Jesús predice la destrucción del templo
(Mt 24.1-2Lc 21.5-6)
1 Jesús salía del templo cuando uno de sus discípulos le dijo: «Maestro, ¡mira qué piedras! ¡Qué edificios!»
2 Jesús le dijo: «¿Ves estos grandes edificios? Pues no va a quedar piedra sobre piedra. Todo será derribado.»
Señales antes del fin
(Mt 24.3-28Lc 21.7-24Lc 17.22-24)
3 Estaba Jesús sentado en el monte de los Olivos, frente al templo, cuando Pedro, Jacobo, Juan y Andrés le preguntaron por separado:
4 «Dinos, ¿cuándo sucederá todo esto? ¿Y cuál será la señal de que todas estas cosas están por cumplirse?»
5 Jesús les respondió: «Cuídense de que nadie los engañe.
6 Porque muchos vendrán en mi nombre, y dirán: “Yo soy el Cristo,” y a muchos los engañarán.
7 Cuando oigan hablar de guerras y de rumores de guerras, no se angustien, porque así es necesario que suceda, pero aún no será el fin.
8 Se levantará nación contra nación, y reino contra reino, y habrá terremotos en muchos lugares, y habrá también hambre. Esto será el principio de los dolores.
9 »Pero ustedes tengan cuidado; porque los entregarán a los tribunales, y los azotarán en las sinagogas; por causa de mí los harán comparecer ante gobernadores y reyes, para dar testimonio ante ellos.
10 Pero antes tendrá que proclamarse el evangelio a todas las naciones.
11 Cuando los arresten y los hagan comparecer, no se preocupen por lo que deben decir, sino solo digan lo que en ese momento les sea dado decir. Porque no serán ustedes los que hablen, sino el Espíritu Santo.
12 El hermano entregará a la muerte al hermano, y el padre al hijo; y los hijos se rebelarán contra los padres, y los matarán.
13 Por causa de mi nombre todo el mundo los odiará a ustedes, pero el que resista hasta el fin, se salvará.
14 »Ahora bien, cuando vean que la abominación desoladora, de la que habló el profeta Daniel, se encuentra donde no debiera estar (el que lee, que entienda), entonces los que estén en Judea huyan a los montes;
15 el que esté en la azotea, no baje a su casa ni entre en ella para tomar algo;
16 y el que esté en el campo, no vuelva atrás para tomar su capa.
17 ¡Ay de las que en esos días estén embarazadas o amamantando!
18 ¡Pídanle a Dios que esto no suceda en el invierno!
19 Porque esos días serán de gran aflicción, como no los hubo desde el principio de la creación que Dios hizo, ni los habrá jamás.
20 Si el Señor no hubiera acortado esos días, no habría quien se salvara; pero los ha acortado por causa de sus elegidos.
21 Así que si alguien les dice: “¡Miren, aquí está el Cristo!”; o “¡Miren, allí está!”, no le crean.
22 Porque surgirán falsos cristos y falsos profetas, y harán señales y prodigios para engañar, de ser posible, incluso a los elegidos.
23 Pero ustedes, tengan cuidado. Ya los he prevenido de todo.
La venida del Hijo del Hombre
(Mt 24.29-35Mt 42-44Lc 21.25-36)
24 »En aquellos días, después de esa gran aflicción, sucederá que el sol se oscurecerá y la luna dejará de brillar;
25 las estrellas caerán del cielo y los poderes celestiales se estremecerán.
26 Entonces verán al Hijo del Hombre venir en las nubes con gran poder y gloria,
27 y él enviará a sus ángeles para reunir a sus elegidos de los cuatro vientos, desde los extremos de la tierra hasta los extremos del cielo.
28 »De la higuera deben aprender esta parábola: Cuando sus ramas se ponen tiernas, y le brotan las hojas, ustedes saben que el verano ya está cerca.
29 De la misma manera, cuando ustedes vean que todo esto sucede, sepan que la hora ya está cerca, y que está a la puerta.
30 De cierto les digo que todo esto sucederá antes de que pase esta generación.
31 El cielo y la tierra pasarán, pero mis palabras no pasarán.
32 »En cuanto al día y la hora, nadie lo sabe, ni siquiera los ángeles en el cielo, ni el Hijo. Solo el Padre lo sabe.
33 Pero ustedes, presten atención y manténganse atentos, porque no saben cuándo llegará el momento.
34 Es como cuando alguien deja su casa y se va lejos, y delega autoridad en sus siervos y deja a cada uno una tarea, y ordena al portero mantenerse despierto.
35 Así que ustedes deben mantenerse despiertos, porque no saben cuándo vendrá el señor de la casa, si al caer la tarde, o a la medianoche, o cuando cante el gallo, o al amanecer;
36 no sea que venga cuando menos lo esperen, y los encuentre dormidos.
37 Esto que les digo a ustedes, se lo digo a todos: ¡Manténganse despiertos!»
Jesús apxeyenma kóltegkesek tegma appagkanamap
(Mt 24.1-2Lc 21.5-6)
1 Xama axta apteyapma Jesús kañe' tegma appagkanamap, axta aptemék apkenagkama xama apkeltáméséyak se'e:
—¡Sẽlxekmósso, elano hana élyawa meteymog, apkeltásek nahan tegma!
2 Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo Jesús se'e:
—¿Apwet'aya xa tegma apkelyawe nak? Megkeymaxcheyk sa' xama enxoho ektaháneykekxa mók meteymog xa. Kólmasséssók sa' ekyókxoho.
Magkenatchesso yaqwánxa sa' katnehek amonye' ektemegwánxa néxa ekhem
(Mt 24.3-28Lc 21.7-24Lc 17.22-24)
3 Tén axta apkelmeyeykekxo m'a Egkexe élaqneykegkaxa nak Olivos, ekpayho axta m'a apmonye' nak tegma appagkanamap. Aphegkek axta m'a Jesús, keñe axta Pedro, Santiago, Juan tén han Andrés apkelmaxneyeykencha'a apxakko' ma'a Jesús, 4 háxko sa' ekwánxa katnehek xa, tén han háxko sa' ekteme aqsok magkenatchesso agwetak peya katnehek ekyókxoho, yaqwayam enxoho katnégwók néxa'.
5 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e: “Kóllanagkoho sa', nágkólho aqsa elyexanchesha xama énxet enxoho. 6 Hakte elwak sa' apxámokma énxet apkeltemessásamap nak ko'o. Sa' etnehek apkelpeywa s'e: ‘Ko'o s'e’, elyexanchesha sa' apxámokma apagko' énxet.
7 “Kélleg'ak sa' agkok kéxegke amya'a ektepa kempakhakma s'e, tén han ma'a mók nekha, nágkólyegwe aqsa. Hakte cháxa yaqwánxa sa' katnehek xa; háwe eyke makham yaqwánxa katnégwók néxa ekhem xa. 8 Hakte elnapakpok sa' énxet xama yókxexma, yenmexek ma'a pók énxet'ák nak, kampakhaxchek sa' nahan xama apkelókxa yenmexek ma'a mók apkelókxa nak; katyapok sa' xapop ekyawheykha ekxámokma agko' apkelókxa, tén han meyk segaqhe. Akke eyeynókxa sekxók kéllegeykegkoho ekmáske xa.
9 “Kóllanagkoho kélagko' sa' kéxegke kéltáhakxa; hakte kólmések sa' kéxegke m'a kelwesse'e nak, kóltekyawha sa' ma'a kañe' apchaqneykekxexa nak chá'a judíos. Kólnaqlók sa' ma'a apheykegkaxa nak kelwesse'e apkeláneykha apkelókxa', tén han ma'a kelwesse'e apkelwányam nak, ko'o éñamakxa; keñe sa' kólewának hélxének ko'o nápaqta'awók xa énxet'ák nak. 10 Hakte amonye' ektemegwánxa néxa' ekhem, payhawók kóllegaksek amya'a ektaqmalma m'a ekyókxoho yókxexma nak keso náxop. 11 Nágkeytnakhoho aqsa kélwáxok kéxegke yaqwánxa enxoho kóltéhek kélpeywa, cham'a kélmésa sa' kéxegke m'a kelwesse'e ekha nak kéláyo. Kólxén sa' ma'a apmésso nak Dios yaqwayam kólxének, hakte háwe sa' kéxegke yaqwayam kólpaqmétek, Espíritu Santo sa' eyke. 12 Yának sa' chá'a etekyók apkelyáxeg énxet, keñe sa' apyapmeyk yának chá'a etekyók apketchek; elenmexekxak sa' han apyapmeyk ma'a kélketchek, ennápekxak sa' han. 13 Apyókxoho énxet sa' etaqnók kéxegke ko'o éñamakxa; ewagkasakpok sa' eyke teyp énxet apkelenxáneykmoho nak apyennaqtéssamo apteme mey'ásseyam ekweykmoho néxa'.
14 “Kélwet'ak sa' agkok kéxegke aqsok ekmaso agko', ekyetnakmo m'a megkapayhókxa nak keytnók —kéxegke ektáhakxa enxoho kélyetsete xa, kólya'asagkoho'—, keñe sa' ma'a apheykha nak Judea, sa' elmahagkok yenyahagkok ma'a néten meteymog élekhahéyak élyawe nak; 15 keñe sa' ma'a apha nak néten apxagkok, tásek sa' metyepek etaxnegwakxak kañe' elhaxyawássekxak aqsok; 16 keñe sa' ma'a apweynchámeykha nak yókxexma, tásek sa' méxyeme' tén han mewateyk ma'a apchaqlamap. 17 ¡Ayósekak sa' kelán'ák ektamhéyak nak lós'awók ma'a ekhem sa', essenhan ma'a keyetsék étchek nak! 18 Kólmaxna sa' kéxegke Dios yaqwayam megkatnehek apmopsamágexal'a xa, 19 hakte katnehek sa' ekhem nenlegeykegkaxa ekmáske, megkatyapma axta m'a sekxók axta eyeynókxa apmáheyo elának Dios keso náxop, ekwokmoho makham se'e negwánxa nak, megkatnekxók sa' han chá'a natámen. 20 Kaxtemék axta apwenaqtéssamo Wesse' egegkok xa ekhem nak, méko axta kawagkasaxchek teyp; apyaqwátéssamók axta eyke eñama apkelásekhayo m'a ektáha nak apagkok, cham'a apkelyéseykha axta.
21 “Aptemék sa' agkok yának kéxegke xama énxet se'e: ‘Kóllano, keso Mesías se'e’, essenhan etnehek se'e: ‘Kóllano, cha'a apha á’, nágkóleyxho aqsa. 22 Hakte elwak sa' énxet'ák apkeltemessásamap nak Mesías, tén han ma'a Dios appeywa apkellegasso apkelmopwancha'a amya'a nak; elanagkok sa' nahan ma'a aqsok magkenatchesso nak agweta', tén han ma'a aqsok sempelakkasso nak agweta', yaqwayam enxoho elyexanchesha, kawomhok sa' nahan apkelyexancháseykha m'a ektáha nak Dios apkelyéseykha, apkepwagko enxoho. 23 ¡Kóláwho sa'! Ekpenchásawók ko'o séltennasa kéxegke amonye' ekteme xa.
Apkexyeyam sa' makham ma'a aptáha nak Apketche énxet
(Mt 24.29-35Mt 42Mt 44Lc 21.25-36)
24 “Yeyk'ak sa' agkok xa ekhem nenlegeykegkoho nak, kapeysemekxak sa' ekhem, kamaskok sa' han apkelsasáxma m'a pelten, 25 epallenták sa' yaw'a apkeleñama m'a néten, kalyawheykha sa' nahan ekyókxoho m'a aqsok ekhéyak nak néten. 26 Keñe sa' etakpok éxyók neyseksa yaphope yetlo ekyawe apmopwána tén han apcheymákpoho m'a aptáha nak Apketche énxet. 27 Eláphaksek sa' apkelásenneykha m'a, yánchásekxak sa' ma'a ektáha nak apkelyéseykha apkeleñama ekyókxoho yókxexma: cham'a nexcheyha, nepyeyam, teyapmakxa ekhem, tén han ma'a taxnegwánxa ekhem, eyeynamo m'a néxa xapop nak, ekweykekxoho m'a néxa néten nak.
28 “Kólya'asagkoho sa' ektémakxa nak senxekmósso m'a higo yámet: Tekkek agkok kaxwe aktegák, keñe katyapok ma'a áwa', kólya'asagkohok kéxegke eyágketwokmo m'a ekmexanmakxal'a exma. 29 Hawók nahan ektémakxa m'a, kélwet'a enxoho katnehek xa aqsok nak, kólya'asagkohok sa' apkenegwa'akto nekha átog ma'a aptáha nak Apketche énxet. 30 Naqso' eyke ko'o sektáha séláneya kéxegke peya katnehek ekyókxoho xa, cham'a amonye' sa' apkeletsapma énxet'ák apheykencha'a nak se'e kaxwo' nak. 31 Kamaskok sa' néten, tén han keso náxop, megkatnehek sa' eyke megkatne m'a sektémakxa nak ko'o sekpeywa.
32 “Keñe m'a ekhem tén han ma'a hora, méko ekya'ásegko, melya'ásegkok nahan ma'a Dios apkelásenneykha apheykencha'a nak ma'a néten, mey'ásegkok nahan ma'a Dios Apketche. Wánxa apya'ásegkoho m'a Apyáp.
33 “Cháxa keñamak, nágkólnaqténho aqsa kéxegke, kólleyxmakha, hakte megkólya'ásegkok kéxegke yaqwánxa katnehek xa. 34 Kólteme aptémakxal'a xama énxet ketók apxegamakxal'a yaqwayam emhagkok mók apkelókxa, apkeltémól'a elánésha apxagkok ma'a apkeláneykha. Appekkencháseykekxal'a chá'a xama xama apkeltamheykha, keñe yának eleyxmakha m'a aptaqmelchesso nak átog. 35 Nágkólnaqténho aqsa kéxegke, hakte megkólya'ásegkok kéxegke ekwánxa ekhem ewaták ma'a ektáha nak apxagkok tegma, amonye' ektaxno ekhem kexaha, essenhan axta'a eysekso', essenhan ekpáwà enxoho tat'a, essenhan ma'a axto'o; 36 hakte katlakkasek katnehek ewata', keñe éteyágwaták kélnaqtenakxa. 37 Cháxa sektáhakxa nak ko'o séláneya kéxegke, ektemék séláneya m'a apyókxoho énxet: ¡Nágkólnaqténho aqsa!”