Jesús oporombo'e juejáre
(Mt 19.1-12Lc 16.18)
1 Jesús osẽ Cafarnaúmgui ha oho Judea gotyo upe yvy Jordángui kuarahy resẽ gotyo guápe. Upépe ijaty jey hese heta eterei ha oñepyrũ jey ombo'e chupe kuéra jepi guáicha. 2 Oĩ fariséo kuérava, oñembojáva Jesús rehe omoñuhã haguã chupe, ha oporandu chupe, peteĩ ménapa ikatu opoi hembirekógui. 3 Ha'e he'i chupe kuéra:
—Mba'épa he'i raka'e peẽme Moisés?
4 Ha'e kuéra he'i:
—Moisés rembiapoukapýpe he'i peteĩ kuimba'e ikatuha opoi hembirekógui ome'ẽ guive chupe kuatia jueja rehegua?
5 Upérõ Jesús he'i chupe kuéra:
—Pende py'a hatãguinte Moisés oheja vaekue peẽme pepoi pene rembirekógui. 6 Iñepyrũmbýpe katu Tupã ojapo vaekue kuimba'e ha kuñáme. 7 “Upévare pe kuimba'e oheja vaerã itúva ha isýpe, ojoaju haguã hembireko ndive, ha oiko mokõivégui peteĩ.” 8 Péicharõ, upe guive ha'e kuéra ndaha'e véima mokõi yvypóra, peteĩntema. 9 Upévare yvypóra ndoipe'ái vaerã ojuehegui umi Tupã ombojoaju vaekue.
10 Oĩmarõ hikuái hógape, hemimbo'e kuéra oporandu jey chupe kóvare. 11 Jesús he'i chupe kuéra:
—Oimeraẽva opoírõ hembirekógui ha omenda ambuére, omyakã ratĩ hembirekópe. 12 Peteĩ kuña opoírõ iménagui ha upéi omenda jey, ha'e ave oporomyakã ratĩ hína.
Jesús ohovasa mitã nguérape
(Mt 19.13-15Lc 18.15-17)
13 Ogueraha hikuái mitã nguéra Jesúspe opoko haguã hese kuéra. Umi hemimbo'e kuéra katu, ipochy umi mitãme oguerúva ndive. 14 Jesús ohechávo kóva ipochy ha he'i chupe kuéra:
—Peheja umi mitã tou che rendápe, ha ani pejoko. Umi ha'e kuéraicha guápe guarã niko hína ñesãmbyhy yvágagui oúva. 15 Añetehápe ha'e peẽme, oimérõ Tupã sãmbyhy ogueroguahẽva ku mitãicha, oikéta pype. 16 Ha ohupi ijyva ári mitã nguérape, ha ohovasa omoĩvo ipo hese kuéra.
Peteĩ karia'y imba'e retáva oñe'ẽ Jesús ndive
(Mt 19.16-30Lc 18.18-30)
17 Jesús osẽvo oho haguã, oñaniháme ou hendápe peteĩ kuimba'e, oñesũ henondépe ha oporandu chupe:
—Mbo'ehára marangatu, mba'épa ajapo vaerã ahupyty haguã pe jeikove opave'ỹva?
18 Jesús he'i chupe:
—Mba'ére piko ere che rehe che marangatuha? Imarangatúva peteĩnte oĩ, ha upéva Tupã. 19 Reikuaáma Tupã rembiapoukapy: ‘Ani reporojuka, ani reporomyakã ratĩ, ani remonda, ani eñe'ẽ rei nde rapicháre, térã reporombotavy, emomba'e nde ru ha nde sýpe.’
20 Pe karia'y he'i chupe:
—Opa umíva niko ajapóva voínte che mitã guive.
21 Jesús oma'ẽvo hese, ohayhu ha he'i chupe:
—Peteĩ mba'e oĩ rejapove vaerã. Tereho eñemumba opa rerekóvare ha eme'ẽ mboriahúpe. Péicharõ rerekóta mba'eta yvágape. Upéi, eju che moirũ.
22 Pe karia'y upéva ohendúvo ojepy'apy ha tuicha ñembyasýpe oho, heta mba'e oguerekógui. 23 Upérõ Jesús oma'ẽ ijerekuévo ha he'i hemimbo'e kuérape:
—Ajépa hasyete umi imba'e retávape oike haguã Tupã sãmbyhýpe.
24 Hemimbo'e kuéra oñemondýi ko'ã mba'e ohendúvo, Jesús katu he'i jey chupe kuéra:
—Che irũ nguéra, hasyve peteĩ imba'e retávape oike haguã Tupã sãmbyhýpe, peteĩ kavajúgui ohasa rangue ju resa rupi.
25 Ndahasyive vaerã kaméllo ohasa haguã ju resa rupi, peteĩ mba'eta rerekua oike haguã Tupã sãmbyhýpe.
26 Ohendúvo chupe, ko'ýte omomba'ete ha oporandu joa ojupe:
—Máva piko aipórõ ikatúta oñepysyrõ?
27 Jesús oma'ẽ hese kuéra ha he'i:
—Yvypóra kuérape guarã upéva ndaikatúi. Tupãme guarã katu nahániri. Chupe guarã ndaipóri mba'eve ikatu'ỹva.
28 Upémarõ Pedro he'i chupe:
—Ore niko roheja opa mba'e ndéve romoirũ haguã.
29 Jesús he'i chupe kuéra:
—Añetehápe ha'e peẽme, oimeraẽva oheja vaekue che rehehápe hóga térã ityvýra, térã iteindýra, térã itúva, térã isy, térã hembireko, térã ita'ýra, térã ijyvy, 30 pe ohejáva rendaguépe ohupytýta 100, ko yvy árima voi, taha'e óga, tyke'ýra, tyvýra, teindýra, tykéra, kypy'y, kyvy, sy, túva, ta'ýra, tajýra, mitã kuimba'e, mitãkuña ha yvy, jehasa asy reheve ramo jepe. Ha omano rire katu, jeikove opa'ỹva. 31 Ha heta umi ko'ágã itenondéva, itapykuéta. Ha heta umi ko'ágã itapykuéva, itenondéta.
Jesús he'i jey omanotaha
(Mt 20.17-19Lc 18.31-34)
32 Oho hikuái Jerusalénpe, ha Jesús oho tenonde. Ha'e kuéra ohecha ramo upéva, ha umi ohóva tapykuéri okyhyje. Jesús ohenói jey ha'eñoháme umi 12 hemimbo'e ha he'i chupe kuéra upe ojehútava chupe: 33 —Jaha niko ñaína Jerusalénpe. Upépe, che, yvypóraicha aju vaekue, oĩta che moĩva pa'i kuéra ruvicha ha Moisés rembiapoukapy mbo'eha pópe, ha ha'e kuéra ojeruréta ajejuka haguã, ha che me'ẽta ambue tetãgua pópe. 34 Oñembohory ha ondyvúta che rehe hikuái, che nupã ha che jukáta hikuái. Mbohapy ára haguépe katu aikove jeýta.
Santiago ha Juan omba'e jerure Jesúspe
(Mt 20.20-28)
35 Zebedeo ra'y kuéra Santiago ha Juan oñemboja Jesús rendápe ha he'i chupe:
—Mbo'ehára, roipota rejapo rojerurétava ndéve.
36 Ha'e oporandu chupe kuéra:
—Mba'épa peipota ajapo pende rehe?
37 He'i hikuái chupe:
—Nde reguapývo reisãmbyhy mburuvicha guasu mimbipápe, roipota ore mboguapy peteĩme nde akatu gotyo ha ambue nde asu gotyo.
38 Jesús he'i chupe kuéra:
—Peẽ niko ndapeikuaái mba'épa pejerure. Peẽ nga'u piko peime pehasa asy haguãicha, che ahasa asytaháicha? Ikatútapa pemboy'u pe iróva che amboy'útava?
39 Ha'e kuéra he'i:
—Roime rohasa haguã.
Jesús he'i chupe kuéra:
—Peẽ añetehápe pemboy'úta pe iróva ha pehasa asýta che ahasa asytaháicha. 40 Peguapy haguã che ykére katu ndaijái chéve ame'ẽ. Che Ru upéva ome'ẽta umi ha'e ombosako'i vaekuépe.
41 Umi 10 hemimbo'e ohendúvo upéva, ipochy Santiago ha Juan ndive. 42 Ha Jesús ohenói chupe kuéra ha he'i:
—Peẽ niko peikuaa mba'éichapa mburuvicha kuéra po pohýipe oisãmbyhy umi hetã, ha mba'éichapa poguasu kuéra ave oguereko vai chupe kuéra. 43 Pende apytépe katu ndaupéichai vaerã. Pe mba'e guasuséva oiko vaerã uvei tembiguáirõ. 44 Ha pe itenondeséva pende apytépe, toiko opavave rembiguái ramo. 45 Che, yvypóraicha aju vaekue, niko ndajúi che rembiguairã rekávo, aikóvo tembiguáirõ katu ha ame'ẽvo che rekove anohẽ haguã hetápe ivaívagui.
Jesús omonguera Bartiméope
(Mt 20.29-34Lc 18.35-43)
46 Jesús ha hemimbo'e kuéra oguahẽ Jericópe. Ha Jesús osẽvoma upe távagui, hemimbo'e kuéra ha heta ijaty vaekue ndive, peteĩ tupãmba'e jára ohecha'ỹva, hérava Bartimeo, Timeo ra'y, oguapy hína tape ykére. 47 Ha ohendúvo Jesús, Nazaretgua, ohasaha ohóvo, oñepyrũ osapukái:
—Jesús, David ra'y, che poriahurerekomína!
48 Heta oĩ oja'óva chupe okirirĩ haguã, ha'e katu hatãve osapukái:
—David ra'y, che poriahurerekomína!
49 Upévo Jesús opyta ha he'i:
—Pehenói.
Ohenói hikuái pe ohecha'ỹvape, he'ívo chupe:
—Néike, epu'ã. Ne renói niko hína!
50 Pe ohecha'ỹva omombo ijahoja, opo opu'ã ha oñemboja Jesús rendápe. 51 Ha'e oporandu chupe:
—Mba'épa reipota ajapo nde rehe?
Pe ohecha'ỹva he'i chupe:
—Mbo'ehára, ahechase.
52 Jesús he'i chupe:
—Ikatúma reho, rejerovia haguére rekuera.
Upepete pe ohecha'ỹ vaekue ohecha, ha oho Jesús rapykuéri.
Jesús apxeyenma énxet apmáheyo nak chá'a eyenyók aptáwa'
(Mt 19.1-12Lc 16.18)
1 Apteyepmeyk axta Jesús ma'a Cafarnaúm, apmeyeykekxeyk axta m'a yókxexma Judea, tén han ma'a yókxexma ekyetnama nak ma'a teyp Jordán ekpayho nak ekteyapmakxa ekhem. Cha'a apchaqneykekxexa axta makham énxet apxámokma aphakxa m'a, apcheynamók axta makham apkelxekmósso énxet'ák ma'a, ekhawo aptémakxa axta chá'a. 2 Nápakha fariseos axta nahan apya'aweyk ma'a Jesús, apkelmaxneyeykha axta apmáheyo epkónek apwanchek kexaha eyenyók aptáwa' énxet. 3 Axta aptemék apchátegmoweykegko s'e:
—¿Háxko axta aptémakxa apkelanagkama kéxegke Moisés?
4 Tén axta aptéma apkelátegmoweykegko s'e:
—Yohok axta chá'a agyenyók entáwa' Moisés negmésa enxoho weykcha'áhak ekxeyenma nak negyamasma entáwa'.
5 Keñe axta Jesús aptéma apkelanagkama s'e:
—Apméssegkek axta kéxegke Moisés xa apkeltémókxa axta kóltéhek, eñama élyennaqte kélwáxok. 6 ‘Apkeláneyak axta eyke Dios énxet tén han kelán'a m'a sekxók eyeynamókxa axta apkeláneya ekyókxoho aqsok. 7 Cháxa keñamak peya sa' chá'a eyenyók apyáp énxet, tén han egken, yaqwayam enxoho épetchak ma'a aptáwa', 8 máxa xama sa' nahan katnekxak xa ánet nak.’ Kamaskok sa' kaxwók katnehek ánet, xama sa' kaxwók katnekxa'. 9 Cháxa keñamak megkeyméxko nak eyenyókasek mók énxet ma'a Dios nak apyepetchesso.
10 Xama axta apkelweykekxo makham ma'a tegma, apkelmaxneyeykekxók axta makham apkeltáméséyak xa aqsok nak. 11 Axta aptemék apkelanagkama Jesús se'e:
—Énxet ektáhakxa enxoho apyamasma aptáwa', keñe emekxak mók, aptemék aptawáseykegkoho aptáwa' apkelane mók énmexma m'a émha amonye' aptáwa' axta; 12 yenyókek agkok nahan atáwa' kelán'a, keñe kamekxak pók, temék nahan ektawáseykegkoho atáwa' élane pók.
Jesús apkelmaxnéssesso aqsok éltaqmela sakcha'a létkók
(Mt 19.13-15Lc 18.15-17)
13 Kélnaqlókassegkek axta Jesús sakcha'a létkók yaqwayam enxoho elpaknegwomho'; keñe axta apkeltáméséyak apkelpaqhetchessama apnókáseykencha'a m'a ektáha axta apnaqlókasso. 14 Xama axta apweteya Jesús xa, aplamchek axta. Axta aptemék apkelanagkama apkeltáméséyak se'e:
—Kólho aqsa hey'áwak ko'o sakcha'a létkók, nágkólnókasha, hakte énxet apteme nak xa ektémakxa nak sakcha'a létkók, apteme apagkok ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios. 15 Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke memà nak takha' aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios, ektémól'a sakcha'a, metxehek sa' ma'a.
16 Apkelqeynmeyk axta Jesús ma'a sakcha'a létkók nak, apnegkenmeyk axta han apmék étseksa'ák apkelmaxnéssáseykegko aqsok éltaqmela.
Xama énxet ekxákma aqsok apagkok appaqhetchesso Jesús
(Mt 19.16-30Lc 18.18-30)
17 Xama axta apmáheyo exñekxak makham ma'a Jesús, apweykmek axta xama énxet apketcheykegko, apkeltekxekweykmek axta aptapnák apmonye'. Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—Sẽlxekmósso ektaqmalma aptémakxa, ¿yaqsa eyéméxko ko'o alának yaqwayam ótak ekyennaqte egkenyek?
18 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—¿Yaqsa ektáha séltáha nak ektaqmalma sektémakxa? Wánxa eyke aqsa apha xama m'a ektaqmalma nak aptémakxa: cham'a Dios. 19 Apya'ásegkók xép ma'a apkeltémókxa nak antéhek Dios ektéma nak se'e: ‘Nágyaqha pók, ná etwasagkoho aptáwa' elának mók, ná emenyex, ná etne apmopwána amya'a exének pók, ná elyexanchesha pók; etne apcháyo apyáp, tén han ma'a egken.’
20 Axta aptemék apchátegmoweykegko énxet se'e:
—Sẽlxekmósso, nanók eyke ko'o sélane ekyókxoho xa sektémakxa axta wokma'ák.
21 Apkelányók axta Jesús yetlo apchásekhayo m'a, tén axta aptéma apchátegmoweykegko s'e:
—Xama aqsok kéméxcheyk elának xép: exeg, ekxeykxa sa' ekha ekyánmaga m'a ekyókxoho aqsok apagkok ekyetnakxa nak, elmésák sa' selyaqye m'a énxet'ák meyke aqsok nak. Keñe sa' kaxek aqsok apagkok ekxámokma m'a néten. Keñe sa' éxyók, hétlawha ko'o.
22 Yetnakhayók axta nahan apwáxok énxet aplegaya xa; yaqhápeykegkokxeyk axta nahan apwáxok apxegama, hakte xámok agko' axta aqsok apagkok.
23 Tén axta Jesús apsawheykencha'a exma nepyáwa, axta aptemék apkelanagkama apkeltáméséyak se'e:
—¡Askehek sa' yaqwayam elántexek aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios ma'a énxet'ák ekxámokma nak aqsok apagkok!
24 Kelyegwakkassegkek axta han apkeltáméséyak apkellegaya xa appeywa nak, axta eyke aptemék makham apkelanagkama Jesús se'e:
—Étchek, ¡askehek yaqwayam kalántaxnaxchek ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios! 25 Yeskohok eyke etxek yányátnáxeg ma'a sókketáma aqtek nak, kaxnók yaqwayam etxek énxet ekxámokma nak aqsok apagkok ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.
26 Xama axta apkellegaya makham xa, yágweykmók axta aqsa apkelyegwakto, tén axta aptéma chá'a apkelmaxneyeykencha'a pók se'e:
—¿Yaqsa sa' eyke kawának kawagkasaxchek teyp?
27 Apkelányók axta m'a Jesús, tén axta aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Askehek eyke m'a énxet'ák, yeskohok eyke m'a Dios, hakte yeskohok elának ekyókxoho aqsok ma'a.
28 Keñe axta Pedro apcheynamo aptéma apkenagkama s'e:
—Negnegkeneykekxeyk axta negko'o ekyókxoho aqsok egagkok, keñe negyetlama exchep.
29 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Naqsók eyke ko'o sekxéna kélxama ektáhakxa enxoho apyamasma apxagkok eñama ko'o tén han eñama apma takha' m'a amya'a ektaqmela, essenhan apkelyáxeg apkelennay'a tén han kelwán'ák, essenhan egken essenhan apyáp, essenhan apketchek apkelennay'a, essenhan han ma'a xapop apagkok, 30 exkak sa' kaxwók cien apxagkok se'e kaxwo' nak, apkelyáxeg apkelennay'a tén han kelwán'ák, chána, apketchek apkelennay'a tén han xapop, yetlo kéltawáseykegkoho sa' eykhe katnehek; keñe sa' ma'a egmonye' sa' exkak ekyennaqte apnények. 31 Apyókxoho aptamhéyak nak apmonye'e s'e kaxwo' nak, axayók agko' sa' kóltemessásekxa'; apyókxoho aptamhéyak nak axayók agko' se'e kaxwo' nak, apmonye'e sa' kóltemessásekxa'.
Jesús ekteme ántánxo apxéneykekxoho yaqwayam yetsapok
(Mt 20.17-19Lc 18.31-34)
32 Jerusalén axta apkelmeyeykekxa', apmonye' apkeltáméséyak axta nahan apxegák ma'a Jesús. Kelpelakkassegkek axta nahan ma'a apkeltáméséyak nak, apkeláyak axta nahan ma'a apkelxega axta axayo'. Apkelwóneykha axta makham Jesús doce apkeltáméséyak apkelya'assama xama nekha' apxakcha'awo', apcheynamók axta apkeltennasso m'a yaqweykenxa katnehek: 33 “Kélwet'ak kéxegke nélmeyákxo kaxwók Jerusalén, yaqwánxa sa' kólmések aptáha nak Apketche énxet ma'a apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, tén han ma'a apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa, yának sa' nahan emátog, egkések sa' nahan ma'a énxet'ák apkeleñama nak mók nekha. 34 Yesmaksek sa' nahan ma'a, yexpaqhak sa' apyamánog, etekpogmakha sa', yaqhek sa' nahan; keñe sa' ekwokmo enxoho ántánxo ekhem exátekhágwók makham.”
Santiago tén han Juan apkelmaxnagko aqsok Jesús
(Mt 20.20-28)
35 Apkelya'eykekxeyk axta Jesús ma'a Santiago tén han Juan, Zebedeo axta apketchek. Axta aptemék apkenagkama s'e:
—Sẽlxekmósso, egmenyeyk negko'o henlanaksek ma'a peya nak ólmaxna'.
36 Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a Jesús se'e:
—¿Yaqsa kéltamho alanaksek kéxegke?
37 Tén axta aptéma apkelátegmoweykegkokxo s'e:
—Hegmés sa' negko'o enxama yaqwayam anxek ekpayhókxa nak apkelya'assamakxa tén han enxama ekpayhókxa nak nepsagqalwa m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam eyeymáxkoho.
38 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Megkólya'ásegkok kéxegke m'a sélmaxneya nak. ¿Kélwancheya kólyenagkok kéxegke s'e negyà ekmáske sekmáheyo nak ko'o eynek, tén han kólxawagkok yaqpássessama yegmen peya nak ko'o axka'?
39 Axta aptemék apkelátegmoweykegkokxo s'e:
—Egwanche'.
Tén axta Jesús aptéma apkelanagkama s'e:
—Kólyenagkok sa' kéxegke xa negyà ekmáske nak, kólxawagkok sa' nahan ma'a yaqpássessama yegmen peya nak ko'o axka'; 40 háwe eyke ko'o sepayhémo chá'a yaqwayam agkések yaqwayam exek ekpayhókxa sélya'assamakxa tén han nésagqalwa m'a apmáheyo nak chá'a exek, sa' eyke elxawagkok ma'a kéllánesso axta yaqwayam exmakha.
41 Xama axta apkellegaya nahan ma'a pók diez axta Jesús apkeltáméséyak, aptaqnagkamchek axta m'a Santiago tén han Juan. 42 Apkelwóneykha axta eyke m'a Jesús. Axta aptemék apkelanagkama s'e:
—Kélya'ásegkok kéxegke, yetneyk chá'a apkelámha apmonye'e nepyeseksa nak énxet'ák melya'áseyak Dios, apkenagko nak chá'a kapayhawok elanha yetlo apyennaqtésamakpoho m'a apchókxa xamo' nak, yának nahan chá'a kóltéhek kéláyo énxet'ák ekyawe nak kéláyo nepyeseksa xa énxet'ák nak. 43 Akke kapayhawok katnehek kélnepyeseksa kéxegke xa ektáha nak. Kélxama apkeltémo nak etnehek ekyawe kéláyo kélnepyeseksa kéxegke, kéméxcheyk etnehek apkelánésso aqsok ma'a apnámakkok, 44 apmenyeyk agkok nahan etnehek apmonye' xama kélnepyeseksa kéxegke, kéméxcheyk etnehek kélásenneykha naqsa nepyeseksa m'a apnámakkok. 45 Hakte axta nahan eweyk aptáha nak Apketche énxet yaqwayam kóllanaksek aqsok, apwayak axta yaqwayam etnehek apkelánésso aqsok énxet'ák, tén han yaqwayam eyenyók apyennaqte yaqwayam elwagkasek teyp apxámokma apagko' énxet.
Jesús aptaqmelchesseyam Bartimeo apteme axta meyke apaqta'ák
(Mt 20.29-34Lc 18.35-43)
46 Apkelweykmek axta Jericó. Xama axta apteyapma Jesús tegma apwányam yetlo apkelxegexma'a apkeltáméséyak, tén han apxámokma apagko' énxet, aphegkek axta nekha ámay xama énxet meyke apaqta'ák apkelmaxneyeykencha'awo axta chá'a aqsok énxet'ák, apwesey axta Bartimeo, Timeo axta apketche. 47 Xama axta aplegaya amya'a aptáha Jesús apkeñama nak Nazaret, axta aptemék apyennaqtéssamo appaqmeyesma énxet meyke apaqta'ák se'e:
—¡Jesús, David Apketche, kapyósho hélanok ko'o!
48 Apxámok axta han énxet apnókáseykencha'a apkeltémo eykhe ewanma', apyánchesseykmók axta eyke aqsa aptéma apyennaqtéssamo appeywa s'e:
—¡David Apketche, kapyósho hélanok ko'o!
49 Tén axta apkenegweykmo m'a Jesús. Axta aptemék se'e:
—Kólwónmakha.
Kélwóneykha axta m'a meyke apaqta'ák. Axta kéltemék kélanagkama s'e:
—Ewasqápekxoho, etnamha; kélwóneyha.
50 Apyamasmeyk axta apchaqlamap ma'a énxet meyke apaqta'ák, apnextegamchek axta néten apya'áyekmo m'a Jesús. 51 Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a Jesús se'e:
—¿Háxko apkeltamhókxa atnéssesek xép?
Tén axta énxet meyke apaqta'ák aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Sẽlxekmósso, émenyeyk ko'o ótekxaxma.
52 Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—Etaqhekxa kaxwo'; mey'ásseyam xeyep keñamak aptaqmelwokmo.
Yetlómók axta han apweteykekxaxma m'a énxet meyke apaqta'ák nak, apyetlamchek axta han Jesús ma'a ámay apmaheykegkaxa axta.