Mba'e kuave'ẽ tupaópe guarã
1 Upéi mburuvicha guasu David he'i opavavépe: “Che ra'y Salomónpe añoite Tupã oiporavo. Ha'e imitã gueteri, pe óga ha'e omopu'ã vaerã katu tuicha eterei. Tupã Ñandejárape guarã hína pe óga guasu, ndaha'éi yvypórape guarã. 2 Añeha'ãmbaite vaekue ambyaty haguã pe oñekotevẽva tupaópe guarã: óro, pláta, vrónse, fiérro ha yvyra. Avei ita jegua ijape mbataráva, ita jegua oñembojopype haguã, ita vera opaichaguáva, opaichagua ita jegua ha ita sỹi hesakãva, heta eterei. 3 Opa mba'e arekómava ári, ahayhu etereígui Tupã che Jára róga, ame'ẽve che mba'e teégui tupaópe guarã, 4 óro poravopyre 100.000 kílo, 230.000 kílo pláta ñemosỹimbyre ojejaho'i haguã tupao tápia, 5 opa pe óro ha pláta ojeporútava ojejapo haguã umi mba'e oñekotevẽva ha opa tembiapópe guarã ojapo vaerã umi omba'apóva mba'e jegua apópe. Mávapa ome'ẽse avei imba'e kuave'ẽ Tupãme guarã ipy'aite guive?”
6 Upérõ ogagua ruvicha, Israel ñemoñaregua ruvicha,1.000 aty ruvicha ha 100 aty ruvicha kuéra ha umi mba'e mburuvicha guasu ojapoukáva myakãha kuéra, ogueru imba'e me'ẽ Tupãme ipy'aite guive, 7 ha ome'ẽ tupaópe guarã 165.000 kílo ha 10.000 óro pehẽngue, 330.000 kílo pláta, 600.000 kílo vrónse rupi ha 3.300.000 kílo fiérro.
8 Avei umi oguerekóva ita jegua, ome'ẽ mba'e repyeta tupao pegua rerekuápe, upéva Jehiel, Guersón ñemoñare. 9 Opavavépe ombovy'a ko'ã mba'e Tupãme oñekuave'ẽva, oñeme'ẽgui py'a rorýpe. Mburuvicha guasu David avei ovy'a eterei.
10 Upérõ David omomba'e guasu Tupãme opavave rovake he'ívo: “Roguerohory opa árape guarã, nde Tupã ore ru Israel Jára! 11 Nde niko Ñandejára, nde tuichapa ha nde pokatu, nde pópe oĩ opa mba'e ha nde reko mimbipa ndaijojahái! Opa mba'e oĩva yvy ári ha yvágape ne mba'énte voi. Nde hína ore Jára pe mburuvicha guasu pavẽ ha nde mba'e guasuve opavavégui! 12 Nde hegui ou mba'e rereko heta ha terakuã. Nde reisãmbyhy opa mba'e. Pe mbarete ha pokatu oĩ nde pópe, ha nde avei pe reme'ẽva mbarete ha pokatu opavavépe. 13 Upévare, Tupã ore Jára, ro'e ndéve aguije ha romomba'e guasu nde réra herakuã mombyrýva. 14 Máva piko che, ha máva piko umi che retãgua ija haguã oréve roikuave'ẽvo ndéve hetaite mba'e? Opa mba'e niko ou nde hegui ha upévagui jeýnte rome'ẽ ndéve. 15 Ne renondépe niko ore, mombyrygua ramo guáicha ore ru kuéra ypykuéicha avei; ha ore rekove yvy ári ohasa peteĩ kuarahy'ãicha, ndojevýiva araka'eve. 16 Há che Jára! Ko'ã mba'e porãita rombyaty vaekue romopu'ã haguã peteĩ óga nde réra marangatúpe, nde pógui ou ha ne mba'énte voi. 17 Aikuaa, che Jára, nde reipyguaraha ore apytu'ũ ha ne mbovy'aha pe py'a potĩ. Upévare py'a potĩme aikuave'ẽ ndéve ko'ã mba'e. Ha ko'ágã vy'a pópe ahecha ne retãgua ko'ápe ijatýva ogueruha ndéve imba'e kuave'ẽ ipy'aite guive. 18 Tupã Abraham, Isaac ha Jacob, ore ru kuéra ypykue Jára, eñongatu mantékena ne retãgua py'apýpe ta imba'e porã ha eisãmbyhy hekove oguata haguã nde rape rupi. 19 Che ra'y Salomónpe eme'ẽ avei py'a potĩ oñeme'ẽmbaite haguã ndéve ojapóvo ne rembipota ha opa mba'e nde eréva ha tomopu'ã ndéve pe tupao che ambosako'i vaekue.”
20 Upéi David he'i opavavépe: “Pemomba'e Tupã pende Járape!” Ha opavave omomba'e Tupã itúva kuéra ypykue Járape ha oñesũ henondépe ha mburuvicha guasu renondépe. 21 Upe ára ambuépe oikuave'ẽ hikuái mymbajuka*f** ha mymbahapy*f** ramo Tupãme 1.000 tóro ra'y, 1.000 ovecha mácho ha 1.000 ovecha ra'y oikuave'ẽvo avei kaguy hesegua ha heta eterei mymbajuka opa Israel pýre. 22 Upe árape okaru hikuái ha ho'u kaguy tuicha vy'a reheve Ñandejára renondépe. Upéi oguerosapukái mburuvicha guasu mokõihárõ Salomón, David ra'ýpe, ha omoingo chupe mburuvicha guasúrõ ha Sadócpe pa'i guasúrõ ohekuavóvo ñandyry marangatu iñakã nguérare. 23 Salomón oguapy mburuvicha guasúrõ Ñandejára guapyhápe itúva David rendaguépe. Oñakã rapu'ã ha opa Israelgua ohendu iñe'ẽ. 24 Opa mburuvicha, ñorãirõha kuéra, ha David ra'y kuéra oĩ hendive. 25 Ñandejára ombotuicha eterei Salomónpe opa Israelgua renondépe ha omoherakuã porãiterei chupe. Ha'eichagua mburuvicha guasu ndaipóri vaekue araka'eve Israélpe.
David omano
(1 R 2.10-12)26 David, Jesé ra'y, oisãmbyhy opa Israel guápe. 27 Oiko Israel ruvicha guasúrõ 40 áño pukukue, umívagui 7 Hebrónpe ha 33 Jerusalénpe. 28 Omano itujáguima, py'a guapýpe, henyhẽ mba'eta ha terakuã porãgui. Hendaguépe oisãmbyhy ita'ýra Salomón.
29 David rekovekue, iñepyrũ guive ipaha peve, ojehai maranduhára*f** Samuel, maranduhára Natán ha mba'e rechahára*f** Gad kuatia haípe. 30 Umívape oĩ opa mba'e ojehu vaekue chupe, Israel retãme ha umi tetã ambuépe ha'e oisãmbyhy aja.
1 Aptáhak axta wesse' apwányam David apkeláneya apyókxoho énxet'ák se'e: “Wánxa xama apkelyéseykencha'a Dios ma'a hatte Salomón, apketkok apagko' makham, mopwanchek elának aqsok. Awanhók agko' ma'a aqsok peya nak kalanaxche', háwe xama énxet yaqwayam kóllanaksek ma'a tegma apyawe nak, Dios Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok akke m'a. 2 Awanhek ko'o sekwasqápeykekxoho séláneykekxa ekyókxoho aqsok eyeyméxchexa nak yaqwayam elanakpok ma'a Dios ahagkok tegma appagkanamap apagkok, cham'a: sawo élyátekto élmomnáwa, sawo ekmope élmomnáwa, sawo élyexwase, sawo élyentaxno tén han yámet, cháxa yaqwayam chá'a kalanaxchek xama aqsok xa. Tén han ma'a meteymog ekmope ekwesey nak cornalina, meteymog éltaqmalma, meteymog mók ektémakxa nak chá'a élyenméyak, tén han ma'a meteymog élpaxqamáxche nak chá'a ektáxama, keñe han ma'a mók ektémakxa nak meteymog, tén han ma'a meteymog éláxñe nak. 3 Élméssek han ko'o sawo ekyátekto élmomnáwa tén han sawo ekmope élmomnáwa ektáha nak ko'o ahagkok ahagko', eñama seyásekhayo m'a Dios ahagkok nak tegma appagkanamap apagkok: 4 cien mil kilos ma'a sawo ekyátekto ekmomnáwa éltaqmalma agko' nak, doscientos treinta mil kilos ma'a sawo ekmope élmomnáwa kélaxñáseykekxa nak yaqwayam kólyepetchesek nápakhaw'ék ma'a tegma nak. 5 Ekyókxoho sawo ekyátekto élmomnáwa tén han ma'a sawo élmope élmomnáwa yaqwayam kóllának chá'a m'a aqsok eyeyméxchexa enxoho, keñe han ma'a ekyókxoho aqsok yaqwayam elanagkok ma'a énxet'ák apkeláneyak nak aqsok. ¿Yaqsa énxet ekxéna apwáxok egkések aqsa aqsok ma'a Wesse' egegkok?”
6 Keñe axta apkelmeyásegko aqsok ma'a apkelámha apmonye'e apagkok nak apnámakkok, apkelámha apmonye'e apagkok nak ma'a énxet'ák Israel, apkelámha apmonye'e nak chá'a kempakhakma, tén han ma'a sẽlpextétamo nak, keñe han ma'a apkelámha apmonye'e nak chá'a apkeláneykha apkeltamheykha apagkok ma'a wesse' apwányam, 7 ciento sesenta y cinco mil kilos tén han diez mil selyaqye aktek sawo élyátekto élmomnáwa axta apkelmeyásak yaqwayam elanakpok ma'a tegma nak, tén han trescientos treinta mil kilos ma'a sawo élmope élmomnáwa, xegkessek axta han seiscientos mil kilos ma'a sawo élyexwase nak, keñe tres millones trescientos mil kilos ma'a sawo élyentaxno.
8 Keñe han ma'a ekhakxa axta chá'a meteymog élyenma éltaqmalma, apkelmésa chá'a m'a ektáha axta apkeltaqmelchesso aqsok ma'a tegma appagkanamap nak, cham'a Jehiel, Guersón axta aptáwen neptámen.
9 Kelpayhékxók agko' axta apkelwáxok énxet'ák nak, hakte axta elmeyágweykxak aqsok apagkok apkelmésa m'a Wesse' egegkok, yetlo éltaqmeleykha apkelwáxok. Payhékxók agko' axta han apwáxok ma'a wesse' apwányam David.
10 Keñe axta David apteméssesa apcheymákpoho Wesse' egegkok nápaqta'awók ma'a apyókxoho énxet'ák. Aptáhak axta s'e: “¡Apcheymákpoho sa' chá'a kólteméssesek xép Wesse' egegkok, Dios apagkok nak ma'a ẽlyapmeyk nanók Israel! 11 ¡Wesse', xép apagkok ma'a aptémakxa nak apteme apwányam apagko', apmopwána, apcheymákpoho, apteme apkeláneykha ekyókxoho aqsok, tén han apteme wesse'! Hakte xép apagkok ma'a ekyókxoho aqsok ekhéyak nak néten, tén han ekhéyak nak náxop. Xeyep han apagkok ma'a aptémakxa nak wesse' apwányam, hakte xeyep Wesse' egegkok, apteme néten agko' ekyókxoho aqsok. 12 Xép keleñamak ma'a ekxámokma nak aqsok egagkok tén han ma'a ekha nak sẽláyo. Xép apteme apkeláneykha ekyókxoho aqsok, yetlo apyennaqte, tén han apmopwána, xép han apteme apmésso apyennaqte tén han apmopwána apyókxoho énxet'ák. 13 Cháxa keñamak negmésa nak ekpayheykekxa egwáxok xép Dios egagkok, tén han nélpeykásawo m'a ektémakxa nak xép apwesey eyeymáxkoho; 14 ¡mowanchek ko'o almések ekxámokma aqsok ahagkok, mopwancha'ak han énxet'ák ahagkok nak! Hakte xép keleñamak xa ekyókxoho aqsok nak, wánxa egwanchek ólmések ma'a xeyep nak chá'a sẽlmésso. 15 Hakte máxa negko'o nápaqtók xép ma'a énxet'ák apkeleñama nak mók nekha, apkelwe nak chá'a yaqwatakxoho, ekhawo ektamheykegkaxa axta apheykha m'a apyókxoho ẽlyapmeyk nano', máxa pessesse temék negko'o nélyennaqte s'e náxop, mogwanchek antaqheksohok ma'a nétsapma.
16 “¡Dios, Wesse' egegkok, xép apagkok xép han keleñamak ekyókxoho s'e aqsok ekxámokma nak, negancháseykekxo nak yaqwayam anlanaksek tegma appagkanamap, yaqwánxa chá'a kólteméssesek eyeymáxkoho m'a apwesey ekteme nak ekpagkanamaxche'! 17 Dios ahagkok, ekya'ásegkók ko'o apteme apkelányo chá'a egwáxok, tén han apchásekhayo m'a ekpéwomo nentémakxa. Cháxa keñamak sélmésa nak xép ekyókxoho s'e aqsok nak yetlo eyáxñeyo ewáxok. Payhékxeyk kaxwók ewáxok sekwet'a énxet'ák apagkok apchaqnákxo nak se'e, apkelmésa chá'a aqsok apkelmésso naqsa yetlo melmeyágweykekxa. 18 Wesse' egegkok, Dios apagkok axta m'a ẽlyapmeyk nano', cham'a Abraham, Isaac tén han Israel, epekkenches sa' chá'a megkalleklágwayam apkelwáxok énxet'ák apagkok, yána sa' nahan kalxénmakha chá'a apkelwáxok xép. 19 Egkés sa' han hatte Salomón eyáxñeyo apwáxok yaqwayam enxoho elyahakxohok ma'a apkeltémókxa nak antéhek xép, tén han ekyókxoho m'a aptémakxa nak chá'a apkenagkama exchep, yaqwayam sa' yepwának elának ma'a tegma appagkanamap sekpenchessamo nak ko'o séláneykekxa ekyókxoho aqsok.”
20 Tén axta David aptáha apkeláneya apyókxoho énxet'ák se'e: “Kólpeykesho sa' kaxwo' Dios Wesse' kélagkok.” Keñe axta apyókxoho énxet'ák apkelpeykásawo Wesse' egegkok, Dios apagkok axta m'a apyapmeyk nano', apkelháxahágkek axta apkeltekxeyágko aptapnák nápaqtók ma'a Wesse' egegkok, tén han nápaqtók wesse' apwányam, ekwokmoho apkeltekxeyágko nápaqta'a xapop. 21 Mók ekhem axta entáhak apkelmésa Wesse' egegkok ma'a aqsok ektekyawa, keñe han ma'a aqsok ektekyawa kélwatno nak: mil weyke étkók kelennay'awo, mil nepkések apkelennay'awo, keñe han mil ma'a nepkések apketkók nak, yetlo chá'a m'a apkelmésso naqsa nak anmen yámet égmenek, xámok agko' axta han aqsok kélnaqtósso ektekyawa m'a ekyókxoho kañe' nak Israel. 22 Cháxa ekhem aptókagkaxa axta aptéyak keñe han apyenágko apyenéyak, nápaqtók Wesse' egegkok yetlo élpayheykekxa apkelwáxok. Tén axta apxénakpekxoho makham apteme wesse' apwányam ma'a Salomón, David apketche, keñe axta kélteméssesa wesse' apwányam, tén axta Sadoc kélteméssesa appasmo apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok. 23 Cháxa ektáhakxa axta aptáha wesse' apwányam Salomón aphakmo m'a taháno aphamakxa nak Wesse' egegkok, apyaqmagkasa m'a apyáp David, keñe axta apwetaya ekxámokma agko' ma'a aqsok apagkok. Apkelyaheykekxók axta han ma'a apyókxoho énxet'ák nak Israel. 24 Keñe m'a apyókxoho apkelámha apmonye'e nak tén han ma'a kempakhakma yapmék, ekweykekxoho m'a wesse' apwányam David apketchek nak, apkelxéna epasmok ma'a wesse' apwányam Salomón. 25 Wesse' egegkok axta apteméssesso ekyawe agko' kéláyo Salomón nápaqta'awók ma'a apyókxoho énxet'ák Israel, keñe han apméssama ekyawe agko' apcheymákpoho neyseksa apteme wesse' apwányam, axta étémakpok xama enxoho wesse' apwányam kañe' Israel ekteme xa ektéma nak, cham'a nano' metyapmakxa axta makham ma'a.
David apketsapma
(1 Re 2.10-12)26 Aptemegkek axta wesse' apwányam David, apketche nak Jesé, cham'a ekyókxoho kañe' nak Israel. 27 Cuarenta apyeyam axta weykmok apteme wesse' apwányam ma'a Israel, siete apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Hebrón, keñe treinta y tres apyeyam ma'a Jerusalén. 28 Apwányamók apagko' axta aptemék apketsapma, tásek axta apteme apwányamo', xámok axta aqsok apagkok, ekha kéláyo axta han. Apyaqmagkassek axta apteme wesse' apwányam ma'a apketche apwesey nak Salomón.
29 Naqtáxésamaxcheyk axta weykcha'áhak eknaqtáxésamaxchexa axta chá'a aqsok apkelane m'a Dios appeywa aplegasso Samuel, tén han Dios appeywa aplegasso Natán keñe han ma'a Gad, apteme axta apwetayo aqsok apxekmóssamo Dios, cham'a ektémakxa axta chá'a aqsok apkelane m'a wesse' apwányam David, eyeynmo sekxók axta, ekweykmoho m'a néxa apteme wesse' apwányam, 30 ekyókxoho aptémakxa axta wesse' apwányam, tén han apmopwána, keñe han ektémakxa axta chá'a apweynchámeykha m'a, keñe han ma'a Israel tén han ma'a mók apkelókxa nak.