Juan Bautista oiko yvy ojeiko'ỹháme
(Mt 3.1-12Lc 3.1-9Lc 15-17Jn 1.19-28)1 Jesús, upe Mesías Tupã Ra'y, marandu porã ñepyrũha. 2 Péicha ojehai maranduhára*f** Isaías kuatia ñe'ẽme:
“Amondo che ñe'ẽ rerahaha
ne renonderã,
ombosako'i haguã ndéve
nde raperã.
3 Peteĩ osapukáiva
yvy ojeiko'ỹháme:
‘Pembosako'i Ñandejárape
haperã, pejapo chupe
tape ikarẽ'ỹva.’”
4 Ha péicha Juan Bautista oho oñemoñe'ẽ yvy ojeiko'ỹháme. He'i opavavépe ojevy vaerãha Tupãme ha oñemongaraika vaerã Tupã oheja rei haguã chupe kuéra iñangaipa. 5 Opa Judea ha táva Jerusalengua osẽ ohendúvo chupe, oñemombe'u hembiapo vaikuégui ha Juan omongarai chupe kuéra ysyry Jordánpe. 6 Juan ao ojejapo kaméllo raguekuégui ha iku'a jokuaha vakapígui. Ha ho'úmi vaekue tuku ha eíra ka'aguy. 7 Oñemoñe'ẽvo he'i: “Che rire oúta peteĩ ipokatuvéva che hegui, chéve ndaijáiva ajayvývo henondépe ajorávo chupe ipy rehegua sãnte jepe. 8 Che pomongarai vaekue ýpe. Ha'e katu pene mongaraíta Espíritu Sántope.”
Jesús oñemongaraika
(Mt 3.13-17Lc 3.21-22)9 Umíva umi árape Jesús osẽ táva Nazaret, Galileágui. Ha Juan omongarai chupe ysyry Jordánpe. 10 Osẽvo pe ýgui, Jesús ohecha yvága ojepe'a ha Espíritu Santo oguejýva hi'ári pykasúicha. 11 Ha oñehendu peteĩ oñe'ẽva yvágagui, ha he'íva: “Nde hína che ra'y ahayhúva, che aiporavo vaekue.”
Jesús yvy ojeiko'ỹháme
(Mt 4.1-11Lc 4.1-13)12 Ko'ã mba'e rire, Espíritu ogueraha Jesúspe yvy ojeiko'ỹháme. 13 Upépe opyta 40 ára tymba saite apytépe. Oipy'a ra'ã chupe Sataná, ha Ñandejára remimbou*f** kuéra ou oipytyvõ haguã chupe.
Jesús omoñepyrũ hembiapo Galiléape
(Mt 4.12-17Lc 4.14-15)14 Juan oñemyakãsã rire, Jesús oho Galiléape omyerakuã haguã Tupã marandu porã. 15 He'i: “Oguahẽma upe ára oje'e vaekue, ha Tupã sãmbyhy hi'aguĩma. Pejevy Tupã gotyo ha perovia pe marandu porã.”
Jesús ohenói irundy pira renohẽhárape
(Mt 4.18-22Lc 5.1-11)16 Jesús ohasa jave ohóvo yguasu Galiléa rembe'y rupi, ohecha Simón ha ityvýra Andréspe. Ha'e kuéra niko pira renohẽha, ha oity hína hikuái pyaha ýpe. 17 Jesús he'i chupe kuéra:
—Peju che moirũ, ha che pombo'éta penohẽ haguã pende rapichápe jejopy vaígui.
18 Upepete voi oheja hikuái umi pyaha, ha oho hendive.
19 Ha Jesús ohovévo upégui, ohecha Zebedeo ra'y kuérape, Santiago ha ityvýra Juánpe, ikanóape omyatyrõva hína umi irréd kuéra kanóape. 20 Upépe voi ohenói chupe kuéra, ha ha'e kuéra oheja itúva Zebedeo ha ipytyvõha kuéra ikanóape, ha oho Jesús ndive.
Kuimba'e oguerekóva mba'epochy
(Lc 4.31-37)21 Oguahẽ hikuái Cafarnaúmpe. Ha pytu'uha árape Jesús oike pe judío kuéra tupaópe, ha oñepyrũ oporombo'e. 22 Opavave ohecha ramo joaite mba'éichapa ha'e ombo'e chupe kuéra. Jesús niko nombo'éi umi Moisés rembiapoukapy mbo'eha ombo'eháicha. Ha'e oporombo'e ku noikotevẽi ramo guáicha avavére oporombo'e haguã. 23 Ha upe judío kuéra tupaópe, oĩ peteĩ kuimba'e oguerekóva mba'epochy, ha upéva osapukái:
24 —Mba'ére piko reñemoĩ ore rehe, Jesús Nazaretgua? Reju piko ore rundívo? Che roikuaa. Nde hína pe imarangatúva, Tupã omboúva.
25 Jesús oja'o pe espíritu añáme ha he'i chupe:
—Ekirirĩ ha esẽ pe kuimba'égui!
26 Pe mba'epochy oityvyro mbarete pe kuimba'épe, ha osapukái hatãvo osẽ chugui. 27 Opavave oñemondýi ha he'i joa ojupe:
—Mba'eichagua ñe'ẽ piko ãva? Oikuaa porãhápe ha pokatúpe ko kuimba'e he'i umi mba'epochýpe osẽ haguã, ha ha'e kuéra ojapo ha'e he'íva!
28 Pya'e voi herakuã Jesús opa rupi Galiléa jerekuévo.
Jesús omonguera Simón rembireko sýpe
(Mt 8.14-15Lc 4.38-39)29 Osẽ rire hikuái upe judío kuéra tupaógui, Jesús oho Santiago ha Juan ndive, Simón ha Andrés rógape. 30 Simón rembireko sy iñakãnundu ha oĩ hupápe. Jesús ohendu upéva, 31 oñemboja ha ipojáivo ipóre omopu'ã chupe. Upévo opi iñakãnundu ha oñemoĩ ohecha mba'épa ha'e kuéra oikotevẽ.
Jesús omonguera heta hasývape
(Mt 8.16-17Lc 4.40-41)32 Ka'aruete, oikévo kuarahy, ogueraha hikuái Jesús rendápe opa hasýva ha oguerekóva mba'epochy, 33 ha opa tavagua oñembyaty hokẽme. 34 Jesús omonguera heta hasývape opaichagua mba'asýgui ha omosẽ heta mba'epochy. Ha ndohejái chupe kuéra oñe'ẽ, ha'e kuéra oikuaágui chupe.
Jesús ohenduka imarandu
(Lc 4.42-44)35 Ko'ẽ mboyve Jesús opu'ã ha osẽ pe távagui, ha oho peteĩ avave oĩ'ỹháme oñembo'e haguã. 36 Simón ha iñirũ nguéra oho Jesús píari, 37 ha ojuhúvo he'i chupe:
—Opavave nde reka.
38 Jesús katu he'i chupe kuéra:
—Jaha umi hi'aguĩha rupi. Umi rupi avei tekotevẽ amyasãi che ñe'ẽ, upevarã niko asẽ vaekue.
39 Ha upéicha Jesús oiko Galiléa rupi omombe'úvo iñe'ẽ umi judío kuéra tupao rupi, ha omosẽvo mba'epochy kuéra.
Jesús omonguera peteĩ ikuru vaívape
(Mt 8.1-4Lc 5.12-16)40 Peteĩ kuimba'e ikuru vaíva oñemboja Jesús rehe ha ñesũháme he'i chupe:
—Nde reipotárõ che mongueráne che mba'asýgui.
41 Jesús oiporiahurereko chupe. Opoko hese ha he'i chupe:
—Aipota. Ekuera!
42 Upe vove ojei chugui ikuru vai, ha okuera. 43 Jesús omondo pya'e ha he'i jey-jey chupe:
44 Aníke emombe'u avavépe. Terehónte ejechauka pa'ípe, ha eikuave'ẽ Ñandejárape umi mba'e Moisés he'i vaekue oñekuave'ẽ vaerãha, ojehecha haguã rekueramaha.
45 Pe kuimba'e katu oho ha omombe'u opa rupi upe ojehu vaekue. Upévare Jesús ndaikatu véima oike umi távape, umi okahárente opytáva. Ha opa guio ojehova hendápe.
Juan Bautista apkeltenneykha yókxexma meykexa énxet
(Mt 3.1-12Lc 3.1-9Lc 15-17Jn 1.19-28)1 Eyeynamókxa amya'a ektaqmela apxénamap Jesucristo apteme nak Dios Apketche.
2 Temék eknaqtáxésamaxche' weykcha'áhak apagkok Dios appeywa aplegasso Isaías se'e:
“Eyáphássek ko'o seykha amya'a ahagkok
apmonye' exchep, yaqwayam enxoho
elanaksek ámay.
3 Xama énxet apteme apkelpáxameykha
yókxexma meykexa énxet se'e:
‘Kóllanés ámay apagkok
Wesse' egegkok,
kólpékessesho sa' kéllánésso xama ámay.’”
4 Cháxa ektémakxa axta apweykmo Juan ma'a yókxexma meykexa nak énxet; apkeltennassama apyókxoho énxet eyéméxko elyaqmagkasek apkelwáxok, tén han kólyaqpássesagkok yegmen, yaqwayam enxoho meyaqmagkásekxeyk Dios ma'a apkeltémakxa melya'assáxma. 5 Apyókxoho énxet apheykha yókxexma Judea axta apkelmaheykegkok apháxenweykmoho apkeltenneykha m'a Juan, tén han ma'a énxet'ák apkeleñama nak tegma apwányam Jerusalén. Apkelxeyenmeyk axta chá'a apkeltémakxa melya'assáxma, keñe axta Juan apyaqpassáseykegko yegmen ma'a wátsam Jordán.
6 Yányátnáxeg apwa' axta kéllane aptaxno m'a Juan, aqsok émpehek axta aptete nepxet, sawa' axta aptók, tén han yányawhéna' apkeñama nak naxma'. 7 Axta etnohok chá'a apkeltenneykha s'e: “Ewak sa' netámen ko'o énxet maxnawo nak ko'o. Apmopwána eghak ma'a. Megkapayhawok nahan ko'óxa waháxek apmonye' yaqwayam alhexyawássesek axát'ák apkeltéto apmagkok. 8 Yegmen ko'o ekmáha sekyaqpassásegko kéxegke; Espíritu Santo sa' eyke eyaqpássesagkok kéxegke m'a.”
Jesús kélyaqpássesso yegmen
(Mt 3.13-17Lc 3.21-22)9 Apxegamchek axta Jesús apkeñama tegma Nazaret natámen xa, cham'a yókxexma Galilea, keñe axta Juan apyaqpássessama yegmen ma'a wátsam Jordán. 10 Xama axta apteyapma neygmen Jesús, keñe apweteya ekmayheykekxo néten, apweteyak axta han Espíritu Santo apweyweykento apyetseksek, máxa wáx'ay axta aptemék. 11 Legamaxcheyk axta kélpeywa eñama néten ektéma s'e: “Xép apteme hatte seyásekhayo, ektáha axta sélyéseykha.”
Jesús ekyepkónma
(Mt 4.1-11Lc 4.1-13)12 Yetlómok axta han apyentama Espíritu Jesús ma'a yókxexma meykexa énxet. 13 Cuarenta ekhem axta aphayam Jesús ma'a, neyseksa aqsok nawha'ák éllo, yepkeynmeyk axta nahan chá'a m'a Satanás; appasmomchek axta eyke han chá'a Dios apkelásenneykha.
Jesús apchénamo aptamheykha Galilea
(Mt 4.12-17Lc 4.14-15)14 Apmaheykegkek axta Jesús Galilea yaqwayam eltennaha amya'a ektaqmela apkeltémo axta Dios eltennaha, cham'a kélhésseykmo axta Juan sẽlpextétamakxa. 15 Axta aptemék apkeltenneykha s'e: “Wokmek kaxwók ekhem ekxénamaxchexa nak katnehek, chágketwa'ak kaxwók ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios. Kólyaqmagkas kélwáxok, kólma yetlo megkólya'ásseyam se'e amya'a ektaqmela nak.”
Jesús apkelwóneykha cuatro tegye kelasma
(Mt 4.18-22Lc 5.1-11)16 Apweynchámeykha axta Jesús neyáwa wátsam Ekpayhegwayam Galilea, cham'a apwetágweykmo axta Simón, yetlo apyáxeg Andrés. Kelasma axta chá'a aptegyéyak xa énxet'ák nak, apyenyeykenteyk axta yám'én apagkok neygmen. 17 Axta aptemék apkelanagkama Jesús se'e:
—Hélyetlógma, atnéssesek sa' ko'o kéxegke kéltegye énxet.
18 Yetlómók axta nahan appekkeneykekxa yám'én apagkok apkelyetlama.
19 Apxegeykekxeyk axta makham Jesús, apwetágweykmek axta Santiago yetlo apyáxeg Juan, Zebedeo axta apketchek, apheykha axta kañe' yántakpayhe apkeláneykekxo yám'én apagkok. 20 Yetlómók axta han apkelwóneykha. Apyamasmeyk axta aqsa apyáp Zebedeo aphakxa m'a kañe' yántakpayhe yetlo apkeláneykha, keñe apkelyetlama Jesús.
Xama énxet ekha apwáxok espíritu ekmaso
(Lc 4.31-37)21 Apkelweykmek axta Cafarnaúm, aptaxnegweykmek axta Jesús tegma apchaqneykekxexa judíos ekhem sábado, apkeynamók axta apkelxekmósso énxet'ák. 22 Pelakkassegkek axta apkelweteya énxet'ák ektémakxa apkelxekmósso Jesús, hakte apkeltenneykha axta yetlo apmopwána, axta kaxnawok apkeltenneykha m'a énxet'ák apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa. 23 Aphegkek axta nahan xama énxet ekha axta apwáxok espíritu ekmaso m'a apchaqneykekxexa axta chá'a judíos, cham'a tegma apwányam nak. Axta aptemék apyennaqtéssamo appeywa s'e:
24 —Jesús apkeñama nak Nazaret, ¿yaqsa ektáha sempáxaqwa'a nak negko'o? ¿Apwa'aya exchep yaqwayam hegmasséssók? Ekyekpelchawók ko'o exchep, ekya'ásegkók han apteme Appagkanamap apkeñama Dios.
25 Appaqhetchessegkek axta Jesús xa espíritu ekmaso nak. Axta aptemék apkenagkama s'e:
—¡Kawanma', katyep xa énxet apwáxok nak!
26 Yettelegwáseykha axta náxop espíritu ekmaso m'a énxet nak, kelpáxameykha axta ekyennaqte ekteyapma m'a énxet apwáxok. 27 Apkelyegwaktegkek axta nahan apyókxoho énxet'ák, axta aptemék chá'a apkelmaxneyeykencha'a pók se'e:
—¿Yaqsak kexa xa? ¡Kaxwe nélxekmowásamáxche xa ektémakxa nak apkelxekmósso, yetlo ekyawe kélyaheykekxoho! ¡Wokmók han apmésso appeywa m'a espíritu ekmaso, kelyahákxók han!
28 Yahamók axta nahan ekpayheykekxo apwesey Jesús ekyókxoho yókxexma Galilea.
Jesús aptaqmelchesseyam Simón apepyámog
(Mt 8.14-15Lc 4.38-39)29 Xama axta apkelánteyapma apchaqneykekxexa axta judíos, apmeyeykekxeyk axta Jesús yetlo Santiago tén han Juan ma'a Simón apxagkok, aphakxa axta han ma'a Andrés. 30 Yetnegkek axta néten ektaháno ekháxamáxche m'a Simón apepyámog, ekmexanma émpehek axta temék. Kéltennassegkek axta Jesús, 31 keñe axta apya'áyekmo, apmomchek axta ámek apheyáseykekxo néten; yetlómók axta han ekmasse ekmexanma émpehek, tén axta élánéssama aqsok.
Jesús apkeltaqmelchesseyam apkelháxamap apxámokma
(Mt 8.16-17Lc 4.40-41)32 Xama axta ekyáqtéssama, taxnegkek axta ekhem, kélnaqlókassegkek axta ekyókxoho élháxamáxche m'a Jesús, ekweykekxoho m'a kelyekhama' eknaqtawáseykha, 33 apyókxoho énxet'ák axta apchaqnágweykmok ma'a nekha átog nak. 34 Apkeltaqmelchesseykmek axta Jesús ekyókxoho mók ektémakxa apkelháxamap énxet'ák, xámok axta han apkelántekkesso kelyekhama'; axta eyke yahayók kalpaqmétek Jesús ma'a kelyekhama', hakte yekpelchémók axta.
Jesús apkeltenneykha apchaqneykekxexa judíos
(Lc 4.42-44)35 Axto'ók agko' axta apxátekhaya Jesús, axta kalsáyo', apkempeykekxeyk axta néten, apteyepmeyk axta nepyeseksa tegma apwányam apxegama, yaqwayam etnégwók nempeywa nélmaxnagko meykexa énxet. 36 Apxegamchek axta Simón yetlo apkelxegexma'a apketamsama m'a Jesús, 37 xama axta apweteykekxo, axta aptemék apkenagkama s'e:
—Apyókxoho énxet'ák apketámak xép.
38 Apchátegmoweykegkek axta Jesús:
—Nók, ólmahagkok mók nekha' eyágketexa nak, cha'a kéméxcheyk han ko'o altennaha amya'a ektaqmela m'a, hakte axta keñamak sekxegeykmo ko'o m'a.
39 Apsawheykekxók axta apweynchámeykha Jesús ma'a nátegma Galilea, apkeltenneykha axta chá'a Jesús apchaqneykekxexa judíos ekyókxoho apmahágkaxa enxoho, apkelántekkessegkek axta han chá'a kelyekhama' énxet apwáxok.
Jesús aptaqmelchesseyam énxet negmasse ektepelchamáxche egyempehek ekteme
(Mt 8.1-4Lc 5.12-16)40 Apmaheykegkek axta aphakxa Jesús xama énxet negmasse ektepelchamáxche egyempehek ekteme, apkeltekxekweykmek axta aptapnák aptéma apkenagkama s'e:
—Apmakók agkok xép, apwanchek heyáxñassásekxak émpehek ektémakxa nak sekháxamáxche.
41 Apyósek axta apkelányo Jesús xa énxet nak; appaknegweykmók axta, keñe aptéma apkenagkama s'e:
—Émenye'. ¡Yáxñekxoho!
42 Yetlómók axta ekmasse ektémakxa ektepelchamáxche apyempehek, cháxñeykekxók axta nahan. 43 Apcháphassegkek axta nahan ekmanyehe m'a Jesús, axta aptemék appaqhetcháseykekxoho s'e:
44 —Elano, ná eltennasha aqsa xama énxet enxoho; ey'ókxa sa' aqsa m'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, esakxoho sa' han aqsok apmésso naqsa Dios eñama apcháxñeykekxoho exchep, ekhawo m'a apkeltémókxa axta kóltéhek Moisés, yaqwayam kataxchek aptaqmelwokmo nápaqta'awók ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok.
45 Apxegamchek axta m'a énxet nak, yetlómok axta han apkeltennáseykha apyókxoho énxet'ák ma'a ektémakxa axta. Axta keñamak megkamopwagko chá'a aptaxnegweykmo Jesús nepyeseksa tegma, apheykmek axta aqsa chá'a yókxexma, cham'a meykexa nak chá'a énxet; apkelmaheykegkek axta eyke chá'a apteyánegweykmoho aphakxa m'a apyókxoho énxet'ák apkeleñama nak mók nekha'.