1 Jesús he'i avei chupe kuéra:
—Añetehápe ha'e peẽme, ko'ápe oĩva apytépe oĩ nomano mo'ãiva ohecha mboyve Tupã sãmbyhy.
Jesús omimbipárõ guare
(Mt 17.1-13Lc 9.28-36)2 Upe rire, 6 ára haguépe Jesús oho peteĩ yvyty yvatépe ha ogueraha hendive Pedro, Santiago ha Juánpe. Upépe henondépe kuéra, Jesús rete oñemoambue ohóvo. 3 Ijao overa hendy ha morotĩ asy, ndaipóri chéne avaveichagua ao joheiha yvy ári ikatu vaerã péicha omomorotĩ. 4 Ha ohecha hikuái Elías ha Moiséspe, oñemongetáva hína Jesús ndive. 5 Upépe Pedro he'i Jesúspe:
—Mbo'ehára, iporãite niko ikatúre roime ko'ápe. Torojapóna peẽme pene rendaguã, peteĩ ne mba'erã, peteĩ Moiséspe guarã ha Elíaspe guarã avei. 6 Hemimbo'e kuéra niko oñemondýi ha Pedro ndoikuaái mba'épa he'íta. 7 Upévo ou peteĩ arai ha ojaho'i chupe kuéra. Ha pe araígui oñehendu peteĩ ñe'ẽ he'íva: “Kóva hína che Ra'y ahayhuetéva, pehendu chupe.”
8 Ha oma'ẽvo ijerére ndohechavéi avavépe hendive kuéra. Jesúspe añónte.
9 Oguejykuévo pe yvytýgui, Jesús he'i chupe kuéra ani haguã omombe'u avavépe upe ohecha vaekue, ha'e, yvypóraicha ou vaekue, oikove jey peve omanóva apytégui. 10 Upévare oñongatu hikuái upéva ñemiháme, oporandu jepe ojupe mba'épa he'iséne upe jeikove jey. 11 Oporandu hikuái Jesúspe:
—Mba'ére piko umi Moisés rembiapoukapy mbo'eha he'i Elías ou raẽ vaerãha?
12 Ha'e he'i chupe kuéra:
—Añete niko Elías raẽ ou vaerãha, ha ha'e omoĩmba porã vaerã opaite mba'e hekópe. Ha mba'ére piko he'i Ñandejára ñe'ẽ pe yvypóraicha ou vaekue ohasa asy vaerã ha ojeapo'i vaerãha? 13 Ha che ha'e peẽme Elías oúma hague ha ha'e kuéra ojapo hague hese ojaposéva, he'iháicha Ñandejára ñe'ẽ, ojehúta hague chupe.
Jesús omonguera peteĩ mitã kuimba'e oĩva mba'epochy poguýpe
(Mt 17.14-21Lc 9.37-43)14 Ou jeývo oĩháme hemimbo'e kuéra, ohecha peteĩ aty guasu ojeréva hese kuéra ha Moisés rembiapoukapy mbo'eha oñoñe'ẽ apíva hendive kuéra. 15 Ohechávo Jesúspe opavave oho pya'e huguãitĩvo ha ohecha ramo chupe. 16 Ha'e oporandu chupe kuéra:
—Mba'ére piko peñoñe'ẽ api hendive kuéra?
17 Peteĩ ha'e kuérava he'i:
—Ápe aru ndéve che ra'y, oguereko niko peteĩ mba'e pochy omoñe'ẽngúva chupe. 18 Mamo ha'e oĩháme pe mba'epochy oity chupe yvýre, ijuru ryjuipa, omopururũ hãi nguéra ha hatãmba opytávo. Ajerure ne remimbo'e kuérape omosẽ haguã chugui pe mba'epochy ha ndaikatúi omosẽ.
19 Jesús he'i:
—Há, tekove jerovia'ỹ! Araka'e peve piko aiméta pene ndive, araka'e peve piko aikóta pende reheve? Peru chéve pe mitã rusu.
20 Ogueraha hikuái pe mitã rusu Jesús rendápe. Pe mba'e pochy ohechávo Jesúspe katu, oityvyro pe mitã rusúpe ha upéva ho'a ojapajeréi yvýre, ha ijuru ryjuipa. 21 Jesús oporandu itúvape:
—Araka'e guive piko ojehu chupe kóva?
Itúva he'i:
—Imitã guive.
22 Ha heta jey pe mba'epochy oity vaekue chupe tatápe ha ýpe ojuka haguã. Oĩrõ ikatúva rejapóna ore poriahurereko ha ore pytyvõmi.
23 Jesús he'i chupe:
—Mba'ére piko ere ‘ikatúrõ’? Opa mba'e ikatu ojeroviáva peguarã!
24 Upérõ pe mitã rusu ru osapukái:
—Che ajerovia. Che pytyvõna ajeroviave haguã!
25 Jesús ohechávo hetaveha umi oñembyatýva, oja'o pe mba'epochýpe he'ívo:
—Espíritu ñe'ẽngu ha rehendu'ỹva, ha'e ndéve resẽ haguã pe mitã rusúgui ha anive haguã reike pype.
26 Pe mba'epochy osapukái ha oityvyro jey pe mitã rusúpe. Upéi osẽ chugui ha oheja omanóva ramo, ha upévare heta oĩ he'íva omano hague. 27 Jesús katu ipóre ipojáivo, omopu'ã chupe ha pe mitã rusu oñembo'y.
28 Upéi Jesús oike peteĩ ógape ha hemimbo'e kuéra oporandu chupe ha'eñoháme:
—Mba'ére piko ndaikatúi ra'e ore romosẽ pe mba'epochy?
29 Ha Jesús he'i chupe kuéra:
—Koichagua mba'epochy, ñembo'e rupi ha karu'ỹme jehasa rupi mante ikatu oñemosẽ.
Jesús he'i jey omanotaha
(Mt 17.22-23Lc 9.43-45)30 Ohóvo upégui ohasa hikuái Galiléa rupi. Jesús katu ndoipotái avave oikuaa, 31 ombo'égui hína hemimbo'e kuérape. He'i chupe kuéra:
—Che, yvypóraicha aju vaekue, ha'áta hína yvypóra kuéra pópe. Ha'e kuéra che jukáta. Ha mbohapy ára amano haguépe katu, aikove jeýta.
32 Chupe kuéra nahesakãi pe ha'e he'íva, ha okyhyje hikuái oporandu haguã chupe.
Mávapa tuichave
(Mt 18.1-5Lc 9.46-48)33 Oguahẽ hikuái Cafarnaúmpe. Oĩmarõ hikuái hógape, Jesús oporandu chupe kuéra:
—Mba'ére piko peñoñe'ẽ api pejúvo tapére?
34 Ha'e kuéra katu okirirĩ. Tapére niko oñoñe'ẽ api ra'e, mávapa upe mba'e guasuvéva ijapytépe kuéra. 35 Ha Jesús oguapy, ohenói umi 12, ha he'i chupe kuéra:
—Oĩrõ mba'e guasuséva, oiko vaerã tapykue pegua ha opavave rembiguái ramo.
36 Upéi omoĩ peteĩ mitãme ijapytépe kuéra, ha ohupívo ijyva ári he'i chupe kuéra:
37 Oimeraẽva, che rérape oguerohorýva peteĩ mitã koichagua, chéve che rerohory. Ha upe chéve che rerohorýva, nda chéve añói che rerohory, upe che mbouharépe ave.
Upe noñemoĩriva ñande rehe, oĩ ñane ndive
(Mt 10.42Lc 9.49-50)38 Juan he'i chupe:
—Mbo'ehára, rohecha peteĩ omosẽva mba'e pochy nde rérape, ha rojoko, ndaha'éigui ore apytepegua.
39 Jesús he'i:
—Ani pejoko, peteĩ ojapóva hechapyrãva che rérape niko upéi noñe'ẽ vai mo'ãi che rehe. 40 Upe noñemoĩriva ñande rehe, oĩ ñane ndive. 41 Oimeraẽ ome'ẽva peẽme, ymínte jepe, che ndive peiko haguére, añetehápe ha'e peẽme ndopyta mo'ãiha hekovia'ỹre chupe.
Re'átarõ ivaívape
(Mt 18.6-9Lc 17.1-2)42 Oimeraẽ oitýva angaipápe peteĩ mitãicha che rehe ojeroviávape, iporãve vaerã ojeitýrõ chupe yguasúpe ita guasu ijajúri. 43 Ha nde po nde reitýtarõ angaipápe, eikytĩ. Iporãve reikove ramo Tupã ndive nde po peteĩ reheve, ha ani nde po mokõive reheve rejeity aña retãme, pe tata ogue'ỹháme araka'eve, 44 umi yso omano'ỹháme ha tata máramo ogue'ỹháme. 45 Ha nde py nde reitýtarõ angaipápe, eikytĩ. Iporãve reikérõ jeikovépe peteĩ nde py reheve ha ani mokõive nde py reheve rejeity aña retãme, 46 umi yso omano'ỹháme ha tata máramo ogue'ỹháme. 47 Ha nde resa nde reitýtarõ angaipápe, eipe'a. Iporãve reike nde resa peteĩ reheve Tupã oisãmbyhyhápe, ha ani mokõive nde resa reheve rejeity aña retãme, 48 umi yso omano'ỹháme ha tata máramo ogue'ỹháme. 49 Opavave niko oñembojuky vaerã tatápe. 50 “Juky niko iporã, ha nahe'ẽvéi ramo niko ndaikatu véima oñemohe'ẽ jey, naiporã véima mba'everã. Perekóke juky pende pype ha peiko py'a guapýpe oñondive.”
1 Axta aptemék nahan apkelanagkama Jesús se'e:
—Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke nápakha apheyncha'a nak se'e, meletsepek sa' ekwokmoho apkelwet'a kawak yetlo ekmowána m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.
Jesús élyenmeykekxa apyókxa
(Mt 17.1-13Lc 9.28-36)2 Seis ekhem axta entemék ekyeykhe, apkenátweykekxeyk axta Jesús xama egkexe netnók agko', Pedro axta aqsa nahan apyentamák tén han Santiago, tén han Juan. Cha'a ekyaqmagkasseykemxa axta han mók ektémakxa apyókxa Jesús nápaqta'awók ma'a. 3 Apkelyenma axta aptamheykekxak aptaxno tén han apmope apagko', axta exnawok ma'a apweykenxal'a kélmópeyáseykekxa kélagko' kólyenyeksek ma'a apáwa. 4 Apkelweteyak axta Elías tén han Moisés apkelpaqhetchásamákpoho m'a Jesús. 5 Axta aptemék Pedro apkenagkama Jesús se'e:
—Sẽlxekmósso, ¡ektaqmelakxoho agko' nak la'a nélwa'a negko'óxa s'e! Anlának sa' negko'o apqántánxo tegma apketkók: xama sa' apagkok xép, keñe sa' nahan ma'a Moisés, keñe sa' nahan xama m'a Elías.
6 Hakte apkelyegwaktegkek axta m'a Jesús apkeltáméséyak, keñe axta Pedro mey'áseykegko yaqweykenxa etnehek appeywa. 7 Yetlómók axta han ekweyweykenta yaphope, cháhapwayak axta pessesse agkok. Teyepmeyk axta nahan xama kélpeywa eñama m'a neyseksa yaphope nak, axta entemék se'e: “Keso hatte seyásekhayo nak ko'o s'e: kólyahakxoho sa' appeywa.” 8 Xama axta apsawheykencha'a exma nepyáwa xa énxet'ák nak, massegkek axta apkelwete xama énxet enxoho apkelxegexma'a m'a, apxakkók axta aqsa m'a Jesús.
9 Keñe axta neyseksa apkelánteyapma m'a néten egkexe, apkeltémók axta Jesús meltennasha xama énxet enxoho ektáhakxa apkelwete m'a apkeltáméséyak, ekwokmoho apxátekhágwokmo makham m'a apteme nak Apketche énxet. 10 Axta keñamak apkelwanmeyeykencha'a aqsa m'a, elmaxneyha axta eyke nahan chá'a pók yaqsak kexaha xa nennaqxétekhágwayam nak. 11 Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a apkeltáméséyak se'e:
—¿Yaqsa ektéma apkelxeyenma nak chá'a apkelxekmósso nak ektémakxa segánamakxa ewak apmonye' m'a Elías?
12 Tén axta aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Naqsók apxénamakpo ewak apmonye' m'a Elías, tén han elánekxak ma'a ekyókxoho aqsok. ¿Yaqsa eyke ektéma ekxeyenma nak eknaqtáxésamaxche ekmáheyo eñegkohok ma'a aptáha nak Apketche énxet, tén han ekmáheyo etaqnaweykpok? 13 Éltennássek eyke ko'o kéxegke apwaya m'a Elías, tén han apteméssessama chá'a ekyókxoho m'a apmáheyókxa enxoho chá'a etnéssesek, ekhawo ektémakxa nak ekxeyenma eknaqtáxésamaxche yaqweykenxa katnehek.
Jesús aptaqmelchesseyam xama wokma'ák ekha axta apwáxok espíritu ekmaso
(Mt 17.14-21Lc 9.37-43)14 Xama axta apkelweykekxo makham ma'a apheykegkaxa axta nápakha apkeltáméséyak, apkelwetágweykekxeyk axta apwakhaya énxet apxámokma, nápakha apkelxekmósso segánamakxa axta nahan chá'a apkelátegmómakpok ma'a. 15 Xama axta apkelweteya m'a Jesús, apyókxoho énxet axta apnaqtémeykegkok appeykesseykmo, hakte pelakkassamók agko' axta apwetamap. 16 Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Yaqsa kélxéna kéxegke kélátegmoweyxko nak xa énxet'ák nak?
17 Tén axta xama, ektáha axta nahan apwayam ma'a aptéma apchátegmoweykegko s'e:
—Sẽlxekmósso, ekyentegkesakmek xeyk ko'o exchep se'e hatte nak, espíritu ekmaso eghak apwáxok, meyke appeywa teméssessók. 18 Kamok chá'a espíritu ekmaso m'a apmahágkaxa enxoho chá'a, kapexyawasha chá'a náxop; katyapok nahan chá'a ekyaqmope apwáxok; eltakxek nahan chá'a apma'ák, elyennák nahan chá'a. Éltamhók xeyk eykhe ko'o etekkessesek apkeltáméséyak xa espíritu ekmaso nak, mopwancha'ak xeyk eyke.
19 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—¡Énxet apkelya'ásseyam! ¿Háxko sa' ekwánxa ekhem kammok sekha ko'o kélnepyeseksa kéxegke? ¿Háxko sa' ekwánxa ekhem kammok sélenmáxamáxkoho kéltémakxa kéxegke? Kólyentementa wokma'ák se'e.
20 Tén axta kélya'assama wokma'ák ma'a apkenmeykegkaxa axta Jesús. Xama axta ekweteya Jesús ma'a espíritu ekmaso, temessáseykekxeyk axta makham, apyaqnenmeyk axta náxop apyettelegweykencha'a, teyepmeyk axta ekyaqmope apwáxok. 21 Axta aptemék Jesús apkelmaxneyeykencha'a wokma'ák apyáp se'e:
—¿Nanóya ekteme xa?
Tén axta aptéma apchátegmoweykegko wokma'ák apyáp se'e:
—Aptémakxa sakcha'a axta eyeynamo ekteme. 22 Hágkaxwe axta nahan chá'a kayaqnegkesek nátex xa espíritu ekmaso nak, tén han neygmen ekmáheyo kaqhek, apwanchek agkok xép elának xama aqsok, yepyósho henlanok negko'o, hempásem.
23 Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—¿Yaqsa ektáha aptáha nak seyáneya ‘apwanchek sa' agkok’? ¡Yeskohok elának ekyókxoho aqsok ma'a mey'ásseyam nak!
24 Tén axta wokma'ák apyáp aptéma apyennaqtéssamo appeywa s'e:
—May'ásseykmok ko'o. ¡Hepásem sa' yaqwayam kayágwomhok may'ásseyam!
25 Xama axta apweteya Jesús apxámagwaya apagko' énxet, axta aptemék apkenagkama espíritu ekmaso s'e:
—Espíritu meyke ekpeywa tén han meyke aheyk'ák, éltamhók ko'o exche' katyapok xa wokma'ák apwáxok nak, nágkataxnegwatámho aqsa chá'a.
26 Payheykha axta átog espíritu ekmaso, temessáseykekxeyk axta makham ma'a wokma'ák nak. Tén axta ekteyapma m'a apwáxok, máxa apketsapma axta teméssessók, apxámok axta han énxet apkelxeyenma apketsapma. 27 Keñe axta Jesús apmoma apmek apheyáseykekxo néten; apkenmeykha axta nahan ma'a wokma'ák nak.
28 Tén axta Jesús aptaxnegwokmo xama tegma, axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a apxakkók apkeltáméséyak se'e:
—¿Yaqsa ektáha magkegwagko exchek negko'o peya antekkesek xa espíritu ekmaso nak?
29 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Nempeywa nélmaxnagko aqsa egwanchek antekkesek xa ektéma nak kelyekhama'.
Jesús apxéneykekxoho makham yaqwayam yetsapok
(Mt 17.22-23Lc 9.43-45)30 Xama axta apkelxegeykekxo makham apkeleñama m'a, apkelyeykhágweykmek axta m'a Galilea. Axta eyke eltémók ey'asagkohok xama énxet enxoho m'a Jesús, 31 hakte apkeltáméséyak axta apkelxekmóssók. Axta aptemék apkelanagkama s'e:
—Kólmések sa' énxet'ák ma'a ektáha nak Apketche énxet, yaqhek sa' nahan; keñe sa' ekwokmo enxoho ántánxo ekhem exátekhágwók makham.
32 Axta eyke elya'áseykegkok apkeltáméséyak ma'a aptémakxa axta apkelanagkama, apkeláyak axta nahan elmaxneyha.
¿Yaqsa ektáhakxa ekyawe agko' kéláyo?
(Mt 18.1-5Lc 9.46-48)33 Apkelweykekxeyk axta m'a tegma apwányam Cafarnaúm. Axta aptemék Jesús apkelmaxneyeykencha'a neyseksa apheykha tegma s'e:
—¿Yaqsa exchek kélxéna kéxegke kéltennakmo exchek ámay?
34 Apkelwanmeyeykegkek axta eyke aqsa, hakte apkelátegmómakpek axta chá'a apkelxegeykemxa ámay, apkelxeyenma yaqsa ektáhakxa ekyawe kéláyo nepyeseksa. 35 Tén axta aphama m'a Jesús, apkelwóneykha axta m'a doce apkeltáméséyak. Axta aptemék apkelanagkama s'e:
—Apmenyeyk agkok etnehek apmonye' kélxama kéxegke, kéméxcheyk etnehek axayók agko' nepyeseksa m'a apyókxoho énxet'ák, tén han etnehek chá'a apkelánesso aqsok ma'a apyókxoho nak.
36 Tén axta apkenegkáseykencha'a xama sakcha'a nepyeseksa m'a, axta aptemék apkelanagkama apcheynma s'e:
37 —Kélxama ektáhakxa enxoho kélmà takha' sakcha'a ekhawo nak se'e yetlo kélxeyenma sekwesey, hélmok takha' ko'o; keñe m'a semà nak takha' ko'o, háwe ekwánxa agkok ko'o sema takha', emok nahan takha' m'a ektáha axta ko'o seyáphasso.
Segwéhenayo ektáha nak mehenmexeykha negko'o
(Mt 10.42Lc 9.49-50)38 Axta aptemék apkenagkama Juan se'e:
—Sẽlxekmósso, negweteyak axta negko'o xama énxet apkelántekkessama kelyekhama' yetlo apxeyenma apwesey exchep; axta eyke negko'o óghayo', hakte háwe axta nenxegexma.
39 Keñe axta Jesús aptéma apchátegmoweykegko s'e:
—Nágkólnókasha aqsa, hakte mopwanchek sa' ko'o hexénmakha ekmaso énxet natámen enxoho apkelane aqsok sempelakkasso nak agweta', eñama apxeyenma ko'o sekwesey. 40 Hegwéhenhok chá'a negko'o m'a mehenmexeykha nak. 41 Naqsók ko'o sekxéna peya exkak ekyánmaga m'a énxet apmésso nak chá'a kéxegke xama egheykok yegmen eñama kélteme kélyetlo Cristo.
Sẽlésso anlának mólya'assáxma
(Mt 18.6-9Lc 17.1-2)42 “Kélxama ektáhakxa enxoho kéllánesso mey'assáxma aphawo nak se'e sakcha'a nak apteme nak ko'o mehey'ásseyam, tásek kólyenyók wátsam ekwányam yetlo kéltehetchesso apyespok ma'a meteymog ekyawe kéltekxekxamól'a aqsok aktek. 43 Kelánéssek sa' agkok megkólya'assáxma kélmek, kólyaqtén sa'; tásek kólántexek ekyennaqtamakxa nak egnények ekpense kélmek, kaxnók kólmahagkok ánet kélmék ma'a sẽlmassésseykenxa megkaspóneykxa nak ma'a táxa, 44 cham'a megkaletsapmakxa nak askok, tén han megkaspóneykxa nak táxa. 45 Kelánéssek sa' agkok megkólya'assáxma m'a kélmenek, kólyaqtén sa'; tásek kólántexek ekyennaqtamakxa nak egnények xama kélmenek, kaxnók kólchexeyxchek sẽlmassésseykenxa ánet kélmagkok, 46 cham'a megkaletsapmakxa nak askok, tén han megkaspóneykxa nak táxa. 47 Kelánéssek sa' agkok megkólya'assáxma kélaqtek, kóllek sa'; tásek kólántexek aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios xama kélaqtek, kaxnók kólchexeyxchek sẽlmassésseykenxa ánet kélaqta'ák, 48 cham'a megkaletsapmakxa nak askok, tén han megkaspóneykxa nak táxa.
49 “Hakte apyókxoho énxet sa' kóláxñassásekxak apyempe'ék ma'a táxa, ektémól'a kóltexnássesagkok apyempe'ék ma'a yásek. 50 Tásek negmeykha m'a yásek; keñe m'a ekmassa enxoho ekmáske; ¿háxko eyke kóltéhek kólmaha makham kéxegke m'a ekmassa enxoho ekmáske? Kayet chá'a kéxegke m'a yásek, kólteme nahan chá'a meyke ektáhakxa kélwáxok xamók kélnámakkok.”