1 Algún tiempo después, durante la cosecha del trigo, Sansón fue a visitar a su mujer, y llevó un cabrito. Al llegar, dijo:
«Quiero tener relaciones con mi mujer.»
Pero el padre de la joven no lo dejó entrar,
2 sino que dijo:
«Yo creí que la aborrecías, así que se la di a tu amigo. Pero su hermana menor es más hermosa que ella, ¿no es verdad? ¡Tómala en su lugar!»
3 Sansón le respondió:
«Esta vez no será mi culpa si les hago daño a los filisteos.»
4 Y fue Sansón y cazó trescientas zorras; las ató de dos en dos, y en la cola les ató una antorcha;
5 luego prendió las antorchas y soltó las zorras en los sembrados de los filisteos, y se quemaron las espigas amontonadas y las que aún no se cosechaban. Ardieron también viñas y olivares.
6 Los filisteos se preguntaban quién habría hecho eso, y cuando les contestaron que había sido Sansón, el yerno del timnateo, porque le había quitado a su mujer y se la había dado a un amigo suyo, los filisteos fueron y quemaron a la mujer y a su padre.
7 Cuando Sansón supo lo que habían hecho, los amenazó y les dijo:
«Por eso que han hecho, no voy a descansar hasta vengarme de ustedes.»
8 Y arremetió contra ellos, y los dejó tan mal heridos que muchos murieron. Después de eso, se fue a vivir en la cueva de la peña de Etam.
Sansón derrota a los filisteos en Lehí
9 Entonces los filisteos fueron y acamparon en Judá donde se extendieron por Lehí.
10 Los habitantes de Judá les preguntaron:
«¿Por qué quieren pelear contra nosotros?»
Y ellos respondieron:
«Hemos venido por Sansón, para castigarlo por lo que nos ha hecho.»
11 Entonces tres mil hombres de Judá fueron a la cueva de Etam, donde estaba Sansón, y le dijeron:
«¿Acaso no sabes que los filisteos nos tienen dominados? ¿Por qué nos has hecho esto?»
Y Sansón respondió:
«Simplemente, yo me vengué por lo que ellos me hicieron.»
12 Pero ellos le respondieron:
«Hemos venido a aprehenderte y a entregarte a los filisteos.»
Sansón les dijo:
«Júrenme que ustedes no me van matar.»
13 Y ellos le respondieron:
«No, no te mataremos. Solamente vamos a aprehenderte y a entregarte a ellos.»
Sansón dejó entonces que lo ataran con dos cuerdas nuevas, y luego lo obligaron a bajar de la peña.
14 Cuando llegó a Lehí, los filisteos salieron a su encuentro gritando con furia; pero el espíritu del Señor vino sobre Sansón y las cuerdas que ataban sus brazos se rompieron como lino quemado, y las ataduras cayeron al suelo.
15 Sansón vio que allí cerca había una quijada de asno que aún estaba fresca, así que extendió la mano y la tomó, y con ella mató a mil filisteos.
16 Después de eso, dijo:
«Con la quijada de un asno maté a montones;
con la quijada de un asno maté a mil filisteos.»
17 Y cuando acabó de hablar, tiró la quijada. A ese lugar lo llamó Ramat Lehí.
18 Pero Sansón tenía mucha sed, así que clamó al Señor y le dijo:
«Tú me has usado a mí, que soy tu siervo, para salvar a tu pueblo. ¿Y ahora tendré que morir de sed, y caer en mano de estos incircuncisos?»
19 Entonces Dios abrió el pozo que está en Lehí, y de allí brotó agua para que bebiera y se reanimara. Por esto, ese lugar se llama Enacoré, y hasta el día de hoy todavía está en Lehí.
20 Sansón gobernó a Israel durante veinte años, en los días de los filisteos.
1 Yáma wenaqtémók axta, keñe aptáha makham meyk'a Sansón ma'a aptáwa', chaqhawók axta m'a kélnakxamakxal'a hótáhap, apyentegkásekxók axta han xama yát'ay apketkok. Xama axta apwákxo, aptáhak axta apcháneya s'e:
—Atxek sa' ko'o sekxók kañe' axagkok nak etáwa'.
Axta eyke ya'awok etxek kañe' m'a apepyáta'. 2 Aptáhak axta aqsa apcháneya s'e:
—Éneyk axta eyke ko'o mopmenyeyk kaxwók ma'a, keñe sekmésa aqsa xama m'a apxegexma nak. Akke tásek ma'a yáxeg sexyo nak, emekxa m'a; ekyaqmagkasso m'a yáxa nak.
3 Aptáhak axta apchátegmowágko Sansón:
—¡Mehephewateyk sa' ko'o kaxwók sekteméssesakxa enxoho m'a filisteos!
4 Tén axta apxega apkelma trescientos yammáleg, ánet ánet axta chá'a apnaqtéteykxak mók épakya'ák, aptetchessek axta han chá'a neyseksa épakya'ák ma'a pa'at apák; 5 tén axta apwatna m'a pa'at apák nak, tén axta apkexeykxo yammáleg ma'a namyep apkeneykekxexa nak aqsok filisteos. Apkelmetchek axta m'a hótáhap kéláncháseykekxa axta, tén han ma'a meyke axta makham kélyaqtennéyak, wokmók axta m'a anmen yámet kélcheneykekxa, tén han olivo yámet kélcheneykekxa'. 6 Aptegyágkek axta amya'a filisteos yaqsa ekteme xa, xama axta apkelya'ásegwokmo ektáha apteme m'a Sansón, eñama apyaqmagkáseykekxa apteméssessamakxa apepyáta', apkeñama axta m'a Timná, apyementameykekxo m'a aptáwa', apmeyáseykekxo m'a apxegexma. Tén axta apkelxega, apwatneyk axta m'a kelán'a yetlo yáp. 7 Tén axta Sansón aptáha s'e:
—¡Naqsók sa' ko'o ektáhak peya mallókassemek sekyampe ekwokmoho sekyaqmagkáseykxo sélteméssessamakxa kéxegke, eñama kélteme xa ektáha nak!
8 Apketámegkek axta yetlo aplómo apagko', apkelyensásegkek axta ekmaso agko'. Tén axta apxegama apheykmo m'a meteymog áxwa ekyetnama axta m'a nekha ekweyweykentamxa nak Etam.
Sansón apmeykha yámelyeheykok amáxempenek axchapok
9 Apkelxegeykmek axta m'a filisteos apkelpakxenwaya m'a yókxexma Judá, apsawheykekxók axta apweykekxoho m'a Lehi, 10 aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a apheykha axta Judá s'e:
—¿Yaqsa ektáha kélmeyókmo nak peya hẽlnapaxchek negko'o?
Aptáhak axta apkelátegmowágko s'e:
—Nélxegakmek negko'o yaqwayam agmok ma'a Sansón, yaqwayam agyaqmagkásekxak ma'a senteméssessamakxa nak negko'o.
11 Xama axta apkelleg'a, apkelxegkek axta tres mil Judá énxet'ák apagkok, apkelmahágko m'a meteymog áxwa ekyetnama nak ma'a ekweyweykentamxa nak Etam, aptáhak axta apcháneya Sansón se'e:
—¡Apya'ásegkók xép apmelyeyha'ak ma'a filisteos, kaxnók negko'o! ¿Yaqsa ektáha senteméssesa nak negko'o xa ektáha nak?
Aptáhak axta Sansón apchátegmowágko:
—Setnéssessamakxa eyke ekyaqmagkáseykekxak mók ma'a.
12 Keñe axta aptáha apcháneya s'e:
—Nélxegakmek xeyk negko'o yaqwayam agmok xép agmések ma'a filisteos.
Apchátegmowágkek axta Sansón:
—Héltennés sa' naqsók peya mehelaqhek kéxegke.
13 Tén axta aptáha apcháneya s'e:
—Magaqhek sa'. Wánxa aqsa peya agmok xép agmések ma'a filisteos.
Yetlókok axta han kélpextete ánet táma axnagcha'ák, kéltekkessek axta m'a aphamakxa axta.
14 Xama axta apkelwákxo m'a yókxexma Lehi, apkelanyexakmek axta m'a filisteos, apkelwóncháseyha axta élpayhékxo apkelwáxok. Taxneyk axta eyke apwáxok Sansón Wesse' egegkok apmopwána, apkelyétekkessek axta m'a táma kélnaqtete axta apaktegák tén han apmék, máxa axta aptemessásak ma'a táma élmeyesmal'a; 15 keñe axta apma xama yámelyeheykok amáxempenek axchapok ekyetna axta m'a, axta han keymayók makham, axta apmáha apkelnapa mil filisteos xa. 16 Tén axta aptáha s'e:

“Xama yámelyeheykok
amáxempenek axchapok ekmáha
sektahanchásekxo mók kélhapák;
xama yámelyeheykok
amáxempenek axchapok
ekmáha sélnapa mil énxet.”

17 Tén axta apyenyawa m'a yámelyeheykok amáxempenek axchapok. Cháxa keñamak ektéma nak ekwesey Ramat-lehi xa yókxexma nak. 18 Apwóneyha axta Wesse' egegkok ma'a Sansón, hakte hem agko' axta entáhak. Axta aptáhak apcháneya s'e: “¡Egkéssek xép ekyawe agko' sekmallanma! ¿Péya yohok aqsa watsapok hem seyaqhe, tén han hemok se'e énxet'ák melya'áseyak nak Dios?”
19 Tén axta apmeykesa máxek Dios ekyetnama nak ma'a Lehi, apyenchek axta yegmen Sansón ekteyapma axta m'a máxek nak, kellókók axta han apyempehek. Cháxa keñamak éltamhomaxko nak ekwesey En-hacoré m'a ekteyapmakxa yegmen, ekyetna nak makham Lehi.
20 Veinte apyeyam axta apteme apkemha apmonye' Sansón ma'a Israel, cham'a aptémakxa axta apkeláneykha filisteos ma'a yókxexma.