Óga rerekua ikatupyrýva
1 Jesús omombe'u avei kóva hemimbo'e kuérape: “Oiko vaekue peteĩ kuimba'e imba'e retáva oguerekóva peteĩ hóga rerekua. Ha ojeho oje'e chupe, upe óga rerekua oiporu vaipaha hína umi oguerekóva. 2 Ijára ohenói ha he'i chupe: ‘Mba'e piko ko oje'éva nde rehe? Emoĩmba chéve kuatiáre ne rembiapokue, nde ndaikatu véima reiko che róga rerekuárõ.’ 3 Upe óga rerekua oñemoĩ ojepy'a mongeta: ‘Mba'e piko ajapóta ko'ágã, che jára che rejáva mba'apo'ỹre? Na che mbaretéi ayvyjo'o haguã ha atĩ ajerure haguã tupãmba'e. 4 Aikuaáma mba'épa ajapóta, areko haguã che moguahẽva hógape, ágã apytávo mba'apo'ỹre.’ 5 Ohenói peteĩ-teĩme umi ohepyme'ẽ vaerãva ijárape. Pe tenonde guápe oporandu: ‘Mbovýpa rehepyme'ẽ vaerã che járape?’ 6 Upéva he'i chupe: ‘Ame'ẽ vaerã chupe 100 hyru ñandyry.’ Pe óga rerekua he'i: ‘Péina ko'ápe nde kuatia, eguapy ha ejapo ambue 50 rehénte.’ 7 Upéi oporandu ambuépe: ‘Ha nde, mboy rehepyme'ẽ vaerã? Ha ha'e he'i: ‘100 atýra trígo.’ Pe óga rerekua he'i avei chupe: ‘Kóina ápe nde kuatia, ejapo ambue 80 rehénte.’ 8 Mba'e jára ohecha kuaa, pe óga rerekua rova atã ikatupyry hague opa ojapóvape. Ha upéicha niko, umi omba'apóva ko yvy ári guáre ikatupyryve voínte umi Tupã rembipotárente oikóvagui.”
9 “Ha'e peẽme peiporu haguã opa herekopy ko yvy arigua peñemoirũ heta haguã. Péicha umi mba'eta opávo oĩta pene moguahẽva óga opa ára guarãme.”
10 Pe mba'e michĩvape heko potĩva, heko potĩ avei hetávape; ha pe ipojoja'ỹva mba'e michĩme, ndaikatúi avei ipojojávo mba'e hetápe. 11 Ha upéicha, umi mba'e reta gua'u ko yvy arigua ndive peẽ napendereko potĩri ramo, máva piko ojeroviáta pende rehe ome'ẽ haguã peẽme umi mba'e reta añeteguáva? 12 Ha na pende reko potĩri ramo pene mba'e'ỹre, máva piko ome'ẽta peẽme pe pene mba'éva?
13 Peteĩ tembiguái ndaikatúi ijára mokõivo. Ndaija'éine peteĩre ha ohayhúne pe ambuépe, térã ombojeroviáne peteĩme ha ojahéine pe ambuére. Ndaikatúi ñambojerovia Tupãme ha virúpe oñondive.
14 Umi fariséo, viru ohayhúva, ohendu opa ko'ã mba'e ha oñembohory Jesús rehe. 15 Jesús he'i chupe kuéra: Peẽ hína umi pehasáva heko jojávarõ opavave renondépe, Tupã katu oikuaa hína pende py'apy. Tupã oguero'yrõ umi mba'e yvypórape guarã iporãvéva.
Tembiapoukapy ha Tupã sãmbyhy
16 “Tembiapoukapy ha maranduhára*f** kuéra oguahẽ Juan ára peve. Upe guive oñemyasãi marandu ipyahúva Tupã sãmbyhy rehegua, ha opavave oñeha'ã opáichavo oike ipype. 17 Hasyive tembiapoukapy tykyremínte jepe ojehu haguã, yvy ha yvága opa rangue.”
Jesús oñe'ẽ omendáva juejáre
(Mt 19.1-12Mt 10.1-12)18 “Peteĩ kuimba'e opoírõ hembirekógui ha omenda ambuére, oporomyakã ratĩ hína. Ha pe omendáva pe kuña ojepoívare, oporomyakã ratĩnte avei hína.”
Imba'e retáva ha Lázaro
19 “Oikómi vaekue peteĩ karai imba'e retáva, oñemondémiva ao hepýpe ha iporãvape. Ha opa árapente, ojapóvami karu guasu neporã-porãva hógape. 20 Oikómi vaekue ave, peteĩ tekove mboriahu hérava Lázaro. Hete ijaipa ha oguapýmiva yvýpe, pe imba'e retáva róga rokẽme. 21 Ha umi jagua jepe oúmiva oheréi umi ijaiha.
Lázarope hi'ántemiva oñemohyguãtã pe tembi'u rembyrégui ho'áva pe imba'e retáva meságui.
22 Peteĩ árape katu, Lázaro omano. Ha Tupã remimbou kuéra ou ogueraha chupe, ha omboguapy okaru haguã Abraham ykére. Upe imba'e retáva omano avei, ha oñeñotỹ.
23 Ha pe imba'e retáva ohasa asy aja umi omanóva ohohápe, ojesaupi, ha mombyry guive ohecha Abrahámpe, ha Lázarope ave oguapýva hína ijykére. 24 Ha oñemoĩ osapukái: ‘Che ru Abraham, che poriahurerekóna. Emondomína Lázarope tomyakỹ ikuã apỹi, ha tou tombopiro'y chéve che kũ. Ahasa asy eterei niko hína ko tatápe.’ 25 Abraham katu he'i chupe: ‘Che ra'y, ne mandu'ánteke yvýpe rehupytýma hague iporãnguete. Lázaro katu, ivaikuénte ohupyty vaekue. Ko'ágã, ha'e ipy'a pytu'u ko'ápe, ha nde rehasa asy hína. 26 Ha upéi ave, oĩ peteĩ yvykua pypuku ñane pa'ũme. Ha upévagui, avave ndaikatúi ohasa ko'águi upépe, térã upéguio ko'ápe.’
27 Pe imba'e retáva he'i upévo: ‘Ajerure asy ndéve aipórõ, che ru Abraham, remondomi haguã Lázarope che ru rógape. 28 Upépe niko oime umi 5 che ryvy. Tomomarandu chupe kuéra, ani ágã ha'e kuéra avei ou ho'a ko ojehasa asyetehápe.’ 29 Abraham he'i chupe: ‘Ha'e kuéra niko oguereko umi mba'e Moisés ha maranduhára kuéra omoĩ vaekue kuatiáre. Umívare tojeheko mbo'e!’ 30 Pe imba'e retáva katu he'i: ‘Che ru Abraham, upéva niko naiporãmbái. Peteĩ omanóva ojehechaukárõ chupe kuéra katu, péicharõ oheja mba'éne hikuái heko vaikue.’ 31 Abraham katu he'i chupe: ‘Nohenduséi ramo Moisés ha umi maranduhára kuérape, nga'u piko ogueroviáta hikuái peteĩ omano ha oikove jey vaekuépe?’”
Jesús apyetcháseykekxoho apkemha apmonye' apmopwána aptáhakxa
1 Apkeltennáseykha axta anhan Jesús apkeltáméséyak se'e aqsok apyetcháseykekxoho nak: “Aphegkek axta xama énxet ekxámokma axta aqsok apagkok, apha axta anhan xama apkeláneykha apkemha apmonye'; kéltennáseykekxeyk axta nahan wesse' apagkok aptawassáseykencha'a apmeykha m'a aqsok apagkok axta. 2 Apcháneyeykha axta m'a wesse' apagkok tén axta aptéma apkenagkama s'e: ‘¿Yaqsa aqsok apkeláneya exchep sekleg'a nak chá'a ko'o amya'a? Hexekmós ko'o weykcha'áhak ektémakxa aptamheykha exchep, hakte mopwanchek xép elenxanmagkohok apteme apkemha apmonye' ahagkok. 3 Axta entemék élchetamsama apwáxok apkemha apmonye' s'e: ‘¿Háxko sa' ko'o kaxwók atnehek sélwátéssesa sa' sektamheykha m'a wesse' ahagkok? Momóhagkók nahan ametmok ma'a máxek, amegqeyk nahan almaxneyha aqsok ma'a énxet'ák. 4 Ekya'ásegkók kaxwók yaqwánxa atnehek, yaqwayam sa' kaxek sema takha' ko'o m'a apxagkok, setnaha sa' meyke sektamheykha.’ 5 Apkelwóneykha axta chá'a xama xama m'a ekyetnama axta chá'a apméyak aqsok ma'a wesse' apagkok. Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a m'a apmonye' axta appaqhetchesso: ‘Háxko axta ekwánxa apméyak xép ma'a wesse' ahagkok?’ 6 Axta aptemék apchátegmoweykegko s'e. ‘Cien axanák pexmok égmenek axta sekméyak.’ Keñe axta apkemha apmonye' aptéma apkenagkama s'e: ‘Keso weykcha'áhak ektáxésamaxche axta apméyak se'e; epekhésa sa exek, elánekxa sa' makham mók, cincuenta sa' eyke aqsa epekkenek.’ 7 Tén axta aptéma makham apkelmaxneyeykencha'a pók se'e: ‘Xép han, ¿háxko axta ekwánxa apméyak?’ Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo s'e: ‘Cien kelyetsátéyak hótáhap axta.’ Axta aptemék apkenagkama s'e: ‘Keso weykcha'áhak ektáxésamaxche axta apméyak se'e; elánekxa sa' makham mók, ochenta sa' eyke aqsa epekkenek.’ 8 Apyekpelchágweykmek axta nahan wesse' apagkok apmopwána elának aqsok ma'a apkemha apmonye' ekmaso axta aptémakxa. Hakte apkelya'ásegkók ektémakxa apkelyánmagkásamap apagkok apagko' ma'a énxet'ák apheykha nak keso náxop, kaxnók ma'a énxet'ák apkeleñama nak neyseksa élseyéxma.
9 “Éltennássek ko'o kéxegke séltamho kólmaha ekyókxoho m'a aqsok élwetamaxche nak chá'a keso náxop, yaqwayam enxoho kólxamásekxak ma'a kélnámakkok, yaqwayam sa' nahan kaxek élmà takha' kéxegke m'a yaqwánxa sa' kólhamok meyke néxa, cham'a eksawhéxkoho sa' ekyókxoho m'a aqsok ekxámokma ekheykegko nak keso náxop.
10 “Kélxama megkóltawáseykha nak aqsok kélxawe ántawo', megkóltawasha nahan ma'a kélxawe nak ekxámokma; kélxama megkóltaqmelchesso nak ma'a aqsok kélxawe ántawo', megkóltaqmelchesek nahan ma'a kélxawe nak ekxámokma. 11 Hawók nahan ektémakxa, megkóltaqmelchesa enxoho kélmeykha kéxegke aqsok kélagkok ekxámokma nak keso náxop, méko nahan kának kóltaqmelchesek ma'a aqsok ekxámokma ekmámnaqsoho nak. 12 Agkok nahan kóltaqmelchásak kélmeykha m'a aqsok megkatnaha nak kélagkok, méko kagkések kéxegke m'a aqsok ektáha nak eykhe kélagkok.
13 “Méko xama enxoho kélásenneykha apwanchek etnehek apqánet wesse' apagkok; hakte etaqnók ma'a xama, keñe kalkohok apwáxok ma'a pók, essenhan etnehek meyenyaweykha m'a xama, keñe ewanyohok ma'a pók. Megkólwanchek kéxegke kólhéshok mók kélyetlo xa ánet nak, Dios tén han selyaqye.” 14 Xama axta apkellegaya fariseos xa, ektáha axta apkelmopmenyého m'a selyaqye, apkesméssegkek axta m'a Jesús. 15 Axta aptemék apkelanagkama Jesús se'e: “Máxa ekpéwomo kéltémakxa chá'a kóltéhek kéxegke nápaqta'awók ma'a énxet'ák, apya'ásegkok eyke Dios ektémakxa élchetamso kélwáxok kéxegke, hakte cham'a aqsok apkenagkama nak chá'a katneyk ektaqmela agko' ma'a énxet'ák, megkalchek apwáxok elanok ma'a Dios.
Segánamakxa tén han ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios
16 “Weykmók axta kélmeykha segánamakxa tén han ektémakxa axta chá'a apkelxekmósso Dios appeywa apkellegasso m'a apwaya axta m'a Juan. Cháxa eyeynamókxa axta anhan kéllegasso m'a amya'a ektaqmela aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios, apkelwasqápeykekxók axta nahan apyókxoho énxet yaqwayam elántexek ma'a.
17 “Yeskohok kamaskok ma'a néten tén han keso náxop, kaxnók kamaskok xama m'a ektáxésamaxche nak segánamakxa.
Jesús apxeyenma énxet apmáheyo nak chá'a eyenyók aptáwa'
(Mt 19.1-12Mc 10.1-12)18 “Apyenyókek agkok chá'a aptáwa' xama énxet, keñe emekxak mók, aptemék aptawáseykegkoho aptáwa' apkelane chá'a mók; énxet apmeykekxa enxoho kelán'a ekyamasma atáwa', aptemék nahan aptawáseykegkoho aptáwa' apkelane chá'a mók.
Énxet ekxákma axta aqsok apagkok tén han Lázaro
19 “Aphegkek axta xama énxet ekxámokma axta aqsok apagkok, apkelántaxneykekxoho axta chá'a m'a apáwa apkelmomnáwa nak tén han apkeltaqmalma, apkelánéyo axta nahan chá'a yókxoho ekhem ma'a ektámáxche ektaqmela. 20 Aphegkek axta anhan xama énxet meyke aqsok apwesey axta Lázaro, sawheykekxók axta nahan apyempehek ma'a tasqapma, exek axta chá'a náxop nekha átog apagkok axta m'a wesse'. 21 Cháxa énxet meyke aqsok nak, axta apmáheyok chá'a etwok ma'a apto appalcháseykha axta chá'a kóneg mésa apagkok ma'a wesse'; weykmók axta anhan semheg ekya'áyam élyaqmelcháseykencha'a chá'a m'a tasqapma apagkok nak. 22 Xama ekhem axta apketsapmak xa énxet meyke aqsok nak, keñe axta Dios apkelásenneykha apyentameykekxo aphésseykekxo yaqwayam etwok apto m'a nekha axta aphakxa m'a Abraham. Apketsepmeyk axta anhan ma'a énxet ekxámokma axta aqsok apagkok. Kélátawanyegkek axta anhan.
23 “Apsekheykekxók axta nahan néten neyseksa aplegeykegkoho énxet ekxámokma axta aqsok apagkok ma'a élmaheykegkaxa nak eghagák. Makhawók axta nahan apweteyk Abraham tén han Lázaro aphama m'a nápakha nak. 24 Tén axta aptéma apyennaqtéssamo appeywa s'e: ‘¡Táta Abraham, kapyósho hana hélanok ko'o! Yáphés sa' Lázaro eyássesek naw'a apophék yegmen, keñe sa' exegmak emaxaktéssak ahaxkok, hakte eklegágkók ahagko' ko'o s'e neyseksa táxa nak.’ 25 Axta eyke aptemék apchátegmoweykegko Abraham se'e: ‘Hatte, kaxénwakxoho apwáxok apxawáya axta exchep ektaqmalma apha m'a apyennaqtamakxa axta, keñe axta Lázaro aplegeykegkoho ekmaso agko'. Apxakak eyke kaxwók ekpayheykekxa apwáxok se'e, keñe exchep aplegágkoho xa. 26 Máxek ekmattawóneg nahan yetnak negyeseksa negko'o tén han kéxegkáxa; cháxa keñamak megkalmopwagko nak chá'a apmáheyo elyeykhekxak apmáheyo nak chá'a elmahagkok xa, mopwanchek nahan elyeykhekxak apmáheyo nak chá'a elmeyógmak se'e.’
27 “Axta aptemék énxet ekxámokma axta aqsok apagkok se'e: ‘Táta Abraham, awanhók agko' ko'o séltémo yáphaksek Lázaro m'a táta apxagkok, 28 apheykegkaxa nak ko'o cinco élyáxeg, yaqwayam enxoho eltennásekxa', keñe sa' melmeyógmeyk nahan se'e ekyetnakxa nak nenlegeykegkoho ekmaso agko'.’ 29 Axta aptemék apkenagkama Abraham se'e: ‘Yetneyk eyke apkelyáxeg xép ma'a weykcha'áhak aptáxésso axta Moisés, tén han ma'a apnaqtáxéséyak axta Dios appeywa apkellegasso: ¡Tásek elyahakxoho'!’ 30 Axta aptemék apchátegmoweykegko énxet ekxámokma axta aqsok apagkok se'e: ‘Táta Abraham, háwe eyke ekwánxa agkok xa, apxátekhágwokmek agkok ma'a xama énxet apketsapma axta, tén han apxekmowáseykpekxoho enxoho m'a élyáxeg, elyaqmagkasek apkelwáxok.’ 31 Axta eyke aptemék apkenagkama Abraham se'e: ‘Agkok emakók elyahakxohok ma'a Moisés, tén han ma'a Dios appeywa apkellegasso axta, exátekhágwók sa' eykhe nahan xama m'a ektáha axta apketsapma, elya'ássók sa' eyke.’”