Jesús ante Pilato
(Mt 27.1-2Mt 11-14Lc 23.1-5Jn 18.28-38)
1 En cuanto amaneció, y luego de reunirse los principales sacerdotes, los ancianos, los escribas y todo el tribunal para ponerse de acuerdo, ataron a Jesús y se lo llevaron a Pilato.
2 Este le preguntó: «¿Eres tú el Rey de los judíos?» Y Jesús le respondió: «Tú lo dices.»
3 Los principales sacerdotes lo acusaban de muchas cosas,
4 así que Pilato volvió a preguntarle: «¿No vas a responder? ¡Mira de cuántas cosas te acusan!»
5 Pero Jesús ni aun así respondió, lo que sorprendió mucho a Pilato.
Jesús sentenciado a muerte
(Mt 27.15-31Lc 23.13-25Jn 18.38—19.16)
6 En el día de la fiesta Pilato acostumbraba poner en libertad a un preso, el que la gente quisiera.
7 Había uno que se llamaba Barrabás, que estaba preso con sus compañeros de motín porque en una revuelta habían cometido un homicidio.
8 Cuando la multitud se aproximó, comenzó a pedirle a Pilato que hiciera lo que acostumbraba hacer.
9 Pilato les preguntó: «¿Quieren que ponga en libertad al Rey de los judíos?»
10 Y es que Pilato sabía que los principales sacerdotes lo habían entregado por envidia.
11 Pero los principales sacerdotes incitaron a la multitud para que Pilato soltara más bien a Barrabás.
12 Pilato les preguntó: «¿Y qué quieren que haga con el que ustedes llaman Rey de los judíos?»
13 Y ellos volvieron a gritar: «¡Crucifícalo!»
14 Pilato les decía: «¿Pues qué crimen ha cometido?» Pero ellos gritaban más todavía: «¡Crucifícalo!»
15 Pilato optó por complacer al pueblo y puso en libertad a Barrabás; luego mandó que azotaran a Jesús, y lo entregó para que lo crucificaran.
16 Los soldados lo llevaron al interior del atrio, es decir, al pretorio, y llamaron a toda la compañía.
17 Lo vistieron de púrpura, le colocaron una corona tejida de espinas,
18 y comenzaron a saludarlo: «¡Salve, Rey de los judíos!»
19 Lo golpeaban en la cabeza con una caña, y lo escupían, y doblaban las rodillas para hacerle reverencias.
20 Después de burlarse de él, le quitaron la ropa de púrpura, lo vistieron con sus propios vestidos, y lo sacaron de allí para crucificarlo.
Crucifixión y muerte de Jesús
(Mt 27.32-56Lc 23.26-49Jn 19.17-30)
21 A uno que volvía del campo y que pasaba por allí lo obligaron a llevar la cruz. Ese hombre se llamaba Simón de Cirene, y era padre de Alejandro y de Rufo.
22 Llevaron a Jesús a un lugar llamado Gólgota, que significa «Lugar de la Calavera».
23 Le dieron a beber vino mezclado con mirra, pero él no lo tomó.
24 Después de crucificarlo, se repartieron sus vestidos y los sortearon para ver qué le tocaría a cada uno de ellos.
25 Cuando lo crucificaron eran las nueve de la mañana.
26 Como razón de su condena pusieron este epígrafe: «EL REY DE LOS JUDÍOS».
27 Con él crucificaron también a dos ladrones, uno a su derecha y el otro a su izquierda.
28 [Así se cumplió la Escritura que dice: «Y será contado con los pecadores.»]
29 Los que pasaban lo insultaban, y mientras meneaban la cabeza decían: «Oye, tú, que derribas el templo de Dios y en tres días lo reedificas,
30 ¡sálvate a ti mismo y desciende de la cruz!»
31 Así también se burlaban de él los principales sacerdotes, y se sumaban a los escribas para decir: «¡Salvó a otros, pero a sí mismo no puede salvarse!
32 ¡Que baje ahora de la cruz el Cristo, el Rey de Israel, para que podamos ver y creer!» Y también le hacían burla los que estaban crucificados con él.
33 Desde el mediodía y hasta las tres de la tarde hubo tinieblas sobre toda la tierra,
34 y a las tres de la tarde Jesús clamó a gran voz: «Eloi, Eloi, ¿lama sabactani?», que significa «Dios mío, Dios mío, ¿por qué me has desamparado?»
35 Al oírlo, algunos de los que estaban allí decían: «Escuchen, está llamando a Elías.»
36 Uno de ellos corrió a empapar en vinagre una esponja, la puso en una caña, y le dio a beber, al tiempo que decía: «Déjenlo, veamos si Elías viene a bajarlo.»
37 Pero Jesús lanzó un fuerte grito y murió.
38 En ese momento el velo del templo se rasgó en dos, de arriba abajo,
39 y el centurión que estaba frente a él, al verlo morir así, dijo: «En verdad, este hombre era Hijo de Dios.»
40 Algunas mujeres estaban allí, mirando de lejos. Entre ellas estaban María Magdalena, María, la que era madre de Jacobo el menor y de José, y Salomé.
41 Ellas habían seguido y atendido a Jesús cuando él estaba en Galilea. Pero había también otras muchas mujeres, que habían ido con él a Jerusalén.
Jesús es sepultado
(Mt 27.57-61Lc 23.50-56Jn 19.38-42)
42 Al caer la tarde del día de la preparación, es decir, la víspera del día de reposo,
43 José de Arimatea fue y con mucha osadía se presentó ante Pilato para pedirle el cuerpo de Jesús. Este José era un miembro importante del tribunal, y también esperaba el reino de Dios.
44 Pilato se sorprendió al saber que Jesús ya había muerto, así que mandó llamar al centurión y le preguntó si, en efecto, Jesús ya había muerto.
45 Luego de que el centurión le confirmó la noticia, Pilato entregó a José el cuerpo de Jesús.
46 José fue y bajó de la cruz el cuerpo de Jesús, lo envolvió en una sábana que había comprado, y lo puso en un sepulcro que estaba cavado en una peña. Luego, hizo rodar una piedra para sellar la entrada del sepulcro.
47 Mientras tanto, María Magdalena y María la madre de José miraban dónde ponían el cuerpo.
Jesús kélyentama aphakxa Pilato
(Mt 27.1-2Mt 11-14Lc 23.1-5Jn 18.28-38)
1 Xama axta élsáya, apchaqneykekxeyk axta apkelámha apmonye'e apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok yetlo m'a apkelámha apmonye'e nak, tén han ma'a apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa, apyókxoho axta m'a énxet'ák ekyawe nak kéláyo. Apyentamomchek axta Jesús yetlo apnaqtehetchesso apmék, tén axta apméssama m'a Pilato. 2 Axta aptemék Pilato apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Xépya apteme judíos Wesse' apwányam apagkok?
—Aptemék xép appeywa —axta aptemék apchátegmoweykegkokxo m'a Jesús.
3 Xámok axta aqsok apkelxeyenma apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, apkelxeyenma aptémakxa chá'a m'a Jesús, 4 tén axta Pilato aptéma makham apkelmaxneyeykekxoho s'e:
—¿Megyátegmowagkeheya sa' apxénamap? Elano, xámok xép apxénamap eksexnenagko apkelane aqsok.
5 Axta eyke yátegmoweykegkok ma'a Jesús; axta keñamak apkenatchessama ektémakxa m'a Pilato.
Jesús apxénamap yaqwayam emátog
(Mt 27.15-31Lc 23.13-25Jn 18.38—19.16)
6 Eyenyekxohok axta chá'a Pilato xama énxet apmomap ekhem kéltéma axta Pascua, apkeltamhókxa enxoho chá'a m'a énxet'ák. 7 Aphegkek axta nahan xama énxet kañe' sẽlpextétamakxa apwesey axta Barrabás, yetlo m'a nápakha ekyetno axta chá'a apkelyógkexma neyseksa éllámáxche'. 8 Apkelweykmek axta énxet'ák ma'a, tén axta apcheynamo apkelmaxnagkama Pilato apkeltémo etnehek ma'a aptémakxa axta chá'a. 9 Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo Pilato s'e:
—¿Kélmenyéya ayenyekxések ko'o kéxegke m'a judíos Wesse' Apwányam apagkok nak?
10 Hakte apyekpelchágweykmek axta apméssama apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok eñama apnathe. 11 Keñe axta m'a apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, apkelyáteyeykegkoho énnegkesek exma m'a énxet'ák, yaqwayam enxoho yának eyenyekxak ma'a Barrabás. 12 Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a Pilato s'e:
—¿Háxko eyke kélámenyéxa ko'o atnéssesek ma'a kéltéma nak kéxegke judíos Wesse' Apwányam apagkok?
13 Axta aptemék apkelyennaqtéssamo apkelátegmowéyak se'e:
—¡Épetches aqsok ektegyésso!
14 Tén axta Pilato aptéma apkelanagkama s'e:
—¿Yaqsa aqsok ekmaso apkeláneya?
Axta aptemék makham apkelyennaqtéssamo apkelpeywa s'e:
—¡Épetches aqsok ektegyésso!
15 Tén axta Pilato apyenyeykekxo m'a Barrabás, hakte apkeltémók axta yásekhohok ma'a énxet'ák; keñe axta natámen apkeltémo kólyekpexchetmakha m'a Jesús, apméssegkek axta yaqwayam kólyepetchesek aqsok ektegyésso.
16 Apya'assegkek axta sẽlpextétamo Jesús ma'a wesse' apxagkok apyawe kóneg nak, kéltéma axta pretorio, apchaqneykekxeyk axta apyókxoho sẽlpextétamo m'a nepyáwa'.
17 Aptaxneyáseykekxeyk axta nahan aptaxno apwenaqte apyexwase apagko', apkeláneykegkek axta nahan kéltete kélpátek am'ák, tén axta apketchessessama apqátek. 18 Axta aptemék apcheynamo apkelyennaqtéssamo apkelpeywa s'e:
—¡Memassegwomek sa' judíos Wesse' apwányam apagkok!
19 Aptekpagkassegkek axta chá'a apqátek yámet, apkexpaqhayak axta han chá'a apyamánog, apkeltekxeyeykegkek axta nahan chá'a aptapnák xapop, aptamheykegko hó ólpeykesho'. 20 Keñe axta natámen apteme apkesmésso xa ektáha nak, aplekkessegkek axta makham ma'a kélaqlamaxche apyexwase aptaxneyáseykekxa axta, apkelántaxneyáseykekxeyk axta makham ma'a apkelnaqta apagko' axta, tén axta aptekkessama yaqwayam enxoho épetchesek aqsok ektegyésso.
Jesús kélyepetchesso aqsok ektegyésso
(Mt 27.32-44Lc 23.26-43Jn 19.17-27)
21 Apweykekxeyk axta nahan xama énxet Cirene apkenyeykento yókxexma, apwesey axta Simón, Alejandro axta apyáp tén han Rufo. Xama axta apmáheyo eyeykhak ma'a, apcháneymakpek axta epatmok ma'a Jesús aqsok ektegyésso apagkok.
22 Kélya'assegkek axta Jesús xama yókxexma ekwesey axta Gólgota (nenteme nak nempeywa: “Yókxexma ekyetnamakxa Kélpátek Axchapok”); 23 kéleykegkek axta eykhe vino kélenchaheykekxa nak pánaqte mirra, axta eyke eyák ma'a Jesús. 24 Tén axta kélyepetchessama aqsok ektegyésso. Aptawáseykegkek axta xama aqsok sẽlpextétamo, yaqwayam enxoho emlassakpok ma'a Jesús apkelnaqta, tén han ey'asagkohok yaqsa kapayhohok chá'a emok xama.
25 Las nueve axto'ók axta nahan ma'a kélyepetchessama axta aqsok ektegyésso. 26 Kélchexanmeyk axta han néten kéltáxésso ekxeyenma ektáha eksexnenagko ektéma nak se'e: “Judíos Wesse' apwányam apagkok.” 27 Kélyepetchessamók axta anhan xamo' aqsok ektegyésso apqánet énxet élmasagcha'a apkeltémakxa, xama axta kélchexanmak ma'a ekpayho nak apkelya'assamakxa, keñe axta pók ma'a ekpayho nak nepsagqalwa. 28 Cháxa ektáhakxa axta ektáha m'a ektémakxa axta eknaqtáxésamaxche s'e: máxa énxet ekmaso aptémakxa axta kélteméssessók.
29 Apwanyeykha axta chá'a énxet'ák apkelyeykhágwayam axta chá'a m'a apyexnamakxa, apkelyeykáseykha axta chá'a apqatkok, axta aptemék chá'a apkenagkama s'e:
—¡Apxeyenmeyk axta exchep etegkesek tegma appagkanamap keñe apxeyenma exátekhásekxak makham ántánxo ekhem, 30 ewagkasakpoho apagko' teyp, etyep xa néten nak aqsok ektegyésso!
31 Hawók axta han aptamheykegkaxa apwanyeykencha'a m'a apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, tén han ma'a apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa. Axta aptemék apkelpaqmeyesma s'e:
—Apkelwagkassegkek axta chá'a teyp ma'a énxet'ák, keñe megkapwagko apmako ewagkasakpohok apagko' teyp. 32 ¡Tásek etyapok néten aqsok ektegyésso xa Mesías, Wesse' apwányam héxta m'a Israel, yaqwayam sa' agweta' tén han magya'ásseme'!
Weykmók axta han apxéneykha ekmaso m'a kélyepetchessamo axta xamo' aqsok ektegyésso.
Jesús apketsapma
(Mt 27.45-56Lc 23.44-49Jn 19.28-30)
33 Xama axta ektéma yetseksókhem, yáqtéssegkek axta exma ekyókxoho keso náxop ekweykmoho las tres taxnám. 34 Cháxa hora aptémakxa axta han apyennaqtéssamo appeywa Jesús se'e: “Eloí, Eloí, ¿lemá sabactani?” (nenteme nak nempeywa: “Dios ahagkok, Dios ahagkok, ¿yaqsa ektáha seyenyawa nak?”)
35 Apkellegayak axta nahan nápakha énxet'ák apheykha axta m'a. Axta aptemék apkelpaqmeyesma s'e:
—Kóleyxho, Dios appeywa aplegasso Elías apwóneyha.
36 Keñe axta xama xa énxet'ák nak apkenyahama, apyássesseykekxeyk axta xama apáwa apyettagko nápakha vino ekmáske, aptetegkek axta naw'a yámámok apya'ássessama apátog Jesús yaqwayam enxoho ének. Axta aptemék se'e:
—Etnehek apagkok xa, lapmaxcheyk sa' ey'áwak Elías etekkessak néten aqsok ektegyésso.
37 Payheykha axta eyke apátog Jesús ekyennaqte agko', tén axta apketsapma. 38 Tén axta apyeptamákpo nepyeseksa m'a apáwa apyexnama axta m'a kañe' tegma appagkanamap, weyktamók axta apyeptamap kóneg eñama m'a néten. 39 Xama axta apweteya apketsapma m'a apkemha apmonye' sẽlpextétamo romano apkenmeykencha'a axta ekpayhókxa apyexnamakxa m'a Jesús, axta aptemék se'e:
—Naqso' neyke agkok Dios Apketche s'e énxet nak.
40 Chaqneykha axta nahan nekha kelán'ák élenmexmo makhawo'; María Magdalena axta han élxegexma'a xa kelán'ák nak, tén han ma'a mók María, Santiago apsexyók axta egken tén han José, Salomé axta nahan. 41 Kelyetleykha axta chá'a Jesús xa kelán'ák nak, pasmomchek axta nahan chá'a m'a aphamakxa axta Galilea. Xámók axta han mók kelán'ák ma'a, élyetlo axta apmaheykegko m'a Jerusalén.
Jesús kélátawaña
(Mt 27.57-61Lc 23.50-56Jn 19.38-42)
42 Chaqhémók axta han apkeláneykekxexa axta chá'a aptamheykegkaxa énxet'ák, amonye' ekwayam sábado, taxneykmek axta nahan, 43 keñe axta José, apkeñama axta m'a Arimatea, apteme axta xama ekyawe kéláyo nepyeseksa m'a apheykegkaxa nak apkelámha apmonye'e, apkelhaxanma axta han ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios, apmeyeykekxo m'a aphakxa axta Pilato megyáya apkelmaxnegweykekxo m'a Jesús aphápak. 44 Pelakkassegkek axta nahan aplegaya amya'a Pilato apketsapma m'a Jesús, apwóneykha axta apkemha apmonye' sẽlpextétamo yaqwayam elmaxneyha wegqaya apketsapma. 45 Xama axta apkeltennassama m'a apkemha apmonye' nak sẽlpextétamo, apmeyáseykekxeyk axta Jesús aphápak Pilato m'a José. 46 Tén axta José apmoma ekha ekyánmaga xama apáwa apkexyawáyo apkeláxñe, apleklegkek axta Jesús aphápak, tén axta appextehetma m'a apáwa nak. Appekkenweykmek axta han takhaxpop ekmetmomáxche axta meteymog, tén axta apchapma átog takhaxpop xama meteymog. 47 Keláneykha axta nahan kélpekkenmakxa m'a María Magdalena, tén han ma'a mók María, José axta egken.