Judío kuéra ojuka umi hese kuéra ija'e'ỹva
1 Mburuvicha guasu Asuero ñe'ẽ he'iháicha oiko vaerã 13 arahápe, mes 12hápe hérava avei Adar. Upéva upe árape umi judío kuérare ija'e'ỹva opu'ã vaerã hese kuéra. Amo ipahápe katu umi judío kuéra ipu'aka hese kuéra. 2 Opa upe tetã pýre judío kuéra oñembyaty upe oikohápe ojeity haguã umi chupe kuéra ohundiséva ári. Ndaipóri oñemoĩva hese kuéra. Ojekyhyjepa chugui kuéra. 3 Oĩ haguéicha mburuvicha kuéra osẽ oipytyvõ judío kuérape, okyhyjégui hikuái Mardoquéogui. 4 Mardoqueo ningo opyrũ pohýi ha opa rupíma herakuã; ha ára ohasávo oĩ porãve.
5 Umi judío kuéra ojuka opa umi hese kuéra ija'e'ỹvape. Kyse pukúpe ojuka ha ojaposéva ojapo hese kuéra. 6 Táva Súsape, upépe año, ojuka hikuái 500 kuimba'épe. 7 Ojuka avei hikuái Parsandata, Dalfón, Aspata, 8 Porata, Adalías, Aridata, 9 Parmasta, Arisai, Aridai ha Vaizatápe. 10 Ko'ãva hína Amán ra'y kuéra, upe judío kuérare ija'e'ỹva. Imba'e kueraita rehe katu ndopokói hikuái.
11 Upéva upe árape voi Asuero ohendu mbovýpa umi ojejuka vaekue Súsape, 12 ha he'i Estérpe:
—Ko'ápe, Súsape añónte voi, judío kuéra ojuka 500 kuimba'épe ha umi 10 Amán ra'y kuérape. Mba'éiko oiméne ojapo ra'e hikuái ko tetã pýre? Oimeve ramo reipotáva, ere chéve ha oñeme'ẽne ndéve.
13 Ester he'i chupe:
—Oĩ porãta ramo ndéve, eheja judío kuérape ko Susa pegua tojapo ko'ẽ ramo upe ojapo haguéicha hikuái ko árape upe léi he'iháicha. Amán ra'y kuéra retekue katu toñemosãingo ijajúragui.
14 Ha Asuero he'i upéicha ojejapo haguã ha oñenohẽ peteĩ léi Súsape. Amán ra'y kuéra retekue katu oñemosãingo. 15 Judío kuéra oñembyaty jey upe 14 arahápe, mes Adar héravape ha 300 kuimba'épe ojuka hikuái upe árape. Imba'e kueraita rehe katu ndopokói hikuái.
16 Umi judío kuéra oikóva upe tetã pýre oñembyaty avei oñorãirõ haguã; upéicha rupi umi ija'e'ỹva hese kuéra ndojukái chupe kuéra. Ha'e kuéra katu ojuka 75.000. Umíva mba'e kueraita rehe ndopokói hikuái. 17 Ko'ã mba'e ojehu upe 13 arahápe, mes Adar héravape. Upe 14 arahápe katu opytu'u hikuái, ojapo peteĩ karu guasu ha tuicha ovy'a. 18 Umi Súsape oikóva ha oñorãirõ vaekue upe 13 ha 14 katu, upe 15 arahápe ae opytu'u. Ha'e kuéra avei ojapo karu guasu ha tuicha ovy'a. 19 Upévare umi judío oikóva okáre, táva kuéra ikorapy jere'ỹvape ombyarete upe 14 arahápe, upe mes Adar héravape. Upéva upe árape tuicha vy'a ha jeroky ojapo hikuái ha ome'ẽ ojupe opa mba'e jopói ramo.
Arete hérava Purim
20 Mardoqueo omoĩ opa ko'ã mba'e kuatiáre ha omondo opa judío kuérape aguĩ térã mombyry oikóva Asuero retã pýre. 21 Upe kuatiápe he'i chupe kuéra ombyarete haguã 14 ha 15 arahápe upe mes hérava Adárpe. 22 Umíva umi árape ningo judío kuéra ohundi vaekue umi chupe kuéra ohayhu'ỹvape. Upéva upe méspe ñembyasy ojere vaekue vy'ápe ha lúto katu jerokýpe. Umíva umi ára oñemomorã vaerã tuicha vy'a ha karu guasu reheve ha maymávante ome'ẽ vaerã hapichápe oime raẽ mba'e. Umi imboriahúvape avei oñeme'ẽ vaerã opa oikotevẽmíva. 23 Mardoqueo ogueromandu'a ikuatiápe chupe kuéra umi árare, judío kuéra ombyaretéva omomorãvo upe ára.
24 Amán upe ija'e'ỹva judío kuérare, chupe niko oike vaekue iñakãme ohundívo opa judío kuérape. Upe vaerã oity vaekue po'a, “Pur” he'íva hikuái. 25 Ester oñe'ẽ rire Asuero ndive, Asuero omoĩ vaekue kuatiáre ojejapo haguã Amán rehe upe ha'e ojapo mo'ã haguéicha judío kuérare. Upéicha rupi Amán ha ta'ýra kuéra oñemosãingo vaekue ijajúragui. 26 Upévare umíva umi ára oñembohéra “purim”. , Mardoqueo ikuatiápe he'íma haguéicha ha ha'e kuéra voi ohecha haguéicha umi mba'e oiko vaekue, 27 upéicha judío kuéra ombyarete umi mokõi ára, ára ho'ahápe opa áñope ogueromandu'ávo umi ára. Upéicha ojapo vaerã opa judío kuéra, iñemoñare kuéra ha mayma oñembojudíova.
28 Opa judío kuéra ha ta'ýra kuéra ogueromandu'a hógape kuéra ko'ã ára mamo tetã oikoha rupi. Upéicha ojapo hikuái, iñemoñare kuéra apytépe oiko haguã mandu'a ha oñembyarete haguã.
29 Upéi Abihail rajy Ester, ha Mardoqueo upe judío, omoĩ ambue kuatiápe mba'épa ojejapo vaerã “Purim” arete jave, upe kuatia ypy kuépe he'i haguéicha. 30 Ko kuatia oñemondo opa judío kuérape oikóva Asuero retã pýre. Upe kuatia oñemondóvape oñemomaitei opavavépe, 31 ha oje'e chupe kuéra ombyarete vaerãha umi ára Mardoqueo ha Ester omoĩ vaekue opa judío kuéra ha iñemoñare kuérape guarã. Upe kuatiápe avei he'i mba'e-mba'épa ojapo vaerã imandu'a haguã mba'éichapa opa imba'e jerure asy ha karu'ỹme jehasa.
32 Ha Ester he'i haguéicha, oñemoĩ kuatiápe mba'e-mba'épa ojejapo vaerã oñemomorã haguã “Purim”*f** arete.
Judíos apkelnapma apkelenmexma
1 Axta ekxénamaxchexa katnehek apkeltémókxa axta katnehek wesse' apwányam ma'a ekhem trece, pelten doce, éltamhomaxchexa axta Adar. Cháxa ekhem apkelhaxanmakxa axta nahan elmok katnaha apnámakkok ma'a judíos. Axta eyke katnahak xa ektáha nak, judíos axta pehewokmok apkelyennaqte. 2 Apchaqnákxeyk axta chá'a judíos ma'a apheykegkaxa axta chá'a tegma apkelyawe, cham'a ekyókxoho apchókxa aptémakxa axta chá'a wesse' apwányam ma'a Asuero, yaqwayam ektamagkok ma'a apmáheyo axta chá'a etwássesha apheykha. Méko axta eyke xama enxoho ekmáheyo kanmexekxak ma'a, hakte apkeláyak axta m'a apyókxoho énxet'ák. 3 Apyókxoho kelwesse'e axta appasmékxak ma'a judíos eñama apkelaye m'a Mardoqueo, cham'a apkeltaqmelchesso nak chá'a apkelókxa tén han ma'a apkeltaqmelchesso nak cha'a xama apheykegkaxa tén han ma'a ekyawe axta chá'a kéláyo m'a wesse' apkeláneykha, 4 hakte énxet ekyawe kéláyo axta aptemék kaxwók Mardoqueo m'a wesse' apxagkok nak. Sawheykekxók axta nahan apxénamáp ma'a ekyókxoho kañe' apchókxa. Chánteykegkek axta aqsa nahan apteme ekha kélyeheykekxoho.
5 Sókwenaqte axta nahan apkelmáha judíos apkelnapa apyókxoho m'a apkelenmexma nak; apsawhawók axta m'a apyókxoho nak, apteméssessek axta chá'a m'a apmakókxa enxoho chá'a etnéssesek. 6 Quinientos énxet axta nahan apkelnápak ma'a tegma apyennaqte nak Susa; 7 apkelnapchek axta nahan ma'a Parsandata, Dalfón, Aspata, 8 Porata, Adalías, Aridata, 9 Parmasta, Arisai, Aridai tén han ma'a Vaizata, 10 diez apketchek axta m'a Amán, apkelenmexma axta m'a judíos; axta eyke elmágkok ma'a aqsok apagkok nak.
11 Cháxa ekhem, apleg'akxa axta nahan amya'a wesse' apwányam apwánxa apkeletsapma énxet ma'a apheykha axta tegma apyennaqte Susa, 12 tén axta aptáha apcháneya wesse' ekwányam Ester se'e:
—Apkelnapchek judíos quinientos énxet se'e tegma apyennaqte nak Susa, ekweykekxoho m'a diez Amán apketchek nak. Háxko eyke kexaha apteméssesakxa nahan ma'a mók negókxa sektémakxa nak ko'o wesse'. ¡Héltennés sa' yaqsa aqsok mók amenye', tén sa' agkések!
13 Tén axta Ester eyátegmowágkokxo. Entáhak axta s'e:
—Wesse', leyawók sa' agkok xeyep apwáxok, egkések judíos apheykha nak Susa elanagkok saka ekhawo m'a ektémakxa nak ekxénamaxche, kólchexnagkok néten yámet élwenaqte m'a diez Amán apketchek aphopák nak.
14 Apkeltamhók axta kólteméssesek wesse' apwányam xa ektáha nak. Kelyetsátexcheyk axta amya'a ekxénamaxchexa axta katnehek ma'a Susa, kélmakheyáseyha axta nahan diez Amán apketchek aphopák ma'a néten yámet élwenaqte.
15 Apchaqnákxeyk axta makham judíos apheykha axta m'a Susa ekhem catorce, pelten Adar, apkelnápekxeyk axta makham trescientos énxet ma'a; axta eyke elmágkok ma'a aqsok apagkok nak. 16-17 Tén axta m'a judíos apheykha axta mók xapop apagkok nak ma'a wesse', apchaqnákxo ekhem trece ekhawo nahan xa pelten nak, yaqwayam elmeyawakpohok apagko', tén han emasséssók ma'a apkelenmexma nak; apkelnapchek axta nahan setenta y cinco mil xa énxet'ák nak, axta eyke elmágkok ma'a aqsok apagkok nak. Apkellókassek axta apkelyampe ekhem catorce, apkelánegkek axta nahan ektámaxche ekyawe yetlo élpayheykekxa apkelwáxok.
18 Apkellókassek axta apkelyampe ekhem quince m'a judíos apheykha axta m'a Susa, hakte axta ñókxa apkelánegko apchaqneykekxa m'a ekhem trece tén han catorce. Apkelánegkek axta nahan ektámaxche ekyawe yetlo élpayheykekxa apkelwáxok ma'a. 19 Axta keñamak judíos apheykha nak ma'a mók yókxexma, cham'a tegma apketkók meykexa nak kélhaxtegkesso meteymog ma'a nepyáwa, apkeláneykegko chá'a ekhem catorce, pelten Adar yetlo élpayheykekxa apkelwáxok tén han apkelsawássessamo, egkések axta nahan chá'a aqsok pók apmésso naqsa.
Kélessawássessamo ekhem Purim
20 Aptáxessek axta Mardoqueo xa ektáhakxa axta, tén axta apkeláphássesa chá'a weykcha'áhak ma'a apyókxoho judíos apheykha axta m'a apchókxa aptémakxa axta wesse' apwányam ma'a Asuero, cham'a apheykha nak keto' tén han ma'a makhawo', 21 apkeltamho chá'a elanagkok yókxoho apyeyam ekhem catorce tén han quince, pelten Adar, 22 hakte cháxa ekhem apmassessámxa axta apkelenmexma m'a judíos, tén han pelten ekyaqmagákxexa axta élpayheykekxa apkelwáxok ma'a éllapwáméyak, ekyaqmagákxexa axta apkellekxagweykha m'a apkelsawássessamo. Cháxa ekhem apkeláneyákpexa axta chá'a elanagkok ektámaxche ekyawe yetlo élpayheykekxa apkelwáxok, egkések nahan chá'a aqsok apmésso naqsa m'a pók, tén han elmésagkok chá'a aqsok ma'a énxet'ák apmopyóseka nak. 23 Apkeltémakxa apagko' axta nahan chá'a aptamhágkok judíos xa ektémakxa axta aqsok élánamáxche', tén han ma'a ektémakxa axta aptáxéssesso m'a Mardoqueo. 24 Hakte xeyenmeyk axta apwáxok emasséssók ma'a Amán, apkelenmexma axta apyókxoho m'a judíos. Aptawassegkek axta xama aqsok apkeltémo ey'asagkohok ekwánxa ekhem elnápok tén han emasséssók. 25 Xama axta ekweykekxo aphakxa wesse' apwányam ma'a Ester, apchásennakkek axta aptáxésso apkeltamho kápekxak Amán ma'a ekyókxoho aqsok ekmaso ekxeyenma axta apwáxok etnéssesek ma'a judíos. Kélmakheyáseykha axta néten yámet ma'a Amán yetlo apketchek. 26-27 Axta keñamak éltamhomaxko purim xa ekhem nak, hakte pur axta ekwesey.
Apkelxénchek axta chá'a elanagkok judíos xa kélessawássessamo nak, ekhawo m'a ekyókxoho ektémakxa axta aptáxésso weykcha'áhak ma'a Mardoqueo tén han ma'a ekyókxoho ektémakxa axta apkelwete ektémakxa apheykha. Apkeltamhók axta nahan elanagkok chá'a yókxoho apyeyam meyke apyeykhasso xa ánet ekhem nak kélessawássessamo yetlo apketchek ekweykekxoho m'a aptawán'ák nak, ekhawo m'a ektémakxa nak ektáxésamaxche'. Elanagkok sa' nahan chá'a apkelsawássessamo m'a apnámakkok yaqwayam nak elántépekxak makham ma'a egmonye' sa' tén han ma'a apyókxoho yaqwayam nak etnahagkokxak judíos. 28 Kalxénwakxohok sa' chá'a apkelwáxok apyókxoho apkektega apmonye'e nak chá'a xa ekhem nak tén han ma'a kaxwe apkektegeykekxa nak makham, ektáhakxa nak chá'a apnámakkok apagko', apchókxa tén han tegma apwányam, yaqwayam sa' megkamassegwomek chá'a ekxénweykekxo apkelwáxok nepyeseksa m'a judíos tén han ma'a aptawán'ák neptámen nak. 29 Tén axta m'a wesse' ekwányam Ester, Abihail axta apketche, ektáxésa makham mók weykcha'áhak yetlo Mardoqueo, cham'a judío nak, ekxeyenma nak ma'a kélessawássessamo ekhem Purim, yaqwayam enxoho katnéssesek naqsók ma'a émha amonye' weykcha'áhak axta, 30 tén axta éláphássesa chá'a apyókxoho judíos apheykha axta m'a ciento veintisiete apchókxa aptémakxa axta wesse' apwányam ma'a Asuero, yetlo ekmésso ekxeyenma awáxok tén han ekteméssesso naqsók ekpeywa, 31 éltamho chá'a elanagkok apkelsawássessamo ekhem Purim ma'a ekhem ekpekkenamaxchexa axta yaqwayam kalanaxche', ekhawo apkeltamhókxa axta etnahagkok Mardoqueo tén han wesse' ekwányam Ester ma'a énxet'ák nak, ekweykekxoho m'a aptawán'ák neptámen nak. Kélyekpentámekxeyk axta nahan ekxeyenma nak ekhem mantamakxa nento xa ekhem nak tén han nenlekxagweykegkaxa. 32 Kelánéxcheyk axta m'a éltamhókxa axta chá'a katnehek ma'a wesse' ekwányam Ester yaqwayam kalanaxchek chá'a m'a kélessawássessamo nak ekhem Purim. Kélnaqtáxessek axta nahan xama weykcha'áhak xa ekyókxoho nak.