Las fiestas solemnes
(Nm 28.16—29.40)
1 El Señor habló con Moisés, y le dijo:
2 «Habla con los hijos de Israel y diles que deben proclamar mis fiestas solemnes como santas convocaciones en mi honor. Estas son mis fiestas:
3 »Seis días trabajarán, pero el séptimo día será de reposo y de convocación santa. No harán ningún trabajo. Dondequiera que ustedes vivan será día de reposo en honor del Señor.
4 »Las fiestas solemnes en mi honor, las convocaciones santas que ustedes celebrarán en las fechas señaladas, son las siguientes:
5 »El día catorce del mes primero, entre la tarde y la noche, será la pascua del Señor.
6 »El día quince del mismo mes será la fiesta solemne de los panes sin levadura en honor del Señor. Siete días comerán panes sin levadura.
7 El primer día celebrarán una convocación santa, y no harán ningún trabajo de esclavos.
8 Durante siete días me presentarán una ofrenda encendida, y el séptimo día celebrarán una convocación santa. No harán ningún trabajo de esclavos.»
9 El Señor habló con Moisés, y le dijo:
10 «Habla con los hijos de Israel, y diles que cuando ustedes hayan entrado en la tierra que voy a darles, y cosechen su trigo, deberán llevar al sacerdote una gavilla como primicia de los primeros frutos de su cosecha.
11 El sacerdote mecerá ante mí la gavilla, para que yo la acepte. La mecerá un día después del día de reposo.
12 »El día que ustedes ofrezcan la gavilla, ofrecerán también, como holocausto en mi honor, un cordero de un año, sin defecto.
13 Como ofrenda encendida de olor gratísimo me presentarán cuatro litros de flor de harina amasada con aceite, y como libación un litro de vino.
14 No comerán pan, ni grano tostado, ni espigas frescas, hasta el mismo día en que me presenten esta ofrenda. Este es un estatuto perpetuo para todos sus descendientes, dondequiera que ustedes habiten.
15 »Deberán contar siete semanas completas a partir del primer día después del día de reposo, es decir, a partir del día en que ofrecieron la gavilla de la ofrenda mecida.
16 Contarán cincuenta días, hasta el día siguiente al séptimo día de reposo. Entonces ofrecerán al Señor el grano nuevo.
17 Desde el lugar en que residan traerán dos panes hechos con cuatro litros de flor de harina, y cocidos con levadura, que serán las primicias ofrecidas al Señor como ofrenda mecida.
18 Con el pan ofrecerán siete corderos de un año, sin defecto, un becerro del ganado, y dos carneros. Los ofrecerán en holocausto al Señor, junto con su ofrenda y sus libaciones, como ofrenda encendida de olor grato al Señor.
19 También ofrecerán como expiación un macho cabrío, y dos corderos de un año como sacrificio de ofrenda de paz.
20 El sacerdote los presentará delante del Señor como ofrenda mecida, junto con el pan de las primicias y los dos corderos. Serán una ofrenda consagrada al Señor, para el sacerdote.
21 Y ese mismo día celebrarán ustedes una convocación santa. No harán ningún trabajo de esclavos. Este será un estatuto perpetuo para ustedes y sus descendientes, en dondequiera que habiten.
22 »Cuando cosechen el trigo de sus campos, no sieguen hasta el último rincón ni recojan todas las espigas. Déjenlas para los pobres y los extranjeros. Yo soy el Señor su Dios.»
23 El Señor habló con Moisés, y le dijo:
24 «Habla con los hijos de Israel, y diles que el día primero del mes séptimo será para ustedes día de reposo, en el que al son de las trompetas deberán celebrar una santa convocación.
25 Ese día no deben realizar ningún trabajo de esclavos, y en mi honor presentarán una ofrenda encendida.»
26 El Señor habló con Moisés, y le dijo:
27 «El día diez del mes séptimo será el día de la expiación. Ese día celebrarán una convocación santa, y ayunarán y me presentarán una ofrenda encendida.
28 Es el día de la expiación, en que se reconciliarán conmigo, así que ese día no harán ningún trabajo.
29 Todo aquel que no ayune ese día, será eliminado de su pueblo.
30 A quien realice algún trabajo en ese día, yo lo eliminaré de su pueblo.
31 Dondequiera que ustedes habiten, este será un estatuto perpetuo para todos sus descendientes: No deben realizar ningún trabajo.
32 Será para ustedes un día de reposo, y desde el atardecer del día nueve del mes hasta el atardecer del día siguiente deberán ayunar y reposar.»
33 El Señor habló con Moisés, y le dijo:
34 «Habla con los hijos de Israel, y diles que a partir del día quince del mes séptimo, y durante los siete días siguientes, celebrarán la fiesta solemne de las enramadas en honor del Señor.
35 El primer día habrá una convocación santa, y no deben hacer ningún trabajo de esclavos.
36 Durante siete días me presentarán una ofrenda encendida, y el octavo día celebrarán una convocación santa, en la que me presentarán una ofrenda encendida. Se trata de una fiesta, así que no harán ningún trabajo de esclavos.
37 »Estas son mis fiestas solemnes. Para celebrarlas, convocarán a reuniones santas y, en el momento debido, me presentarán ofrendas encendidas, holocaustos, ofrendas, sacrificios y libaciones,
38 además de los donativos, votos y todas las ofrendas voluntarias que ustedes acostumbran presentarme los días de reposo.
39 »A los quince días del mes séptimo, cuando hayan recogido ya sus cosechas, durante toda la semana harán una fiesta en mi honor. Tanto el primer día como el octavo serán días de reposo.
40 El primer día tomarán ramas con frutos de los mejores árboles, es decir, ramas de palmeras, de árboles frondosos, y de sauces de los arroyos, y durante siete días harán fiesta en mi presencia.
41 Esta fiesta de siete días en mi honor la deben celebrar cada año. Es un estatuto perpetuo para todos sus descendientes, y la celebrarán en el mes séptimo.
42 Durante siete días todos ustedes, los que hayan nacido en Israel, vivirán en tabernáculos.
43 Así sabrán los descendientes de ustedes que, cuando yo saqué de Egipto a los hijos de Israel, los hice habitar en enramadas. Yo soy el Señor su Dios.»
44 Así habló Moisés con los hijos de Israel acerca de las fiestas solemnes del Señor.
Ekhem élánamáxchexa nak chá'a kélessawássessamo
(Nm 28.16-25)
1 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya Moisés se'e:
2 “Etne sa' elának israelitas se'e: Keso ekhem kélpagkanchessamakxa nak chá'a m'a Wesse' egegkok, kóltéhek sa' kéxegke nélpeykessamókxa Wesse' egegkok.
3 “Kóltemeykha sa' chá'a ekweykmoho seis ekhem, keñe sa' siete ekhem, megkóllañehek chá'a xama enxoho kéltamheykha; katnehek sa' néllókassamakxa nélyampe, kólpeykeshok sa' nahan Wesse' egegkok. Katnehek sa' ekhem kéllókassamakxa kélyampe megkólwagqayam Wesse' egegkok, kélhámxa enxoho chá'a.
4 “Keso ekhem yaqwánxa chá'a kéxegke kólpeykeshok Wesse' egegkok, eñama megkólwagqayam, tén han yaqwánxa chá'a kólaqnekxa':
5 “Kalanaxchek sa' chá'a ekhem Pascua megkólwagqayam Wesse' egegkok, ekhem catorce, apkemha apmonye' pelten.
6 “Keñe sa' ekhem quince, ekhawo nak xa pelten nak, kalanaxchek kélessawássessamo kelpasmaga meyke kempáseyak, megkólwagqayam ma'a Wesse' egegkok. Siete ekhem sa' kawomhok aptámap kelpasmaga meyke kempáseyak. 7 Kalanaxchek sa' kélpeykessamo Wesse' egegkok émha amonye' ekxega ekhem. Nágkóllána aqsa xama enxoho ekyentaxno kéltamheykha. 8 Kólwatnések sa' chá'a kéxegke aqsok kélmésso naqsa Wesse' egegkok ekweykmoho siete ekhem, keñe sa' xa siete ekhem nak, kólpeykeshok chá'a Wesse' egegkok. Nágkóllána aqsa kéltamheykha xama enxoho.”
Kélessawássessamo émha amonye' aqsok kélcheneykekxa'
(Nm 28.26-31)
9 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya Moisés se'e:
10 “Etne sa' elának israelitas se'e: Kélántaxneyk sa' agkok kéxegke m'a xapop sekmako nak ko'o agkések, tén han kélyaqtenna enxoho hótáhap kélcheneykekxa, kólsakxések sa' chá'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok ma'a apmonye' kélyaqténma nak kélpextete. 11 Keñe sa' mók ekhem ekwokmo enxoho néllókassamakxa nélyampe, elsakxések sa' Wesse' egegkok apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, yaqwayam etnéssesek aqsok kélmésso naqsa ektaqmela, yaqwayam enxoho emakpok takha'. 12 Éntemekxohok sa' nahan xama nepkések apketkok xama apyeyam apagkok, meyke nak ekmaso apyókxa' yaqwayam kólwatnések ma'a Wesse' egegkok, cham'a ekhem apsákxexa enxoho m'a hótáhap kélpextéteykekxa nak. 13 Esanták sa' nahan cuatro kilos y medio hótáhap aptaqmalma apagko' nak, kélyelaqtésso nak kélenchehe pexmok égmenek, yaqwayam enxoho kólsakxések ma'a Wesse' egegkok, kólteméssesek aqsok kélmésso naqsa kélwatno ekmátsa nak ekpaqneyam. Esantámhok sa' han un litro vino yaqwayam kólteméssesek aqsok kélmésso naqsa kélyegkenma m'a néten nak. 14 Nágkóltaw aqsa chá'a kelpasmaga, tén han hótáhap apaktek kélyexnáyam, essenhan apwetek nak, amonye' kélseykentegkesso Wesse' egegkok ma'a aqsok kélmésso naqsa. Cháxa ektáha nak xama segánamakxa megkamassegwayam xa, kawakxohok sa' ma'a apyapmeyk, tén han kélketchek nak, cham'a kélhámxa enxoho chá'a kéxegke.
15 “Kéméxcheyk kólleyxek siete semána, natámen enxoho kélseykekxa kéxegke m'a hótáhap kélyaqténma kéltéteykekxa kélteméssesso nak aqsok kélmésso naqsa ektaqmela, cham'a natámen nak néllókassamakxa nélyampe. 16 Cincuenta ekhem sa' katnehek kélyetsáteyak ma'a, ekwákxo enxoho makham ekhem siete néllókassamakxa nélyampe. Keñe sa' kólsakxések Wesse' egegkok aqsok kélmésso naqsa, cham'a hótáhap apaktek kaxwe kélnakxo nak, 17 kólsók sa' han apqánet kelpasmaga apkeleñama m'a kélxanák, kéllané nak hótáhap aptaqmalma, kélmakhetchesso nak yetlo kempáseyak, cuatro kilos sa' chá'a xama, yaqwayam enxoho kólteméssesek aqsok kélmésso naqsa éltaqmela, émha amonye' ekyexna kélcheneykekxa', kélmésso m'a Wesse' egegkok. 18 Kólyepetcheshok sa' nahan siete nepkések apketkók xama apyeyam apagkok, meyke nak ekmaso apyókxa', cham'a kelpasmaga nak, tén han xama weyke étkok kennawo', tén han apqánet nepkések apkelennay'awo', yaqwayam kólwatnések ma'a Wesse' egegkok, cham'a aqsok kélmésso naqsa kélwatno ekmátsa nak ekpaqneyam etekhánek ma'a, tén han ma'a kélmésso naqsa nak aqsok aktek ekyexna, tén han vino.
19 “Kólmések sa' nahan xama yát'ay, yaqwayam etnehek ekyánmaga megkólya'assáxma, tén han apqánet nepkések apketkók xama apyeyam apagkok nak chá'a, yaqwayam etekyók kólteméssesek segwetassamo nak sẽlásekheykekxoho. 20 Elya'asha sa' néten apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok nápaqto' Wesse' egegkok ma'a aqsok kélmésso naqsa nak aqsok kélnaqtósso, yetlo m'a kelpasmaga apkelánamap nak amonye' ekyexna aqsok kélcheneykekxa. Kólpagkanchesek sa' Wesse' egegkok, yaqwayam etnehek apagkok ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok.
21 “Kéméxcheyk kólaqnekxak kólpeykeshok Wesse' egegkok xa ekhem nak, tén han megkóllanyek xama enxoho ekyentaxno kéltamheykha. Cháxa ektáha nak xama segánamakxa megkamassegwayam xa, kawakxohok sa' ma'a apyapmeyk, tén han kélketchek nak, cham'a kélhámxa enxoho chá'a kéxegke.
22 “Wokmek sa' agkok ekhem kélnakxamakxa aqsok ekyexna, nágkólsawhoho aqsa chá'a kólnakxek ekyexna aqsok namyep kélagkok, nágkólchetámekxoho han ma'a aqsok ekyexna éleymomáxche enxoho. Kólho sa' aqsa chá'a elmok ma'a énxet meyke nak aqsok apagkok, tén han ma'a apkeleñama nak mók nekha. Ko'o sekteme Wesse', Dios kélagkok nak kéxegke.”
Kélessawássessamo kélaqkahassamakxa nak kélaqkahasso
(Nm 29.1-6)
23 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya Moisés se'e:
24 “Etne sa' elának israelitas se'e: Kóllának sa' kéxegke kéllókasso kélyampe tén han kélpeykessamókxa Wesse' egegkok, émha amonye' ekhem, pelten siete, ekxeyenweykekxoho kélwáxok yetlo kélpáwasso kélaqkahasso. 25 Kólwatnések sa' aqsok kélmésso naqsa m'a Wesse' egegkok, megkóllanyek sa' han kéltamheykha ekyentaxno xama enxoho.”
Megkólyaqmagkáseykekxa nentémakxa ekhem agkok
(Nm 29.7-11)
26 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya Moisés se'e:
27 “Katnehek sa' ekhem megkólyaqmagkáseykekxexa nentémakxa m'a ekhem diez, pelten siete. Kóllának sa' kélaqneykekxa kélpeykessamo Wesse' egegkok, megkóltawagkek sa' han chá'a kéltéyak xa ekhem nak, kólwatnések sa' nahan chá'a aqsok kélmésso naqsa m'a Wesse' egegkok. 28 Nágkóllána aqsa xama enxoho kéltamheykha xa ekhem nak, hakte ekhem megkólyaqmagkáseykekxa nentémakxa xa, yaqwánxa sa' chá'a kólwetak kéxegke megkólyaqmagkáseykekxa kéltémakxa, nápaqtók Dios Wesse' kélagkok. 29 Énxet apto enxoho apto xa ekhem nak, kóltekkesek sa' nepyeseksa énxet'ák apagkok. 30 Apkelanak sa' agkok aptamheykha xama énxet xa ekhem nak, amasséssók sa' ko'o nepyeseksa énxet'ák apagkok.
31 “Nágkóllána xama enxoho kéltamheykha. Cháxa segánamakxa meyke néxa xa, yaqwayam sa' kawakxohok ma'a apyapmeyk, tén han kélketchek, kélhámxa enxoho chá'a kéxegke. 32 Katnehek sa' kéxegke xama ekhem kéllókassamakxa kélyampe, tén han megkólteykegkaxa chá'a kéltéyak, kóleynhok sa' kélyetsáteyak taxnám ekhem nueve, ekweykekxoho mók taxnám.”
Kélessawássessamo kélpakxeneykegkaxa nak yenta'a aktegák étkók
(Nm 29.12-40)
33 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya Moisés se'e:
34 “Etne sa' elának israelitas se'e: Kalanaxchek sa' chá'a kélessawássessamo kélpakxeneykegkaxa yenta'a aktegák étkók, megkólwagqayam Wesse' egegkok, ekhem quince, pelten siete, 35 yetlo kélaqneykekxa kélpeykessamo Wesse' egegkok émha amonye' ekxega ekhem. Nágkóllána xama enxoho kéltamheykha. 36 Kólwatnések sa' chá'a aqsok kélmésso naqsa Wesse' egegkok ekweykmoho siete ekhem, keñe ekhem ocho, kóllának han chá'a kélaqneykekxa kélpeykessamo, tén han kólwatnések chá'a aqsok kélmésso naqsa m'a Wesse' egegkok. Hakte cháxa kélessawássessamókxa chá'a xa, megkóllanyek sa' nahan chá'a kéltamheykha ekyentaxno xama enxoho.
37 “Cháxa ekhem kélpagkanchessamakxa nak chá'a m'a Wesse' egegkok, eyeyméxko nak chá'a kéxegke kólteméssesek kélpeykessamókxa', tén han kólsakxések Wesse' egegkok ma'a aqsok kélmésso naqsa kélwatno, kéltósso kélwatno, tén han aqsok kélmésso naqsa aqsok aktek ekyexna, tén han aqsok ektekyawa, tén han aqsok kélmésso naqsa vino, cham'a eyaqheymókxa enxoho chá'a élánamáxche', 38 tén han ma'a ekhem néllókassamakxa nak chá'a nélyampe, ekxeyenweykekxexa nak chá'a egwáxok ma'a Wesse' egegkok, tén han ma'a aqsok kélmésso naqsa nak chá'a, tén han ma'a kéltennasso nak kólmések, essenhan ekxeyenma agko' nak chá'a kélwáxok kéxegke kóllána'.
39 “Kóllának sa' kélessawássessamo ekwayam nak siete ekhem, megkólwagqayam ma'a Wesse' egegkok, yetlo kéllókasso kélyampe m'a émha amonye' ekxega ekhem, tén han ma'a ocho, cham'a ekhem quince, pelten siete, kélpenchesa sa' kélmeykekxa m'a aqsok ekyexna kélcheneykekxa'. 40 Kólnakxek sa' éltaqmalma nak ekyexna yámet kélcheneykekxa amonye' ekxega nak ekhem, tén han áxa áwa', tén han yámet ekxámokma nak áwa', tén han ma'a yámet álamos élámha nak neyáwa wátsam, kalpayhekxak sa' kélwáxok nápaqtók Dios Wesse' kélagkok ekweykmoho siete ekhem. 41 Yókxoho apyeyam sa' chá'a kóllának kéxegke kélessawassamo ekweykmoho nak siete ekhem, megkólwagqayam nak Wesse' egegkok, cham'a pelten siete nak. Cháxa segánamakxa meyke néxa xa, yaqwayam sa' kawakxohok ma'a apyapmeyk, tén han kélketchek. 42 Kólhakha sa' kéxegke ekweykmoho siete ekhem kóneg yámet aktegák kélpakxanma, kéxegke kélteme nak israelitas kélagko', 43 yaqwayam sa' elya'asagkohok apyókxoho kéltawán'ák kélnentámen nak, sélántekessama axta ko'o Egipto m'a israelitas, séltémo exmakha kóneg yámet aktegák étkók kélpakxanma. Ko'o sekteme Dios Wesse' kélagkok.”
44 Cháxa aptáhakxa axta apkeltennasa Moisés ma'a israelitas, cham'a ekhem kélpagkanchessamakxa nak chá'a Wesse' egegkok.