Kãngue rei
1 Tupã omboja che rehe ipo ha che myenyhẽ ipokatúgui, ha che moĩ peteĩ ñu hetahápe kãnguekue. 2 Tupã che mboguata opáichavo; umi kãnguekue omyenyhẽmbaite upe ñu, ha kãngue reipaitéma. 3 Upépe he'i chéve: Ndépa reroviáne ko'ã kãnguekue oikove jeýne haguã? Che ha'e chupe: “Tupã, nde año mante reikuaa upéva”.
4 Aipórõ Tupã he'i chéve: “Eñe'ẽ che rérape ko'ã kãnguekuépe. Ere chupe kuéra: ‘kãngue rei, pehendu ko'ã ñe'ẽ oúva Tupãgui’. 5 Tupã he'i peẽme: ‘Amoingéta pende pype tekove pytu peikove jey haguã. 6 Amoĩta peẽme tajygue, pomboho'óta, pombopiréta ha ame'ẽta peẽme tekove pyahu peikove jey haguã. Upépe peẽ pehecha kuaáta cheha Tupã.’” 7 Che añe'ẽ chupe kuéra ha'e he'i haguéicha chéve. Ha añe'ẽ aja chupe kuéra aína, ahendu hyapúva: peteĩ yvy ryrýi nipo ra'e, ha umi kãnguekue oñepyrũ oñembyaty ojuehe. 8 Ha ahecha umi kãnguekue ári osẽ tajygue ha to'o, ha ojejaho'i pirépe. Ha ndoguerekói jepe tekove pytu.
9 Upépe Tupã he'i chéve: “Eñe'ẽ che rérape pe tekove pytúpe, ha ere chupe: Tekove pytu, eju opa guio ha emoingove ko'ã te'õngue.” 10 Che añe'ẽ Tupã rérape ha'e he'i haguéicha chéve, ha pe tekove pytu ou oike ipype kuéra, ha ha'e kuéra oikove ha opu'ã oñembo'y. Hetaiterei niko ha oiko chugui kuéra peteĩ aty ndaipapaháiva.
11 Upépe Tupã he'i chéve: “Israelgua maymáva niko, ko'ã kãnguekuéicha.Oiko he'i hikuái: ‘Ore kãnguekue kãngue reíntema; ndaikatu véima ñaha'arõvo mba'eve, japáma.’ 12 Néi, eñe'ẽve chupe kuéra che rérape: Kóicha he'i Tupã: ‘Che retãgua maymáva, poguenohẽta pe yvykua peñeñotỹ haguégui ha pomondo jeýta tetã Israélpe. 13 Ha ágã poguenohẽ jeýma ramo pe yvykua peñeñotỹ haguégui, pehecha kuaáta, peẽ che retãgua, cheha Tupã. 14 Che amoĩta pende pype tekove pytu che heguíva, ha peẽ peikove jeýta, ha pomoĩ jeýta pende yvy teépe. Upépe peikuaáta che, Tupã, ha'e ha ajapo hague.’” Che, Tupã, ha'e upeichaha.
Judá ha Israel ojoaju jey
15 Tupã ojere che gotyo ha he'i chéve: 16 Emoĩ nde pópe peteĩ yvyra ha ehai ipype: ‘Judá ha iñirũ Israelgua kuéra’. Ejapyhy upéi ambue yvyra ha ehai: ‘Efraín, José rérape, ha ambue imoirũhára Israel yvy hembýva pegua’. 17 Upe rire emboja ojuehe oiko haguã mokõivévagui peteĩ, ta peteĩ añónte nde pópe. 18 Ne retãgua kuéra he'ívo ndéve: ‘Emyesakãna oréve mba'épa he'ise upéva’, 19 ere chupe kuéra: ‘Kóicha he'i Tupã: Ajapyhýta pe José yvyra, oĩva hína Efraín pópe ha ambue kuéra Israel irũva, ha ambojáta pe Judá yvyráre, oiko peve mokõivévagui peteĩ yvyránte che pópe’. 20 Ereko nde pópe, tohecha maymáva, umi mokõi yvyra reiporu vaekue rehai haguã. 21 Upéi ere chupe kuéra: ‘Kóicha he'i Tupã: Anohẽta Israelgua kuérape umi tetã ambue oho haguépe opytágui; opa guio ambyatypáta ha arojevýta ijyvýpe. 22 Ajapóta chugui kuéra peteĩ tetãnte umi yvyty Israel peguápe, ha peteĩnte huvicha guasúta. Na pene mombyry mo'ã véima ojuehegui mokõi tetãme, na pende ruvicha guasu mokõi mo'ã véima. 23 Na pe ñemongy'a mo'ã véima avei pemomorã haguére tupã gua'u ta'ãnga rei imbojeguarupýva, ha ndapeiko mo'ã véima peñemboheko ky'a. Che poipe'áta pende reko jeroviaha'ỹgui, ha pomopotĩta pende reko ky'águi. Ha'e kuérata che retãgua ha che Ijára. 24 Che rembiguái David añoitéta huvicha guasu ha herekua kuéra, ha ha'e kuéra che ñe'ẽ rendúta ha ojapóta che rembiapoukapy. 25 Oikóta hikuái pe tetã ame'ẽ vaekuépe che rembiguái Jacóbpe, oiko haguépe avei ijypy kuerakue. Upépe oikóta ha'e kuéra, ta'ýra kuéra ha iñemoñare kuéra opa ára guarãma; ha che rembiguái David ha'éta opa ára huvicha kuéra. 26 Roñemoĩta peteĩ ñe'ẽme, rome'ẽta ojupe oñoñe'ẽ, iñañete haguã chupe kuéra oikove joa py'a guapýpe.Kóvata ñe'ẽ ñome'ẽ opa ára guarãma. Ahejáta heta oñemuña ha opa ára guarãma amoĩta che tupao marangatu ijapytépe kuéra. 27 Aikóta hendive kuéra, ha chéta Ijára kuéra, ha ha'e kuéra katu che retãgua. 28 Che tupao marangatu oĩma ramo ijapytépe kuéra, umi ambue tetã ohecha kuaáne, che aiporavo hague Israélpe che mba'e marangatu ramo.
Kélexchakkok élyamaye
1 Apweykásenteyk axta ko'o apmopwána tekhéxet Wesse' egegkok, tén axta setekkesa yetlo ekláneyo ewáxok ma'a apmopwána, exnéssekmek axta m'a xama ekyapwátegweykenxa xapop, ekheykegkaxa axta ekxámokma m'a kélexchakkok. 2 Éntamáha axta ko'o Wesse' egegkok ma'a ekyókxoho neyseksa nak; sawheykekxók axta kélexchakkok ma'a ekyapwátegweykenxa nak xapop, xamók agko' axta m'a, kelyamáyók agko' axta nahan. 3 Tén axta aptáha seyáneya s'e: “¿Awancheya kanaqxétekhágwók makham se'e kélexchakkok nak?” Ektáhak axta ko'o seyátegmowágkokxo s'e: “Wesse', Xép apwánxa apagkok apya'ásegko'.”
4 Tén axta aptáha seyáneya Wesse' egegkok se'e: “Eltennés sa' yaqwánxa ko'o atnéssesek se'e kélexchakkok nak. Etne sa' elának se'e: ‘Kélexchakkok élyamaye, kóleyxho sa' se'e Wesse' egegkok appeywa nak. 5 Aptáhak apkeláneya kéxegke Wesse' egegkok se'e: Wának sa' ko'o katxek kélwáxok ma'a kélennama segméssamo nak negyennaqte, yaqwayam sa' kólnaqxétekhagwók makham. 6 Anegkenchásekxak sa' ma'a kélhahak, axnessásekxak sa' nahan ma'a kélhápetek tén han kélyempe'ék tén sa' almések ma'a kélennama segméssamo nak negyennaqte yaqwayam sa' kólnaqxétekhagwók makham. Keñe sa' kólya'ásegwók kéxegke sektáha ko'o Wesse'.’” 7 Éltennássek axta ko'o m'a, ekhawo apkeltamhókxa axta atnehek alána'. Neyseksa sélpaqhetchesso axta ko'o sekleg'a éxtegyawà: xóp ekyawheykha axta m'a, yetlókok axta nahan ekyepetcheykekxa chá'a mók ma'a kélexchakkok nak. 8 Ekwet'ak axta nahan chá'a ko'o ekhákxo áhak tén han ápetek ma'a kélexchakkok nak, hákxeyk axta nahan ma'a émpe'ék. Méko axta eyke m'a kélennama segméssamo nak negyennaqte.
9 Tén axta Wesse' egegkok aptáha seyáneya s'e: “Elpaqhetches sa' yetlo apxeyenma sekwesey m'a kélennama segméssamo nak negyennaqte, etne sa' elának se'e: ‘Keso aptáhakxa exchek appeywa Wesse' egegkok se'e: Kélennama segméssamo nak negyennaqte, kólxegma kéleñama ekyókxoho yókxexma, kólnaqxétekhasagkokxa makham se'e kélhapák életsapma nak.’” 10 Élpaqhetchessek axta ko'o m'a yetlo sekxeyenma Wesse' egegkok apwesey, ekhawo m'a apkeltamhókxa axta atnehek, kelxegakmek axta m'a kélennama segméssamo nak negyennaqte, kelántaxnegwa'ák axta m'a kélhapák nak, naqxétekhágwokmek axta nahan ma'a, kelchampákxeyk axta néten eyaqneyncha'a. Xámok agko' axta nahan ma'a, énxet apxámokma apagko' axta tamhágkok.
11 Tén axta aptáha seyáneya Wesse' egegkok se'e: “Énxet'ák Israel se'e kélexchakkok nak. Apteme nak chá'a elpaqmésmakha s'e: ‘Kelyamakak ẽxchakkok; méko kaxwók antéhek anleyxek xama aqsok, méko kaxwók anlána'.’ 12 Elpaqhetches sa' yetlo apxeyenma sekwesey sektáhakxa ko'o sekxeyenma m'a, etne sa' elának se'e: ‘Keso aptáhakxa exchek appeywa Wesse' egegkok se'e: Énxet'ák ahagkok, almeykessekxak sa' ko'o atña'ák ma'a takhaxpop kélagkok nak kéxegke; alántekkesek sa' ma'a kañe nak, tén sa' wának kólmeyekxak makham ma'a xapop Israel. 13 Élmeykásegkokxeyk sa' agkok ko'o atña'ák ma'a takhaxpop kélagkok nak kéxegke, tén han sélántekkesa sa' ma'a kañe' nak, kólya'ásegwók sa' sektáha ko'o Wesse', kéxegke kélteme nak énxet'ák ahagkok. 14 Alántaxnések sa' ko'o kélwáxok kéxegke m'a kélennama segméssamo nak negyennaqte, tén sa' kólnaqxétekhágwók makham; axnésha sa' nahan ma'a xapop kélagkok kélagko' nak. Keñe sa' kólya'ásegwók ektáha ko'o sekxeyenma xa tén han sélane, ko'o sektáha nak Wesse'. Ko'o sekxeyenma xa sektáha nak Wesse'.’”
Judá tén han Israel kélyepetcháseykekxa makham pók
15 Epaqhetchessek axta ko'o Wesse' egegkok. Aptáhak axta seyáneya s'e: 16 “Ema sa' xama yámet, tén sa' etaxaksek nekha ektéma nak se'e: ‘Judá yetlo m'a appasmeykekxa' israelitas’. Keñe sa' emekxak makham mók yámet, tén sa' etaxaksek se'e ektéma nak: ‘José, cham'a apteme nak Efraín, tén han ma'a apyókxoho ektáha nak appasmeykekxa apkeleymomap nak ma'a kañe' Israel’. 17 Épetchásekxa sa' heykxe mók xa, yaqwayam sa' katnekxak xama. 18 Aptemék sa' agkok yának apchókxa xamók se'e: ‘Hẽltennés hana negko'o ektémakxa xa aqsok nak’, 19 etne sa' elának se'e: ‘Keso aptáhakxa exchek appeywa Wesse' egegkok se'e: Amok sa' ko'o m'a José yámet apagkok, apmeykencha'a nak ma'a Efraín tén han ma'a nápakha énxet'ák appasmeykekxa nak ma'a Israel, eypetchásekxak sa' ko'o m'a Judá yámet apagkok nak, yaqwayam sa' atnessásekxak xama yámet sekmeykha.’ 20 Elmaha sa' nápaqta'awók énxet'ák ma'a ánet yámet apnaqtaxéséyak xeyk. 21 Keñe sa' etnehek elának se'e: ‘Keso aptáhakxa exchek appeywa Wesse' egegkok se'e: Alántekkessekxak sa' ko'o israelitas ma'a nepyeseksa nak pók aptémakxa énxet'ák, cham'a apkelmaheykegkaxa nak chá'a; wánchásekxak sa' ma'a apheykha nak ekyókxoho yókxexma, tén sa' anaqlanták makham ma'a xapop apagkok nak. 22 Xama apchókxa sa' ko'o atnéssesek se'e apkelókxa nak, keso egkexe élekhahéyak nak Israel, xama sa' nahan etnehek ma'a wesse' apwányam apagkok. Kamaskok sa' katnehek chá'a ánet apkelókxa, tén han ekyetno agko' chá'a axakkók xama m'a ánet apkelókxa nak. 23 Kamaskok sa' nahan enaqtawasakpok elpeykeshok ma'a aqsok kéleykmássesso élmasagcha'a agko' nak tén han apkelánéyak chá'a ekyókxoho m'a mók ektémakxa nak chá'a melya'assáxma. Alwagkasek sa' ko'o teyp neyseksa m'a ekyókxoho apkeltémakxa ekmaso, aláxñassásekxak sa' ma'a melya'assáxma. Énxet'ák ahagkok sa' ko'o atnehek ma'a, keñe sa' ma'a etnahagkok ko'o Dios apagkok. 24 Séláneykha David sa' etnehek wesse' apwányam tén han wánxa xama keláneykha nepkések apagkok ma'a apyókxoho nak, hélyahakxohok sa' nahan chá'a ko'o m'a, elanagkok sa' nahan chá'a m'a segánamakxa ahagkok nak tén han ma'a séltémókxa nak chá'a etnahagkok. 25 Exnakha sa' ma'a apkelókxa sekméssamakxa axta m'a séláneykha Jacob, cham'a apheykegkaxa axta nahan ma'a apyapmeyk nano'. Sa' aqsa nahan chá'a exnakha m'a, yetlo apketchek tén han ma'a apyókxoho aptawán'ák neptámen; séláneykha David sa' aqsa nahan chá'a etnehek wánxa apkemha apmonye' apagkok. 26 Alának sa' ko'o ekhémo mók sélpaqhetchásamáxkoho m'a, yaqwayam sa' katnehek naqsók meyke ektáhakxa apheykha. Katnehek sa' xama ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho meyke néxa. Wának sa' exámekxohok apagko', meyke néxa sa' nahan apekkenchesek nepyeseksa m'a tegma appagkanamap aptaqmalma ahagkok. 27 Axek sa' chá'a ko'o nepyeseksa m'a, ko'o sa' etnehek Dios apagkok, keñe sa' ko'o atnehek énxet'ák ahagkok ma'a. 28 Apyetneyk sa' agkok meyke néxa tegma appagkanamap aptaqmalma ahagkok nepyeseksa m'a, elya'ásegwók sa' sélyéseykencha'a ko'o Israel ekpagkanamaxchexa ahagkok ma'a ekyókxoho apheykegkaxa nak chá'a pók aptémakxa énxet'ák.’”