Imboriahúva ojejopy vai
1 Umi ára ohasa, ha heta karai ha kuñakarai he'i hapicha Israel guápe: 2 “Heta niko umi ore rogagua ha omanombáta ñembyahýigui, ndoroguerekóigui ro'uka vaerã chupe kuéra.” 3 Ambue katu he'i ndorekóigui ho'u vaerã ome'ẽha ikokue, iparralty ha hóga jepe tembi'úre. 4 Oĩ avei he'íva: “Roiporu niko pláta ikatu haguã romoguahẽ umi impuésto kuéra mburuvicha guasúpe ha upevarehápe rome'ẽmba ore yvy ha ore parralty. 5 Ñande nga'u piko ndaha'éi ojuehegua meme? Ore rogagua kuéra ha umíva rogagua kuéra niko peteĩcha pánte. Mba'ére piko ore rome'ẽta ore rogagua kuéra tembiguái ramo? Oĩ ome'ẽmava voi plátare tajýra tembiguái ramo. Mba'eve ndaikatúi rojapo. Ore yvy ha ore parralty ndaha'e véima ore mba'e.”
Nehemías oñeha'ã oipytyvõ imboriahúvape
6 Ko'ã mba'e ahendúva che mbopochy. 7 Ha heta ambojere rire che akãme ahenói umi omyakãva Israel guápe ha ha'e chupe kuéra: “Pende pojopy eterei niko pende rapicha kuéra ndive.”
Pe rire ambyaty opa Israel guápe roñe'ẽ haguã ko'ã mba'ére. 8 Ha ha'e chupe kuéra: “ore niko ikatumiháicha rojogua vaekue roikóvo ore rapicha Israel guápe oñeme'ẽ vaekue tembiguái ramo tetã ambue rupi. Ha ko'ágã katu peẽ voi peme'ẽ pende rapicha plátare ore rojogua jey haguã chupe kuéra.”
Okirirĩ mbaite hikuái ndoikuaáigui mba'épa he'íta. 9 Ha'e upémarõ chupe kuéra: “Naiporãi ko pejapóva. Peiko ha pejapóna Tupã oipotaháicha, ani haguãtei umi ñande rayhu'ỹva opuka ñande rehe. 10 Che jepe aiporuka chupe kuéra pláta ha ame'ẽ chupe kuéra ho'u vaerã. Upéicha avei ojapo che rogagua ha umi che rógape omba'apóva. Jaheja reína chupe kuéra umi mba'e, 11 ha ñame'ẽmba jey ñande rapicha kuérape ijyvy, iparralty ha hóga kuéra. Ñañembyesarái pe pláta, tembi'u, kaguy térã ñandy jaiporuka vaekuégui.” 12 Ha he'i hikuái: “Pe nde ere haichaite rojapóta. Rome'ẽmba jeýta ijára kuépe opa mba'e ha ndorojerure mo'ãi chupe kuéra mba'eve.”
Ahenói upémarõ pa'i kuérape ohendu haguã mba'épa pe oje'éva ojejapotaha. 13 Upéi aityvyro che ao ruguái ha ha'e chupe kuéra: “Péicha ta pende tyvyro Tupã ndapejapói ramo pe pejéva, ha toipe'a pende hegui pende yvy, pende róga ha opa mba'e perekóva.” Maymáva he'i: “Upéicha toiko”. Romomba'e guasu Tupãme, ha oje'e haguéicha ojejapo.
Nehemías naimba'e potái
14 Mburuvicha guasu Artajerjes che moĩ vaekue mburuvicha ramo tetã Judápe 20 áño ha'e ojupi rire. Ha upéva pe ára guive 12 áño aja che ndaiporúi mba'evete umi mba'e mburuvicha kuérape guarãvagui. Upéichante avei ojapo umi che ndive omba'apóva. 15 Ndaupéichai umi ojupi vaekue che mboyve. Umíva ojerure vaekue opa árape 40 pláta pehẽngue hembi'u ha kaguy repyrã. Umi ipo guýpe omba'apóva katu vaípe oguereko vaekue opavavépe. Che katu, Tupãme amomba'égui, ndaikói upéicha. 16 Che rembiapo korapy jere ñemopu'ã ha upéva ajapo opa umi che rógape omba'apóva ndive. Yvy katu namboykéi che mba'erã. 17 Mesápe oguapy okaru che ndive 150 Israelgua ha umi omyakãva chupe kuéra, avei oime raẽ oúva tetã ambuégui ore jere rupi oĩva. 18 Opa árape Cheté voi ajukauka peteĩ vaka, 6 ovecha kyra ha ryguasu. Ku 10 arahápe katu agueruka heta kaguy. Upéicha ramo jepe ndajeruréi pe che mba'erãva, che mburuvicha haguére, añandúgui ipohyitaha opavavépe.
19 “Tupã che Jára, aipota ne mandu'a opa ko'ã mba'e porã ajapo vaekuére ko che retãre.”
Problemas internos
1 En aquel tiempo hubo una gran protesta de parte del pueblo y de sus mujeres contra sus compatriotas judíos, 2 pues algunos decían que tenían muchos hijos e hijas y necesitaban conseguir trigo para no morirse de hambre; 3 otros decían que debido a la falta de alimentos habían tenido que hipotecar sus terrenos, viñedos y casas, 4 y otros decían que habían tenido que pedir dinero prestado para pagar los impuestos al rey, dando en garantía sus terrenos y viñedos. Decían además: 5 «Tanto nuestros compatriotas como nosotros somos de la misma raza; nuestros hijos no se diferencian en nada de los de ellos. Sin embargo, nosotros tenemos que someter a nuestros hijos e hijas a la esclavitud. De hecho, algunas de nuestras hijas ya son esclavas, y no podemos hacer nada por evitarlo, porque nuestros terrenos y viñedos ya pertenecen a otros.»
6 Cuando escuché sus quejas y razones, me llené de indignación. 7 Después de pensarlo bien, reprendí a los nobles y gobernantes por imponer una carga tal a sus compatriotas. Convoqué además una asamblea general para tratar su caso, 8 y les dije: «Hasta donde nos ha sido posible, nosotros hemos rescatado a nuestros compatriotas judíos que habían sido vendidos a las naciones paganas; ¿y ahora ustedes los vuelven a vender para que nosotros tengamos que volver a rescatarlos?»
Ellos se quedaron callados, pues no sabían qué responder. 9 Y yo añadí: «Lo que están haciendo no está bien. Deberían mostrar reverencia por nuestro Dios, y evitar así las burlas de los paganos, nuestros enemigos. 10 También mis familiares, mis ayudantes y yo les hemos prestado a ellos dinero y trigo; así que, ¡vamos a perdonarles esta deuda! 11 Y les ruego también que les devuelvan ahora mismo sus terrenos, viñedos, olivares y casas, y que cancelen las deudas que tienen con ustedes, sean de dinero, grano, vino o aceite.» 12 Ellos respondieron: «Devolveremos todo eso, y no les reclamaremos nada. Haremos todo tal como lo has dicho.»
Entonces llamé a los sacerdotes, y en su presencia les hice jurar lo que prometieron. 13 Además, me sacudí la ropa y dije: «Así sacuda Dios fuera de su casa y de sus propiedades a todo aquel que no cumpla este juramento, y así lo despoje de todo lo que ahora tiene.» Toda la multitud respondió: «Amén», y alabaron al Señor.
Generosidad de Nehemías
La gente cumplió su promesa, 14 y durante doce años, es decir, desde aquel día del año veinte en que el rey Artajerjes me nombró gobernador de la región de Judá hasta el año treinta y dos de su reinado, no hice uso de la pensión que me correspondía como gobernador, ni tampoco mis colaboradores. 15 En cambio, los gobernadores que estuvieron antes que yo fueron una carga para el pueblo, pues diariamente cobraban cuarenta monedas de plata para comida y vino. Además, sus empleados oprimían al pueblo. Pero yo no lo hice así, por respeto a Dios. 16 Por otra parte, cumplí con mi tarea de reconstruir la muralla de la ciudad, y no adquirí terrenos. En cuanto a mis empleados, todos ellos tomaron parte en el trabajo. 17 A mi mesa se sentaban hasta ciento cincuenta personas, tanto judíos del pueblo como funcionarios del gobierno, sin contar a aquellos de las naciones vecinas que venían a visitarnos. 18 Lo que se preparaba diariamente, por mi cuenta, era un buey y seis de las mejores ovejas, y aves; y cada diez días había vino en abundancia. A pesar de esto, nunca reclamé la pensión que me correspondía como gobernador, porque ya era excesiva la carga que pesaba sobre este pueblo. 19 ¡Tómame en cuenta, Dios mío, para mi bien, todo lo que he hecho por este pueblo!