aqsa kélhapák kéxegke s'e meykexa nak énxet, 33 keñe sa' kélketchek elweynchamha aqsa aptémól'a keláneykha nepkések ekweykmoho cuarenta apyeyam. Ellegagkohok sa' eñama seyamasma kéxegke, ekwokmoho kéletsapa kélyókxoho kéxegke s'e yókxexma meykexa nak énxet. 34 Weykmek axta cuarenta ekhem kéllányo kéxegke m'a apchókxa; cuarenta apyeyam sa' nahan kammohok kéllegassáseykegkoho eñama megkólya'assáxma, xama apyeyam sa' chá'a xama ekhem. Keñe sa' kólya'ásegwók ektémakxa ko'o hélenmexekxa'. 35 Ektáhak ko'o sekpeywa s'e, sektáha nak Wesse': Sa' atnéssesek ko'o énxet'ák élmasagcha'a nak apkeltémakxa xa, apyepetcheykekxo nak pók sénmexeykekxo ko'o. Sa' elwetágwak néxa apkelweynchámeykha s'e yókxexma meykexa nak énxet, sa' eletsapwak se'e.
Diez énxet'ák apkelányo yókxexma
36-37 Apkelnápékxeyk axta Wesse' egegkok ma'a énxet'ák apkeláphasso axta Moisés apkeltémo elanok apchókxa apkeltennasseykta axta amya'a ekmaso apkelwa'akto aphakxa, aptekkessesa axta apkelpaqméteykha ekmaso m'a énxet'ák. 38 Josué tén han Caleb axta aqsa apkeleymékpo meletsapa.
Israelitas apmenxenamap ma'a Hormá
(Dt 1.41-46)39 Xama axta apkeltennáseyncha'a Moisés israelitas aptáhakxa apcháneya m'a Wesse' egegkok, apyókxoho axta kellapwámeygkok. 40 Keñe axta mók ekhem, apnaqxétekhágkek axta axto'ók agko', apkelchenátweykxeyk axta m'a ektáhakxa nak netnók agko' ma'a yókxexma ekxámokmakxa nak meteymog élekhahéyak. Aptáhak axta apkelpaqmeta s'e:
—¡Nélwa'ak kaxwók se'e! Ólmeyekxak ma'a yókxexma sẽltennassamakxa axta Wesse' egegkok, naqsók negko'o nenláneykegko mólya'assáxma.
41 Keñe axta Moisés aptáha apkeláneya s'e:
—¿Yaqsa ektáha megkólyahákxoho nak apkeltamhókxa kóltéhek Wesse' egegkok? ¡Megkatyepek sa' aqsok kéllane kéltáha enxoho xa! 42 Nágkólxeg aqsa, hakte metnahak apkelxegexma'a kéxegke m'a Wesse' egegkok. Emenxenek sa' kéxegke m'a kélenmexma nak. 43 Apkelhaxneyk amalecitas ma'a kélmonye'e nak, tén han ma'a cananeos, yaqwayam elnapakpok kéxegke, tén han elnápok. Massék aptáha apkelxegexma'a kéxegke m'a Wesse' egegkok, eñama kélyamasma kéxegke.
44 Apkelenxanakmek axta eyke aqsa elchántek ma'a ektáhakxa nak netnók agko' yókxexma ekxámokmakxa nak meteymog élekhahéyak; axta eyke kaltaqhaháha m'a Wesse' egegkok yántéseksek apagkok ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho nak, apheyk axta aqsa nahan Moisés ma'a appakxanma nak. 45 Tén axta amalecitas, tén han cananeos apheykencha'a axta m'a yókxexma nak apkelanyexakmo, apmenxenchek axta israelitas ekweykekxoho m'a Hormá, apsawhawók axta anhan apkelnapa.