Jesús enseña sobre el divorcio
(Mc 10.1-12Lc 16.18)
1 Cuando Jesús terminó de decir esto, se alejó de Galilea y fue a las regiones de Judea, al otro lado del Jordán.
2 Grandes multitudes lo siguieron, y él los sanó allí.
3 Entonces se le acercaron los fariseos, y para ponerlo a prueba le dijeron: «¿Es lícito que un hombre se divorcie de su mujer por cualquier causa?»
4 Él les respondió: «¿Acaso no han leído que al principio el Creador “hombre y mujer los creó”?
5 Y agregó: “Por esto el hombre dejará a su padre y a su madre, y se unirá a su mujer, y los dos serán un solo ser.”
6 Así que ya no son dos, sino un solo ser. Por tanto, lo que Dios ha unido, que no lo separe nadie.»
7 Le preguntaron: «Entonces, ¿por qué Moisés mandó darle a la esposa un certificado de divorcio y despedirla»?
8 Él les respondió: «Moisés les permitió hacerlo porque ustedes tienen muy duro el corazón, pero al principio no fue así.
9 Y yo les digo que, salvo por causa de fornicación, cualquiera que se divorcia de su mujer y se casa con otra, comete adulterio. Y el que se casa con la divorciada, también comete adulterio.»
10 Sus discípulos le dijeron: «Si tal es la condición del hombre con su mujer, no conviene casarse.»
11 Y él les respondió: «No todos pueden comprender esto, sino solo quienes tienen este don.
12 Porque hay eunucos que así nacieron del vientre de su madre, hay otros a quienes los hombres han hecho eunucos, y aun hay otros que a sí mismos se hacen eunucos por causa del reino de los cielos. El que sea capaz de comprender esto, que lo comprenda.»
Jesús bendice a los niños
(Mc 10.13-16Lc 18.15-17)
13 Entonces le llevaron unos niños, para que pusiera las manos sobre ellos y orara, pero los discípulos los reprendieron.
14 Entonces Jesús dijo: «Dejen que los niños se acerquen a mí. No se lo impidan, porque el reino de los cielos es de los que son como ellos.»
15 Y luego de poner las manos sobre ellos, se fue de allí.
El joven rico
(Mc 10.17-31Lc 18.18-30)
16 De pronto vino uno y le dijo: «Maestro, ¿qué de bueno debo hacer para obtener la vida eterna?»
17 Él le dijo: «¿Por qué me preguntas acerca de lo “bueno”? Uno solo es bueno. Pero si quieres entrar en la vida, practica los mandamientos.»
18 Aquel preguntó: «¿Cuáles?» Y Jesús respondió: «No matarás. No adulterarás. No hurtarás. No dirás falso testimonio.
19 Honra a tu padre y a tu madre. Amarás a tu prójimo como a ti mismo.»
20 El joven le dijo: «Todo esto lo he cumplido desde mi juventud. ¿Qué más me falta?»
21 Jesús le dijo: «Si quieres ser perfecto, anda, vende lo que tienes y dáselo a los pobres, y tendrás un tesoro en el cielo. Después de eso, ven y sígueme.»
22 Cuando el joven oyó estas palabras, se fue triste, porque tenía muchas posesiones.
23 Entonces Jesús dijo a sus discípulos: «De cierto les digo que difícilmente entrará un rico en el reino de los cielos.
24 Una vez más les digo, que es más fácil que pase un camello por el ojo de una aguja, a que un rico entre en el reino de Dios.»
25 Cuando sus discípulos oyeron esto, se quedaron muy sorprendidos y dijeron: «Entonces, ¿quién podrá salvarse?»
26 Jesús los miró y les dijo: «Para los hombres, esto es imposible; pero para Dios todo es posible.»
27 Entonces Pedro le dijo: «Nosotros lo hemos dejado todo, y te hemos seguido. ¿Qué ganaremos con eso?»
28 Jesús les dijo: «De cierto les digo que cuando todo sea hecho nuevo y el Hijo del Hombre ocupe el trono de su gloria, también ustedes, los que me han seguido, ocuparán doce tronos para juzgar a las doce tribus de Israel.
29 Cualquiera que, por causa de mi nombre, haya dejado casas, hermanos, hermanas, padre, madre, mujer, hijos, o tierras, recibirá cien veces más, y también heredará la vida eterna.
30 Muchos de los que ahora son los primeros, serán los últimos; y los que ahora son los últimos serán los primeros.
Jesús apxeyenma énxet apmáheyo nak chá'a eyenyók aptáwa'
(Mc 10.1-12Lc 16.18)
1 Apxegeykekxeyk axta makham Jesús apkeñama Galilea natámen apxeyenma xa aqsok nak, apweykmek axta yókxexma Judea, ekyetnama nak ekpayho ekteyapmakxa ekhem ma'a neyp wátsam Jordán. 2 Apxámok axta nahan énxet apkelyetlo, cha'a apkeltaqmelchesseykemxa axta nahan apkelháxamap ma'a.
3 Nápakha fariseos axta nahan apya'áyekmok Jesús, axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a apmáheyo épkónek se'e:
—¿Kólhoya eyenyók aptáwa' énxet eñama ektawáseykha xama aqsok enxoho?
4 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—¿Yagkólyetseteyk kéxegke ektémakxa nak eknaqtáxésamaxche ektáha axta apkelane kéxegke m'a sekxók axta, ‘apkeláneya m'a énxet tén han kelán'a’? 5 Axta aptemék nahan se'e: ‘Cháxa keñamak peya sa' chá'a eyenyók apyáp énxet, tén han egken, yaqwayam enxoho épetchak ma'a aptáwa', máxa xama sa' nahan katnekxak xa ánet nak.’ 6 Kamaskok sa' kaxwók katnehek ánet, xama sa' kaxwók katnekxa'. Cháxa keñamak megkeyméxko nak eyenyókasek mók énxet ma'a Dios nak apyepetchesso.
7 Keñe axta aptéma apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Yaqsa eyke ektéma apkeltémo axta Moisés egkések aptáwa' énxet ma'a weykcha'áhak ekxeyenma nak negyamasma entáwa', keñe yáphaksek?
8 Axta aptemék apkelanagkama Jesús se'e:
—Élyennaqte kélwáxok axta eyke keñamak kéxegke, apchahayo aqsa chá'a kólchexeygkok kélnaqteyegka'a m'a Moisés; axta eyke katneyk sekxók agko' axta xa ektáha nak. 9 Akke ektáhak ko'o séláneya kéxegke, kélxama apyamasma enxoho chá'a aptáwa', megkatnaha enxoho chá'a élánegwayam pók énxet, keñe emekxak mók, cháxa aptawásegkoho aptáwa' apkelana mók kelán'a xa.
10 Axta aptemék apkenagkama apkeltáméséyak se'e:
—Temék agkok chá'a apyepetcheykha aptáwa' énxet xa ektáha nak, tásek metegyék chá'a aptáwa'.
11 Keñe axta Jesús aptéma apchátegmoweykegko s'e:
—Háwe apyókxoho énxet apmopwána ey'asagkohok xa, wánxa m'a apmésso nak Dios yaqwayam elya'asagkoho'. 12 Xámók ektémakxa megkahayo nak etegyagkok apnaqteyegka'a énxet: yetneyk chá'a nápakha énxet megkalmopwancha'a nak etegyagkok apnaqteyegka'a eyeynamo m'a sekxók axta appalleykmo, yetneyk nahan nápakha m'a apteméssesso nak énxet'ák megkalmopwancha'a etegyagkok apnaqteyegka'a, yetneyk nahan nápakha énxet metegyéyak nak apnaqteyegka'a eñama apkelyetlo m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios. Énxet apmopwána enxoho ey'asagkohok xa, tásek ey'asagkoho'.
Jesús apkelmaxnéssesso aqsok éltaqmela sakcha'a létkók
(Mc 10.13-16Lc 18.15-17)
13 Kélnaqlókassegkek axta Jesús sakcha'a létkók, yaqwayam enxoho enegkenek apmék étseksa'ák elmaxnéssesek; keñe axta apkeltáméséyak apkelpaqhetchessama apnókáseykencha'a m'a ektáha axta apnaqlókasso. 14 Keñe axta Jesús aptéma apkelanagkama s'e:
—Kólho aqsa hey'áwak ko'o sakcha'a létkók, nágkólnókasha, hakte énxet apteme nak xa ektémakxa nak sakcha'a létkók, apteme apkeleñama m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.
15 Apnegkenmeyk axta apmék Jesús étseksa'ák sakcha'a létkók apkelmaxnéssessama, tén axta apxegeykekxo makham.
Xama wokma'ák ekxámokma aqsok apagkok appaqhetchesso Jesús
(Mc 10.17-31Lc 18.18-30)
16 Apya'áyekmek axta Jesús xama wokma'ák, axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—Sẽlxekmósso, ¿yaqsa aqsok ektaqmela eyéméxko ko'o alának yaqwayam ótak ekyennaqte egkenyek megkatnégwayam néxa?
17 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—¿Yaqsa ektáha sélmaxneyeyncha'a nak xép ma'a aqsok ektaqmela nak? Wánxa xama apyetna m'a aptaqmalma nak. Apmenyeyk agkok xép etxek ma'a ekyennaqtamakxa nak egnények, elyahakxoho m'a apkeltémókxa nak antéhek Dios.
18 —¿Háxko ekteme m'a? —axta aptemék apkelmaxneyeyncha'a m'a wokma'ák nak.
Keñe axta Jesús aptéma apkenagkama s'e:
—‘Nágyaqha pók, ná elána megkatnaha aptáwa', ná emenyex, ná etne apmopwána amya'a exének xama énxet enxoho, 19 etne apcháyo apyáp, tén han egken, yásekhoho pók ekhawo ektémakxa nak apchásekhamakpekxoho apagko'.’
20 —Éláneyak eyke ko'o ekyókxoho xa, —axta aptemék ma'a wokma'ák—. ¿Yaqsa eyéméxko ko'o kaxwo'?
21 Keñe axta Jesús aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Apmenyeyk agkok xép etnehek meyke agko' élpaxqamáxche aptémakxa, exeg, ekxeykxa ekha ekyánmaga aqsok apagkok ekyetna nak, elmésák sa' selyaqye m'a énxet'ák meyke nak aqsok apagkok. Keñe sa' kaxek aqsok apagkok ekxámokma m'a néten. Keñe sa' éxyók, hétlawha ko'o.
22 Xama axta aplegaya wokma'ák xa, yaqhápeykegkokxeyk axta apwáxok aptaqheykekxo, hakte xámok axta aqsok apagkok.
23 Keñe axta Jesús aptéma apkelanagkama apkeltáméséyak se'e:
—Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke askehek yaqwayam etxek énxet ekxámokma nak aqsok apagkok ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios. 24 Ektáhak ko'o makham séláneya kéxegke, yeskohok eyke etxek yányátnáxeg ma'a sókketáma aqtek nak, kaxnók yaqwayam etxek énxet ekxámokma nak aqsok apagkok ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.
25 Xama axta apkellegaya xa, yágweykmók axta aqsa apkelyegwakto apkellegaya m'a apkeltáméséyak. Axta aptemék apkelpaqmeyesma s'e:
—¿Yaqsa sa' kawának kawagkasaxchek teyp?
26 Apkelányók axta m'a Jesús, tén axta aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Askehek eyke m'a énxet'ák, yeskohok eyke m'a Dios.
27 Keñe axta Pedro aptéma apkenagkama s'e:
—Negnegkeneykekxeyk axta negko'o ekyókxoho aqsok egagkok, keñe negyetlama exchep. ¿Yaqsa sa' anxawak negko'o?
28 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke ekwokmo sa' ekhem yaqwánxa katnekxak axnagcha'ák ekyókxoho aqsok, apha sa' néten aptaháno eyeymáxkoho m'a apteme nak Apketche énxet, kéxegke kélteme nak sélyetleykha kólhakha sa' nahan kéxegkáxa m'a doce taháno, yaqwayam enxoho kóltéhek kélyekpelchémo m'a doce pók aptémakxa nak énxet'ák Israel. 29 Kélyókxoho ektáhakxa enxoho kélyamasma kélxagkok, kélyáxeg'a, kélyáxeg'a kelwán'ák, kélyapmeyk, kélchána, kélketchek, essenhan xapop kélagkok eñama sélyetleykha ko'o, kayeykhágwomhok sa' kélxawéyak aqsok, kólxawak sa' nahan ma'a ekyennaqte kélnénya'ák megkatnégwayam néxa. 30 Apyókxoho aptamhéyak nak apmonye'e s'e kaxwo nak, axayók agko' sa' kóltemessásekxa'; apyókxoho aptamhéyak nak axayók agko' se'e kaxwo' nak, apmonye'e sa' kóltemessásekxa'.