Micaías omomarandu Acábpe ñorãirõ ouvaitaha chupe
(1 R 22.1-40)1 Josafátgui oiko mburuvicha guasu ipira pire hetáva ha herakuã mombyrýva, ha ita'ýra omenda rupi Israelgua ruvicha guasu Acab reindýre, oiko avei chugui Acab pehẽngue. 2 Mbovymi áño rire, Josafat oho Samaríape ohechávo Acábpe. Kóva oguerohory chupe ha iñirũ nguérape, hérape ojukauka heta ovecha ha tóro ha oñeha'ã oñemoirũ hendive ondyry haguã oñondive Ramot Galaad guáre. 3 Ha upéicha Acab Israelgua ruvicha guasu oporandu Josafat Judá ruvicha guasúpe:
—Che moirũtapa ñandyry haguã Ramot Galaadgua rehe?
Josafat he'i chupe:
—Che ha che ñorãirõhára roime ne ndive ha ne ñorãirõhára ndive roike haguã ñorãirõme. 4 Opáichavo eporandu*f** raẽ Ñandejárape.
5 Israel ruvicha guasu ombyaty 400 maranduhára*f** Israel guápe ha oporandu chupe kuéra:
—Andyrýtapa Ramot Galaad guáre, térãpa nahániri?
Ha'e kuéra he'i chupe:
—Endyry katu! Tupã omoĩta chupe kuéra nde pópe.
6 Josafat katu oporandu:
—Ndaipóripa ápe ambue Ñandejára maranduhára ñaporandu haguã chupe?
7 Israel ruvicha guasu he'i Josafátpe:
—Oĩve hína peteĩ ha ha'e rupi ikatu ñaporandu Ñandejárape: upéva hína Micaías, Imla ra'y. Che katu ndacha'éi hese; araka'eve nde'íri chéve mba'eve iporãva, ivaíva meménte voi osẽ ijurúgui.
Josafat katu he'i chupe:
—Ani ere upéicha.
8 Upérõ mburuvicha guasu Israelgua ohenói hembijokuáipe ha he'i chupe:
—Pya'éke tou Micaías, Imla ra'y.
9 Mokõive mburuvicha guasu, pe Israelgua ha Josafat Judagua, omonde ijao jegua ha oguapy iguapyhápe pe ijyvatevehápe Samaría rokẽme, ha umi maranduhára ome'ẽ imarandu henondépe kuéra. 10 Sedequías, Quenaaná ra'y, ojapo ra'e ijupe vaka ratĩ fiérro guigua ha osapukái: “Péicha he'i Tupã: ‘Ko'ã vaka ratĩme rendyrýta sírio kuérare ha rehundipáta.’” 11 Ha opa maranduhára péichante avei oñe'ẽ. He'i hikuái mburuvicha guasúpe: “Endyry Ramot Galaad guáre ha nde pu'akáta hese, Ñandejára ome'ẽgui ndéve pe táva.”
12 Pe oho vaekue Micaías piári he'i chupe:
—Opa maranduhára, oĩ haguéicha, he'i mburuvicha guasúpe iporãva. Eñe'ẽke avei ha'e kuéraicha ha ere iporãva.
13 Micaías he'i chupe:
—Ñandejára rérape ha'e ndéve: pe Tupã he'ikávante ha'éta!
14 Upéicha oho mburuvicha guasu rendápe ha ha'e oporandu chupe:
—Micaías, rondyry vaerãpa Ramot Galaad guáre, térãpa nahániri?
Ha Micaías he'i:
—Pendyry katu ha pende pu'akáta hese, Tupã ome'ẽgui peẽme.
15 Mburuvicha guasu katu he'i chupe:
—Mboy jey piko ha'e vaerã ndéve remombe'u haguã chéve upe añeteguávante Ñandejára rérape?
16 Upérõ Micaías he'i:
“Ahecha opa Israelgua,
isarambi umi ka'aguýre,
ovecha herekua'ỹvaicha.
Ha Ñandejára he'i kuri:
‘Ko'ãva ndaijárai;
toho jey katu hikuái,
py'a guapýpe hóga kuérape’.”
17 Israel ruvicha guasu he'i Josafátpe:
—Ha'éma ndéve kuri: ko kuimba'e araka'eve nde'íri iporãva; ivaívante voi!
18 Micaías he'ive:
—Pe ere vaekuére, pehendúke ko'ágã pe he'íva Ñandejára: Ahecha chupe oguapýrõ iguapyhápe ha opa umi yvága pegua oñembo'y ijykére ijakatúa ha ijasu gotyo. 19 Upérõ Tupã oporandu mávapa ohóta omyakã raku Israel ruvicha guasu Acábpe ondyry haguã Ramot Galaadgua rehe omano haguã ñorãirõháme. Oĩ he'íva kóicha ha oĩ he'íva péicha. 20 Peteĩ espíritu katu oho oñembo'y Ñandejára renondépe ha he'i ojapotaha upéva. Ha'e oporandu chupe mba'éichapa ojapóta, 21 ha pe espíritu he'i omoingetaha japu umi maranduhára oĩva mburuvicha guasu ndive akãme. Ha Ñandejára he'i chupe: ‘Upéicha ko añete rembotavýta chupe. Tereho katu ejapo’. 22 Ha ko'ágã reikuaáma Ñandejára omoĩ hague espíritu japu ko'ã ne maranduhára jurúpe ha péicha ne runditaha.
23 Upérõ Sedequías, Quenaaná ra'y, ohovapete Micaíaspe ha he'i chupe:
—Mamo rupípa oho che hegui Ñandejára espíritu oñe'ẽ haguã ndéve? 24 Micaías he'i chupe:
—Reikuaáta ágã reikórõ rekañy kañy peteĩ kotýgui ambuépe.
25 Upérõ Israel ruvicha guasu he'i:
—Peraha Micaías táva sãmbyhyhára Amón ha che ra'y Joás rendápe, 26 ha peje chupe kuéra ko ha'ekáva: tomoinge ko kuimba'e koty ypytũme; to'u mbuja ha ýnte che aju jey peve ñorãirõhágui che pu'aka rire che mbohováivare.
27 Micaías katu he'i jey:
“Nde reju ramo péicha ñorãirõhágui
Ñandejára noñe'ẽi ra'e che juru rupi”.
28 Ha péicha Israel ruvicha guasu ha Josafat Judá ruvicha guasu oho Ramot Galaadgua gotyo. 29 Ha Israel ruvicha guasu he'i Josafátpe:
—Che aipe'áta che mburuvicha guasu ao aike haguã ñorãirõme, nde katu eike ne mburuvicha guasu ao reheve.
Israel ruvicha guasu oipe'a ijao ha mokõive oike ñorãirõme. 30 Siria ruvicha guasu katu he'i ra'e iñorãirõha kárro arigua ruvicha kuérape: “Ani pendyry avavére, Israel ruvicha guasúrente pendyry.” 31 Umi kárro arigua ruvicha kuéra ohechávo Josafátpe he'i hikuái: “Kóva hína Israelgua ruvicha guasu” ha omongora hikuái chupe ondyry haguã hese. Upérõ Josafat osapukái ojerurévo pytyvõ ha Ñandejára oipytyvõ chupe, omomombyrývo chupe kuéra. 32 Kárro ruvicha kuéra ohechávo ndaha'eiha Israel ruvicha guasu, nomuñavéi chupe. 33 Peteĩ ñorãirõhára katu opoi henonderã peteĩ hu'y. Pe hu'y oike Israel ruvicha guasu rete mo'ãha pa'ũ rupi ha oikutu chupe. Upérõ Acab he'i ikárro rerekuápe:
—Embojere nde kárro ha che renohẽ ñorãirõhágui, cháke ajekutu vai.
34 Oñeñorãirõ mbarete pe ára pukukue, ha Israel ruvicha guasu opyta mante ñembo'yhápe ikárrope ombohovái haguã sírio kuérape ka'aru peve; kuarahy oikévo, omano.
Micaías apkeltennasso emátog Ahab
(1 Re 22.1-40)1 Apwetayak axta ekxámokma aqsok apagkok ma'a Josafat tén han apteme ekha kéláyo, apteme apnámakkok axta han aptemék ma'a Ahab, eñama apmésso axta xama apnámakkok kelwána yaqwayam etnehek aptáwa'.
2 Yáma wenaqtémók axta han élyeykhéyak apyeyam, apmeyákxeyk axta Josafat ma'a Samaria, aptáha meyk'a m'a Ahab, apkelnapchek axta han ekxámokma weyke, tén han nepkések yaqwayam yessawásseshok apwayam ma'a Josafat yetlo apkelxegexma, apkelenxanakmek axta apkeltamho etnehek apxegexma ektamagkok ma'a énxet'ák Ramot nak Galaad. 3 Tén axta Ahab, wesse' apwányam nak Israel, aptáha apkelmaxneyáncha'a Josafat, wesse' apwányam nak Judá:
—¿Ya emakók etnehek sekxegexma ólnapaxchek ma'a énxet'ák apheykha nak Ramot nak Galaad?
Apchátegmowágkek axta Josafat:
—Nempenchessek negko'o nentáhakxa, ko'o tén han sẽlpextétamo ahagkok, yaqwayam ómpakhak yetlo nélxegexma m'a énxet'ák apagkok. 4 Elmaxneyha sa' sekxók Wesse' egegkok yaqwánxa etnehek hegána'.
5 Apchánchesákxeyk axta wesse' apwányam Israel ma'a cuatrocientos Dios appeywa apkellegasso, aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Agketamagkoya sa' ma'a énxet'ák apheykha nak Ramot nak Galaad, essenhan magketamagkehe'?
Apkelátegmowágkek axta m'a énxet'ák nak:
—Ektamák sa', hakte Dios sa' egkések xeyep ma'a.
6 Apkelmaxneyáha axta han ma'a Josafat:
—¿Mékoya han pók Dios appeywa aplegasso s'e yaqwayam enxoho han ólmaxneyha?
7 Apchátegmowágkek axta wesse' apwányam Israel ma'a Josafat:
—Apheyk makham xama, negmowána agásenneykxak elmaxneyha m'a Wesse' egegkok, apwesey nak Micaías, Imlá apketche. Ataqnawhok eyke ko'o m'a, hakte mehéltennassók makham aqsok ektaqmela, ekmaso aqsa chá'a.
Apchátegmowágkek axta eyke m'a Josafat:
—Ná etne aqsa appeywa xa.
8 Yetlókok axta apwóneykha wesse' apwányam Israel xama apkeláneykha, aptáhak axta apcháneya:
—¡Éntementa sa' heykxa Micaías se'e, apketche nak Imlá! 9 Apkelántaxneykxeyk axta apkelnaqta apkelmeykencha'awo nak chá'a apkelwesse'e, wesse' apwányam Israel tén han wesse' apwányam Judá, cham'a Josafat, keñe apheyncha'a m'a eyáxñexa nentaxnamakxa nak tegma apwányam Samaria, tén axta apyókxoho apkellegasso nak chá'a amya'a apkellegasa amya'a nápaqta'awók xa énxet'ák nak. 10 Apkeláneykegkek axta sawo ekyentaxno ekho weyke kepet'ák ma'a Sedequías, Quenaaná axta apketche, keñe aptáha apyennaqtésa appeywa s'e: “¡Aptáhak Wesse' egegkok se'e: ‘Sa' emha ektamagkok sirios se'e aqsok kepet'ák nak, ekwokmoho apsawhawo apyókxoho!’”
11 Apheyásawók axta han aptáhakxa chá'a apkelpeywa m'a apyókxoho apkellegasso nak amya'a. Aptáhak axta apcháneya wesse' apwányam se'e: “Ektamák sa' Ramot nak Galaad keñe sa' emallánek, hakte Wesse' egegkok sa' egkések xeyep ma'a tegma apwányam nak.”
12 Aptáhak axta apcháneya Micaías ma'a ektáha axta apchánémap éntawakxa':
—Tásek apchátegmoweykegkokxa wesse' apwányam ma'a apyókxoho apkellegasso nak amya'a, meyke ekyeykhamaxche mók. Etne exchep xa epaqmétek xa aptamhágkaxa nak, etaqmelchesho apchátegmoweykegkokxa.
13 Apchátegmowágkek axta Micaías:
—¡Wánxa sa' aqsa axének ma'a apkeltamhókxa enxoho axének ma'a Dios ahagkok! Naqsók xa sektáhakxa nak nápaqtók Wesse' egegkok.
14 Keñe axta apwokmo m'a aphakxa nak wesse' apwányam, tén axta aptáha apkelmaxneyáncha'a wesse' apwányam se'e:
—Micaías, ¿agketamagkoya sa' ma'a Ramot nak Galaad, essenhan magketamagkehe'?
Aptáhak axta Micaías:
—Kólchetamák sa', kólmallánek sa' han, hakte Dios sa' yának kólmok kéxegke m'a.
15 Apchátegmowágkek axta m'a wesse' apwányam:
—¡Hágkaxwe altennaksek xép altamhok héltennaksek ekmámnaqso' yetlo apxeyenma apwesey Wesse' egegkok!
16 Keñe axta Micaías aptáha s'e:
“Ekweteyak ko'o
apyókxoho israelitas
apkexpaqneykencha'a
m'a egkexe nak,
máxa m'a nepkések
meykel'a éltaqmelchesso.
Aptemék han
Wesse' egegkok
apkelxeyenma s'e:
‘Méko wesse' apagkok xa;
tásek eltaqhekxak aqsa
apxanák yetlo meyke
ektáhakxa apkelwáxok.’”
17 Aptáhak axta wesse' apwányam Israel apcháneya m'a Josafat:
—¡Éltennássek xeyk xép mehéltennassama chá'a ko'o aqsok ektaqmela xa, aqsok ekmaso aqsa chá'a héltennaksek!
18 Aptáhak axta Micaías:
—Kóleyxho sa' aptáhakxa appeywa Wesse' egegkok: Ekwet'ak xeyk Wesse' egegkok apha m'a néten aptaháno eyeymáxkoho, keñe han apchaqnáncha'a apyókxoho apkelásenneykha m'a nápakha, ekpayho nak apkelya'assamakxa', tén han ma'a ekpayho nak nepsagqalwa. 19 Tén axta apkelmaxneyáncha'a Wesse' egegkok: ¿Yaqsa sa' kayáteyagkohok exog Ahab, wesse' apwányam nak Israel, ektamagkok ma'a Ramot nak Galaad, yaqwayam yetsapwók ma'a? Mók aqsok axta chá'a apxénak pók, keñe axta pók apxéna han chá'a mók aqsok. 20 Keñe axta xama espíritu apkenegwokmo m'a apmonye' nak Wesse' egegkok apxéna elána'. Apkelmaxneyáha axta Wesse' egegkok: “¿Háxko sa' etnehek elána'?” 21 Tén axta apchátegmowágko espíritu apxéna etnéssesek apkelmopwancha'a amya'a m'a apyókxoho apkellegasso nak amya'a apagkok ma'a wesse' apwányam. Keñe axta Wesse' egegkok aptáha apcháneya s'e: Exeg, elyexanchesha sa' ma'a, katnehek sa' xa apmakókxa nak etnehek. 22 Apya'ásegwokmek kaxwók xeyep ektáha Wesse' egegkok apcháphasso xama espíritu yaqwayam etnéssesagkok apkelmopwancha'a amya'a m'a apkellegasso amya'a apagkok. Apxénchek han káhapwak ekmaso apha ekwokmoho apketsapa.
23 Tén axta Sedequías, apketche nak Quenaaná, apyepetchegwokmoho m'a Micaías, aptekpagkassek axta apmáxempenek aptáha apcháneya s'e:
—¿Háxko ektáhakxa seyenyawa nak ko'o Wesse' egegkok espíritu apagkok yaqwayam epaqhetchesek xép?
24 Apchátegmowágkek axta Micaías:
—Sa' ey'ásegwók ma'a apyexánegwokmo enxoho chá'a kañe' tegma tén han pók tegma.
25 Keñe axta wesse' apwányam Israel aptáha s'e:
—¡Kólma sa' Micaías, kólyentemekxa sa' ma'a aphakxa nak Amón, apteme nak apkeláneykha tegma apwányam, keñe han ma'a aphakxa nak Joás, hatte nak ko'o! 26 Kóltennés sa' sektáha ko'o séltémo kólaqxegkesek kañe' negmomaxchexa', tén han séltémo kólmések wánxa ketchetseyk pán tén han yegmen, ekwokmoho sekwa'akto sa' ko'o makham meyke setnahakxa'.
27 Aptáhak axta makham Micaías:
“Apwa'akteyk sa'
agkok makham xép
yetlo meyke ektáhakxa',
háwe sa' eyke eñama
Wesse' egegkok
seyásenneykekxa
ko'o axének.”
28 Tén axta wesse' apwányam Israel, tén han Josafat, wesse' apwányam nak Judá, apkelxega apmako ektamagkok ma'a Ramot nak Galaad. 29 Keñe axta wesse' apwányam Israel aptáha apcháneya m'a Josafat:
—Amhagkok sa' ko'o émpakháxchexa, alhaxyawaksek sa' sélnaqta sélmeykha nak chá'a sekteme wesse', ayaqmagkasek sa' pók, xeyep sa' elántaxnekxak se'e sélnaqta nak.
Apkelhaxyawássek axta apkelnaqta wesse' apwányam Israel apkelmákxo pók aptémakxa apáwa, apkelántaxnegwokmek axta émpakháxchexa xa apqánet nak. 30 Apkeltamhók axta eyke wesse' apwányam Siria, mektamagkehek metnaha enxoho wesse' apwányam Israel ma'a sẽlpextétamo apkelámha apmonye'e apagkok, apkelchántamo axta chá'a yátnáxeg apkelyenyawasso apkenchesso kempakhakma. 31 Xama axta apwet'a apkelámha apmonye'e apkelchánte nak yátnáxeg apyenyawasso m'a Josafat, wesse' apwányam Israel axta apkeneyk, keñe apwakha'a apmako ektamagkok. Yetlókok axta han apyennaqtéssamo appeywa Josafat apkeltamho kólpasmok, appasmeyk axta m'a Wesse' egegkok. Apkeltaqhessásawók axta m'a Dios, 32 apkelwet'ak axta metnaha wesse' apwányam Israel ma'a, keñe apkelwátesagko apyaqmasso. 33 Apya'ássek axta aqsa han apmakta'a yágke xama sẽlpextétamo, tásek axta han apmakte m'a wesse' apwányam Israel, apchaqhassásawo malámog apcháhakkásamap. Keñe axta aptáha apcháneya m'a apxegkesso axta yátnáxeg apyenyawasso:
—Etaqheksoho sa', hetekkesek sa' ko'o s'e émpakháxchexa nak, tásek ko'o sekmaktamaxche'.
34 Kayhek axta apkelnápomap xa ekhem nak, apkenmáha axta aqsa han wesse' apwányam Israel ma'a kañe' nak apchánte yátnáxeg apyenyawasso, appayhawók axta m'a sirios ekwokmoho ektaxnakmo, taxneyk axta ekhem apketsapa.