Natán oja'o Davídpe
1 Ñandejára omondo maranduhára*f** Natánpe David rendápe. Natán oguahẽ hendápe ha he'i chupe:
—Peteĩ távape oiko mokõi kuimba'e: peteĩ ipira pire heta ha ambue imboriahu. 2 Pe karai ipira pire hetáva oguereko heta ovecha ha vaka, 3 pe mboriahu katu oguereko peteĩ ovecha ra'ýnte, ojogua vaekue. Ha'e voi omongakuaa ha pe ovecha ra'y okakuaa hendive ha imitã nguéra ndive, okaru imesápe, hoy'u imbayrúgui ha oke ipohéi. 4 Peteĩ jey pe karai poguasu rógape oguahẽ peteĩ mbohupa; pe karai katu ndopokoséi ijovecha ha ivaka kuérare ha oipe'a pe mboriahúgui ijovecha ra'y omongaru haguã imbohupápe.
5 David ipochy eterei pe karai ndive ha he'i Natánpe:
—Ñandejára oikovéva rehe ha'e ndéve! Pe kuimba'e ojapo vaekue upéicha hapicháre iporã ojejuka! 6 Ha ohepyme'ẽta irundy jevyve pe ovecha ra'y repykue ndoiporiahurerekói haguére hapichápe!
7 Upémarõ Natán he'i chupe:
—Nde hína upéva! Ha péicha he'ika ndéve Tupã Israel Jára: “Che roiporavo vaekue Israel ruvicha guasúrõ ha roipe'a Saúl pógui. 8 Ame'ẽ ndéve nde ruvicha róga guasu ha ikuña kuéra ha hi'ári Israel ha Judá retã. Ha ko'ã mba'e michĩrõ guarã gueteri, ame'ẽ mo'ãve ndéve heta mba'e. 9 Mba'ére aipo ramo remboyke che ñe'ẽ ha rejapo ivaíva che resa renondépe? Rejuka Urías hitítape, reiporúvo amoníta kuérape ojuka haguã chupe, ha reñemomba'e hembirekóre. 10 Che apo'i haguére reipe'ávo Uríasgui hembireko reñemokuña haguã hese, ndojei mo'ãi nde rógagui araka'eve porojuka ha pochy vai.
11 Péicha he'i Ñandejára: ‘Nde róga teégui amopu'ãta ivaíva nde rehe. Nde resa renondépe ame'ẽta ne kuña kuéra peteĩ nde róga guápe, ha ha'e oñenóta hendive kuéra ára resápe. 12 Nde rejapo ivaíva ñemiháme, che katu ajapóta nde rehe opa Israelgua renondépe, ára sakãme.’”
13 David he'i Natánpe:
—Ajapo ivaíva Ñandejára renondépe.
Natán he'i chupe:
—Ñandejára na ne nupã mo'ãi ne angaipáre, ha neremano mo'ãi. 14 Nde ra'y heñói ramóva katu omanóta katuete ivai eterei haguére ko ne rembiapo Ñandejára renondépe.
15 Natán oho rire hógape, Ñandejára ombohasy ete pe mitãme Urías rembirekore imemby vaekue Davídgui. 16 Upérõ David oñembo'e Ñandejárape pe mitãre, ndokaruvéi ha oñeno yvýpe pyhare. 17 Umi mburuvicha oikóva hóga guasúpe ojerure chupe opu'ã haguã yvýgui ha okaru haguã hendive kuéra, ha'e katu nopu'ãséi ha ndokaruséi avei.
18 Pe mitã omano 7 ára haguépe ha mburuvicha kuéra okyhyje omombe'u haguã Davídpe he'ígui ojupe: “Pe mitã oikovépe nopenaséi vaekue ja'évare chupe; ágã oikuaárõ omano haguépa mba'e ojapóta ijehe?”
19 David katu ohechávo mburuvicha kuéra oñe'ẽ ñemiha oñondive, ohechakuaa pe mitã omano hague, ha oporandu chupe kuéra:
—Pe mitã omanóma, ajépa?
—Hẽe, omanóma, —he'i hikuái chupe.
20 Upérõ David opu'ã yvýgui, ojahu, oñemohyakuã porã, omonde ijao potĩ, ha oike tupaópe omomba'e guasu haguã Ñandejárape. Upéi oho hógape, ojerure hembi'urã ha oguapy okaru. 21 Upérõ mburuvicha kuéra oporandu chupe:
Mba'e piko upe rejapóva ore ruvicha guasu? Pe mitã oikovépe nderekarúi ha rejahe'o vaekue hese, ha ko'ágã ha'e omanóma ramo repu'ã ha reñemoĩ rekaru!
22 David he'i:
—Pe mitã oikove ramo ndakarúi ha ajahe'o vaekue aha'arõgui Ñandejára che poriahurereko ramo guarã ha oheja pe mitã oikove. 23 Ko'ágã omano rire, maerã reípa ndakaru mo'ãvéi; ikatúta nga'u piko ou jey ha oiko che ndive? Che aháta ha'e oĩháme aiko haguã hendive, ha'e katu ndou mo'ã véima araka'eve oiko haguã ko'ápe che ndive!
Salomón oikove ypy ramo guare
24 Upéi David ombovy'a hembireko Betsabépe. Oñeno hendive ha ha'e imemby chugui peteĩ mitã kuimba'e. Kóvape David ombohéra Salomón. Ñandejára ohayhu ko mitãme, 25 ha upéicha oikuaauka Davídpe maranduhára Natán rupi. Upérõ David, Ñandejára rérape ombohéra pe mitãme Jedidías.
David oñemomba'e táva Rabá rehe.
(1 Cr 20.1-3)26 Upe aja Joab ondyry amoníta kuéra táva Rabá rehe, ha oĩmarõ oñemomba'e haguã hese, 27 he'ika Davídpe: “Amongua ruvicha táva guasu Rabá ho'a potaitéma che pópe ha añemomba'éma pe távare oĩháme hi'y kuéra. 28 Embyaty opa ne ñorãirõhára kuéra ha eju nde, che ruvicha guasu, eñemomba'e hese, ani ajapo che ha amoĩ hese che réra.”
29 Upérõ David ombyaty opa iñorãirõhára ha oho Rabá gotyo. Ojeity hi'ári ha oñemomba'e hese. 30 Upéi oipe'a huvicha guasu akãgui jeguaka óro oguerekóva ijehe ita jegua ha ipohýiva 33 kílo, ha omoĩ hikuái David akãre. David oguenohẽ avei pe távagui heta eterei mba'e jegua, 31 ha umi opytávape gueteri upe távape oguenohẽ upégui ha omomba'apo siérra, trígo myangu'iha ha háchape, ha avei ladríllo apópe. Upéicha avei ojapo opa táva amoníta kuéra mba'ére, ha upéi oho jey iñorãirõhára kuéra ndive Jerusalénpe.
Natán aptaqnawássesso aptémakxa David
1 Apcháphássek axta Wesse' egegkok Natán, apteme axta aplegasso appeywa, ey'ókxak ma'a David. Xama axta apwákxo Natán ma'a aphakxa nak, axta aptáhak apcháneya s'e:
—Apheykha axta apqánet énxet xama tegma apwányam. Xama axta ekxákma aqsok apagkok, keñe pók meyke aqsok apagkok. 2 Apxámok axta nepkések apnaqtósso m'a énxet ekxákma axta aqsok apagkok, tén han weyke, 3 keñe m'a meyke axta aqsok apagkok, wánxa axta aqsa m'a xama nepkések apketkok apmà axta ekha ekyánmaga, apwánegkesso apagko' axta han ma'a, apwánegyek axta han aphakxa m'a nepkések apketkok nak, yetlo apketchek nak; etwok axta han chá'a m'a ektémakxa nak chá'a apto, ének axta han chá'a apyá m'a apyeta nak chá'a, epathétek axta han chá'a m'a aptena enxoho. ¡Apmenyeyk axta han ma'a énxet nak, máxa axta apteméssessók ma'a apketche kelwánal'a! 4 Xama ekhem axta aptáha meyk'a énxet apkeñama mók nekha m'a énxet ekxákma axta aqsok apagkok; keñe axta memako yaqhássesek xama nepkések aptósso m'a meyk'a apagkok, tén han weyke yaqwayam yahanchesek, apyementagwokmek axta aqsa nepkések apketkok aptósso m'a énxet meyke axta aqsok apagkok, aphanchessek axta yaqwayam yagkok ma'a apwayam axta apxagkok.
5 Aplókók apagko' axta David apleg'a aptémakxa m'a énxet nak, keñe aptáha apcháneya m'a Natán:
—¡Naqsók ko'o sektáha sekxéna nápaqtók Dios, payhawók emátog énxet apkelane nak chá'a xa ektéma nak aqsok! 6 ¡Eyeykhássamhok sa' han ekwánxa ekyánmaga m'a nepkések apketkok, eñama megkamopyósa apkelányo pók!
7 Keñe axta Natán aptáha apcháneya s'e:
—¡Xeyep neykhe xa énxet nak! Keso aptáhakxa nak xép apxéna Wesse' egegkok, Dios apagkok nak Israel se'e: ‘Élyéseykha axta ko'o exchep yaqwayam etnehek wesse' apwányam ma'a Israel, ekwagkassegkek axta teyp apmáheyo yaqhek ma'a Saúl; 8 ekméssegkek axta apxagkok apyawe nak ma'a wesse' apagkok, tén han ma'a apnaqteyegka'a axta, keñe han ma'a aptémakxa axta wesse' apwányam, cham'a Israel tén han Judá. Kaxtemék axta ekteme ketsék aqsok xa, almeyásekxak axta makham mók aqsok. 9 ¿Yaqsa ektéma melyaheykekxoho nak sekpeywa, apkeláneya m'a aqsok megkaleklo nak ewáxok? Apchaqhegkek xép ma'a Urías, apteme axta hitita, apchásenneykekxo yaqhek ma'a amonitas, apmeykekxeyk han aptamheykekxo aptáwa' m'a Urías axta aptáwa'. 10 Megkamassegwomek sa' kaxwók xép apxagkok ma'a nentekyawa nak, hakte melyeheykekxak sekpeywa apmeykekxo aptéma aptáwa' m'a Urías axta aptáwa', apteme axta hitita. 11 Ektáhak ko'o sekpeywa s'e, sektáha nak Wesse': Wának sa' ko'o katyapok aqsok ekmaso nepyeseksa apnámakkok, nápaqtók sa' ko'o exchep almok apnaqteyegka'a, keñe sa' almések xama m'a apnámakkok nak, elpathetagkok sa' yáxña'akxoho ekhakxoho ekhem. 12 Apyexamakpók axta chá'a exchep apkeláneya aqsok ekmaso, wának sa' eyke ko'o katnehek nápaqta'awók apyókxoho énxet'ák Israel xa ektémakxa nak chá'a aqsok apkelane, tén han ekhakxoho ekhem.’
13 Keñe axta David aptáha apcháneya Natán:
—Éláneyak ko'o may'assáxma nápaqtók Wesse' egegkok.
Keñe axta Natán aptáha apchátegmowágko:
—Meñássesagkók sa' eyke exchep Wesse' egegkok aptémakxa mey'assáxma, megyetsepek sa' han. 14 Apketche kaxwe aptéyam sa' eyke yetsapok, hakte aplókassamók apagko' xép ma'a Wesse' egegkok.
15 Xama axta aptaqháwo apxagkok ma'a Natán, apméssek axta ekyentaxno agko' apháxamap Wesse' egegkok ma'a sakcha'a, ekwetasso axta David ma'a Urías axta aptáwa'. 16 Keñe axta David apkelmaxnéssesa Dios ma'a sakcha'a, axta etáwak apto, apkelmalláneykegkek axta axta'a apyetno náxop. 17 Elyo'ókxak axta eykhe chá'a yának yempekxak néten apkelámha apmonye'e apheykencha'a axta m'a apxagkok apyawe nak, melyahakxeyk axta eyke chá'a, metwehek axta han chá'a apto xamo'.
18 Siete ekhem axta han temék apketsapa m'a sakcha'a, apcháyak axta han eltennasha David ma'a apkelámha apmonye'e apagkok, hakte axta aptemék chá'a apkelpaqmeyesma apxeyenma s'e: “Ampaqhetchesek axta eykhe chá'a apyennaqtamakxa axta m'a sakcha'a nak mehẽlyahakxeyk axta chá'a, ¿háxko antéhek óltennássekxak apketsapa m'a sakcha'a? ¡Ansexnena katnehek!”
19 Xama axta apwet'a David apkelpaqhetchásekpoho chá'a m'a apkelámha apmonye'e apagkok, apya'ásegkok axta apketsapa m'a sakcha'a; aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Apketsekkeya sakcha'a?
—Éhay, apketsekke' —axta aptáhak apkelátegmowágko.
20 Tén axta David apkempákxo néten aphakxa náxop, apyaqpássek axta yegmen, apkexpaqhákpek han sokmátsa, apyaqmagkassek axta pók apkelnaqta, keñe aptaxnegwákxo tegma appagkanamap yaqwayam elpeykeshok Wesse' egegkok. Tén axta apmeyákxo m'a apxagkok, apkeltamhók axta kólmések apto, aptókek axta. 21 Keñe axta apkelmaxneyáncha'a m'a apkelámha apmonye'e apagkok nak:
—¿Yaqsa ektáha aptáha nak xa wesse'? Metwehek axta agkok chá'a apto apyennaqtamakxa axta m'a sakcha'a, elekxagwaha axta han chá'a elano'; keñe kaxwók apketsapa m'a sakcha'a, apkempákxo néten xép wesse' aptawa apto.
22 Apchátegmowágkek axta David:
—Matwehek axta chá'a ko'o sekto apyennaqtamakxa axta m'a sakcha'a, alekxagwaha axta han chá'a ekxeyenma eykhe ewáxok lapmaxcheyk kexa kapyóshok hélanok ma'a Wesse' egegkok, keñe yohok makham eweynchamha m'a sakcha'a. 23 Apketsekkek eyke kaxwo', ¡yaqsa katnehek kaxwók matwehek sekto! ¡Mowanchek axátekhássók! Athanyekxak sa' eyke ko'óxa xama ekhem, mopwanchek eyke hey'ótak kaxwók se'e sekhakxa nak!
Salomón aptéyam
24 Keñe axta David aptaqmelchessásekxo awáxok ma'a Betsabé, aptáwa' axta. Apya'aweykxeyk axta appathetágkokxo makham, wetákxeyk axta makham xama étche apkenna, apteméssessama axta apwesey David ma'a Salomón. Apchásekhayók axta han Wesse' egegkok sakcha'a nak, 25 cháxa ektáhakxa axta apya'assásegweykmo Wesse' egegkok ma'a David, apchásenneykekxo m'a aplegasso appeywa Natán. Keñe David apteméssesa apwesey Jedidías ma'a sakcha'a nak, eñama apmopmenyého m'a Wesse' egegkok.
David apma tegma apwányam Rabá
(1 Cr 20.1-3)26 Apketámegkek axta Joab ma'a tegma apwányam nak Rabá, apagkok axta m'a amonitas, keñe axta ketók apmomakxa m'a tegma apwányam apagkok nak, 27 apcháphássessek axta David se'e appeywa nak: “Étámegkek ko'o m'a tegma apwányam Rabá, élmeyk ma'a tegma apkelyennaqte ekyetnamakxa nak kélyátamakxa yegmen. 28 Yánchásekxa sa' kaxwók xép sẽlpextétamo apkeleymomap nak wesse', ektámegma sa' se'e tegma apwányam nak, ema sa', hakte ekmeyk agkok ko'o, keñe keytek sekwesey.”
29 Apchánchesákxeyk axta David apyókxoho sẽlpextétamo apagkok, keñe apmeyókmo m'a Rabá, apketámegkek axta, keñe apma. 30 Keñe axta aplekkesa apqátek wesse' apwányam apagkok ma'a apketchesso apqátek élánamáxche nak sawo ekyátekto ekmomnáwa, kélatcháseyak axta han meteymog éltaqmalma, treinta y tres kilos axta han ekyentaxno, keñe axta kélatchessesa apqátek ma'a David. Xámok agko' axta han aqsok élmomnáwa apkelma David ma'a tegma apwányam nak, 31 keñe m'a énxet'ák apkeleymomap axta makham ma'a tegma apwányam apkelántekkesa, apkeltamhók axta eltemeykha elmaha m'a kélyaqténmól'a yámet, yámpóte, keñe han póte élánamáxche nak sawo, tén han elanagkok yátaphémekcha'ák. Hawók axta han apteméssesakxa David ma'a apyókxoho tegma apkelyawe apagkok nak amonitas, keñe axta aptaqháwo makham apmeyákxo Jerusalén yetlo apyókxoho sẽlpextétamo apagkok.