Preparativos para la conquista
1 Después de la muerte de Moisés, el siervo del Señor, habló el Señor con Josué hijo de Nun, que era siervo de Moisés, y le dijo:
2 «Moisés, que fue mi siervo, ha muerto. De ahora en adelante tú estarás al frente del pueblo. Crucen ahora juntos el Jordán, este pueblo y tú, y vayan a la tierra que voy a darles a los hijos de Israel.
3 Tal y como se lo prometí a Moisés, voy a darles cada lugar donde pongan los pies.
4 Su territorio se extenderá desde el desierto y el Líbano, hasta el gran río Éufrates, y toda la tierra de los hititas, hasta el mar grande, donde se pone el sol.
5 Mientras vivas, nadie podrá hacerte frente, porque yo estaré contigo como antes estuve con Moisés. No te dejaré, ni te desampararé.
6 Esfuérzate y sé valiente, porque tú serás quien reparta a este pueblo, como herencia, la tierra que juré a sus padres que les daría.
7 Pero tienes que esforzarte y ser muy valiente. Pon mucho cuidado y actúa de acuerdo con las leyes que te dio mi siervo Moisés. Nunca te apartes de ellas, ni a la derecha ni a la izquierda, y así tendrás éxito en todo lo que emprendas.
8 Procura que nunca se aparte de tus labios este libro de la ley. Medita en él de día y de noche, para que actúes de acuerdo con todo lo que está escrito en él. Así harás que prospere tu camino, y todo te saldrá bien.
9 Escucha lo que te mando: Esfuérzate y sé valiente. No temas ni desmayes, que yo soy el Señor tu Dios, y estaré contigo por dondequiera que vayas.»
10 Entonces Josué les ordenó a los oficiales del pueblo:
11 «Recorran todo el campamento y díganle al pueblo que prepare comida, porque dentro de tres días ellos cruzarán el Jordán para tomar la tierra que el Señor nuestro Dios va a darles.»
12 Josué habló también con los rubenitas y los gaditas, y con la media tribu de Manasés, y les dijo:
13 «Acuérdense de que Moisés, el siervo del Señor, les dijo que el Señor es también el Dios de ustedes, y que les dará reposo en esta tierra.
14 En la tierra que Moisés les dio a ustedes de este lado del Jordán se quedarán las mujeres, los niños y los ganados; pero todos los hombres valientes y fuertes que haya entre ustedes tomarán las armas y marcharán al frente de sus hermanos, para ayudarlos
15 hasta que el Señor les haya dado reposo a sus hermanos y también ellos hayan tomado posesión de la tierra que el Señor su Dios va a darles. Después de eso, ustedes podrán regresar a la tierra que han heredado en este lado del Jordán, la que Moisés, el siervo del Señor, les ha dado del lado donde nace el sol. Entonces podrán tomar posesión de ella.»
16 Ellos le respondieron a Josué:
«Haremos todo lo que nos has mandado, e iremos a dondequiera que nos digas.
17 Así como obedecimos a Moisés en todo, también te obedeceremos a ti. Solo esperamos que el Señor nuestro Dios esté contigo como estuvo con Moisés.
18 Todo el que sea rebelde y no obedezca tus órdenes, será condenado a muerte. Pero tú, tienes que esforzarte y ser valiente.»
Dios apwóneykha m'a Josué
1 Natámen apketsapma axta Moisés, apteme axta Wesse' egegkok apchásenneykha, keñe appaqhetchesa Wesse' egegkok ma'a Josué, apketche nak Nun, apteme axta appasmeykha aptamheykha m'a Moisés. Axta aptáhak apcháneya s'e:
2 “Apketsekkek kaxwók séláneykha Moisés. Xeyep sa' kaxwók etámeyekxak ma'a wátsam Jordán, yetlo m'a apyókxoho énxet'ák nak Israel, yaqwayam kólmahagkok ma'a yókxexma yaqwánxa nak agkések kéxegke. 3 Ko'o sa' agkések ekyókxoho xapop, cham'a yaqwánxa sa' kólhamok kéxegke, ekhawo séltennassamakxa axta m'a Moisés. 4 Agkések sa' kéxegke xapop kélagkok eyeynókxa nak ma'a yókxexma meykexa énxet, ektemegwánxa nak néxa yókxexma élekhahéyak ma'a Líbano, ekweykmoho wátsam ekwányam Éufrates, tén han ma'a ekyókxoho xapop apheykegkaxa nak énxet'ák Hititas, néxa m'a wátsam ekwányam nak Mediterráneo. 5 Méko sa' kaxhok ekwánxa nak xép apyennaqte neyseksók apha makham se'e náxop, hakte ko'o sa' atnehek sekxegexma ekhawo sekteméssessamakxa axta m'a Moisés, meyke sekyenyaweykha, mayenseykmok han xama ekhem enxoho. 6 Ewasqap tén han énnaqtésho apwáxok, hakte xeyep sa' emlaskok xa xapop nak, yaqwayam elmésagkok ma'a aphawóxama, hakte axta ko'o sekpagkanchesso yaqwayam agkések ma'a kélyapmeyk nanók axta kéxegke. 7 Wánxa aqsa séltamho keytek ekwányam agko' apwasqápeykekxoho tén han énnaqtéshok apwáxok, esawhoho sa' elának ma'a ekyókxoho segánamakxa séláneykha Moisés axta apmésso. Elyahakxoho sa' ekyókxoho meyke apcháyam xama, yaqwayam kataqmelhok chá'a ekteyapma m'a ekyókxoho aqsok apkelanakxa enxoho. 8 Ná eyensem apkelyetsete ektémakxa nak ekpeywa m'a weykcha'áhak segánamakxa nak antéhek Dios, keñe sa' kalchetamha chá'a apwáxok ekhem tén han axta'a, yaqwayam enxoho elának ma'a éltamhókxa enxoho elána'. Hakte cháxa ekyókxoho ektáhakxa enxoho aqsok apkelane, tásek sa' katnehek chá'a ekteyapma. 9 Ko'o neykhe sektáha sekmésso yaqwayam ewasqápekxoho tén han énnaqtéshok apwáxok. Nágye aqsa hakte ko'o sektáha xeyep Wesse' apagkok, keñe han Dios apagkok. Atnehek sa' sekxegexma apmakókxa enxoho chá'a emhagkok.”
Josué apkeláneykekxa aptáhakxa yaqwayam emok xapop
10 Aptáhak axta Josué apkelpaqhetchesa m'a apkelámha apmonye'e apagkok nak énxet'ák: 11 “Kólmohók sa' ma'a ekyókxoho apkelpakxeneykegkaxa nak énxet'ák, keñe sa' kólának yánchásekxak aptéyak ma'a apyókxoho nak, hakte ántánxo ekhem kaxwók kéméxche', tén sa' óltámeyekxak ma'a wátsam Jordán, yaqwayam agmok ma'a xapop egagkok apmako nak hegmések Dios Wesse' egegkok.”
12 Apkelpaqhetchessek axta han Josué m'a énxet'ák apagkok nak Rubén, Gad énxet'ák apagkok, keñe han ma'a nápakha énxet'ák nak Manasés. Aptáhak axta apkeláneya s'e:
13 —Kaxénwakxoho sa' kélwáxok aptémakxa axta appeywa m'a Moisés, apteme axta Wesse' egegkok apchásenneykha, aptéma axta apkelánagkama s'e: “Wesse' egegkok, Dios kélagkok nak kéxegke, sa' egkések xa xapop nak, yaqwánxa sa' kóllókassók kélyampe.” 14 Kólána sa' kaxnekxak kélnaqteyegka'a s'e tén han ma'a sakcha'áletkók, keñe han ma'a kélnaqtósso nak, keso yókxexma apméssamakxa axta kéxegke Moisés ekpayho nak se'e halep nak Jordán. Keñe sa' apyókxoho énxet'ák apmopwána nak yempakha', kólmekxa sa' kélmeykha tén sa' kólxog apmonye'e nak kélyáxeg, yaqwayam kólpasmok apkelnápomap, 15 ekwokmoho apmésa sa' Wesse' egegkok ma'a xama yókxexma yaqwánxa enxoho ellókassók apkelyampe, ekhawo m'a ektáhakxa axta apmésa kéxegke, kenhan ekwokmoho sa' aptáha apagkok apagko' xa xapop peya nak egkések Wesse' egegkok. Keñe sa' kéxegke kélwanchek kólmeyenták makham se'e xapop kélagkok ekpayhókxa nak ekteyapmakxa ekhem ma'a wátsam, yaqwayam kóltéhek kélagkok kélagko' xa xapop nak, apmésso axta m'a Moisés, apteme axta Dios apchásenneykha.
16 Keñe axta apkelátegmowágko m'a énxet'ák:
—Anlának sa' ekyókxoho xa apkeltamhókxa nak anlána', ólmahagkok sa' han ma'a sẽláphasakxa enxoho. 17 Ólyahakxohok sa' han chá'a ekhawo m'a ektémakxa axta nélyeheykekxoho Moisés. Wánxa aqsa néltamho negko'o Wesse' egegkok nak Dios etnehek apxegexma, ekhawo m'a aptéma axta chá'a apxegexma Moisés. 18 Apyókxoho énxet ektáha enxoho apkenmexeykha, tén han memako enxoho elyahakxohok ma'a apkeltamhókxa enxoho etnehek, emátog sa'. Wánxa aqsa néltamho negko'o exchep ewasqápekxoho' tén han énnaqtéshok apwáxok.