Lázaro omano ramo guare
1 Oiko vaekue táva Betániape peteĩ kuimba'e hasýva hérava Lázaro. Upepegua vaekue avei María ha ikypy'y Marta. 2 María niko Lázaro reindy vaekue, ku oñohẽ vaekue Jesús pýre mba'e ryakuã porã ha upéi hi'ávape omokã. 3 Mokõive Lázaro reindy he'ika Jesúspe:
--Ore Jára, ne irũ rehayhu etéva niko hasy hína.
4 Upéva Jeús ohendúvo he'i:
--Kóva ko mba'asýgui Lázaro nomano mo'ãi. Upéva rupi katu ojehecháta mba'echaitépa tuicha Tupã ha Tupã Ra'y.
5 Jesús niko ohayhu Marta, tyke'ýra ha Lázarope. 6 Ha oje'e ramo jepe chupe Lázaro hasyha, opytave upe oĩháme mokõi ára. 7 Upéi he'i hemimbo'e kuérape:
--Jaha jey Judéape.
8 Hemimbo'e kuéra katu he'i chupe:
--Mbo'ehára, akokueheténte niko umi upepegua nde jukase kuri oikóvo itápe, ha piko ko'ágã rehose jey upépe?
9 Jeús he'i chupe kuéra:
--Ára niko ojepyso kuarahy osẽ guive oguejy peve, ajépa? Upe árape oguatáva noñepysãngái ohechágui upe ohesapéva ko yvy. 10 Pyhare oguatáva katu oñepysãnga, ndaipórigui chupe ohesapéva.
11 Upéi he'ive chupe kuéra:
--Ñande irũ Lázaro niko oime okẽ hína. Aháta chupe amombáy.
12 Hemimbo'e kuéra he'i chupe:
--Ore Jára, oke ramo niko he'ise okuerataha.
13 Hemimbo'e kuéra niko oimo'ã Jesús he'iha Lázaro okeha añete. Ndohechakuaái hikuái Jeús he'i hague chupe kuéra Lázaro omano hague. 14 Upémarõ Jesús he'i porã chupe kuéra:
--Lázaro niko omanóma. 15 Ha pende rehehápe, avy'a naiméi haguére upépe upe jave. Péicha iporãve, pejerovia haguã che rehe. Jaha jahecha chupe.
16 Upépe Tomás, Gemelo ojeheróva, he'i hapicha Jesús remimbo'e kuérape:
--Jaha ñane Mbo'ehára ndive, ha ñamano hendive.
Jesús, pe oporomoingove jeýva
17 Jesús oguahẽvo Betániape, ojuhu ojapóma hague 4 ára Lázaro retekue oñemoĩ hague itakuápe. 18 Betania opyta 3 kilómetro rupi Jerusaléngui, 19 ha heta Judeagua oho oñandúvo Marta ha Maríape ikyvy omano haguére. 20 Marta ohendúvo Jesús oguahẽha ohóvo, osẽ ohuguãitĩvo. Marta katu opyta hógape. 21 Marta he'i Jesúspe:
--Che Jára, reime rire ko'ápe che kyvy nomanói vaerã mo'ã. 22 Ha aikuaa ko'ágã jepe, Tupã ome'ẽtaha ndéve oimeraẽ mba'e chupe rejeruréva.
23 Jesús he'i chupe:
--Nde kyvy oikove jeýta.
24 Marta katu he'i chupe:
--Che niko aikuaa ágã ára pahápe, ha'e oikove jeytaha opa omanóva oikove jeývo.
25 Upépe Jesús he'i chupe:
--Che hína pe aporomoingovéva, ha aporomoingove jeýva. Che rehe ojeroviáva, omano ramo jepe oikovéta. 26 Ha opa oikovéva gueteri ha ojeroviáva che rehe, nomano mo'ãi araka'eve. Ndépa rerovia ko'ã mba'e?
27 Ha Marta he'i chupe:
--Arovia che Jára. Che arovia nde ha'eha pe Mesías, Tupã Ra'y, ou vaerãva ko yvy ári.
Jesús hasẽ Lázaro rehe
28 Péicha Marta oñe'ẽ rire, oho ohenói ikypy'y Maríape ha he'i chupe ha'eñoháme:
--Ñane Mbo'ehára niko oime oguahẽ hína ha oporandu nde rehe.
29 María ohendúvo upéva, pya'e opu'ã ha oho hendápe. 30 Jesús ne'ĩra gueteri oguahẽ porã Betániape. Oĩ gueteri hína upe María ohuguãitĩ haguépe chupe. 31 Umi ou vaekue María rógape oñandu haguã chupe, ohecha ha'e pya'e opu'ãha ha osẽha hógagui. Ha'e kuéra oho meme avei hapykuéri, oimo'ãgui María ohoha ojahe'o Lázaro retekue oĩháme.
32 María oguahẽvo Jesús rendápe, oñesũ henondépe ha he'i chupe:
--Che Jára, reime rire ko'ápe, che kyvy nomanói vaerã mo'ã.
33 Opoko Jesús py'áre ohechávo mba'éichapa María ojahe'o ha umi hendive ou vaekue. Ha tuicha oguapy hese upéva. 34 Oporandu chupe kuéra:
--Moõ piko pemoĩ ra'e hetekue?
He'i hikuái chupe:
--Eju ehecha, ore Jára.
35 Upévo Jesús hasẽ. 36 Ha umi upépe oĩ vaekue he'i:
--Pehecha piko mba'éichapa ohayhu ra'e chupe?
37 Oĩ katu he'íva:
--Ha'e niko omonguera vaekue ohecha'ỹvape. Ndaikatúi chéne nga'u piko ojapo ra'e mba'eve ani haguã Lázaro omano?
Lázaro oikove jey
38 Jesús tuicha ñembyasy reheve oñemboja pe itakuápe. Pe itakua juru oñemboty peteĩ itápe. 39 Jesús he'i:
--Peipe'a ko ita.
Marta, pe omanóva reindy he'i chupe:
--Che Jára, inéma niko, 4 árama niko ojapo omano hague.
40 Jesús he'i chupe:
--Nda'éi nga'u piko ndéve ra'e, rejerovia ramo che rehe rehechataha mba'eichaitépa tuicha Tupã?
41 Ha oipe'a hikuái pe ita pe itakua jurúgui. Ha Jesús oma'ẽ yvate gotyo ha he'i:
--Che Ru, romomba'e, nde che rendúgui. 42 Che aikuaa nde che renduha manté. Ha'énte ndéve kóva, umi ko'ápe oĩvare, ha'e kuéra oguerovia haguã ndeha pe che mbou vaekue.
43 Péicha he'i rire, osapukái:
--Lázaro, esẽ upégui.
44 Pe omano vaekue osẽ okápe. Umi ipo ha ipy ojejokuapa génerope, ha hova katu ojejaho'i pañuélope. Jesús he'i upépe:
--Pejora ha peheja toho.
Omyakãsãse hikuái Jesúspe
(Mt 26.1-5Mc 14.1-2Lc 22.1-2)45 Heta umi ou vaekue María andúvo, ohechávo pe Jesús ojapo vaekue ou ojerovia hese. 46 Oĩ katu ohóva umi fariséo rendápe, ha omombe'u chupe kuéra pe ojehu vaekue. 47 Upépe fariséo ha pa'i ruvicha kuéra oñembyaty umi myakãhára kuérape, ha oporandu hikuái:
--Mba'épa jajapóta? Ko kuimba'e niko ojapo hína heta mba'e hechapyrãva. 48 Jaheja rei ramo chupe, opavave ojeroviáta hese, ha mburuvicha kuéra Romagua oúta ohundi ñande Tupao ha ñane retã.
49 Peteĩva katu hérava Caifás, pa'i guasúrõ ojupi vaekue upéva pe añorã, he'i:
--Peẽ ndapeikuaái mba'eve. 50 Ndapehechakuaái piko iporãvetaha peẽme peteĩnte omano ramo opavavére, ko tetã tuichakue oñehundi rangue?
51 Caifás katu nde'íri péicha ijehegui reínte. Ojupi haguére pa'i guasúrõ pe áñope, ha'e he'i umi mba'e ojehútava ojehu mboyve. He'i hína Jesús omanotaha judío kuérare, 52 ha ndaha'éi hese kuéra añónte, ombyatýta avei opa Tupã ra'y kuérape opa rupi isarambíva. 53 Upéva pe árape voi umi judío myakãhára kuéra oñemoĩ peteĩ ñe'ẽme ojuka haguã Jesúspe.
54 Upévare Jesús ndoiko véima Judea rupi opavave ohecha haguãicha chupe. Osẽ katu upégui ha oho peteĩ távape hérava Efraín, opytáva yvy ojeiko'ỹha rembe'ýpe. Upépe opyta hemimbo'e kuéra ndive.
55 Hi'aguĩma Páskua judío kuéra ombyaretéva, ha opa guio heta umi ohóva Jerusalénpe oñemopotĩ*f** haguã Páskua oguahẽ mboyve. 56 Umíva oiko oheka Jesúspe, ha pe Tupaóre oporandu joa hikuái:
--Mba'épa peẽ peje? Oúnepa ko areterã térãpa nahániri?
57 Umi fariséo ha pa'i ruvicha kuéra he'i, oĩ ramo oimeraẽ oikuaáva moõpa oĩ Jesús omombe'u haguã chupe kuéra omyakãsã haguã chupe.
Lázaro apketsapma
1 Aphegkek axta xama énxet apháxamap apwesey axta Lázaro, apkeñamakxa apagko' axta m'a Betania, eyókxa axta m'a María, tén han ma'a yáxeg Marta. 2 Lázaro axta apyáxeg ma'a María, cháxa élexpaqhássessama axta nahan sokmátsa apmagkok ma'a Wesse' egegkok, keñe ektamheykekxo nahan áwa' élyamassáseykekxo. 3 Axta entemék eyáphássessama ekpeywa éltémo kóltéhek kólának Jesús xa ánet nak Lázaro apkelyáxeg:
—Wesse', apháxamákpek xép apxegexma apteme nak apchásekhayo apagko'.
4 Xama axta aplegaya Jesús xa, axta aptemék appaqmeyesma s'e:
—Megkaqhehek sa' Lázaro xa negmasse nak, wánxa sa' aqsa katnehek yaqwayam kataxchek ma'a Dios apcheymákpoho, tén han yaqwayam kataxchek apcheymákpoho m'a Dios Apketche.
5 Yásekhohok apagko' axta eykhe nahan Jesús ma'a Marta, tén han ma'a yáxeg, tén han ma'a Lázaro, 6 xama axta kéltennassama apháxamákpo m'a Lázaro, apheykekxók axta makham ánet ekhem ma'a apheykekxexa axta. 7 Tén axta aptéma apkelanagkama apkeltáméséyak se'e:
—Ólmeyekxak makham Judea.
8 Keñe axta apkeltáméséyak aptéma apkenagkama s'e:
—Sẽlxekmósso, kaxwók axta exchep apmakók yaqhek elyetnak meteymog judíos ma'a yókxexma nak, ¿peya emyekxak makham ma'a?
9 Axta aptemék apkelanagkama Jesús se'e:
—¿Háweya doce horas xama ekhem? Apxegkek agkok enxama ekhakxoho ekhem, metlapmehe', hakte étak élseyéxma ekyetnama nak keso náxop. 10 Keñe m'a apxegà nak axta'a, etlapmok chá'a, hakte méko katnehek élsássessóxma.
11 Axta aptemék han apkelanagkama s'e:
—Aptenchek nenteme egmók Lázaro, axátekhássekxak sa' eyke ko'o.
12 Keñe axta apkeltáméséyak aptéma apkenagkama s'e:
—Wesse', aptenchek agkok ma'a, cháxa magkenatchesso peya etaqmelwók ma'a.
13 Axta eyke apkeltennassók eykhe Jesús apketsapma m'a Lázaro, keñe axta apkeltáméséyak apkenagkama katneyk ma'a ektémól'a antének. 14 Tén axta Jesús aptéma appékessessamo apkeltennasso s'e:
—Apketsekkek Lázaro. 15 Payhékxeyk nahan ko'o ewáxok maxna m'a, hakte cháxa ektaqmela katnehek kéxegke xa, yaqwayam sa' megkólya'ásseme'. Agya'ammok sa' anteyánegwomho'.
16 Keñe axta m'a Tomás, apkeltamhomakpo axta Apqánet Appalleykmoho aptéma apkelanagkama m'a nápakha Jesús apkeltáméséyak nak:
—Nók negko'óxa, yaqwayam sa' óletsaphok xamo' ma'a Jesús.
Jesús apteme sennaqxétekhásseyam tén han segmésso ekyennaqte egnények
17 Xama axta apweykmo Jesús ma'a, apwetágweykekxeyk axta ektéma cuatro ekhem kélátawanya m'a Lázaro. 18 Ketók axta nahan Jerusalén ma'a Betania, tres kilómetros axta; 19 apxámok axta nahan judíos apya'áyam ma'a Marta tén han María, yaqwayam enxoho elpeykessásekxak awáxok eñama apketsapma m'a yapma'. 20 Xama axta eklegaya amya'a Marta apxegeykmo Jesús, kelanyexeykegkek axta; tén axta María ekheykekxo m'a axagkok. 21 Axta entemék Marta eyenagkama Jesús se'e:
—Wesse', kaxtemék axta exchep apha s'e, megyetsepek axta ko'o eyapma'. 22 Ekya'ásegkók eyke ko'o peya egkések makham xép Dios ekyókxoho aqsok apkelmaxneyakxa enxoho.
23 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Exátekhágwók sa' makham xeye' yapma'.
24 Keñe axta Marta ektéma eyenagkama s'e:
—Naqso', ekya'ásegkók ko'o peya exátekhágwók ma'a apnaqxétekhágwokmo sa' ma'a apkeletsapma axta, cham'a ekwokmo sa' néxa ekhem.
25 Tén axta Jesús aptéma apkenagkama s'e:
—Ko'o sekteme seknaqxétekhásseyam chá'a énxet'ák tén han sekmésso chá'a élyennaqte apnénya'ák. Énxet ektáhakxa enxoho mehey'ásseyam ko'o, yetsapok sa' eykhe, exátekhágwók sa' eyke; 26 keñe m'a apyókxoho meletsapma nak makham, apteme nak mehey'ásseyam ko'o, meletsepek sa' chá'a. ¿Yagkay'ássekmok xa?
27 Axta entemék eyátegmoweykegko Marta s'e:
—Wesse', naqso', may'ásseykmok ko'o exchep apteme Mesías, cham'a Dios Apketche, apxénamakpo axta ewak keso náxop.
Jesús apkelekxagweykha nekha Lázaro takhaxpop apagkok
28 Yentaweykekxeyk axta Marta yáxeg María natámen ekteme ekpeywa xa, axta entemék eyenagkama ekpaqhetchessama axakko' se'e:
—Apwa'ak Sẽlxekmósso s'e, apcháneyáha exchek xeye'.
29 Yetlómók axta nahan émpeykekxa néten María eklegaya xa, ya'áyekmek axta m'a Jesús. 30 Axta eyke etaxnók makham Jesús ma'a nepyeseksa tegma; axta apheyk ma'a ektahanyeykxa axta m'a Marta. 31 Xama axta apkelweteya émpeykekxo néten tén han ekpekhéssamo ekteyapma María m'a judíos apkelwayam axta axagkok yaqwayam epeykessásekxak awáxok, apkelyetlamchek axta apkenagkama kamyeykekxak takhaxpop yaqwayam kalekxagwaha.
32 Xama axta ekweykmo María m'a apheykxa axta Jesús, keltekxekweykmek axta atapnák xapop aphakxa. Axta entemék eyenagkama s'e:
—Wesse', kaxtemék axta exchep apha s'e, megyetsepek axta m'a eyapma'.
33 Xama axta apweteya Jesús élekxagweykencha'a m'a María tén han ma'a judíos apkelweykmoho axta xamo' ma'a María, axta keynnák apwáxok, chaqhak axta nahan apwáxok ektáhakxa, 34 tén axta aptéma apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Háxko axta kélátawanyakxa?
Axta kéltáhak kéláneya s'e:
—Wesse', nók etyánegwomho.
35 Apkelekxagweykha axta nahan Jesús. 36 Keñe axta judíos aptéma apkelpaqmeyesma s'e:
—¡Kóllano, yásekhoho apagko' nak axta eykel'a Lázaro xa!
37 Keñe axta nápakha aptéma apkelpaqmeyesma s'e:
—Cháxa apwetáseykekxo axta exma énxet meyke apaqta'ák xa, ¿mopwancheya axta apkeláneya xama aqsok yaqwayam enxoho megyetsepek Lázaro xa?
Lázaro apxátekhágwayam
38 Axta keynnaqteyk makham apwáxok Jesús apweykmo m'a takhaxpop. Meteymog áxwa axta anhan ma'a, meteymog axta anhan kélapma m'a átog nentaxnamakxa nak. 39 Axta aptemék apkelanagkama Jesús se'e:
—Kóllek sa' meteymog kélapma nak átog.
Keñe axta Marta, apyáxeg axta m'a apketsapma ektéma eyenagkama Jesús se'e:
—Wesse', aptahapchek enxa'agkok, cuatro ekhem entáhak apketsapma.
40 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Ektemék xeyk seyáneya exche', agkok hey'ásseykmok, kótak sa' Dios apcheymákpoho.
41 Kélleklegkek axta m'a meteymog kélapma átog, apsekheykekxók axta néten Jesús, keñe axta aptéma appeywa s'e:
—Táta, ekméssek ko'o ekxeyenma ewáxok xép, hakte apleg'awók xép sélmaxnagko. 42 Ekya'ásegkók eyke ko'o apháxenmo chá'a sélmaxnagko, ektemék eyke ko'o seyáneya exchep nápaqta'awók se'e énxet apheyncha'a nak se'e, yaqwayam sa' melya'ássemek apteme exchep seyáphasso ko'o.
43 Keñe axta natámen apteme appeywa xa, axta aptemék apyennaqtéssamo appeywa s'e:
—¡Lázaro, etyep xa!
44 Apteyepmeyk axta nahan ma'a ektáha axta apketsapma, yetlo kélpextete apáwa apmék, tén han apmagkok, keñe nápát kélpextehetchesso m'a pók apáwa. Axta aptemék Jesús apkelanagkama énxet'ák se'e:
—Kólhaxyawásses apáwa kélpextehetma, kólho sa' nahan exog.
Énxet apkeláneykekxa apkelpaqmeyesma yaqwayam emok ma'a Jesús
(Mt 26.1-5Mc 14.1-2Lc 22.1-2)45 Axta keñamak apxámokma judíos apteme mey'ásseyam ma'a Jesús, cham'a apkelyetlo axta m'a María, apkelweteykegkoho axta ektémakxa aqsok apkelane m'a Jesús. 46 Nápakha axta eyke nahan apkelya'eykekxak ma'a fariseos, apkeltennáseykha axta ektémakxa aqsok apkelane m'a Jesús. 47 Keñe axta fariseos tén han ma'a apkelámha apmonye'e axta apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok apcháncheseykekxo m'a énxet'ák segyekpelchémo. Axta aptemék apkelanagkama s'e:
—¿Háxko sa' antéhek negko'o? Apkeláneyak ekxámokma aqsok sempelakkasso nak agwetak ma'a énxet nak. 48 Nég'awók sa' agkok xa, apyókxoho énxet sa' etnahagkok melya'ásseyam, elxegmak sa' nahan ma'a apkelámha apmonye'e nak romanos, keñe sa' etegkessak tegma appagkanamap egagkok, tén han etwasha negókxa.
49 Keñe axta xama xa énxet'ák nak apwesey axta Caifás, apteme axta apkemha apmonye' apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok xa apyeyam nak, aptéma apkelanagkama s'e:
—Megkólya'ásegkok kéxegke aqsok, 50 megkólyekpelcheyk nahan kéxegke ektaqmela yetsapok xama énxet ekyánmaga apyókxoho énxet, megkaxnawok kólmasséssók se'e apyókxoho énxet'ák apheykha nak negókxa.
51 Háwe axta eyke apteme apagko' Caifás xa aptémakxa axta appeywa, aplegassegkek axta apmáheyo yetsapok Jesús apyánmaga m'a apyókxoho judíos, hakte apkemha apmonye' apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok axta xa apyeyam nak; 52 háwe eyke apwánxa apagkok xa énxet'ák nak, axta eyke nahan yaqwayam yánchásekxak ma'a apyókxoho Dios apketchek apkexpaqneykha nak keso náxop. 53 Cháxa eyeynamókxa axta ekhémo mók apkelpaqmeyesma apkelámha apmonye'e judíos apmáheyo yaqhek Jesús xa ekhem nak.
54 Axta keñamak ekmassama apchahayo etakpok eweynchamha Jesús nepyeseksa m'a judíos, apteyepmeyk axta m'a yókxexma Judea, apmaheykegkek axta xama yókxexma ketók axta m'a yókxexma meykexa nak énxet, cham'a nátegma kéltéma nak Efraín. Axta apheykmok yetlo apkeltáméséyak ma'a.
55 Chágketweykmek agko' axta nahan ekhem apkelsawássessamo melwagqayam axta chá'a m'a judíos, apkeltéma axta Pascua, apxámok axta nahan énxet apkelmeyeykekxa Jerusalén apkeleñama chá'a ekyókxoho apheykegkaxa yaqwayam elanagkok negáxñáseykekxa nak nentémakxa nápaqtók Dios amonye' ekwayam xa ekhem Pascua nak. 56 Apkelchetamsegkek axta Jesús xa énxet'ák nak, axta aptemék chá'a apkelmaxneyeykencha'a pók kañe' tegma appagkanamap se'e:
—¿Háxko ektáhakxa élchetamso kélwáxok kéxegke? ¿Ewaya sa' Jesús se'e ekhem nélsawássessamókxa nak, mexegmék enxeykel'a?
57 Apkeltémók axta nahan fariseos tén han apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, eltennaksek énxet apya'áseykegkaxa enxoho aphakxa m'a Jesús, yaqwayam enxoho emok.