1 Aipórõ, mba'épepa iporã ndéve, nde judío ramo ha rejeapi'o? 2 Heta mba'épe, ha heta mba'ére. Tenondete, Tupã ome'ẽ imarandu judío kuérape. 3 Mba'e ojehu aipórõ? Tupã nga'u piko ndaheko jeroviaha mo'ã véima, oĩ haguére mbovymi ndaheko jeroviaháiva? 4 Hesakã ndaupeichaiha! Upéva rangue, Tupã omba'apo katu añeteguaitére, opa yvypóra ijapu ramo jepe. Ñandejára Ñe'ẽ niko he'i voi:
“Oje'éne ne marangatuha
umi erévare,
ha resẽ porãne
reñembojovakévo.”
5 Pe ñane ñañanguére oĩ ramo ohechauka haguã Tupã heko jojaha, mba'e ikatu ja'e? Tupã ndahekojaiha ñane nupãrõ piko? (Añe'ẽ hína yvypóra oñe'ẽháicha). 6 Hesakã ndaupeichaiha! Tupã ndaheko jojái rire, mba'éicha piko ombojovakéta yvypórape?
7 Pe che japukue iporã ramo, Tupã reko joja omimbi tuichave haguã, mba'ére piko añembojovake angaipa apoháicha? 8 Upéicharõ, mba'eha piko ndojejapói ivaíva ou haguã iporãva? Upéva voi niko pe oje'éva che ambo'eha, che moherakuã vai haguã. Umi péicha he'ívape ou porã oñenupã.
9 Mba'e piko aipórõ? Jarekópa, ñande judío, mba'e iporãvéva umi ambuégui? Hesakã nda upeichaiha! Jahechaukáma, opavave, judíova ha judio'ỹva, oĩha angaipa poguýpe. 10 Tupã kuatia he'i voi:

“Ndaipóri peteĩ heko jojáva!
11 Ndaipóri peteĩ iñakã porãva;
ndaipóri peteĩ ohekáva Tupãme.
12 Maymáva oho tape vaíre,
maymáva peteĩcha heko vai.
Ndaipóri ojapóva iporãva,
peteĩnte jepe.
13 Ijahy'o, tyvy ojepe'a vaicha,
pe ikũ ijapu,
ikũ guýpe oñongatu mbói rendy.
14 Ijuru katu henyhẽ
tie'ỹ ha py'arógui.
15 ápe ha pépe oñohẽ tuguy,
mamo oiko hague rupi
16 oheja ñehundi ha tekotevẽ 17 ha ndoikuaái py'a guapy.
18 Araka'eve nde'íri
ojekyhyje vaerãha Tupãgui.”

19 Jaikuaa tembiapoukapy iporãha umi hese oikóvape guarãnte, opavave okirirĩ haguã ha Tupã ombojovake haguã yvy tuichakue. 20 Avave nde'i chéne ojapo hague tembiapoukapy, ha Tupã oguerekoha chupe heko jojáva ramo. Tembiapoukapy niko oĩ ohechauka haguã ñandéve, ñande angaipa apohánteha voi.
Tupã ñane mboheko joja jarovia ramo Jesucrístope
21 Ha ko'ágã, tembiapoukapy'ỹre, Tupã ohechauka ñandéve mba'éichapa ñane mboheko joja, ha upéva he'i pe tembiapoukapy voi ha umi maranduhára. 22 Jarovia rupi Jesucrístope, Tupã omboheko joja umi ogueroviávape. Ndaipóri niko ojoavyha: 23 opavave niko iñangaipa ha mombyry oĩ Tupã reko mimbipágui. 24 Tupã katu, imba'e porãgui, reiete oporomboheko joja, Jesucristo rupi, oporopysyrõvo. 25 Tupã oheja rei angaipa, Jesucristo oñohẽ rupi huguy. Angaipa jeheja rei ojehupyty jerovia rehe ae. Kóicha Tupã ohechaukase vaekue mba'éichapa ñane mboheko joja: oheja reívo ñandéve angaipa jajapo vaekue. 26 Ha'e niko oha'arõ kuaa. Ha'e niko ohechaukase ñandéve ko'ágã mba'éichapa ñane mboheko joja. Pe ha'e heko jojaháicha niko, omboheko joja avei umi Jesús rehe ojeroviávape.
27 Mamópa aipórõ opyta pe yvypóra ojererovuha Tupã renondépe? Mamove. Ha mba'ére piko upéva? Ndaha'éi ojapo haguére tembiapoukapy he'íva, oguerovia haguérente. 28 Ha péicha ñaguahẽ kóvape: Tupã omboheko jojaha yvypórape ijerovia rupi, ohecha'ỹre ojapópa térã ndojapói tembiapoukapy he'íva.
29 Tupã nga'u piko judío kuéra Tupãnte? Ndaha'éi piko avei opa tetã Tupã? Hesakã porã opa tetã Tupãha. 30 Peteĩ Tupãnte niko oĩ: Tupã omboheko jojáva umi oguerovia kuaávape, ohecha'ỹre ojeapi'ópa térãpa nahániri! 31 Aipórõ, ñande jeroviápe piko ñamomichĩ hína pe tembiapoukapy? Ndaupéichai. Ñamoañete uvei katu.
1 Entonces, ¿qué ventajas tiene el ser judío o el estar circuncidado? 2 Muchas, y por muchas razones. En primer lugar, Dios confió su mensaje a los judíos. 3 ¿Qué pasa entonces? ¿Acaso Dios dejará de ser fiel por el hecho de que algunos de ellos hayan sido infieles? 4 ¡Claro que no! Al contrario, Dios actúa siempre conforme a la verdad, pero los seres humanos actúan conforme a la mentira; por eso las Escrituras dicen:
«Serás tenido por justo en lo que dices,
y saldrás vencedor cuando te juzguen.»
5 Pero si nuestras prácticas injustas sirven para poner de relieve que Dios es justo, ¿qué diremos? ¿Que Dios es injusto cuando nos castiga? (Hablo según criterios humanos.) 6 ¡Claro que no! Porque si Dios fuera injusto, ¿cómo podría juzgar al mundo?
7 Pero si mi mentira sirve para que la verdad de Dios resulte todavía más gloriosa, ¿por qué se me juzga a mí como pecador? 8 En tal caso, ¿por qué no hacer el mal para que venga el bien? Esto es precisamente lo que algunos, para desacreditarme, dicen que yo enseño. ¡Tales personas merecen la justa condena de Dios!
Todos han pecado
9 Y entonces, ¿qué? ¿Tenemos nosotros, los judíos, alguna ventaja sobre los demás? ¡Claro que no! Porque ya hemos demostrado que todos, tanto los judíos como los que no lo son, están bajo el poder del pecado, 10 pues las Escrituras dicen:
«¡No hay ni uno solo que sea justo!
11 No hay quien entienda;
no hay quien busque a Dios.
12 Todos se desviaron del camino;
todos por igual se han corrompido.
¡No hay quien haga el bien!
¡No hay ni siquiera uno!
13 Su garganta es un sepulcro abierto,
su lengua es mentirosa,
sus labios destilan veneno de víbora
14 y su boca está llena de maldición y amargura.
15 Sus pies se apresuran para derramar sangre;
16 en sus caminos hay destrucción y miseria,
17 y no conocen el camino de la paz.
18 Para ellos no existe el temor de Dios.»
19 Sabemos que todo lo que dice la ley, lo dice a quienes están sometidos a ella, para que todos callen y el mundo entero caiga en la cuenta de que nadie escapa del juicio de Dios. 20 Porque nadie podrá decir que ha cumplido la ley y que por eso Dios debe reconocerlo como justo, ya que la ley solamente sirve para poner en evidencia el pecado.
La salvación se obtiene por medio de la fe
21 Pero ahora, independientemente de la ley, Dios ha mostrado su justicia; esto lo confirman la misma ley y los profetas. 22 Y su justicia, la cual se manifiesta a través de la fidelidad de Jesucristo, alcanza a todos los que creen. Pues no hay diferencia alguna, 23 todos han pecado y están lejos de la presencia gloriosa de Dios. 24 Pero Dios, en su gracia, gratuitamente declara justos a todos, gracias a la liberación que realizó Cristo Jesús. 25 Dios hizo que Cristo, al derramar su sangre, fuera el instrumento del perdón. El perdón que se alcanza por la fe. Así quería Dios mostrar su justicia al pasar por alto los pecados cometidos anteriormente, 26 porque él es paciente. Dios quería manifestar en el tiempo presente su justicia; pues así como él es justo, tiene a bien declarar justos a quienes creen en Jesús.
27 ¿Dónde, pues, queda ante Dios nuestro orgullo? ¡Queda eliminado! ¿Por qué razón? No por haber cumplido la ley, sino por haber creído. 28 Así llegamos a la conclusión de que Dios declara justo al ser humano por la fe, independientemente del cumplimiento de la ley.
29 ¿Acaso Dios es solamente Dios del pueblo judío? ¿No lo es también de otros pueblos? ¡Claro está que lo es también de otros pueblos!, 30 pues no hay más que un Dios, el Dios que considera justos a quienes tienen fe, sin tomar en cuenta si están o no están circuncidados. 31 Entonces, ¿con la fe le quitamos valor a la ley? ¡Claro que no! Más bien afirmamos su valor.