Jeremías amonesta a Sedequías
1 La palabra del Señor vino a Jeremías cuando Nabucodonosor rey de Babilonia y todo su ejército, y todos los reinos y pueblos de la tierra bajo su dominio, peleaban contra Jerusalén y contra todas sus ciudades. Le dijo:
2 «Así ha dicho el Señor Dios de Israel: “Ve y habla con Sedequías rey de Judá, y dile de mi parte: ‘Yo, el Señor, voy a entregarle esta ciudad al rey de Babilonia, y él le prenderá fuego.
3 Tú no escaparás de sus manos, sino que serás apresado y puesto en sus manos. Tendrás que enfrentarte al rey de Babilonia y hablarás con él cara a cara, y serás llevado a Babilonia.’”
4 Sin embargo, Sedequías rey de Judá, oye mi palabra: “Yo, el Señor, te hago saber que no morirás a filo de espada.
5 Tendrás una muerte tranquila, y se quemarán especias por ti, así como antes se quemaron por tus padres, los reyes que te antecedieron. Se guardará luto por ti, y se dirá: ‘¡Ay, señor!’, porque así lo he dicho.”»
—Palabra del Señor.
6 El profeta Jeremías fue a Jerusalén y le repitió todas estas palabras a Sedequías rey de Judá.
7 El ejército del rey de Babilonia se encontraba atacando a Jerusalén, Laquis y Azeca, porque de todas las ciudades fortificadas de Judá solo estas habían quedado.
Violación del pacto de libertar a los siervos hebreos
8 La palabra del Señor vino a Jeremías después de que Sedequías hizo un pacto con todo el pueblo en Jerusalén, para dejarlos en libertad
9 y que cada uno dejara libre a sus compatriotas hebreos, para que no hubiera siervos ni siervas israelitas.
10 Cuando se enteraron de esto todos los príncipes, y todo el pueblo que había convenido en el pacto de dejar cada uno libre a su siervo y a su sierva, y de no tenerlos más como siervos, obedecieron y los dejaron en libertad.
11 Pero después cambiaron de parecer y volvieron a tomar como siervos y siervas a los que antes habían dejado libres, y los obligaron a servirles.
12 Entonces la palabra del Señor vino a Jeremías, y le dijo:
13 «Así dice el Señor y Dios de Israel: “Cuando yo saqué a sus padres de Egipto, donde eran esclavos, hice un pacto con ellos. Les dije:
14 ‘Al cabo de siete años, cada uno de ustedes dejará en libertad a su hermano hebreo que le haya sido vendido. Le servirá seis años, y después de ese tiempo lo dejará en libertad.’ Pero los padres de ustedes no me hicieron caso ni me prestaron atención.
15 Sin embargo, hoy ustedes se habían vuelto a mí y habían hecho lo recto delante de mis ojos, al anunciar cada uno libertad a su prójimo. Habían hecho un pacto en mi presencia, en la casa donde se invoca mi nombre.
16 Pero al cambiar de parecer han profanado mi nombre. Cada uno de ustedes ha vuelto a tomar a sus siervos y siervas, que habían dejado en libertad, y una vez más los han hecho sus esclavos.
17 Por eso, yo, el Señor, declaro: ‘Como ustedes no me han obedecido para promulgar cada uno la libertad de su hermano y compañero, ahora yo voy a promulgar la libertad de la espada, la peste y el hambre. ¡Voy a hacer que todos los reinos de la tierra se horroricen al verlos!’”
—Palabra del Señor.
18 »A los que transgredieron mi pacto y no cumplieron sus términos, los cuales pactaron en mi presencia, los voy a partir en dos, del mismo modo que se partió en dos el becerro con el que se selló el pacto. Voy a partir en dos
19 a los príncipes de Judá y de Jerusalén, a los oficiales y sacerdotes, y a todo el pueblo de la tierra; en fin, ¡a todos los que pasaron por en medio de las dos partes del becerro!
20 Voy a ponerlos en manos de sus enemigos, que quieren matarlos. Sus cadáveres les servirán de comida a las aves de rapiña y a los animales salvajes.
21 Al rey Sedequías y a sus príncipes los entregaré en manos de sus enemigos, que quieren matarlos, y en manos del ejército del rey de Babilonia, que ha dejado de atacarlos.
22 Voy a darles la orden de volver a esta ciudad, y de que la ataquen y la conquisten, y le prendan fuego. Voy a hacer de las ciudades de Judá un desierto, hasta que no quede un solo habitante.»
—Palabra del Señor.
Sedequías kélpaqhetchesso
1 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok Jeremías, cham'a apketámegko axta Jerusalén tén han tegma apkelyawe aphéyak nak nepyáwa' m'a Nabucodonosor wesse' apwányam nak Babilonia, yetlo apyókxoho sẽlpextétamo apagkok tén han ma'a pók aptémakxa énxet'ák apheykha nak keso náxop ektáha axta apkelma, aptáhak axta apcháneya s'e: 2 “Éltamhók ko'o ey'ókxak xép Sedequías wesse' apwányam nak Judá etnehek yának se'e: Keso aptáhakxa exchek Wesse' egegkok se'e: wának sa' ko'o emok wesse' apwányam Babilonia s'e tegma apwányam nak, tén han ewatnekxoho'. 3 Mopwanchek sa' xép éxánegkesek ma'a, emok sa'; egkésakpohok sa' aqsa nahan xép ma'a, keñe sa' natámen kélyentameykekxa m'a aphakxa nak, kólyentemekxa sa' ma'a Babilonia. 4 Sedequías, wesse' apwányam nak Judá, etaqmelchesho sa' apháxenmo, sekmako nak ko'o altennaksek xép, ko'o sektáha nak Wesse': Megkólyetxáyhek sa' xép sókwenaqte emátog. 5 Tásek sa' katnehek apketsapma, kólwatnések sa' aqsok ánek ekmátsa nak ekpaqneyam ma'a kélátawanya enxoho, ekhawo ektémakxa axta chá'a kólwatnések kélátawanya enxoho chá'a m'a apyapmeyk nano' nak xép, cham'a aptamheykegko axta kelwesse'e apkelwányam, metnamakxa axta makham xép. Sa' katnehek kalpaqmetaxchek kéllekxagweyncha'a sa' kóllanok xép se'e: ¡wesse', kellegágkók negko'o egwáxok! Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse', ekméssek nahan sekpeywa.”
6 Apkeltennáseyha axta nahan Dios appeywa aplegasso Jeremías wesse' apwányam Sedequías xa ekyókxoho nak, cham'a Jerusalén nak. 7 Apketámegkek axta nahan wesse' apwányam Babilonia sẽlpextétamo apagkok ma'a Jerusalén, Laquis, tén han Azecá, cham'a apkeleymomap axta wánxa makham tegma apkelyawe apkelyennaqte m'a Judá.
Hebreos kélásenneykha naqsa kélchexeykekxa
8 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok Jeremías, cham'a natámen axta apkelane ekhémo mók apkelpaqhetchásamákpoho wesse' apwányam Sedequías apyókxoho m'a apheykha nak Jerusalén, yaqwayam enxoho ekxeykxak ma'a énxet'ák kélásenneykha naqsa nak. 9 Axta aptáhak aphésawo mók apkelpaqhetchásamákpoho apxéna énxet ekhakxa enxoho apkelásenneykha naqsa apkelennay'a tén han kelwán'ák hebreos, kéméxcheyk ekxeykxa aqsa, yaqwayam enxoho metnehek chá'a xama apchásenneykha naqsa appeywomo xamók ma'a judío. 10 Leyawók axta apkelwáxok aptáhakxa aphéssamo mók apkelpaqhetchásamákpoho m'a apyókxoho apkelámha apmonye'e, tén han ma'a apyókxoho énxet'ák, apkexeykxeyk axta chá'a m'a apkelásenneykha naqsa nak, massék axta apkeltamho etnahagkok apkelásenneykha. 11 Keñe axta natámen eyaqha apkelwáxok apkexeykxo, yetlókok axta nahan apkeltémo elchexyók makham tén han etnekxak makham apkelásenneykha naqsa.
12 Tén axta Wesse' egegkok appaqhetchesa Jeremías, axta aptáhak apcháneya s'e: 13 “Éláneyak axta ko'o ekhémo mók sélpaqhetchásamáxkoho m'a kélyapmeyk nano' axta kéxegke, ko'o sektáha nak Wesse', Israel Dios apagkok, cham'a sélántekkessama axta m'a Egipto, aptamheykegkaxa axta kélásenneykha naqsa. Eltémók axta chá'a ko'o 14 ekwokmo enxoho chá'a siete apyeyam, ekxeykxak ma'a hebreo kélyamasma axta chá'a kélmésso ekha ekyánmaga m'a, tén han ekwokmo enxoho chá'a seis apyeyam apkeltemessáseykha. Axta eyke ko'o heháxenmók ma'a kélyapmeyk nano' axta, axta nahan hélyeheykekxoho'. 15 Keñe kéxegke kélyaqmagkasa kaxwók kéltémakxa, tén han kélláneygko m'a ekleklamo nak ko'o ewáxok, kélchexeykxo m'a kélásenneykha naqsa kélpeywomo xamo' nak. Kélxénchek nahan kóllanagkok ma'a ekhémo mók kélpaqhetchásamáxkoho kéllana nak nahaqtók ko'o, cham'a tegma appagkanamap sélpeykessamókxa nak chá'a. 16 Keñe kélyaqmagkasa makham mók élchetamso kélwáxok, kéltawáseyncha'a sekwesey kéltamho elchexyók makham ma'a kélásenneykha naqsa kélchexeykekxa axta, kéltamho etnahagkokxak makham kélásenneykha naqsa. 17 Cháxa keñamak sektáha nak ko'o sekpeywa s'e, sektáha nak Wesse': Mehelyeheykekxohok ko'o kéxegke, megkólchexeykekxak ma'a kélásenneykha naqsa kélpeywomo xamo' nak; ayenyekxak sa' ko'o kaxwók kempakhakma, negmasse, tén han meyk segaqhe, yaqwayam sa' katnéssesek kéxegke xama aqsok eyeymáxchel'a kataxche' neyseksa m'a ekyókxoho apkelókxa nak keso náxop. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'. 18-19 Apheyásawók axta mók apkelpaqmeyesma nahaqtók ko'o m'a apkelámha apmonye'e nak Judá tén han ma'a Jerusalén, yetlo m'a kélásenneykha axta chá'a m'a wesse' apwányam apxagkok, tén han ma'a apkelmaxnéssesso nak énxet'ák ahagkok, tén han ma'a nápakha nak énxet'ák: appáxqatchek axta neyseksa weyke kennawók étkok, apkelyeykhákxeyk axta chá'a m'a neyseksa nak. Tén axta melánegko m'a ekhémo mók apkelpaqhetchásamákpoho nak, axta elánegkok ma'a aqsok apkelxeyenma axta elanagkok. 20 Wának sa' ko'o elmok ma'a apkelenmexma apkeltaqnagkamo apagko' nak, máma sa' etawagkok ma'a aphopák, tén han aqsok nawha'ák éllo. 21 Wának sa' han ko'o emok apkelenmexma apkeltaqnagkamo apagko' nak ma'a Sedequías wesse' apwányam nak Judá yetlo apkelámha apmonye'e apagkok, cham'a wesse' apwányam Babilonia sẽlpextétamo apagkok nak, apkelwáteságko nak kaxwók apketáméyak. 22 Wának sa' eyke ko'o elchexyók makham yenmexek se'e tegma apwányam nak tén han ektámenta', emok sa', keñe sa' ewatnekxoho'. Wának sa' ko'o etnekxak meyke xama aqsok ma'a nápakha nak tegma apkelyawe Judá, meyke xama énxet enxoho apha. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'.”