Senaquerib ondyry Judá rehe
(2 R 18.13-372 Cr 32.1-19)1 Áño 14 oisãmbyhy haguépe Ezequías, Asiria ruvicha guasu Senaquerib, ondyry opa Judá pegua táva oñemombaretéva rehe ha oñemomba'e hese kuéra. 2 Laquis guive omondo Jerusalénpe peteĩ mburuvicha heta ñorãirõhára reheve mburuvicha guasu Ezequías rendápe. Ha opyta pe y rape oúva yno'õ yvatevegua ykére, tape ohóvape Ao Joheiha ñúme. 3 Upépe osẽ hikuái huguãitĩvo: mburuvicha guasu róga rerekua Eliaquim, Hilquías ra'y Sebná ha kuatia kuéra rerekua, ha mburuvicha guasu moirũha Asaf ra'y. 4 Upe Asiria pegua mburuvicha he'i chupe kuéra:
—Peje Ezequíaspe kóicha he'iha Asiria ruvicha guasu: ‘Mba'ére piko rejerovia eterei nde jehe? 5 Nde piko reimo'ã juru he'ẽ ikatuha ñambojoja teko katupyry, ha mba'e kuaa ñorãirõrã rehegua? Mávare piko reimo'ã rejeko repu'ã haguã che rehe? 6 Ahecha rejekoha Egipto rehe. Cháke Egipto niko takuapi ojekámava. Ha oimérõ hese ojekóva, oikutúta chupe ipópe ha ojasuríta hese. Péichako hína Egipto ruvicha guasu Faraón opa umi hese ojekóvape guarã. 7 Ha ere ramo chéve: Ore rojerovia Tupã ore Járare, mañei piko Ezequías ndoipe'ái ra'e umi ha'e oñemomorãha, ha umi Tupã altar, ha he'i Judá ha Jerusalén guápe omomorã haguã chupe peteĩ altar añópente? 8 Ame'ẽ ramo ndéve 2.000 kavaju Asiria ruvicha guasu rérape, cháke nderejuhúi chéne hi'ári guarã. 9 Nde ndaikatúi remboguevi michĩvévape jepe asírio ruvicha kuéra apytégui, ha piko rehupytýta Egipto guágui kavaju kuéra ha hi'ári guarã? 10 Hi'arietegua, nde piko reimo'ã che aju hague andyrývo pende rehe ha ahundívo pene retã, ajeko'ỹre Ñandejára rehe? Ha'e hína upe he'i vaekue chéve andyry haguã pende rehe ha pohundi!’
11 Eliaquim, Sebná ha joa he'i Asiria pegua mburuvichápe:
—Eñe'ẽna oréve araméope, oréko upéva roikuaa. Ani reñe'ẽ hebréo umi korarapy jere ári oĩva oikuaa'ỹ haguã.
12 Upe Asiria pegua mburuvicha katu he'i:
—Ndaha'éi nde ruvichápe ha ndaha'éi peẽme ave Asiria ruvicha guasu he'i hague chéve ha'e haguã ko'ã mba'e. Umi korarapy jere ári oĩvape uvei. Ha'e kuéra niko peẽicha, ho'úta avei hepoti ha hoy'úta ity.
13 Upérõ pe mburuvicha oñembo'y ha he'i hatã hebréope:
—Pehendúke ko he'ikáva peẽme mburuvicha guasu Asiria pegua: 14 ‘Ani perovia pe Ezequías he'íva. Ha'e ndaikatu mo'ãi pende pe'a jejopy vaígui.’ 15 Ezequías oipota ramo pejerovia Ñandejára rehe he'ívo peẽme: ‘Ñandejára ñande pe'áta katuete ko ivaívagui. Ha'e ndoheja mo'ãi ko táva ho'a Asiria ruvicha guasu po guýpe’, 16 ani pehendu chupe. Asiria ruvicha guasu che mbou ha'évo peẽme oikeseha jekupytýpe pene ndive. Peñemoĩnte haguã ipópe, ha péicha ramo, maymáva ikatúta ho'u iparralty ha hi'igotýgui, ha hoy'úta ijykua teégui. 17 Upéi pende reraháta peteĩ tetãme ko pene mba'évaichagua, oĩháme trigoty ha parralty pejapo haguã mbuja ha kaguy. 18 Ezequías he'i ramo peẽme Ñandejára pende pe'ataha ivaívagui, ani perovia chupe. Oĩ nga'u piko peteĩ, umi tetã tupã nguéra ikatu vaekue oipe'a hetãme Asiria ruvicha guasu poguýgui? 19 Mamo piko oime Hamat ha Arpad tupã nguéra? Mamo piko oime Sefarvaim tupã nguéra? Ikatu nga'u piko oipe'a ra'e Samaríape Asiria poguýgui? 20 Máva piko umi tetã tupã nguéra apytégui ikatu ra'e oipe'a hetãme Asiria ruvicha guasu poguýgui? Mba'ére piko peimo'ã ikatutaha Ñandejára oipe'a ipoguýgui Jerusalén?
21 Ha'e kuéra okirirĩ ha mba'eve nde'íri chupe, mburuvicha guasu he'i haguére ani haguã he'i chupe mba'eve. 22 Upérõ, mburuvicha guasu róga rerekua Eliaquim, mba'e haihára Sebná ha mburuvicha guasu moirũha joa omondoro ijao ñembyasýgui ha oho omombe'úvo mburuvicha guasu Ezequíaspe umi he'i vaekue Asiria pegua ruvicha.
Senaquerib apketáméyak Judá
(2 Re 18.13-372 Cr 32.1-19)1 Apketámeykegkek axta Senaquerib wesse' apwányam axta m'a Asiria apyókxoho tegma apkelyawe apkelyennaqte axta m'a Judá, cham'a ekweykmo axta catorce apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Ezequías. Apkelmomchek axta nahan. 2 Laquis axta apkeñamak apcháphassama xama sẽlpextétamo apkemha apmonye' apagko', yetlo apxámokma m'a sẽlpextétamo, apkeltémo ey'ammok wesse' apwányam Ezequías ma'a Jerusalén, apchaqnágweykmek axta m'a nekha yegmen atamnek ekmahéyak axta m'a kélyátamakxa yegmen ekyetno nak néten, ámay ekmahéyak axta m'a yókxexma éltamhomaxchexa axta Kélyexwáséssamakxa Apáwa. 3 Apkelanyexeykmek axta nahan Eliaquim ma'a, Hilquías axta apketche, apteme axta apkemha apmonye' m'a kañe' tegma apyawe; yetlo m'a Sebná aptáxésso axta chá'a m'a weykcha'áhak; tén han ma'a Joah, Asaf axta apketche, apteme axta aptáxéséyak chá'a appeywa m'a wesse' apwányam. 4 Aptáhak axta apkemha apmonye' sẽlpextétamo Asiria s'e:
—Kóltennés sa' Ezequías se'e wesse' apwányam appeywa nak, wesse' apwányam nak Asiria: ‘¿Yaqsa apcháyo exchep megkatnaheykencha'a chá'a apwáxok? 5 ¿Xeyenmeyk enxeykel'a exchep apwáxok nempeywa ektaqmela ekhawo m'a ektémakxa nak ektaqmalma nenláneykekxa nentáhakxa tén han negyennaqte yaqwayam agmallánek ma'a kempakhakma? ¿Yaqsa apchásenneykekxo exchep apmáheyo nak hélmexek ko'o? 6 Ekweteyak ko'o exchep apchásenneykekxo m'a Egipto. Máxa eyke yámámok énté m'a Egipto, aptasqapáha agkok xama énxet, kalyetxa', kamallahanwomhok nahan apmek. Cháxa apteméssessamakxa apyókxoho ektáha nak chá'a apyepetchegwayam ma'a faraón, wesse' apwányam nak ma'a Egipto. 7 Aptemék sa' agkok heyának se'e: Akke negko'o negáyók ma'a Dios Wesse' egegkok, ¿háweya Ezequías apmassésseykmo nak ma'a kélpeykessamókxa nak chá'a Dios tén han ma'a kélwatnéssamakxa nak chá'a aqsok? ¿háweya apkeltémo elpeykeshok wánxa xama ekwatnamáxchexa aqsok ma'a énxet'ák Judá tén han ma'a Jerusalén? 8 Elpaqhetchesakpoho wesse' ahagkok, wesse' apwányam nak Asiria: almések sa' ko'o exchep dos mil yátnáxeg, apwet'a enxoho m'a yaqwayam elchántek. 9 Mopwanchek xép emenxenek sẽlpextétamo asirios mékcha'awo apagko' nak, ¿apkelhaxneyk enxeykel'a exchep elxawak yátnáxeg tén han yaqwayam nak elchántek apkeleñama m'a Egipto? 10 ¿Apkeneykeya nahan axñekmok ko'o meyke Wesse' egegkok yaqwayam aktámegma', tén han amasséssók se'e apchókxa nak? ¡Neykhe apkeltémo ko'o aktámegmak kéxegke m'a tén han amasséssók!’
11 Aptáhak axta Eliaquim, Sebná tén han Joah apchátegmowagkokxo sẽlpextétamo asirios se'e:
—Hẽlpaqhetches arameo appeywa, anleghok negko'o m'a. Náhẽlpaqhetches hebreo appeywa, hakte aphaxnawók apyókxoho énxet'ák apheykha nak ma'a néten meteymog kélhaxta nepyáwa tegma.
12 Tén axta sẽlpextétamo asirios aptáha s'e:
—Háwe wesse' apagkok, háwe nahan wánxa kéxegkáxa, apkeltémo altennaksek ko'o wesse' apwányam Asiria s'e aqsok nak. Apyókxoho énxet'ák apheykha nak ma'a néten meteymog kélhaxta nepyáwa tegma, hakte kélhawók kéxegke m'a, kóltewekxak sa' kélteyáseykha kélagko', kólyenagkokxak sa' nahan ma'a yegmen kélagkok.
13 Tén axta apkempákxo néten ma'a sẽlpextétamo apwesse', apyennaqtéssek axta appeywa appaqmeta hebreo appeywa, aptáhak axta s'e:
—Kóleyxho aptáhakxa exchek appeywa apcháphássesso m'a wesse' apwányam, wesse' apwányam nak Asiria: 14 ‘Nágkólho elyexanchesha m'a Ezequías; mopwanchek elwagkasek teyp ma'a.’ 15 Apkeltamhók sa' agkok kóltéhek kéláyo Wesse' egegkok ma'a Ezequías, aptáha enxoho elának se'e: ‘Naqsók sa' hẽlwagkasek teyp ma'a Wesse' egegkok; megkéshek sa' yaqwayam emok wesse' apwányam Asiria s'e tegma apwányam nak’, 16 nágkólyahakxa aqsa. Eyáphássek xeyk ko'o wesse' apwányam Asiria altennássak kéxegke yaqwayam enxoho kólyepetchekxa', tén han kólmésaxche aqsa, keñe sa' kélxama kélwanchek chá'a kóltawagkok ma'a anmen yámet ekyexna eñama nak neyseksa anmen yámet kélcheneykekxa tén han ma'a higo yámet, kólyenagkok sa' nahan yegmen ma'a yámelchet kélagkok kélagko' nak. 17 Keñe sa' enaqlakxak ma'a xama apchókxa ekhémo nak ma'a kélókxa nak kéxegke, xama apchókxa apkemhakxa nak ma'a hótáhap tén han ma'a anmen yámet, yaqwayam sa' kóllanagkok ma'a kelpasmaga tén han vino. 18 Apkeltennássek sa' agkok Ezequías peya elwagkasek teyp ma'a Wesse' egegkok, nágkólho aqsa elyexanchesha. ¿Yetnéya chá'a xama aqsok kéláyókxa mók apchókxa ekmowána kawagkasek teyp eyókxa neyseksa apma m'a wesse' apwányam Asiria? 19 ¿Háxko élmaheykegkaxa m'a aqsok kéláyókxa axta Hamat tén han ma'a Arpad? ¿Háxko élmaheykegkaxa m'a aqsok kéláyókxa axta Sefarvaim? ¿Awancha'aya kalwagkasek teyp énxet'ák Samaria neyseksa apkelma m'a wesse' apwányam Asiria? 20 ¿Yaqsa axta aqsok kéláyókxa ekmowána kawagkasek teyp eyókxa neyseksa apkelma m'a wesse' apwányam Asiria? ¿Yaqsa eyke ektéma ekxeyenma nak kélwáxok Wesse' egegkok apwanchek ewagkasek teyp ma'a Jerusalén?
21 Apkelwanmeyágkek axta eyke aqsa m'a, axta yátegmowágkok xama enxoho, hakte apkeltamhók axta megyátegmowagkek xama enxoho m'a wesse' apwányam. 22 Tén axta m'a Eliaquim, apkemha apmonye' axta m'a tegma apyawe; tén han ma'a Sebná aptáxésso axta chá'a weykcha'áhak tén han ma'a Joah appasmeykha axta cha'a aptamheykha m'a wesse' apwányam apkelyepta apkelnaqta apkellegágkoho ekyentaxno apkelwáxok, yetlókok axta nahan apkelmeyeykekxa aphakxa m'a Ezequías apkeltennassékxo aptáhakxa apcháneya m'a sẽlpextétamo apwesse' asirio.