Salomón oikuave'ẽ Tupãme tupao
(1 R 8.12-66)1 Upérõ Salomón he'i:
“Che Jára, nde reikose
upe arai pytũme.
2 Che katu ajapóma ndéve,
Tupao reiko haguãme,
Nde reiko haguã ko'ápe,
opa árape guarã.”
3 Upéi Salomón oma'ẽ opa Israel guáre oñembo'ýva hína ha ohovasa chupe kuéra, 4 he'ívo: “Tojererohory Tupã Israel Jára ojapo haguére iñe'ẽ ome'ẽ vaekue che ru Davídpe he'írõ guare chupe: 5 ‘Anohẽ guive che retã guápe Egíptogui, ndaiporavói vaekue mba'eveichagua táva Israelgua ñemoñarégui ojejapo haguã chéve upépe che rogarã ha ndaiporavói vaekue avavéicha guápe oisãmbyhy haguã che retãgua Israélpe. 6 Ha aiporavo Jerusalén aiko haguã upépe, ha Davídpe oisãmbyhy haguã che retãgua Israélpe. 7 Ha che ru David ojapose mo'ã peteĩ tupao Tupã Israel Járape guarã. 8 Ñandejára katu he'i chupe: ‘Rejaposégui iporãva remopu'ãse chéve peteĩ tupao; 9 na nde mo'ãi jepe upe remopu'ãtava; peteĩ nde ra'ýva hína pe omopu'ãtava chéve tupao.’
10 Ha ko'ágã Ñandejára ojapóma iñe'ẽ. Ha'e he'i haguéicha, che aguapy che ru David rendaguépe Israel sãmbyhyhárõ ha amopu'ã Tupã Israel Járape peteĩ tupao. 11 Ha amoĩ avei upépe upe Karameguã, oĩháme Ñandejára ñe'ẽ ñome'ẽ Israelgua ndive.”
12 Upéi Salomón oñembo'y opa Israelgua renondépe, Ñandejára altar rovái, ha oipyso ipo. 13 Omopu'ãuka vaekue peteĩ tenda oĩ yvate haguãme ikatu haguã maymáva ohecha chupe. Upéva vrónsegui ojejapo, ipuku ha ipe 2 métro 25 sentímetro, ijyvate 1 métro 35 sentímetro ha oñemoĩ korapy mbytépe. Upépe ha'e ojupi ha oñesũ opa Israelgua rovake ha oipysóvo ijyva yvága gotyo, 14 oñe'ẽ hatã he'ívo: “Tupã Israel Jára; yvágape ha yvy ári ndaipóri ndeichagua, rejapóva ne ñe'ẽ ha rehechaukáva nde py'a porã opa umi ojapóvape ne rembipota ipy'aite guive. 15 Nde rejapo ko árape upe ere vaekue ne rembiguái che ru Davídpe. 16 Upévare Tupã, Israel Jára, ejapo avei upe ñe'ẽ reme'ẽ vaekue ne rembiguái che ru Davídpe: nde reipytyvõ rupi, oĩtaha opa ára peteĩ iñemoñare ojupíva Israel guapyhápe, ita'ýra kuéra heko porã guive ha ojapo guive ne rembipota ha'e ojapo haguéicha. 17 Aipo ramo, Tupã Israel Jára, toikókena umi ñe'ẽ reme'ẽ vaekue ne rembiguái che ru Davídpe.
18 “Ha ikatu vaerã piko nde reiko yvypóra kuéra ndive yvy ári? Yvágape jepe opa ituichakue reheve na nde jái ramo nde, mba'éicha piko nde játa ko tupaópe amopu'ã vaekue ndéve guarã? 19 Opáichavo, Tupã che Jára, ejapysaka kena che ñembo'ére ha ehendu ko ajeruréva ndéve. 20 Ne mandu'a kena ára ha pyharépe ko nde tupaóre; nde niko ere vaekue reimetaha ko'ápe. Ehendu che ñembo'e ko'ápe ajapóva ndéve. 21 Ehendu che ha ne retãgua Israel roñembo'e ramo ko'a gotyo mamo roimehágui. Ehendu amo yvágagui upe nde reikohápe ha eheja rei oréve ore angaipa.
22 Oime ramo ojapóva ivaíva hapicháre, ha oje'e chupe ome'ẽ haguã iñe'ẽ nde rérape ko altar renondépe, 23 ehendu nde amo yvágagui ha ejapo upe rejapo vaerã; eme'ẽ pe hekopeguáva ne rembiguái kuérape: emyengovia hembiapokuére pe hembiapo vaívape, reitývo hese ne tukumbo hembiapo vaikuére, ha eme'ẽ imba'éva upe ndojapói vaekuépe mba'eve ivaíva.
24 Umi ne retã Israel rehe ija'e'ỹva ipu'akárõ hese, ne retãgua ojapo haguére ivaíva, upéi ha'e ombyasýrõ, omomba'e guasúrõ nde réra ha oñembo'érõ ko tupaópe reheja rei haguã chupe, 25 ejapysaka hese yvága guive, eheja rei iñangaipa, ha nde rupi, tou jey hetãme, nde reme'ẽ vaekue chupe kuéra ha itúva kuéra ypykuépe.
26 Oimérõ ndokyvéi, Israelgua iñangaipa haguére, upéi ha'e kuéra oñembo'érõ ko'ápe ha omomba'e guasu nde réra ha ombyasýrõ iñangaipa, nde reinupã haguére chupe kuéra, 27 ehendu chupe yvága guive, eheja rei ne rembiguái kuéra Israelgua angaipa, ha ehechauka chupe kuéra pe tape porã oipykúi vaerã. Upérõ embou pe ama upe yvýpe reme'ẽ vaekue chupe kuéra imba'erã.
28 Oĩrõ ñembyahýi térã mba'asy asãi ko tetãme, térã kóga kuéra ipirupa ára hakúgui, térã kogatýpe oĩrõ tuku térã yso karu; térã ore rehe ija'e'ỹva omongora ore táva ha ondyry ore rehe, térã ou ore ári oimehaichagua jeharu térã mba'asy, 29-30 ehendu upérõ opa ñembo'e, térã mba'e jerure osẽva oimeraẽgui, térã ojapóva opa ne retã Israelgua, ohechávo ijeharu ha imba'asy, oñembo'évo oipysóva ipo ko tupao gotyo. Ehendu yvágagui upe reimehápe, ha eheja rei oréve ore angaipa; emyengovia peteĩ-teĩme hembiapokuére, ne ñoite niko reikuaa mba'épa oĩ pe máva ñe'ãme ha mba'épa ha'e ojapose. 31 Upéicha ne momorãne ha ohendúne ne ñe'ẽ oikove aja ko yvýpe, reme'ẽ vaekue ore ru ypykuépe.
32 Peteĩ mombyrygua, ndaha'éiva ne retãgua, oúrõ mombyrýgui ohendúgui nde tuicha ha nde pokatuha ha oñembo'érõ ko tupao gotyo; 33 ehendu yvágagui, upe nde reikohápe, ha eme'ẽ chupe opa mba'e ojeruréva, ikatu haguã opa tetã nguéra yvy ári nde kuaa ha ne momorã ojapoháicha ne retã Israel ha toikuaa nde réra oñehenoiha ko tupaópe ndéve amopu'ã vaekue.
34 Ne retãgua osẽrõ ñorãirõháme, mamo nde remondohápe chupe kuéra, oñembo'érõ ndéve upe guive ko táva gotyo nde reiporavo vaekue ha ko tupao che ajapo vaekue ndéve gotyo, 35 ehendu yvága guive iñembo'e ha imba'e jerure ha eipytyvõ.
36 Ha ho'a ramo angaipa apópe ojeívo pe nde reipotávagui, ndaipóri niko iñangaipa'ỹva, ha nde pochýgui hendive kuéra, reityrõ chupe kuéra hese ija'e'ỹva pópe ha umíva ogueraha chupe kuéra hembiguairã tetã mombyrygua térã aguĩ guápe, 37 ha pe tetãme, oĩháme hikuái, ombyasy ha ohejárõ iñangaipa, ha oñembo'e ndéve ha ohecha kuaa angaipa ojapo vaekue, 38 ojevy ramo hape vaígui oguata haguã nde rape rupi ipy'aite guive ha upe oĩhágui oñembo'e ramo oma'ẽvo ko yvy gotyo nde reme'ẽ vaekue itúva kuéra ypykuépe, pe táva nde reiporavo vaekue ha ko tupao che amopu'ã vaekue ndéve gotyo, 39 ejapysaka iñembo'e ha imba'e jerure rehe yvága guive, upe nde reimehápe, eipytyvõ chupe kuéra, ha eheja rei chupe kuéra iñangaipa.
40 Ema'ẽ aipo ramo, Tupã che Jára, ha ejapysaka opa ñembo'e rehe ojejapóva ko'ápe.S
41 Epu'ã, Tupã che Jára,
ne Karameguã mbarete reheve,
ha eju ko tenda repytu'u haguãme.
Nde pa'i kuéra, Tupã che Jára,
toñemonde ao jeguápe,
ha ne retãgua toiko porã joa.
42 Ani remomarã Tupã che Jára,
mburuvicha guasu reiporavo vaekuépe.
Ne mandu'a opa mba'e porãre,
reme'ẽ vaekue David ne rembiguáipe.”
Salomón appagkanchesso Dios tegma appagkanamap
(1 Re 8.12-66)1 Tén axta aptáha Salomón se'e:
“Wesse' egegkok,
apxeyenmeyk xép
apha neyseksa
ekyáqtésakxa exma.
2 Élánéssek eyke
ko'o exchep kaxwók
xama tegma appagkanamap
yaqwayam exek chá'a,
xama aphamakxa meyke néxa.”
3 Tén axta appeynchákpoho wesse' apwányam, appayhékxoho m'a apchaqnágkaxa axta apyókxoho israelitas, tén axta apkelmaxnéssesa apkeltamho kataqmelek apheykha 4 aptáhak axta s'e: “Apcheymákpoho sa' kólteméssesek Wesse' egegkok, Dios apagkok nak Israel, hakte apkelanak ekyókxoho m'a apkeltennassamakxa axta elának ma'a David, táta axta, aptéma axta apkenagkama s'e: 5 ‘Axta ko'o alyéseykha xama tegma apwányam nepyeseksa m'a apyókxoho énxet'ák nak Israel, sekxók axta sélántekkessama énxet'ák ahagkok ma'a Egipto, ekwokmoho makham se'e kaxwo' nak, yaqwayam enxoho elanakpok xama tegma appagkanamap ekxénamaxchexa sekwesey, axta han alyéseykha xama énxet enxoho yaqwayam etnehek apnaqleykha énxet'ák ahagkok Israel, 6 Jerusalén axta eyke élyéseykha yaqwánxa katnehek ekxénamaxchexa sekwesey, élyéseykha axta han David yaqwayam enxoho etnehek apkeláneykha énxet'ák ahagkok Israel.’ 7 Xeyenmeyk axta apwáxok táta David elanaksek xama tegma appagkanamap ma'a Wesse' egegkok, Dios nak Israel. 8 Aptáhak axta apcháneya Wesse' egegkok se'e: ‘Tásek aptáhakxa apmako hélanaksek xama tegma appagkanamap; 9 háwe sa' eyke exchep yaqwayam elána', sa' eyke m'a apketche peya nak éta'. Sa' hélanaksek ko'o tegma appagkanamap ma'a.’
10 “Apkeláneyak axta Wesse' egegkok ma'a apxeyenma axta elána', ko'o kaxwók wesse' apwányam ma'a Israel, sekyaqmagkasso m'a táta David, élánéssek han tegma appagkanamap ma'a Wesse' egegkok, Dios apagkok nak Israel, ekhawo aptémakxa axta apxeyenma. 11 Ekpekkenwokmek han yántéseksek ma'a ekyetnamakxa nak ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho, apkelánesso axta Wesse' egegkok ma'a israelitas.”
12 Tén axta apkenegwokmo Salomón ma'a amonye' nak ekwatnamáxchexa aqsok, Wesse' egegkok nak apagkok, nápaqta'awók ma'a apyókxoho énxet'ák Israel, apkelya'ássek axta néten apmék. 13 Apkeláneyak axta han Salomón negkenmeykegkaxa néten ma'a neyseksa apwáxok tegma nak, sawo ekyexwase, dos metros veinticinco centímetros axta ekwegqakxa', hawók axta han ma'a ekpayhakxa nak, keñe un metro treinta y cinco centímetros ma'a ekmahéyak ma'a néten, cha'a apkenmágkaxa axta néten nak, apkeltekxekkek axta aptapnák nápaqta'awók ma'a apyókxoho énxet'ák Israel, apkelya'ássek axta néten apmék, 14 aptáha s'e: “Wesse' egegkok, Dios nak Israel: méko exchep ekhawo m'a néten, tén han keso náxop, apkeláneya nak chá'a m'a ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho, apxekmóssama nak chá'a ektaqmeleykha apwáxok ma'a ektáha nak chá'a apkelyetleykha ekmámenyého agko' apkelwáxok; 15 apkelanak xép ma'a apkeltennassama axta elának David, táta axta. Sakhem apkelana m'a ekyókxoho apxeyenma axta elána'. 16 Wesse' egegkok, Dios nak Israel, elána han ma'a apkeltennassama axta m'a David, táta axta, aptéma axta s'e: etepagkok sa' chá'a aptamhéyak apkelwesse'e apkelwányam Israel ma'a aptawán'ák neptámen nak, apkelánegkoho enxoho chá'a apkeltémakxa m'a apketchek nak, apkelánegko enxoho han segánamakxa apagkok, ektéma axta chá'a apkeláneya m'a David. 17 Wesse' egegkok, Dios nak Israel, yána sa' katyapok ekyókxoho m'a apkeltennassama axta m'a táta axta ko'o David, apteme axta apkeláneykha.
18 “Wánxa agkok, ¿naqsóya apmopwána exek Dios náxop nepyeseksa énxet'ák? Mopwanchek exhok ekwánxa nak ekyawe néten, ¡ekyágwánxa agkok mexók se'e tegma appagkanamap sélánésso nak xép! 19 Dios Wesse' ahagkok, yeyxho sélmaxnagko; yeyxho sekwóneykha sélmaxneya nak xép. 20 Ná elwátessem apkeláneykha s'e tegma appagkanamap nak, ekhem tén han axta'a, apxeyenmakxa axta exchep katnehek ekxénamaxchexa apwesey. Yeyxho sélmaxnagko ko'o sektáha nak xép apkeláneykha. 21 Yeyxho sélmaxnagko, tén han apkelmaxneyéyak nak énxet'ák apagkok Israel, apkelpayhentámho enxoho chá'a s'e. Yeyxho sa' ma'a aphakxa nak néten, ná eyaqmagkásekxa aqsa nentémakxa mólya'assáxma.
22 “Asagkek sa' agkok chá'a apteméssesakxa pók xama énxet, apcháneyákpek sa' agkok emyenták se'e tegma appagkanamap nak, exénwaták aptáhakxa s'e ekwatnamáxchexa nak aqsok, 23 yeyxho sa' xeyep ma'a aphakxa nak néten, elána sa' nahan; etnésses sa' ekpayhawo nak etnéssesek ma'a apkeláneykha. Eñássesagkoho sa' ma'a ektáha nak apsexnánémap, yána sa' kaphewakxak ma'a kéllegassáseykegkoho, eñama aptémakxa ekmaso, etnésses sa' han ekpayhawo nak kólteméssesek ma'a meyke nak aptémakxa.
24 “Apnaqtawásegkók sa' agkok chá'a apkelenmexma m'a israelitas énxet'ák apagkok nak xép, eñama apkelánéyak melya'assáxma apkenmexeykekxa exchep, keñe apkelyaweykto enxoho chá'a elpeykessetámhok apwesey, apkelmaxneyágko enxoho chá'a elmeyenták se'e tegma appagkanamap nak, 25 yeyxho sa' xeyep ma'a aphakxa nak néten, ná eyaqmagkásekxa aqsa apkeltémakxa melya'assáxma, yána elmeyekxak makham ma'a apkelókxa apméssamakxa axta, tén han ma'a apyapmeyk nanók axta.
26 “Meyke yegmen sa' agkok nahan entáhak megkammaka enxoho, eñama apkeláneyak melya'assáxma énxet'ák apkenmexeykekxa exchep, keñe sa' apkelpayhentámho enxoho elmaxneyagkok se'e, tén han apkelpeykásawo enxoho apwesey, tén han apkelwátesagko enxoho apkeláneyak melya'assáxma eñama apkellegassáseykegkoho exchep, 27 yeyxho sa' xeyep ma'a aphakxa nak néten, ná eyaqmagkásekxa apkeltémakxa melya'assáxma m'a apkeláneykha, énxet'ák apagkok nak Israel, elxekmós ma'a ámay ektaqmalma eyeyméxko nak elyetlók. Yáphés sa' ekmámeye s'e xapop nak, apmeyáseykekxa axta m'a énxet'ák apagkok.
28 “Meyk segaqhe sa' agkok tépak se'e apchókxa nak, essenhan negmasse ekmaso, essenhan élyamégko enxoho aqsok kélcheneykekxa eñama ekmexanma, essenhan ekwa'a enxoho askok ekto kélcheneykekxa', sawa' essenhan kéyek; apwakhegwa'a enxoho han sẽlenmexma s'e tegma apkelyawe egagkok nak, tén han segketamokmo enxoho, essenhan segáhapwa'a enxoho mók ektémakxa ekmaso negheykha, essenhan ma'a negmasse, 29-30 yeyxho sa' xép ekyókxoho kélmaxnagko aptamhéyak nak chá'a m'a énxet'ák, essenhan ma'a apyókxoho énxet'ák Israel, apkelwet'a enxoho chá'a ekmaso apheykha tén han apkellegeykegkoho, apkelya'asa enxoho chá'a néten apmék etnahagkok nempeywa nélmaxnagko elpayhentámhok se'e tegma appagkanamap nak. Yeyxho sa' xeyep ma'a aphakxa nak néten, ná eyaqmagkásekxa aqsa apkeltémakxa melya'assáxma; etnésses sa' chá'a xama m'a ekpayhawo nak chá'a etnéssesek ektémakxa aqsok apkelane, hakte xép apwánxa apya'áseykegkoho ektémakxa ekmáheyo apwáxok elának énxet. 31 Keñe sa' yáwhok chá'a, tén han elyahakxohok chá'a neyseksa apheykha s'e xapop nak, apmésso axta exchep ma'a ẽlyapmeyk nanók axta negko'o.
32 “Tén han ma'a énxet apkeñama nak mók nekha, metnaha nak énxet'ák apagkok, apkeñama nak xapop makhawók agko', eñama aplege exchep apwesey ekyawe, tén han ma'a apmopwána, appayhentámho enxoho etnehek nempeywa nélmaxnagko s'e tegma appagkanamap nak, 33 yeyxho sa' xeyep ma'a aphakxa nak néten, egkés sa' xép ekyókxoho m'a aqsok apkelmaxnagko, yaqwayam sa' elyekpelkohok xép ma'a apyókxoho pók aptémakxa nak énxet'ák keso náxop, tén han yáwhok chá'a, aptamheykegko nak ma'a énxet'ák apagkok Israel, tén han elya'asagkohok ekxénamaxchexa apwesey s'e tegma appagkanamap nak, sélánésso axta ko'o exchep.
34 “Apkelxegkek sa' agkok énxet'ák apagkok yaqwayam elnapakpok ma'a katnaha nak apnámakkok, apmakókxa enxoho chá'a exchep eláphaksek, apkelpayhentamok sa' agkok elmaxneyagkok se'e tegma apwányam apkelyéseykegkaxa axta exchep, tén han se'e tegma appagkanamap sélánésso axta ko'o exchep, 35 yeyxho sa' xeyep nempeywa nélmaxnagko apagkok ma'a néten aphakxa nak, epásem sa'.
36 “Apkelánegkek sa' agkok han melya'assáxma yenmexek xép, hakte méko xama énxet enxoho melánekxa mey'assáxma, keñe apkeltaqnaweygko enxoho exchep elmések ma'a katnaha nak apnámakkok yaqwayam enxoho elmok, keñe enaqlakxak ma'a mók apkelókxa, cham'a makhawo' nak essenhan ma'a keto' nak, 37 xénwokmek sa' agkok apkelwáxok elyo'ótak makham xép neyseksa apheykha m'a yókxexma kélya'assamakxa axta, apwónéncha'a enxoho tén han apkelya'ásegwokmo enxoho apkeláneyak melya'assáxma, tén han apkeláneyak apkeltémakxa ekmaso, 38 apya'aweykto enxoho yetlo ekmáyheykegkoho agko' apkelwáxok ma'a apchókxa kélya'assamakxa axta kélnaqleykekxo apkelmomakpo, apkelpayhentámho enxoho elmaxneyagkok se'e xapop apméssamakxa axta apyapmeyk nano', tén han se'e tegma apwányam apkelyéseykegkaxa axta, keñe han se'e tegma appagkanamap sélánésso axta ko'o exchep, 39 yeyxho sa' xeyep nempeywa nélmaxnagko apagkok ma'a néten aphakxa nak, epásem sa', ná eyaqmagkásekxa aqsa apkeltémakxa melya'assáxma m'a énxet'ák apagkok, eñama apkenmexeykekxa exchep.
40 “Dios ahagkok, ema sa' chá'a takha' ektamhomaxche nempeywa nélmaxnagko s'e yókxexma nak, yeyxho sa' chá'a.
41 “Dios Wesse' egegkok,
yempekxa néten
éxyem yetlo
yántéseksek
ekyennaqte emyenták
ma'a yaqwánxa nak exek,
Dios Wesse' egegkok,
ewakhésakpok sa'
nélwagkásamáxche teyp
ma'a apkelmaxnéssesso
nak énxet'ák apagkok,
kalpayhekxak sa'
apkelwáxok ma'a
ektáha nak meyenseyam
apkelyetleykha.
42 Dios Wesse' egegkok,
ná etaqnawágwom aqsa m'a
wesse' apwányam ektáha axta
exchep apkelyéseykha.
Kaxénwakxoho sa' apwáxok
ektémakxa axta
apchásekhayo m'a David
xép axta apkeláneykha.”