Jehú oñemoingo Israel ruvicha guasúrõ
1 Eliseo ohenói peteĩ umi maranduhárava*f** ha he'i chupe:
—Eñembosako'íke resẽ haguã. Kóina ápe ñandyry ryru ha tereho Ramot Galaad guápe, eheka Josafat ra'y ha Nimsí remineno Jehúpe, 2 eike hendápe, emboyke iñirũ nguéragui ha eraha ambue kotýpe. 3 Ereko nde pópe ñandyry ryru ha ehekuavo iñakã ári erévo: ‘Péicha he'i Ñandejára: Romoingo Israel ruvicha guasúrõ’. Eipe'a pe okẽ ha ekañy repyta'ỹre.
4 Pe maranduhára pyahu oho Ramot Galaad guápe, 5 ha oguahẽvo upépe, ojuhu ijaty hikuái ñorãirõhára ruvicha kuéra. Upérõ he'i:
—Areko ha'e vaerã che ruvichápe.
—Mávape? —he'i Jehú.
—Ndéve, che ruvicha, —he'i chupe maranduhára.
6 Upévo opu'ã Jehú ha oike kotýpe. Maranduhára oñohẽ ñandyry iñakãre ha omomarandu chupe:
—Tupã Israel Jára he'i: Romoingo che retãgua Israel ruvicha guasúrõ.
7 Nde rehundíta Acab nde ruvicha ñemoñare, ha péicha remyengoviáta chupe opa maranduhára ha opa che rembiguái kuéra ñemoñare ruguýre, oñohẽ vaekue Jezabel. 8 Acab rogagua oñehundi paitéta: ahundíta opa kuimba'e Israel guápe, opyta'ỹre avave. 9 Acab ñemoñare rehe ajapóta pe ajapo vaekue Nabat ra'y Jeroboam, ha Ahías ra'y Baasá mba'évare. 10 Jezabélpe katu ho'úta jagua kuéra Jezreel ñúme, ha ndaipóri mo'ãi oñotỹva chupe.’
He'ipávo ko'ã mba'e, maranduhára oipe'a pe okẽ ha okañy. 11 Jehú oho jey oñembyaty mburuvicha kuéra ndive, ha oporandu hikuái chupe:
—Mba'e piko ojehu? Mba'e ou he'i ndéve pe tarova?
—Peẽ niko peikuaa chupe ha peikuaa avei mba'éichapa oñe'ẽ, —he'i Jehú.
12 He'i hikuái:
—Ani ore mbotavy. Emombe'u katu oréve opa mba'e!
Jehú he'i chupe kuéra:
—He'i chéve: ‘Péicha he'i Ñandejára: Che romoingo Israel ruvicha guasúrõ.’
13 Upe vove peteĩ-teĩ ha'e kuérava oipe'a ijahoja ha oipyso henondépe upe jupiha ári. Upéi ombopu hikuái turu ovecha mácho ratĩnguégui ha osapaukái joa: “Jehú, mburuvicha guasu!”
Jehú ojuka Israel ruvicha guasu Jorámpe
14 Jehú, Josafat ra'y ha Nimsí remineno, opu'ã ñemi Joram rehe. Joram, oĩ vaekue ñorãirõme Ramot Galaad guápe Siria ruvicha guasu Hazael ndive, 15 ou jey Jezreélpe oñepohano haguã ijekutu kuégui ñorãirõme. Upérõ Jehú he'i iñirũ nguérape, oipota ramo añete chupe huvicha guasurã, ani oheja avave osẽ távagui omombe'u haguã upéva Jezreel rupi. 16 Upéi ojupi ikárrope ha oho Jezreélpe, oĩháme Joram hupápe. Judá ruvicha guasu Ocozías oho avei ra'e oñandúvo Jorámpe. 17 Pe ma'ẽhára oĩva táva Jezreel ma'ẽha ári, ohechávo oñembojaha Jehú iñirũ nguéra ndive, osapukái:
—Oĩ oúva!
Upérõ Joram he'i:
—Pemondo hendápe kavaju arigua, toporandu chupe oúpa py'a guapýpe.
18 Pe kavaju arigua osẽ Jehú ruguãitĩvo ha he'i chupe:
—Mburuvicha guasu oikuaase rejúpa py'a guapýpe.
19 Jehú he'i chupe:
—Ani rejepy'apy. Ehasa tapykuépe!
Upérõ pe ma'ẽhára omomarandu:
—Pe tembijokuái oguahẽ hendápe ha ndouvéi.
Mburuvicha guasu omondo ambue kavaju arigua; upéva oguahẽ hendápe kuéra ha he'i:
—Mburuvicha guasu oikuaase pejúpe py'a guapýpe.
Jehú he'i chupe:
—Ani rejepy'apy. Ehasa tapykuépe!
20 Pe ma'ẽhára omomarandu jey:
—Pe ambue tembijokuái oguahẽ avei hendápe kuéra ha ndouvéi. Ojogua Jehú, Nimsí reminenópe, upe kárro sãmbyhyhára; oisãmbyhy itarováva rekópe ha'eichaite!
21 Upérõ Joram he'i:
—Peru che kárro ñorãirõrã!
Ikárro ojegueru ha Joram, Israel ruvicha guasu ha Ocozías, Judá ruvicha guasu, osẽ hikuái, peteĩ-teĩ ikárro ári, Jehú ruguãitĩvo. Ojotopa hikuái Nabot Jezreelgua yvýpe. 22 Joram, ohechávo Jehúpe oporandu chupe:
—Rejúpa py'a guapýpe, Jehú?
Jehú he'i chupe:
Mba'e py'a guapy piko oĩta, nde sy Jezabel oiko aja itupã gua'u kuéra rapykuéri ha ipaje apópe?
23 Pya'e Joram ojere ha okañy, osapukáivo Ocozíaspe:
—Traición, Ocozías!
24 Jehú katu oipyso iguyrapa ha opoi hu'y Joram rehe. Pe hu'y oike ijatukupe rupi ha oikutu chupe ikorasõ kuaitépe. Joram ho'a ha omano ikárro ári. 25 Upérõ Jehú he'i ipytyvõhára Bidcárpe:
—Enohẽ upégui hetekue ha emombo Nabot Jezreelgua ñúme. Che mandu'a ñande jaraha ramo itúva Acab kárro kuéra, Ñandejára he'i hague upéicha hese: 26 Kuehe ahecha haguéicha Nabot ha ita'ýra kuéra ruguy, péicha amyengoviáta avei ndéve kóva ko yvýpe. Che, opa mba'e Jára ha'e upéicha. Upévare emombo hetekue Nabot ñúme, he'i haguéicha Ñandejára.
Jehú ojuka Ocozíaspe
(2 Cr 22.7-9)27 Judá ruvicha guasu Ocozías ohecháma ramo pe ojehúva, okañy ohóvo Bet-Hagan gotyo. Jehú katu omuña chupe ha he'i:
—Pejuka pévape avei!
Oikutu vai hikuái chupe Gur yvytýpe, Ibleam ypýpe, ha ohove Meguido peve. Upépe omano. 28 Upéi hembiguái kuéra ogueraha chupe Jerusalénpe ikárrope ha oñotỹ itúva kuéra ykére David távape.
29 Ocozías oñepyrũ vaekue oisãmbyhy Judápe áño 11 oisãmbyhy haguépe Joram, Acab ra'y.
Jezabel omano
30 Jehú oho upérõ Jezreélpe. Oikuaa vove upéva Jezabel, ombyape hũ hesa ijere kuévo ha ombojegua iñakã rague, upéi oñemoĩ oma'ẽ ovetã guive. 31 Ha Jehú oguahẽvo pe táva rokẽme, Jezabel he'i chupe:
—Mba'e piko Zimrí, nde ruvicha jukahare?
32 Jehú oma'ẽ pe ovetã gotyo ha he'i:
—Mávapa oĩ che ndive?
Mokõi térã mbohapy tembiguái oñemboja pe ovetã rehe ojechauka haguã chupe, 33 ha Jehú he'i:
—Peity okápe!
Ha'e kuéra oity okápe Jezabélpe, ha huguýpe ojehypýi tápia ha kavaju kuéra opyrũmbáva hese.
34 Upéi Jehú oho okaru ha ho'u kaguy.
Upe rire Jehú he'i:
—Tapeho peñotỹ pe kuña ahẽ! Ipahápe niko mburuvicha guasu rajyre avei.
35 Ha ohóvo oñotỹ haguã, ojuhu hikuái iñakãngue, ipy ha ipokuéntema. 36 Upérõ ou jey hikuái omombe'u Jehúpe. Ha Jehú he'i:
—Ñandejára he'íma vaekue voi hembiguái Elías Tisbegua rupi, jagua kuéra ho'u vaerã hague Jezabel retekue Jezreel ñúme. 37 Ha he'õngue opytataha vaka repotícha isarambipa Jezreel ñu rehe ojekuaave'ỹ haguãicha máva retekuépa.
Jehú kélteméssesso wesse' apwányam ma'a Israel
1 Apcháneyáha axta Eliseo xama Dios appeywa aplegasso, keñe aptáha apcháneya s'e:
—Elánekxa sa' aptáhakxa yaqwayam exog. Esow sa' se'e pexmok égmenek nak, emhók sa' ma'a Ramot nak Galaad; 2 apwokmek sa' agkok ma'a, ektam sa' Jehú, apketche nak Josafat, Nimsí aptáwen. Ey'ám sa' ma'a apwet'akxa enxoho apha, etekkes sa' ey'ásekxak pók tegma apwáxok, ekxakkas sa' apkelxegexma'a; 3 emekxa sa' pexmok égmenek, keñe sa' yexpaqhássesek apqátek ma'a, etne sa' yának se'e: ‘Aptáhak Wesse' egegkok: Ekteméssessek ko'o kaxwók xép wesse' apwányam Israel.’ Emeykásekxa sa' makham ma'a átog keñe sa' yenyehek, ná etnegwom aqsa.
4 Apmahágkek axta Ramot Galaad ma'a Dios appeywa aplegasso apketkok nak, 5 xama axta apwokmo m'a, apwetágwokmek axta apchaqnákxo sẽlpextétamo apkelámha apmonye'e. Keñe axta aptáha s'e:
—Yetneyk ko'o xama amya'a yaqwayam altennaksek sẽlpextétamo apkemha apmonye' ahagkok.
—¿Yaqsa m'a? —axta aptáhak apchátegmowágko Jehú.
—Xeyep, sẽlpextétamo apkemha apmonye' ahagkok —axta aptáhak apchátegmowágko m'a Dios appeywa aplegasso.
6 Yetlókok axta aptaxnegwayam kañe' tegma m'a Jehú. Tén axta Dios appeywa aplegasso apkexpaqhássesa pexmok égmenek ma'a apqátek, keñe aptáha apcháneya s'e:
—Aptáhak Wesse' egegkok, Dios nak Israel: ‘Ekteméssessek ko'o kaxwók xép wesse' apwányam apagkok ma'a Israel, énxet'ák ahagkok nak. 7 Xép sa' elnápok ma'a Ahab axta apnámakkok neptámen, cham'a wesse' apagkok axta. Keñe sa' exnéssekxohok mók ma'a apkelnapma axta apkellegasso axta sekpeywa, tén han ma'a apyókxoho séláneykha, élnapma axta m'a Jezabel. 8 Kólmasséssók sa' ma'a apyókxoho Ahab axta apnámakkok; amasséssók sa' ma'a apyókxoho aphawóxama apkelennay'a apheykha nak Israel, méko sa' etnehek xama enxoho apkeymomap. 9 Sa' atnéssesek ko'o Ahab axta aptawán'ák neptámen ekhawo sekteméssessamakxa axta m'a Jeroboam axta aptawán'ák neptámen, Nabat axta apketche, keñe han sekteméssessamakxa axta m'a Baasá, Ahías axta apketche. 10 Keñe sa' ma'a Jezabel, semheg sa' katwok ápak ma'a yókxexma nak Jezreel, hakte méko sa' kátawanyek.’
Apmeykessek axta átog Dios appeywa aplegasso natámen apteme appeywa xa, keñe apkenyaha. 11 Xama axta appáxaqweykxo makham Jehú m'a sẽlpextétamo apkelwesse'e apagkok nak ma'a wesse' apagkok, aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a m'a:
—¿Yaqsa ektáha? ¿Yaqsa ektáha apya'awa nak ma'a énxet ekyeyháxma?
—Kélya'ásegko neykhe kéxegke, kélya'ásegkok han aptémakxa nak chá'a appaqméteykha —axta aptáhak Jehú.
12 —Ná hẽlyexanchesha aqsa —axta aptáhak apkelátemowágko m'a énxet'ák—. ¡Hẽltennés ekyókxoho aptáhakxa!
Apchátegmowágkek axta Jehú:
—Exchek aptáhak seyáneya s'e: ‘Keso aptáhakxa nak Wesse' egegkok: Ekteméssessek ko'o kaxwók xép wesse' apwányam ma'a Israel.’
13 Yetlókok axta apmeykekxa chá'a apchaqlamap xama m'a énxet'ák nak, keñe apkelpeykásegko chá'a m'a ekpayhókxa axta apmagkok, néten axta m'a nélyetlamakxa nak néten. Keñe axta apkelpáwasa nepkések apkennawók apkepetek, keñe aptáha chá'a apkelyennaqtésawo apkelpeywa s'e: “¡Jehú aptáhak wesse' apwányam!”
Jehú apchaqhe Joram, wesse' apwányam nak Israel
14 Apyexákpók axta apkelánekxo aptáhakxa Jehú, apketche nak Josafat, Nimsí aptáwen, apmako yaqhek ma'a Joram. Keñe axta Joram appasmeykekxo axta apyókxoho m'a Israel apmasma m'a Ramot nak Galaad, apketámeykmo axta m'a Hazael, wesse' apwányam nak Siria, 15 aptaqhémok axta apmeyeykekxo Jezreel yaqwayam kóllanaksek apkelyense, apyensasso axta m'a sirios, neyseksa apkempakhe m'a Hazael. Keñe axta Jehú aptáha apkeláneya m'a apkelxegexma'a: apkeltamho enxoho etnehek naqsók wesse' apwányam apagkok, megkólhók etyapok xama énxet ma'a tegma apwányam, yaqwayam enxoho esakxak amya'a m'a Jezreel. 16 Tén axta apchántákxo yátnáxeg apyenyawasso apagkok apkenchesso nak kempakhakma apmahágko m'a Jezreel, cham'a apyetnakxa axta néten aptaháno m'a Joram. Apmaheykegkek axta han Ocozías, wesse' apwányam nak Israel, aptéma meyk'a m'a Joram. 17 Xama axta apwet'a apkelxegakmo Jehú apkelxegexma'a m'a apkenmeykha axta chá'a néten tegma Jezreel apkelhaxneykha, axta aptáhak apyennaqtésawo appeywa:
—¡Énxet apkelxegakmok!
Tén axta aptáha apcháneya Joram:
—Yáphés sa' xama énxet elanyexagkok yátnáxeg apkapok, elmaxneyha sa', kexa elláwak apkelxegakmo, apkellókek enxeykel'a.
18 Apkelanyexágkek axta yátnáxeg apchánte m'a Jehú, keñe aptáha apcháneya s'e:
—Eyáphássek ko'o wesse' apwányam apkeltamho almaxneyha exchep, ya exnek eláwak apxegakmo, aplókek enxeykel'a.
Apchátegmowágkek axta Jehú:
—Háwe exchep yaqwayam ey'asagkoho'. ¡Etnegwom netámen!
Tén axta apkelhaxneykha apkeltennásekxoho makham ektáhakxa:
—Apwokmek xeyk apseykha amya'a m'a apchaqnágwa'akxa exchek, makke agwet'ak éxyamok makham.
19 Yetlókók axta makham apchápháseykekxa pók énxet yátnáxeg apkapok ma'a wesse' apwányam, apwokmek axta makham ma'a apchaqnágwa'akxa axta, keñe aptáha s'e:
—Eyáphássek ko'o wesse' apwányam apkeltamho almaxneyha exchep, ya exnek eláwak apxegakmo, aplókek enxeykel'a.
Apchátegmowágkek axta Jehú:
—Háwe exchep yaqwayam ey'asagkoho'. ¡Etnegwom netámen!
20 Tén axta apkelhaxneykha apkeltennásekxo makham ektáhakxa:
—Apwokmek xeyk han pók ma'a apchaqnágwa'akxa exchek, makke agwet'ak éxyamok makham. Jehú eyke ko'onék ma'a apxegkesso nak yátnáxeg apyenyawasso, Nimsí aptáwen la'a, máxa ekyeyháxma etnehek ma'a apkétchesa enxoho, aptémakxal'a chá'a.
21 Keñe axta Joram aptáha s'e:
—¡Hélnaqtehetchásekxa ko'o yátnáxeg apyenyawasso sénchesso nak kempakhakma!
Kélnaqtehetchásekxeyk axta yátnáxeg apyenyawasso, keñe axta Joram, wesse' apwányam nak Israel, tén han ma'a Ocozías, wesse' apwányam nak Judá, apkelántepa chá'a apkelchánte apagko' ma'a yátnáxeg apyenyawasso apagkok apkenchesso nak kempakhakma, apkelanyexágko m'a Jehú. Axta apkeltahanyeykpohok ma'a xapop apagkok axta m'a Nabot, ekpayho nak Jezreel. 22 Xama axta apwet'a Joram ma'a Jehú, axta aptáhak apcháneya s'e:
—¡Jehú! ¿Ya eláwak apxegakmo?
Apchátegmowágkek axta Jehú:
—¿Háxko katnehek ko'o malwehek élenxanmégkoho enxoho ektémakxa megkamasexta élpeykessamo kéleykmássesso m'a Jezabel, egken nak, tén han ekxámokma ekteme yohóxma?
23 Yetlókok axta appeyncheyam apchánte m'a Joram keñe apkenyaha, axta aptáhak apyennaqtésawo appeywa apcháneya Ocozías:
—¡Ẽlpelakkassesse', Ocozías!
24 Keñe axta apkeykesa axát'ák yágke apagkok Jehú apmakta'a m'a Joram, apkapok axta taxnak, mallahanwokmók axta m'a aphekhek, tén axta Joram apyaqnena apketsapa m'a kañe' nak yátnáxeg apyenyasso apchánte. 25 Keñe axta Jehú aptáha apcháneya m'a Bibcar, apteme axta apkeláneykha:
—Elek xa kañe' nak, eyenyow ma'a yókxexma apagkok axta Nabot, apkeñama axta Jezreel, hakte makhemek ko'o makham ekxeyenma ewáxok ma'a nélchántamo axta chá'a xamo' yátnáxeg apkelyenyawasso apagkok axta m'a Ahab, apyáp axta, apxeyenma etnéssesek Wesse' egegkok aptéma axta s'e: 26 ‘Sa' atnéssesek ko'óxa ayaqmagkásekxak aptémakxa axta exchep se'e xapop nak, ektáhakxa axta ko'o sekwet'a hemaxta ekyegkenamaxche Nabot éma apagkok yetlo apketchek. Ko'o sekxeyenma sektáha nak Wesse'.’ Ema, eyensem ma'a yókxexma apagkok axta Nabot, ekhawo ektáhakxa axta apxeyenma m'a Wesse' egegkok.
Jehú apchaqhe Ocozías
(2 Cr 22.7-9)27 Xama axta apwet'a ektáhakxa Ocozías, wesse' apwányam nak Judá, apmahágkek axta apkenyaha m'a Bet-hagan. Apkemhágkek axta eyke m'a Jehú, keñe axta aptáha s'e:
—¡Kólaqha han xa!
Tásek axta han kélyetxaqxo m'a kañe' nak yátnáxeg apyenyawasso apchánte, cham'a egkexe nak Gur, nekha nak Ibleam, apkenyeyk axta eyke ekweykekxoho m'a Meguido. Axta apketsapwakxohok ma'a. 28 Keñe axta apkeláneykha apsákxo m'a Jerusalén apchaqxegkesa yátnáxeg apyenyawasso, axta kélátawanyegwákxak ma'a takhaxpop apagkok axta m'a apnámakkok, ekpayho nak David Tegma Apwányam apagkok.
29 Apkeynamók axta han apteme wesse' apwányam Ocozías ma'a Judá, ekweykmo axta once apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Joram, Ahab axta apketche.
Jezabel étsapma
30 Keñe axta Jehú apmeyákxo m'a Jezreel. Xama axta ekleg'a amya'a m'a Jezabel, keñe élyápaqmatchásekxo aqta'ák, kelnáxegkáseyha axta áwa'; keñe élteyányeyncha'a átog étkok. 31 Xama axta apwokmo Jehú m'a nentaxnamakxa nak tegma apwányam, axta entáhak eyáneya s'e:
—¿Táseya Zimrí, apchaqheykekxa nak wesse' apagkok?
32 Apkenmexók axta Jehú m'a átog étkok nak, keñe aptáha s'e:
—¿Yaqsa sepasmo ko'o?
Apkelteyányántamók axta han apqánet essenhan apqántánxo wesse' apwányam apkeláneykha, 33 keñe axta Jehú aptáha apkeláneya:
—¡Kólyenyenta náxop xa!
Apyenyénteyk axta náxop, pálwokmek axta han éma agkok nápakha tegma, tén han yátnáxeg, cham'a apkelteyamméncha'a axta m'a Jezabel. 34 Tén axta Jehú apxega aptawa apto tén han apyena m'a apyá.
Keñe axta natámen aptáha s'e:
—Kólmekxa sa' xa kelán'a ekmaso nak ektémakxa kólátawanye sa'; hakte wesse' apwányam han apketche m'a.
35 Xama axta apkelyo'ókmo peya yátawányek, apqátek axchapok axta aqsa apwet'ak, keñe han amagkok tén han amék. 36 Tén axta apkeltaqháwo apkeltennássekxo m'a Jehú, keñe axta Jehú aptáha apxéna s'e:
—Nanók axta eyke apxeyenma Wesse' egegkok katnehek, apchásenneykekxo axta exének ma'a Elías, apkeñama axta m'a Tisbé, apxeyenma axta katwok Jezabel ápak semheg ma'a yókxexma nak Jezreel, 37 tén han kaxpaqnaha ápak ektémól'a aqsok ekteyáseykha m'a yókxexma nak Jezreel, tén han megkeykpelchexcheyk ápak.