Jesús sana a un paralítico
(Mc 2.1-12Lc 5.17-26)
1 Después de esto, Jesús subió a la barca, cruzó a la otra orilla y fue a su ciudad.
2 Allí le llevaron un paralítico, tendido sobre una camilla. Cuando Jesús vio la fe de ellos, le dijo al paralítico: «Ten ánimo, hijo; los pecados te son perdonados.»
3 Algunos de los escribas se decían a sí mismos: «Este blasfema.»
4 Pero Jesús, que conocía los pensamientos de ellos, dijo: «¿Por qué piensan mal dentro de ustedes mismos?
5 ¿Qué es más fácil? ¿Que le diga “los pecados te son perdonados”, o que le diga “levántate y anda”?
6 Pues para que ustedes sepan que el Hijo del Hombre tiene autoridad en la tierra para perdonar pecados, “Levántate (dijo este al paralítico), toma tu camilla, y vete a tu casa.”»
7 Entonces el paralítico se levantó y se fue a su casa.
8 Al ver esto, la gente se quedó asombrada y glorificó a Dios, que había dado tal poder a los hombres.
Llamamiento de Mateo
(Mc 2.13-17Lc 5.27-32)
9 Al continuar su camino, Jesús vio a un hombre llamado Mateo, que estaba sentado donde se cobraban los impuestos, y le dijo: «Sígueme.» Y Mateo se levantó y lo siguió.
10 Estando Jesús en la casa, sentado a la mesa, muchos cobradores de impuestos y pecadores que habían venido se sentaron también a la mesa, con Jesús y sus discípulos.
11 Cuando los fariseos vieron esto, dijeron a los discípulos: «¿Por qué come su Maestro con cobradores de impuestos y con pecadores?»
12 Al oír esto, Jesús les dijo: «No son los sanos los que necesitan de un médico, sino los enfermos.
13 Vayan y aprendan lo que significa: “Misericordia quiero, y no sacrificio”. Porque no he venido a llamar a los justos al arrepentimiento, sino a los pecadores.»
La pregunta sobre el ayuno
(Mc 2.18-22Lc 5.33-39)
14 Los discípulos de Juan se le acercaron entonces, y le preguntaron: «¿Por qué nosotros y los fariseos ayunamos muchas veces, y tus discípulos no?»
15 Jesús les respondió: «¿Acaso los invitados a una boda pueden estar de luto mientras el esposo está con ellos? ¡Claro que no! Pero vendrán días, cuando el esposo les será quitado. Entonces ayunarán.
16 Nadie remienda un vestido viejo con un paño de tela nueva, porque la tela nueva estira la tela vieja, y la rotura se hace peor.
17 Ni tampoco se echa vino nuevo en odres viejos, porque el vino nuevo revienta los odres, y entonces el vino se derrama y los odres se echan a perder. Más bien, el vino nuevo debe echarse en odres nuevos, y tanto lo uno como lo otro se conserva juntamente.»
La hija de Jairo, y la mujer que tocó el manto de Jesús
(Mc 5.21-43Lc 8.40-56)
18 Mientras él les decía estas cosas, un magistrado vino y se arrodilló ante él, y le dijo: «Mi hija acaba de morir; pero ven y pon tu mano sobre ella, y ella volverá a la vida.»
19 Jesús se levantó y lo siguió con sus discípulos.
20 En eso, una mujer que desde hacía doce años padecía de hemorragias, se le acercó por detrás y tocó el borde de su manto,
21 pues pensaba: «Si alcanzo a tocar tan solo su manto, me sanaré.»
22 Pero Jesús se volvió a mirarla y le dijo: «Ten ánimo, hija; tu fe te ha salvado.» Y a partir de ese momento la mujer quedó sana.
23 Cuando Jesús entró en la casa del magistrado, vio a los que tocaban flautas y a la gente que hacía alboroto,
24 y les dijo: «Váyanse, porque la niña no está muerta, sino dormida.» Ellos se burlaron de él.
25 Pero luego de despedir a la gente, él entró y tomó de la mano a la niña, y ella se levantó.
26 Esta noticia se difundió por toda aquella región.
Dos ciegos reciben la vista
27 Cuando Jesús salió de allí, dos ciegos lo siguieron, y a gritos le decían: «¡Ten misericordia de nosotros, Hijo de David!»
28 Cuando Jesús llegó a la casa, los ciegos se le acercaron y él les preguntó: «¿Creen que puedo hacer esto?» Ellos dijeron: «Sí, Señor.»
29 Entonces les tocó los ojos, y les dijo: «Que se haga con ustedes conforme a su fe.»
30 Y los ojos de ellos fueron abiertos. Pero Jesús les encargó con mucha firmeza: «Asegúrense de que nadie sepa esto.»
31 Sin embargo, en cuanto ellos salieron, divulgaron la fama de él por toda aquella región.
Un mudo habla
32 En el momento en que salían, le trajeron a Jesús un mudo que estaba endemoniado.
33 En cuanto el demonio fue expulsado, el mudo comenzó a hablar. Y la gente se asombraba y decía: «¡Nunca se ha visto nada igual en Israel!»
34 Pero los fariseos decían: «Este expulsa a los demonios por el poder del príncipe de los demonios.»
La mies es mucha
35 Jesús recorría todas las ciudades y las aldeas, y enseñaba en las sinagogas de ellos, predicaba el evangelio del reino y sanaba toda enfermedad y toda dolencia del pueblo.
36 Al ver las multitudes, Jesús tuvo compasión de ellas porque estaban desamparadas y dispersas, como ovejas que no tienen pastor.
37 Entonces dijo a sus discípulos: «Ciertamente, es mucha la mies, pero son pocos los segadores.
38 Por tanto, pidan al Señor de la mies que envíe segadores a cosechar la mies.»
Jesús aptaqmelchesseyam xama énxet megkamopwána eltaqheykha
(Mc 2.1-12Lc 5.17-26)
1 Apchánteyk axta Jesús yántakpayhe natámen xa, apyeykhákxeyk axta neyp wátsam ekpayhegwayam, apwákxeyk axta nátegma aphamakxa axta. 2 Kélsókassek axta énxet megkamopwána eltaqheykha m'a, taháno axta kélpekkenak kélsawa. Xama axta apwet'a Jesús ekyetna ekyawe melya'ásseyam xa énxet'ák nak, aptáhak axta apcháneya m'a énxet megkamopwána axta eltaqheykha:
—Hatte, ewasqápekxoho, megkólyaqmagkáseykxak xép aptémakxa mey'assáxma.
3 Keñe axta nápakha énxet'ák apteme axta apkelxekmósso ektémakxa segánamakxa ektáha élchetama apkelwáxok se'e: “Énmexma Dios aptáhakxa nak appeywa xa énxet nak.” 4 Apya'ásegkók axta eyke Jesús ektáhakxa élchetamso apkelwáxok xa énxet'ák nak. Aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Yaqsa ektáha eyesagko nak kéxegke élchetamso kélwáxok? 5 ¿Yaqsa eyke yeskohok antéhek agána': ‘Megkólyaqmagkáseykxak aptémakxa mey'assáxma exchep’, essenhan antéhek agának se'e: ‘Etnamha, exeg’? 6 Axekmósek sa' ko'o ekyetnama sekmowána mayaqmagkásekxeyk ektémakxa melya'assáxma énxet'ák keso náxop, ko'o sektáha nak Apketche énxet.
Keñe axta aptáha apcháneya énxet megkamopwána eltaqheykha s'e:
—Etnamha, emekxa aptaháno, emyekxa apxagkok.
7 Apkempákxeyk axta néten ma'a énxet megkamopwána axta eltaqheykha, apmeyákxeyk axta apxagkok. 8 Xama axta apwet'a énxet'ák xa, apkelakak axta, apkelteméssessek axta apcheymákpoho Dios eñama apmésso énxet'ák xa ektéma nak apmopwána.
Jesús apkeltémo étlawha Mateo
(Mc 2.13-17Lc 5.27-32)
9 Apxegákxeyk axta makham Jesús apkeñama m'a, apwetágwokmek axta xama énxet apwesey axta Mateo, apha m'a élmomaxchexa axta chá'a selyaqye, yaqwayam kólmések Roma. Aptáhak axta apcháneya Jesús se'e:
—Hétlógma'.
Keñe axta apkempákxo néten Mateo apyetlawa Jesús.
10 Aptáswokmek axta apto Jesús ma'a Mateo apxagkok, apxámok axta han énxet apkelmomo axta chá'a selyaqye yaqwayam kólmések wesse' Roma, apheyncha'a m'a nekha mésa, tén han ma'a ekmaso axta chá'a apkelxénamap, yetlo Jesús tén han apkeltáméséyak. 11 Xama axta apwet'a fariseos xa, aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a Jesús apkeltáméséyak se'e:
—¿Yaqsa ektáha appasma nak aptéyak apkelmomo nak chá'a selyaqye yaqwayam kólsakxak Roma, tén han énxet'ák melya'assáxma m'a apkelxekmósso nak kéxegke?
12 Apleg'awók axta eyke Jesús xa, aptáhak axta apkeláneya s'e:
—Mopmenyeyk pánaqte yáp ma'a énxet'ák meyke nak apkelháxamap, wánxa m'a apkelháxamap nak. 13 Kólxeg, kóltámesaxche ektémakxa nak ekxeyenma eknaqtáxésamaxche s'e: ‘Émenyeyk ko'o kóltéhek kéxegke apmopyósa kóllanok kélmók, mómenyeyk ko'o kólnápok aqsok nawha'ák yaqwayam hélmések ko'o. Axta ko'o aweyk yaqwayam alwónmakha m'a énxet'ák éltaqmela nak apkeltémakxa, wánxa m'a melya'assáxma nak.’
Ektémakxa manto nento nélpeykásawo enxoho Dios
(Mc 2.18-22Lc 5.33-39)
14 Apkelyo'ókmek axta Jesús nápakha énxet'ák Juan el Bautista axta apkeltáméséyak. Aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a s'e:
—Mantawagkek chá'a negko'o nentéyak nélpeykásawo enxoho Dios, aptamheykegko nak han chá'a m'a fariseos. ¿Yaqsa eyke ektéma meláneykegko nak apkeltáméséyak xa ektéma nak manto nento?
15 Aptáhak axta apchátegmowágko Jesús se'e:
—¿Kalyaqháphoya chá'a apkelwáxok énxet'ák kéláneyeykha epásegwók élyamhopma, apha enxoho nepyeseksa m'a yaqwayam nak kalyamhápok? Kammok sa' ekhem yaqwánxa kólyentemekxak ma'a yaqwayam nak kalyamhápok, keñe sa' metawagkek aptéyak.
16 “Megkólwanchek kólyepetchesha apáwa aphápak ma'a apáwa nápakha aphaxnagkok nak, hakte ketchetsék etnekxak eleykesagkok, keñe elyeptakpok ma'a apáwa aphápak nak, eyánchesagkok han apkelyeptamap. 17 Megkólyetmehek nahan vino kaxwe élánamáxche m'a yempehek apák nak, hakte kalpaqxek chá'a m'a yempehek nak, keñe kalyegkenaxchek ma'a vino, kalesók han ma'a yempehek nak. Kólyátem chá'a vino kaxwe élánamáxche m'a yempehek axnagcha'ák nak, yaqwayam enxoho megkalesagkehek xa ánet nak.”
Kelán'a ekpaknegkesseyam Jesús apchaqlamap tén han Jairo apketche
(Mc 5.21-43Lc 8.40-56)
18 Apwokmek axta énxet'ák judíos apkemha apmonye' apagkok neyseksa apkeltenneykha Jesús, apkeltekxekwokmek axta aptapnák xóp apmonye' apkenmágkaxa Jesús. Aptáhak axta apcháneya s'e:
—Kaxwo' ko'o ketsapak hatte kelwána, apmahágkek agkok xép, appekkenwokmek agkok nahan apmek ekyetnakxa, kaxátekhágwók sa'.
19 Apkempákxeyk axta néten Jesús, apyetlákxeyk axta yetlo apkeltáméséyak xa énxet nak. 20 Keñe axta ekyo'ókmo Jesús xama kelán'a ekweykmo axta doce apyeyam ekháxamáxche', axta kamassegweykmok ektépeykha éma agkok xa kelán'a nak, neptámen axta keñamak ekyo'ókmo, mássessakmek axta napwa'a apchaqlamap, 21 Hakte axta temék élchetamso awáxok se'e: “Apchaqlamap sa' eykhe apaknegkessamho', ataqmelwók sa' eyke.” 22 Appeynchákpók axta neptámen Jesús, apwet'ak axta kelán'a. Aptáhak axta apcháneya s'e:
—Hatte, kawasqápekxoho, megkay'ásseyam xeye' keñamak ektaqmelwokmo.
Yetlókók axta anhan ektaqmelwayam.
23 Xama axta apwokmo Jesús ma'a judíos apkemha apmonye' apagkok apxagkok, apwetágwokmek axta apkelánegkokxo aptamhágkaxa apkelpáwassamo axta chá'a nétsapma peya kólátawanyek kélhápak, tén han apkellekxagweyncha'a énxet'ák ekyennaqte agko'. 24 Aptáhak axta apkeláneya s'e:
—Kólántép, megkatsapak se'e kelán'a étkok nak, tenche'.
Apkesméssek axta énxet'ák ma'a Jesús, 25 apkelántekkessek axta eyke Jesús xa énxet'ák nak; keñe axta aptaxna kañe', apmeyk axta ámek ma'a kelán'a étkok, keñe ekhákxo néten. 26 Sawhekxók axta nahan ekpayheykekxa amya'a ektáhakxa axta xa yókxexma nak.
Jesús apkeltaqmelchesseyam apqánet énxet meyke apaqta'ák
27 Xama axta aptepa Jesús ma'a, apkemhágkek axta apqánet énxet meyke apaqta'ák, aptáhak axta apkelyennaqtésawo apkelpeywa s'e:
—¡Yepyósho henlanok negko'o, David Apketche!
28 Xama axta aptaxnegwokmo Jesús kañe' tegma, apyo'ókmek axta énxet'ák meyke apaqta'ák, aptáhak axta Jesús apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Yagkólya'ássekmok seyewagko ko'o altaqmelchessók kéxegke?
—Ehay, Wesse', —axta aptáhak apkelátegmowágko xa énxet'ák nak.
29 Keñe axta apkelpaknegkessekmoho apaqta'ák Jesús xa énxet'ák nak. Aptáhak axta apkeláneya s'e:
—Katnehek sa' xa ektáhakxa nak megkólya'ásseyam kéxegke.
30 Apkelwetákxeyk axta nahan exma xa énxet'ák nak. Aptáhak axta apkelpaqhetcháseykxoho Jesús meltamho agko' elxének se'e:
—Nágkóltennasha aqsa xama énxet.
31 Apkelántepók axta aqsa xa énxet'ák nak, ñohok axta apkeltenneyncha'a ekyókxoho yókxexma apteméssesakxa m'a Jesús.
Jesús apheyassáseykekxa appeywa xama énxet meyke appeywa
32 Xama axta apkelántepa xa énxet'ák kaxwe kéltaqmelchesseyam nak, nápakha énxet'ák axta anhan apyentegkesakmok Jesús xama énxet meyke appeywa, kelyekhama' axta ektawáseykha. 33 Xama axta aptekkesa Jesús kelyekhama' apwáxok xa énxet meyke appeywa nak, yetlókók axta ektépeykekxa appeywa. Pelakkásawók agko' axta apkelwet'a énxet'ák. Aptáhak axta apkelpaqmeta s'e:
—¡Megkótémaxchek makham nepyeseksa énxet'ák Israel ekhawo xa ektáhakxa nak!
34 Keñe axta fariseos aptáha apkelpaqmeta s'e:
—Kelyekhama' wesse' agkok nak ekmésso apmopwána elántekkesek kelyekhama' xa énxet nak.
Jesús apmopyósa elanok énxet'ák
35 Apweynchámeyha axta Jesús ekyókxoho nepyeseksa tegma apwányam, tén han ekyókxoho nátegma, apkelxekmóssegkek axta chá'a énxet'ák kañe' apchaqneykekxexa judíos ekyókxoho yókxexma. Aplegassegkek axta anhan amya'a ektaqmela ekxeyenma nak ma'a aptémakxa Wesse' apwányam Dios, apmasséssegkek axta anhan ma'a ekyókxoho ektémakxa nak negháxamáxche', tén han ma'a nenlegeykegkoho ekmáske nak. 36 Xama axta apwet'a Jesús xa énxet'ák nak, apyósekak axta apkelano, hakte kelyaqhakkassegkek axta apkelwáxok ekmaso apheykha, méko axta nahan ekpasmo, máxa axta aptamheykegkok ma'a nepkések meykel'a éltaqmelchesso. 37 Keñe axta aptáha Jesús apkeláneya apkeltáméséyak se'e:
—Xámo neyke agkok aqsok yaqwayam nak kanakxaxche', keñe apqántawók ma'a yaqwayam nak enakxek ekyexna. 38 Kólmaxna kéxegke ektáha nak Wesse' namyep, yaqwayam eláphaksek apkeltamheykha enakxagkok ma'a ekyexna nak.