Mensaje acerca de la sequía
1 La palabra del Señor vino a Jeremías por causa de la sequía.
2 Judá está de luto. Ya nadie frecuenta sus puertas. Todos se sientan en el suelo, y el clamor de Jerusalén va en aumento.
3 Los ricos mandan a sus criados por agua, y ellos van a las cisternas; pero vuelven con las vasijas vacías porque agua no hay, y avergonzados se sonrojan y no dan la cara.
4 La tierra se resquebraja porque no ha llovido en el país. Los labradores están confundidos, y esconden el rostro.
5 Aun las ciervas paren a sus crías y las abandonan en los campos, porque ya no hay hierba.
6 Los asnos salvajes se paran en lo alto de los cerros, con la mirada perdida, y aspiran el viento, como chacales, porque ya no hay hierba.
7 Señor, aunque nuestras iniquidades nos acusan, y aunque nuestras rebeliones se han multiplicado y hemos pecado contra ti, haz honor a tu nombre y actúa en nuestro favor.
8 ¡Tú eres la esperanza de Israel! ¡Tú eres su protector en momentos de angustia! ¿Por qué actúas como si fueras un extraño en la tierra, como un caminante que se retira para pasar la noche?
9 ¿Por qué te quedas atónito, como un guerrero incapaz de salvarnos? ¡Tú estás en medio de nosotros, Señor, y tu nombre es invocado sobre nosotros! ¡No nos desampares!
10 Así ha dicho el Señor acerca de este pueblo:
«A ellos les encanta ir de un lado a otro, sin descanso. Por eso no son de mi agrado. Así que voy a tomar en cuenta su maldad, y castigaré sus pecados.»
11 El Señor me dijo:
«No me pidas que trate bien a este pueblo.
12 Cuando ayunen, no voy a atender su clamor; cuando me ofrezcan holocaustos y ofrendas, no los aceptaré. Al contrario, voy a exterminarlos con la espada, el hambre y la peste.»
13 Yo le contesté:
«¡Ay, Señor, Señor! Toma en cuenta que los profetas les dicen que no van a enfrentar la espada, y que tampoco sufrirán de hambre, sino que en este lugar les darás una paz duradera.»
14 Y el Señor me dijo:
«Eso que los profetas anuncian en mi nombre es una mentira. Yo no los envié, ni los mandé, ni les hablé. Lo que ellos anuncian es una visión falsa, una adivinanza. De su mente sacan palabras huecas y engañosas.»
15 Por lo tanto, así ha dicho el Señor:
«En cuanto a los profetas que hablan en mi nombre, y que dicen que no habrá espada ni hambre en esta tierra, aclaro que yo no los envié a profetizar, y que con espada y con hambre serán consumidos.
16 El pueblo al cual le profetizan será lanzado a las calles de Jerusalén a punta de espada y por causa del hambre. No habrá quien los entierre a ellos, ni a sus mujeres, ni a sus hijos e hijas. Sobre ellos derramaré su propia maldad.
17 »Tú les dirás lo siguiente: “Que mis ojos derramen sin cesar lágrimas noche y día, porque la virginal hija de mi pueblo sufre de un gran quebrantamiento: sufre de una plaga muy dolorosa.
18 Si salgo al campo, veo a los que han muerto a filo de espada; si entro en la ciudad, veo a los que se están muriendo de hambre. Y es que tanto los profetas como los sacerdotes recorrieron el país, sin saber lo que hacían.”»

19 ¿Acaso has desechado por completo a Judá?
¿En verdad aborreces a Sión?
¿Por qué nos has herido sin darnos el remedio?
Esperábamos tener paz, y no recibimos ningún bien;
esperábamos ser sanados, y solo estamos confundidos.
20 Reconocemos, Señor, nuestra impiedad
y la iniquidad de nuestros padres,
pues contra ti hemos pecado.
21 ¡Pero no nos deseches!
¡No deshonres tu trono glorioso!
¡Haz honor a tu nombre!
¡Acuérdate de tu pacto con nosotros!
¡No lo invalides!
22 No hay entre los ídolos de las naciones
uno solo que haga llover.
¡Pero tú, Señor, eres nuestro Dios!
¡Tú eres quien nos manda del cielo las lluvias!
Por eso esperamos en ti,
pues tú haces todas estas cosas.
Meyke yegmen ekwenaqte
1 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok Jeremías eñama ekteme meyke yegmen. Aptáhak axta apcháneya s'e:

2 “Apkellekxagweyha m'a énxet'ák Judá,
apkellegágkok élyentaxno
apkelwáxok ma'a apheykha nak
tegma apkelyawe apagkok,
aphágkek náxop ma'a énxet'ák.
Kelpayheyha apatña'ák
apkellegágkoho ekmáske m'a
énxet'ák Jerusalén.
3 Apkelápháseyha etegyagkok
yegmen apkeláneykha m'a
kelwesse'e;
apkelmeyákxeyk chá'a m'a yámelchet,
makke elwetágweykxak chá'a yegmen,
apkelchexyekmek aqsa chá'a
meyke yegmen ma'a
yátegwáxwa apagkok;
melya'ásegkok aptamhágkaxa,
apkelaqlássek apqatkok
yetlo ekyawe agko' apkelmegqakto.
4 Melya'ásegkok aptamhágkaxa m'a
apkeltamheykha nak chá'a namyep,
apkelaqlásegkek apqatkok,
hakte megkammayék,
yamáyók agko' ma'a xapop.
5 Wokmók nahan chá'a xenaq
éxakha étkók kaxwe ekpalchesso
m'a yókxexma nak,
hakte méko pa'at
yaqwayam enxoho katawagkok.
6 Kelyagqak aqsa nahan
yámelyeheykok nawha'ák ma'a
néten xóp élekhahéyak
meykexa nak aqsok,
kelsókha aqsa awéhe'ék
ektémól'a semheg nawha'ák éllo;
kelhagqak nahan élyeheykha,
hakte méko pa'at
yaqwayam katawagkok.”
Dios appeywa aplegasso apkelmaxnagko Wesse' egegkok apkeltémo epasmok énxet'ák
7 Wesse',
ẽlsexnenagkamchek eykhe
negko'o m'a mólya'assáxma nak,
eyke elána sa' aqsa aqsok,
eñama apkelmeyeykha m'a apwesey!
Xámokmeyk negko'o
negyenseyam negyetleykha exchep,
nenláneykegkek mólya'assáxma
nenmexeykekxo.
8 Xép, apkelhaxanma nak
chá'a énxet'ák Israel,
sẽlwagkasso nak chá'a teyp
ekwa'a enxoho ekhem
ekmaso negheykha,
¿yaqsa ektéma aptéma
máxa apkeñama mók nekha s'e
negyeseksa nak negko'o,
aptémól'a m'a énxet apxegál'a,
aphayam la'a sekxók
yaqwayam etyenek axta'a?
9 ¿Yaqsa ektéma aptéma m'a
aptémól'a énxet mey'áseyak la'a aqsok,
aptémól'a m'a kempakhakma yáp
megkamopwána nak hempasmok?
Wesse', apheyk eyke
exchep negyeseksa,
apyókxoho énxet
apya'ásegkók nentáha negko'o
xép énxet'ák apagkok;
¡ná hegkexa aqsa negko'o!

10 Aptáhak Wesse' egegkok apkelxéna énxet'ák Israel se'e: “Cháxa énxet'ák nak, apmenyeyk elweynchamha aqsa chá'a. Cháxa keñamak megkaleklama nak ko'o ewáxok sélányo. Kaxénwakxohok sa' ko'o kaxwók ewáxok ma'a melya'assáxma nak, ayaqmagkásekxak sa' ma'a apkeltémakxa.”
11 Aptáhak axta ko'o seyáneya Wesse' egegkok se'e: “Ná hélmaxna aqsa ko'o yának ataqmelchessesek apheykha xa énxet'ák nak. 12 Metawagkehek sa' eykhe aptéyak, magweyxók sa' eyke ko'o m'a apkelmaxneyéyak; xámók sa' eykhe katnehek sélseykentegkesso m'a aqsok apkelwatno, tén han ma'a sélmésso naqsa nak chá'a aqsok ekyexna kélcheneykekxa, megkalchek sa' eyke ko'o ewáxok alano'. Amasséssók sa' wahak kempakhakma, meyk, tén han negmasse ekmaso.”
13 Tén axta ko'o sektáha seyátegmowágko s'e: “Wesse'; apkeltennassegke neykhe apkellegasso nak xép appeywa megkatyephek kempakhakma m'a énxet'ák, tén han meyk segaqhe, tén han apkeltennassama exchep apmáheyo etaksek meyke ektáhakxa apheykha ekwenaqte s'e yókxexma nak.”
14 Tén axta Wesse' egegkok aptáha seyátegmowágkokxo s'e: “Aptemék agkok chá'a apkelxeyenma sekpeywa apkellegasso nak chá'a sekpeywa xa ektáha nak, apkelmopwancha'a amya'a. Malapháseykha ko'o m'a, magkéssók nahan sekpeywa xama enxoho, malpaqhetchessók nahan. Háwe naqsók ma'a aqsok apkelwete, mékoho agko' ma'a apkelya'áseykegkoho nak ektémakxa aqsok ekpowásamaxche', élchetámeykha agko' apkelwáxok keñamak. Cháxa apkeltémakxa nak chá'a apkellegassama kéxegke xa énxet'ák nak. 15 Ektáhak ko'o sélxéna xa apkelxeyenma nak chá'a apkellegasso sekpeywa, ko'o sektáha nak Wesse', megkatnahakxoho nak chá'a ko'o sélápháseykha, apkelxeyenma nak chá'a megkatyephek kempakhakma, tén han meyk segaqhe s'e apchókxa nak: eletsapok sa' kempakhakma xa apkelxeyenma nak chá'a apkellegasso m'a sekpeywa, tén han meyk. 16 Tén han ma'a énxet'ák ektáha axta chá'a apkeltennáseykha m'a, eletsapok sa' nahan kempakhakma, tén han meyk élnapma, yetlo apnaqteyegka'a, tén han apketchek apkelennay'a tén han kelwán'ák. Kólchexák sa' aphopák ma'a ámay nak Jerusalén, méko sa' kalátawanyek. Sa' atnehek ko'o ayaqmagkásekxak ma'a apkeltémakxa ekmaso nak. 17 Etne sa' nahan elának énxet'ák se'e:

“Kalpexyewenták sa'
ahaqta'ák égmen'ák
yókxoho ekhem tén han
yókxoho axta'a,
meyke néxa,
eñama ekmaso agko'
ektamhágkaxa m'a
énxet'ák ahagkok,
eñama élyawe agko'
ma'a apkelyense.
18 Ektekkek agkok yókxexma,
ótak kaxnagkok kélhapák
aptekyawa neyseksa kempakhakma;
ektaxneyk agkok tegma apwányam,
ótak apkeletsapma énxet'ák
eñama meyk élnapma.
Weykmok apkellegasso Dios appeywa,
tén han apkelmaxnéssesso Dios
énxet'ák apagkok
apkelmaheykegko m'a apchókxa
melya'ásegkaxa nak.’”
Dios appeywa aplegasso appaqhetchesso Wesse' egegkok
19 Wesse',
¿apkexakkek apagkóya
exchep ma'a énxet'ák Judá?
¿Leklágwokmeya exchep
apkeltémakxa m'a énxet'ák
apheykha nak tegma apwányam Sión?
¿Yaqsa ektáha
sẽlyensásegko nak
negko'o meyke néltaqmelwayam?
Nélhaxanmeyk axta
kataqmelek negheykha,
makke anxaweyk xama enxoho
aqsok ektaqmela.
Nélhaxanmeyk axta kawak
élyenneykha egyempehek,
nélmeneykha axta aqsa negweteyk.
20 Wesse',
nélya'asegwákxók negko'o
m'a néltémakxa ekmaso,
tén han apkeltémakxa
melya'assáxma axta m'a
ẽlyapmeyk nano';
nenláneykegkek negko'o
mólya'assáxma
nenmexeykekxo exchep.
21 ¡Náhẽlyetnakhés aqsa
eñama apkelmeyeykha m'a apwesey,
ná etwasagkoho aqsa m'a
tegma apwányam ekyetnamakxa nak
xép aptaháno eyeymáxkoho!
¡Kaxénwakxoho apwáxok ma'a
ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho
senlánésso axta exchep,
elána sa' ekyókxoho!
22 ¿Yetnéya neyseksa xama aqsok
kéleykmássesso m'a
ekmowána nak kamámeyaksek?
¿Awancheya káphaksohok agkok
ekmámeye m'a yaphope?
¡Ma', Dios Wesse' egegkok!
Xép chá'a apcháphasso m'a,
xép chá'a apkelane xa
ekyókxoho aqsok nak;
¡cháxa keñamak
nélhaxanma nak negko'o exchep!