Jesús oñe'ẽ peteĩ oñemitỹvare
(Mt 13.1-9Lc 8.4-8)1 Jesús oñepyrũ oporombo'e jey yguasu rembe'ýpe. Ha hetágui umi oñembyatýva Jesús jerére, ojupi ha'e ha oguapy peteĩ kanóape, ha opavave opyta pe y rembe'ýpe. 2 Upe guive ha'e oñe'ẽ chupe kuéra heta mba'ére, ha oiporu ñe'ẽ mbojoja omyesakã haguã chupe kuéra pe he'iséva.
Oporombo'évo, he'i chupe kuéra: 3 “Pehendu kóva: ‘Oĩ vaekue peteĩ osẽva oñemitỹ haguã. 4 Ha omosarambívo pe oñotỹséva ra'ỹi, oĩ ho'áva umi tape ojeguataha rupi ha ou guyra kuéra ha ho'upa. 5 Oĩ avei ho'áva itatýpe, yvy ipokãháme. Umíva voi heñói, ipererĩgui pe yvy. 6 Kuarahy ojopévo katu ohapypa, ha ndahapo pypukúigui ipirupa. 7 Oĩ avei ho'áva ñuatĩndýpe, ha umi ñana okakuaávo ojaho'ipa ha ojuka. 8 Oĩ katu avei ho'áva yvy iporãháme ha upépe hi'a heta. Oĩ hi'áva 30, oĩ hi'áva 60, ha oĩ hi'áva 100.’”
9 Upéi he'i Jesús: “Ohendúvake tojapysaka porã.”
Mba'érepa oñe'ẽ mbojoja rupi
(Mt 13.10-17Lc 8.9-10)10 Upéi, Jesús opytávo ha'eño, umi oĩva ijypýpe umi 12 apóstol ndive, oporandu mba'épa he'ise upe ñe'ẽ mbojoja. 11 He'i chupe kuéra: “Tupã niko oikuaauka peẽmente umi mba'e ñemimby Tupã sãmbyhy rehegua. Umi okápe oĩvape katu ojekuaauka ñe'ẽ mbojoja rupi, 12 oma'ẽ-ma'ẽve ramo jepe ani haguã ohecha, ha ohendu-henduve ramo jepe ani haguã oikuaa, ani ágã ojevy Tupã gotyo ha ha'e oheja rei chupe kuéra iñangaipa.”
Jesús omyesakã pe ñemitỹhára rehegua mbojoja
(Mt 13.18-23Lc 8.11-15)13 He'i chupe kuéra: “Nahesakãi piko peẽme ko mbojoja? Aipórõ piko mba'éicha hesakãta peẽme umi ambue? 14 Pe oñemitỹva hína pe omyerakuãva upe ñe'ẽ. 15 Oĩ ojoguáva pe mba'e ra'ỹi ho'a vaekue tapépe: ohendu upe ñe'ẽ ha ou Sataná ha oipe'a pe ñe'ẽ ipy'apýpe oñeñotỹ vaekue. 16 Oĩ ojoguáva upe ho'a vaekue itatýpe: ohendu umi Ñandejára Ñe'ẽ ha vy'apópe ogueroguahẽ, 17 ha ndahapo pypukúigui ndopyta hatãi ipype kuéra. Upévare, oiko asy térã ojejopy vai ramo oguerovia haguére pe ñe'ẽ, pya'e ojei chugui. 18 Umi ojoguáva mba'e ra'ỹi oñeñotỹva ñuatĩndýpe, umíva hína umi ohendúva pe ñe'ẽ. 19 Ha'e kuéra katu ojepy'apy umi mba'e yvy arigua rehénte voi, ha mba'eta rerekose ombotavyete chupe kuéra. Ko'ã mba'e ojaho'i ha ojuka pe ñe'ẽ, ha upévagui ndaikatúi hi'a. 20 Umi oñeñotỹva yvy porãme katu ojogua umi ohendúva pe ñe'ẽ, ha oikuaa porãva mba'épa he'ise. Upéi hi'a porã, oĩ hi'áva 30, oĩ hi'áva, 60 ha oĩ hi'áva 100 peteĩgui.”
Mba'e rendy rehegua mbojoja
(Lc 8.16-18)21 He'i avei chupe kuéra: “Ojegueru nga'u piko peteĩ mba'e rendy oñemoĩ haguã mbayru guýpe térã tupa guýpe? Nahániri, peteĩ mba'e rendy oñemoĩ yvate oporohesape haguã. 22 Upéicha avei ndaipóri okañýva ojehecha'ỹ vaerã ha oñemíva ojekuaa'ỹ vaerã. 23 Ijapysáva tohendu.” 24 He'i avei chupe kuéra: “Pehendúke ko ha'éva: Peẽ pejapoháicha pende rapicháre, Tupã ojapóta pende rehe ha ombojo'avéne. 25 Upe oguerekóvape oñeme'ẽvéta, pe oguereko'ỹvagui katu upe michĩmi oguerekóva jepe oipe'áta.”
Mba'e ra'ỹi okakuaáva rehegua mbojoja
26 Jesús he'i avei: “Tupã sãmbyhy ojehu, ojehuháicha kuimba'e oñemitỹ vaekuépe. 27 Ha'e okérõ térã ipáype, pyhare térã arakue, pe mba'e ra'ỹi heñói ha okakuaa, ha'e oikuaa'ỹre mba'éichapa. 28 Pe yvýgui niko ijehegui voi heñói raẽ upéi hakã ha upéi hi'a. 29 Ha umíva hi'ajúvo ombyaty, oguahẽmagui mono'õha ára.”
Jesús oñe'ẽ mostása ra'ỹire
(Mt 13.31-32Lc 13.18-19)30 He'i avei Jesús: Mba'épepa ojogua Tupã sãmbyhy? Mba'épepa ñambojojáta? 31 Ojogua ku mostása ra'ỹime oñeñotỹva. Mostása ra'ỹigui michĩvéva niko ndaipóri. 32 Oñeñotỹvo katu okakuaave opa mba'e kokuépe opu'ãvagui, ha guyra kuéra jepe ou ojaitypo umi hakãre.
Mba'éichapa Jesús oiporúva ñembojoja
(Mt 13.34-35)33 Upéicha Jesús omombe'úva chupe kuéra pe ñe'ẽ heta mbojoja ko'ãichagua rupi, ikatu haguã oike iñakãme nguéra. 34 Ha mba'eve nde'íri chupe kuéra mbojoja oiporu'ỹre. Hemimbo'e kuérape katu omyesakã opa mba'e upe rire.
Jesús omombi yvytu ratã
(Mt 8.23-27Lc 8.22-25)35 Ka'arúma ramo upe árape, Jesús he'i hemimbo'e kuérape:
—Jahasa yguasu mboypýri.
36 Ha omondo rire opavavépe, hemimbo'e kuéra ogueraha Jesúspe upe kanóa oĩháme. Oĩ ave ambue kanóa kuéra omoirũva chupe kuéra. 37 Ha peichaháguinte oñepyrũ oipeju yvytu ne ratãva, ha pe y pochy ho'a pe kanóa ári ha omyenyhẽ ýgui. 38 Jesús katu oke hína upe kanóa ruguáipe, peteĩ akãngyta ári. Omombáy ha he'i chupe hikuái:
—Mbo'ehára, nderehecha kuaái piko ja'yguyha?
39 Jesús opu'ã, oja'o pe yvytúpe ha he'i pe yguasúpe:
—Ekirirĩ! Epyta emyi'ỹre!
Ha opi pe yvytu ha oguapy pe y. 40 Upéi Jesús he'i hemimbo'e kuérape:
—Mba'ére piko peñemondýi? Ne'ĩra gueteri piko pejerovia?
41 Hemimbo'e kuéra katu okyhyje eterei ha oporandu joa ojupe:
—Máva piko kóva, yvytu ha yguasu jepe iñe'ẽ rendúva chupe?
Jesús apyetcháseykekxoho énxet apkeneykekxa aktek
(Mt 13.1-9Lc 8.4-8)1 Apcheynamók axta makham apkelxekmowáseykekxa Jesús énxet'ák ma'a neyáwa wátsam ekpayhegwayam. Apkenátweykmek axta Jesús xama yántakpayhe ekyetnama axta m'a neyáwa wátsam ekpayhegwayam, hakte apxámok axta énxet apchaqneykekxo m'a, aphegkek axta kañe' yántakpayhe, keñe axta énxet'ák apheykencha'a m'a neyáwa'. 2 Apkeltennáseykha axta Jesús ekxámokma aqsok apyetcháseykekxoho.
Axta entemék apkelxekmósso s'e: 3 “Kóleyxho hana s'e: Apxegamchek axta xama énxet yaqwayam eknekxak aqsok aktek. 4 Xama axta apkexpáncháseykencha'a apkeneykekxo aqsok aktek, nekha aktek axta pálweykmok ámay awáxok, tén axta ekpálwaya náta ekteykegko. 5 Nekha aktek axta nahan pálweykmok neyseksa meteymog, eyesextexa axta m'a xapop; yahamok axta anhan ekteyapma m'a aktek nak, hakte takhók axta xapop ma'a; 6 keñe axta ekteyapma ekhem, kelwatnegkek axta, kelyameykegkek axta anhan, hakte méko axta kepmenák. 7 Nekha aktek axta nahan pálweykmok neyseksa yemmék, xama axta éktegama m'a yemmék nak, kelnapmeyk axta m'a aqsok aktek ekteyapma axta, axta keñamak megkeyxnama m'a aqsok kélcheneykekxa'. 8 Keñe axta nahan nekha aktek ekpálweykmo ektaqmelakxa xapop, kektegamchek axta, tekkessegkek axta anhan ekxámokma eknakxamáxche ekyexna; treinta aktek axta nahan chá'a weykmok xama axchapok ekyexna, keñe axta han chá'a mók ekyexna sesenta aktek, keñe axta han mók ekyexna ekweykmo chá'a cien aktek.”
9 Tén axta aptéma appeywa Jesús se'e: “Kéxegke ekha nak kélheyk'ák, kóleyxho.”
Yaqsa ektéma apmeykencha'a chá'a Jesús aqsok apyetcháseykekxoho
(Mt 13.10-17Lc 8.9-10)10 Xama axta apheykekxo apxakko' Jesús, apkelmaxneyeykha axta m'a énxet'ák apheyncha'a axta keto' aphakxa, yetlo m'a doce apkeltáméséyak yaqsa aqsok ekyetchásamáxkoho xa aqsok apyetcháseykekxoho nak. 11 Axta aptemék apchátegmoweykegko s'e: “Apkelya'assásegweykmek kéxegke Dios ma'a aqsok ekyexamaxche éleñama nak ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam; keñe m'a megkatnaha nak xamo' kéxegke, kóltennasha chá'a ekyókxoho m'a aqsok kélyetcháseykekxoho nak, 12 yaqwayam enxoho elánekxohok eykhe chá'a apkelányo, melwetyehek eyke, elánekxohok eykhe han chá'a apkelháxenmo, melya'asagkehek eyke, yaqwayam enxoho melyo'ókxeyk ma'a Dios, keñe eyaqmagkásekxak ma'a apkeltémakxa melya'assáxma.”
Jesús apkeltennáseykekxoho énxet'ák ektémakxa apyetcháseykekxoho m'a énxet apkeneykekxa nak aktek
(Mt 13.18-23Lc 8.11-15)13 Axta aptemék apkelanagkama s'e: “¿Yagkólya'ásegkok kéxegke s'e aqsok sekyetcháseykekxoho nak? ¿Háxko eyke katnehek nahan kólya'asagkohok ma'a ekyókxoho mók aqsok sekyetcháseykekxoho nak? 14 Énxet apkeneykekxa nak aktek ekyetchesamaxkoho m'a énxet apkeltenneykha nak amya'a ektaqmalma. 15 Yetneyk énxet aphémo nak ma'a aktek ekpálwayam nak ámay awáxok; yeyxhok ma'a kéltenneykha, keñe natámen aplege kawak Satanás, keymentamok ma'a amya'a kélpekkenchesso nak apwáxok. 16 Yetneyk han nápakha énxet aphémo nak ma'a aktek ekpálwayam nak neyseksa meteymog; yeyxhok ma'a kéltenneykha, emok han takha' yetlo ekpayheykekxa apwáxok, 17 megkawegqók eyke apma mey'ásseyam, hakte méko katnehek ekyennaqwákxexa ektémól'a yámet kepmenák; cháxa keñamak, wa'ak agkok apkellegeykegkoho ekyepkónma essenhan ma'a kélmenxeneykha nak, eñama apma takha' xa amya'a nak, elwátesagkok aptamhéyak melya'ásseyam. 18 Yetneyk han nápakha aphémo m'a aktek kélcheneykekxa nak neyseksa yemmék; yeyxhok ma'a kéltenneykha; 19 akke keytnakhaksohok chá'a apwáxok ma'a nélyánmagkásamaxche nak, kalyexanchesha chá'a m'a negmámenyého nak anxámasagkok aqsok egagkok, apmenyeyk nahan chá'a kaxek ekyókxoho aqsok apagkok. Cháxa ekyetnama nak chá'a apkelwáxok xa ekyókxoho aqsok nak, tén han ekmasséssesseykmo nak chá'a m'a amya'a kéllegasso, keñe megkohok chá'a katyapok ma'a apkeltamheykha ektaqmela. 20 Yetneyk eyke nahan nápakha énxet apkellege nak chá'a amya'a kéllegasso, keñe elmok chá'a takha', exámásekxak nahan chá'a aptamheykha ektaqmela ektémól'a aqsok aktek kélcheneykekxal'a ektaqmelakxa xapop, ekyexnamól'a chá'a treinta aktek, keñe chá'a mók sesenta, keñe han chá'a mók cien aktek xama ekyexna.”
Jesús apyetcháseykekxoho cháléwasso
(Lc 8.16-18)21 Axta aptemék nahan apkelanagkama s'e: “¿Kólsantámhoya chá'a cháléwasso yaqwayam kólpekkenek kóneg yántéseksek, essenhan kóneg kélyetnamakxa? Ma', néten chá'a kólpekkenek ma'a cháléwasso yaqwayam enxoho kalsaksek exma'. 22 Méko nahan xama aqsok enxoho ekpowásamáxche', megkatnehek chá'a megkóteyamaxche', méko nahan xama enxoho aqsok ekyexamaxche megkatnehek chá'a megkeytneykekxa yáxñakxoho. 23 Kéxegke ekha nak kélheyk'ák, kóleyxho.”
24 Axta aptemék nahan apkelanagkama s'e: “Kóltaqmelchesho chá'a kélháxenmo kéllege nak chá'a. Etnéssesek sa' kéxegkáxa Dios ekhawo ektémakxa nak kélyetsáteyak aptémakxa kélmók; eyeykhássamhok sa' eyke apteméssesso kéxegke Dios. 25 Hakte kéxegke ekyetnakxa enxoho aqsok, kólmeyásekxohok sa' makham mók; keñe sa' ma'a meyke nak aqsok, kóltápexchásseshok sa' kólyementemekxak ma'a ekyetnakxa enxoho ántawo'.”
Jesús apyetcháseykekxoho aqsok aktek éktega nak ekteyapma
26 Axta aptemék nahan Jesús se'e: “Temék nahan aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios ma'a aptémakxal'a énxet apkeneykekxal'a aqsok aktek namyep: 27 megkeyxek aptena enxoho chá'a essenhan apxatakha'a enxoho chá'a, axta'a eykhe nahan chá'a katnehek essenhan ekhem, katyapok eyke m'a aqsok aktek, kawanák nahan, meyke apya'áseyak ektémakxa. 28 Ektekkesso agko' chá'a katnehek aqsok ma'a xapop; axchapok sekxók katyapok, keñe ekyexna, keñe axayók ma'a aktek élláneykegkoho m'a ekyexna. 29 Makhetchek agkok ma'a aktek, kanakxaxche', hakte kammok ekhem eknakxamáxchexa ekyexna.”
Jesús apyetcháseykekxoho mostaza aktek
(Mt 13.31-32Lc 13.18-19)30 Axta aptemék nahan Jesús se'e: “¿Yaqsa ekhawo m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios, yaqsa egwanchek aghésho'? 31 Hawók ma'a mostaza aktek kélcheneykekxohol'a namyep. Ketsék agko' ma'a, megkaxnawok ma'a ekyókxoho aqsok aktek nak keso náxop, 32 kélchenákxeyk agkok ma'a, kawana', ekwányam agko' nahan katnehek, kalyeykhagkok ma'a ekyókxoho kélcheneykekxa nak namyep, élwányam nahan katnehek ma'a aktegák, kawomhok náta ekmowána kalyagqak ma'a kóneg pessesse agkok nak.”
Ektémakxa nak chá'a apmeykha Jesús aqsok apyetcháseykekxoho
(Mt 13.34-35)33 Cháxa aptémakxa axta chá'a Jesús apkelxekmóssama amya'a apagkok, apchásenneykekxo chá'a ekxámokma m'a aqsok apyetcháseykekxoho ekhawo nak xa, apkepwagkexa nak chá'a elya'asagkoho'. 34 Meltennasha axta chá'a meyke apyetcháseykekxoho aqsok, apkeltennáseykha axta eyke chá'a apxakcha'awók ma'a apkeltáméséyak nak.
Jesús apwanmeyáseykekxa éxchahayam ekyennaqte
(Mt 8.23-27Lc 8.22-25)35 Xama axta ekyáqtéssama xa ekhem nak, axta aptemék apkelanagkama apkeltáméséyak Jesús se'e:
—Ólmeyekxak neyp wátsam ekpayhegwayam.
36 Xama axta apkexeykekxo énxet'ák ma'a, kélyentamomchek axta Jesús ma'a yántakpayhe apchántama axta; kelyetlamchek axta nahan ma'a mók yántakpayhe axta. 37 Pelakkassegkek axta han ekteyapma éxchahayam ekyennaqte, kayhók agko' axta, cháhapweykekxeyk axta chá'a élyaqyahayam ma'a yántakpayhe, láneyak axta yegmen ma'a kañe'. 38 Apteyenmeyk axta eyke Jesús ma'a ataqla yántakpayhe, apteyammeykegkek axta xama kélteyáyam. Kélxátekhásseykekxeyk axta, keñe kéltéma kélanagkama s'e:
—¡Sẽlxekmósso! ¿Megkeytnakhóya apwáxok ólweywagkok?
39 Apkempeykekxeyk axta néten Jesús, keñe appaqhetchessama éxchahayam, axta aptemék apkenagkama wátsam ekwányam se'e:
—¡Kawanma! ¡Kataqmelchásekxa ekyetno!
Massegkek axta nahan ma'a éxchahayam, taqmeleykekxók agko' axta. 40 Tén axta Jesús aptéma apkelanagkama apkeltáméséyak se'e:
—¿Yaqsa ektáha kélyegwaya nak? ¿Mékoya makham megkólya'ásseyam kéxegke?
41 Apkeláyók apagko' axta xa énxet'ák nak, axta aptemék chá'a apkelmaxneyeykencha'a pók se'e:
—¿Yaqsa kexaha xa énxet nak, ekweykmoho nak éxchahayam élyaheykekxoho appeywa, tén han wátsam ekwányam?