Las bodas de Caná
1 Al tercer día se celebraron unas bodas en Caná de Galilea; y allí estaba la madre de Jesús.
2 También Jesús y sus discípulos fueron invitados a la boda.
3 Cuando se terminó el vino, la madre de Jesús le dijo: «Ya no tienen vino.»
4 Jesús le dijo: «¿Qué tienes conmigo, mujer? Mi hora aún no ha llegado.»
5 Su madre dijo a los que servían: «Hagan todo lo que él les diga.»
6 En ese lugar había seis tinajas de piedra para agua, como las que usan los judíos para el rito de la purificación, cada una con capacidad de más de cincuenta litros.
7 Jesús les dijo: «Llenen de agua estas tinajas.» Y las llenaron hasta arriba.
8 Entonces les dijo: «Ahora saquen lo que está allí, y llévenselo al catador.» Y se lo llevaron.
9 El catador probó el agua hecha vino, sin que él supiera de dónde era, aunque sí lo sabían los sirvientes que habían sacado el agua. Entonces llamó al esposo,
10 y le dijo: «Todo el mundo sirve primero el buen vino, y cuando ya han bebido mucho, entonces sirve el menos bueno; ¡pero tú has reservado el buen vino hasta ahora!»
11 Este principio de señales hizo Jesús en Caná de Galilea, y manifestó su gloria; y sus discípulos creyeron en él.
12 Después de esto él, su madre, sus hermanos y sus discípulos descendieron a Cafarnaún, pero no estuvieron allí por muchos días.
Jesús purifica el templo
(Mt 21.12-13Mc 11.15-18Lc 19.45-46)
13 Estaba cerca la pascua de los judíos; y Jesús subió a Jerusalén,
14 y halló en el templo a los que vendían bueyes, ovejas y palomas, y a los cambistas allí sentados.
15 Entonces hizo un azote de cuerdas y expulsó del templo a todos, y a las ovejas y bueyes; esparció las monedas de los cambistas y volcó las mesas,
16 y dijo a los que vendían palomas: «Saquen esto de aquí, y no conviertan la casa de mi Padre en un mercado.»
17 Entonces sus discípulos se acordaron de que está escrito: «El celo de tu casa me consume.»
18 Y los judíos preguntaron: «Ya que haces esto, ¿qué señal nos das?»
19 Jesús les respondió: «Destruyan este templo, y en tres días lo levantaré.»
20 Entonces los judíos le dijeron: «Este templo fue edificado en cuarenta y seis años, ¿y tú en tres días lo levantarás?»
21 Pero él hablaba del templo de su cuerpo.
22 Por tanto, cuando resucitó de entre los muertos, sus discípulos se acordaron de que había dicho esto, y creyeron en la Escritura y en la palabra que Jesús había dicho.
Jesús conoce a todos los hombres
23 Mientras Jesús estaba en Jerusalén durante la fiesta de la pascua, muchos, al ver las señales que hacía, creyeron en su nombre.
24 Pero Jesús mismo no se fiaba de ellos, porque los conocía a todos
25 y no tenía necesidad de que nadie le dijera nada acerca del hombre, pues él sabía lo que en el hombre había.
Sẽlyamhopma ekyetno axta Caná yókxexma Galilea
1 Ántánxo ekhem axta entemék keñe élánamáxko sẽlyamhopma m'a Caná, yókxexma Galilea. Weykmek axta anhan Jesús egken ma'a. 2 Apcháneymakpek axta anhan Jesús yetlo apkeltáméséyak epásegwók xa sẽlyamhopma nak. 3 Kelyamásamáxcheyk axta vino, keñe axta ektéma eyenagkama egken Jesús se'e:
—Kelyamásexcheyk hek vino.
4 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Kelán'a, ¿Yaqsa ektáha ektáha nak seyáneya xa? Megkawokmok ko'o makham yaqwánxa axekmósaxche'.
5 Keñe axta ektéma élanagkama énxet'ák ektáha axta kélásenneykha s'e:
—Kólyahakxoho sa' ekyókxoho aptáhakxa enxoho apkeláneya.
6 Apheykegkek axta nahan seis yátegwáxwa meteymog ma'a, apkelyetméyak axta chá'a yegmen judíos apkelmeykha yaqwayam elyenyesagkok apyempe'ék. Cincuenta litros axta nahan chá'a kaxhok yegmen xama m'a yátegwáxwa nak, essenhan setenta litros. 7 Axta aptemék Jesús apkelanagkama m'a énxet'ák ektáha axta kélásenneykha:
—Kólyetmák sa' yegmen xa yátegwáxwa nak.
Apkellánésagkók axta nahan apkelyetméyak. 8 Keñe axta Jesús aptéma apkelanagkama s'e:
—Kólyáwa sa' kaxwók ketse', kólsakxés sa' ma'a apkemha apmonye' nak sẽlyamhopma.
Apsákxéssek axta nahan xa énxet'ák nak. 9 Apyepkeynchek axta yegmen ektamheykekxa vino m'a ektáha axta apkemha apmonye' sẽlyamhopma, axta eyke ey'áseykegkok éñamakxa; wánxa axta aqsa apkelya'áseykegkoho m'a ektáha axta kélásenneykha, hakte axta apkelyekwéyak yegmen ma'a. Keñe axta m'a apkemha apmonye' nak sẽlyamhopma apwóneykencha'a m'a kaxwe élyamhopma. 10 Axta aptemék apkenagkama s'e:
—Apyókxoho énxet'ák chá'a yának keynaxchek sekxók amonye' m'a vino ektaqmela nak, yawak agkok chá'a apyenéyak ma'a ektáha nak kéláneyeykha, kólagkok chá'a m'a vino éxyawe nak. Aptaqmelchessegkek eyke exchep vino ektaqmela ekwokmoho s'e kaxwo' nak.
11 Cháxa apkeláneya axta Jesús émha amonye' aqsok sempelakkasso agwetak ma'a Caná yókxexma Galilea, cham'a apxekmóssama axta anhan ektémakxa apcheymákpoho; axta anhan elya'ásseykmok ma'a apkeltáméséyak.
12 Keñe axta apmeyeykekxo Cafarnaúm natámen xa. Egken axta nahan apxegexma, tén han apkelyáxeg, tén han apkeltáméséyak; yáma wenaqtémók axta nahan apheykha m'a.
Jesús apcháxñesso tegma appagkanamap
(Mt 21.12-13Mc 11.15-18Lc 19.45-46)
13 Apmeyeykekxeyk axta Jesús Jerusalén, hakte chágketweykmek axta ekhem melwagqayam axta chá'a judíos kéltéma axta Pascua. 14 Apwetágweykekxeyk axta kañe' tegma appagkanamap apkexeykekxa axta chá'a weyke yágkelwán'ák, tén han nepkések, tén han wáx'ay. Apwetágweykekxeyk axta nahan apheyncha'a m'a énxet'ák apkelyaqmagkáseykekxa axta chá'a mók selyaqye. 15 Tén axta apkelmoma táma apkeláneya kelyekpexchetma, apkelántekkessegkek axta yókxexma m'a ektáha axta apheykha kañe' tegma appagkanamap, yetlo nepkések apnaqtósso tén han weyke yágkelwán'ák. Keñe axta m'a apkelyaqmagkáseykekxa axta chá'a mók selyaqye appalchessessama náxop selyaqye apagkok, apkelyaqnegkessáseykegkek axta nahan ma'a mésa. 16 Keñe m'a apkexeykekxa axta chá'a wáx'ay aptéma apkelanagkama s'e:
—¡Kólántekkes xa! ¡Nágkóltemésses kélyánmagkásamáxchexa Táta apxagkok!
17 Keñe axta apkeltáméséyak élxénweykekxoho apkelwáxok eknaqtáxésamaxche ektéma axta s'e: “Máxa táxa sewatno sa' ko'o atnehek sélmeyeykha m'a apxagkok.”
18 Axta aptemék judíos apkelmaxneyeykencha'a se'e:
—¿Yaqsa aqsok sempelakkasso agwetak peya elának xép yaqwayam henxekmósek ekpayhawo elának xép xa aqsok nak?
19 Keñe axta Jesús aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Kóltegkes sa' se'e tegma appagkanamap nak, ántánxo ekhem sa' eyke ko'o axátekhásekxak makham.
20 Axta aptemék judíos apkelátegmoweykegkokxo s'e:
—Cuarenta y seis apyeyam axta weykmok apkelánamap se'e tegma appagkanamap nak, ¿exátekhásekxaya sa' makham xép ántánxo ekhem xa?
21 Apyókxa apagko' axta apxénak Jesús, apxéna axta m'a tegma appagkanamap. 22 Axta keñamak élxénweykekxoho apkelwáxok apkeltáméséyak aptémakxa axta appeywa Jesús, cham'a apxátekhágweykmo axta, axta elya'ásseykmok ma'a ektémakxa axta eknaqtáxésamaxche, tén han ma'a aptémakxa axta appeywa Jesús.
Jesús apteme segyekpelchémo negyókxoho
23 Apxámok axta nahan énxet apteme mey'ásseyam Jesús apkelweteya aqsok sempelakkasso nak agweta' apkelane, cham'a neyseksa apha axta m'a Jerusalén ekhem kéltéma axta Pascua. 24 Axta eyke yáyók Jesús xa énxet'ák nak, hakte apkelya'áseykegkók axta m'a apyókxoho nak. 25 Axta keyméxchek kóltennaksek Jesús apkeltémakxa xa énxet'ák nak, hakte apya'ásegkók ma'a ektémakxa nak apwáxok énxet.