Israel, siervo del Señor
1 ¡Escúchenme, costas y pueblos lejanos! El Señor me llamó desde el vientre de mi madre; tuvo en cuenta mi nombre desde antes de que yo naciera.
2 Hizo de mi boca una espada aguda, y me cubrió con la sombra de su mano; hizo de mí una flecha bruñida, y me guardó en su aljaba.
3 Y me dijo: «Israel, tú eres mi siervo. Tú serás para mí motivo de orgullo.»
4 Pero yo dije: «De balde he trabajado. He gastado mis fuerzas sin ningún provecho. Pero el Señor me hará justicia; mi Dios me dará mi recompensa.»
5 Pero ahora ha hablado el Señor, el que me formó desde el vientre para que fuera yo su siervo; para que reuniera a Jacob, para que hiciera a Israel volverse a él (así yo seré muy estimado a los ojos del Señor, y mi Dios será mi fuerza),
6 y ha dicho:
«Muy poca cosa es para mí que tú seas mi siervo, y que levantes las tribus de Jacob y restaures al remanente de Israel. Te he puesto también como luz de las naciones, para que seas mi salvación hasta los confines de la tierra.»
7 Así ha dicho el Señor, el Santo Redentor de Israel, al que es menospreciado, al que es odiado por las naciones, al siervo de los gobernantes:
«Los reyes y los príncipes te verán y se levantarán, y se inclinarán ante el Señor, porque el Santo de Israel, que te ha escogido, es fiel.»
Dios promete restaurar a Sión
8 Así ha dicho el Señor:
«En el momento favorable te responderé; en el día de salvación te ayudaré. Yo te protegeré, y tú representarás mi pacto con el pueblo, para que restaures la tierra y heredes las propiedades asoladas;
9 para que digas a los presos, a los que están en tinieblas: “Salgan de ahí; déjense ver.” En los caminos y en todas las alturas tendrán pastos y allí serán alimentados.
10 No tendrán hambre ni sed, ni los agobiará el sol ni el calor, porque quien les tiene misericordia los guiará y los llevará a manantiales de aguas.
11 Yo convertiré todos mis montes en caminos, y mis calzadas serán levantadas.
12 Estos que ven aquí vendrán de lejos; estos otros vendrán del norte y del occidente, y aquellos otros vendrán de la tierra de Sinim.»
13 Ustedes, los cielos, ¡canten alabanzas! Y tú, tierra, ¡canta de alegría! ¡Que prorrumpan los montes en alabanzas! ¡El Señor ha consolado a su pueblo, y se ha compadecido de sus pobres!
14 Sión dice: «El Señor me ha abandonado. El Señor se olvidó de mí.»
15 ¿Pero acaso se olvida la mujer del hijo que dio a luz? ¿Acaso deja de compadecerse del hijo de su vientre? Tal vez ella lo olvide, pero yo nunca me olvidaré de ti.
16 Yo te llevo grabada en las palmas de mis manos; siempre tengo presentes tus murallas.
17 Tus edificadores vendrán apresurados, y saldrán de ti los que te han destruido y asolado.
18 Alza los ojos y mira a tu alrededor: Todos estos se han reunido; han venido a ti. Yo te juro que todos ellos serán para ti como un fino vestido, y que te adornarán como a una novia.
—Palabra del Señor.
19 Ciertamente tu tierra devastada, arruinada y desierta, será demasiado estrecha para la multitud de tus habitantes, y los que te destruyeron serán apartados y alejados.
20 Aun los hijos de tu orfandad te dirán al oído: «Este lugar es demasiado estrecho para mí; hazme un espacio habitable.»
21 Y tú te pondrás a pensar: «¿Y quién me engendró estos hijos? Yo me había quedado sin hijos; estaba sola, peregrina y desterrada. ¿Quién crio a estos? Me había quedado sola; ¿dónde estaban estos?»
22 Así ha dicho Dios el Señor:
«¡Miren! Yo levantaré mi mano a las naciones; levantaré a los pueblos mi bandera; y ellos traerán en brazos a tus hijos, y a tus hijas las traerán en hombros.
23 Sus reyes serán tus ayos, y sus reinas tus nodrizas; ante ti se inclinarán, sin levantar la vista del suelo, y lamerán el polvo de tus pies. Sabrás entonces que yo soy el Señor, y que no quedan avergonzados los que esperan en mí.»
24 ¿Puede arrebatársele el botín al guerrero? ¿Puede rescatarse al cautivo del poder del tirano?
25 Pues así dice el Señor:
«Ciertamente el cautivo será rescatado del poder del guerrero, y el botín se le arrebatará al tirano; yo defenderé tu causa, y salvaré a tus hijos.
26 También haré que los que te despojaron se coman su propia carne, y que se embriaguen con su propia sangre, como si tomaran vino. Así todo el mundo sabrá que yo soy el Señor, el Fuerte de Jacob, tu salvador y redentor.»
Wesse' egegkok apkeláneykha
1 Kóleyxho sekpeywa, kéxegke,
kélheykha nak apkelókxa
neyáwa wátsam ekwányam,
kóltaqmelchesho kélháxenmo sekpeywa,
kélheykha nak makhawók agko':
Ewóneykha axta ko'o Wesse' egegkok
matyeykemxa axta makham keso náxop;
apxeyenmeyk axta sekwesey m'a
sekyetnamakxa axta makham kañe'
méme awáxok.
2 Sókwenaqte ekmahamta agko' axta
aptemessáseykekxak ahaxkok,
eyáhakkassegkek axta apmék
setaqmelchessama,
etnessáseykekxeyk axta yágke ahamtek
ekmahamta agko' naw'a
keñe seyaqxegkessama m'a kañe'
apxata nak chá'a yágke aktek apagkok.
3 Aptáhak axta seyáneya s'e: “Israel,
xép apteme séláneykha,
xép sa' kañék axekmósek
seyeymáxkoho m'a énxet'ák.”
4 Keñe axta ko'o ektéma
élchetamso ewáxok se'e:
“Chaqhémok sektamheykencha'a,
eksawhomakyek sekyennaqte
meyke sekwete xama aqsok.”
Naqso' eyke aptaqmelchessama
Wesse' egegkok ma'a
ekyókxoho aqsok sélane nak chá'a,
yetneyk ekyaqmageykekxa
sektamheykha m'a aphakxa nak
Dios ahagkok.

5 Ekxawáyak ko'o ekha séláyo
nápaqtók Dios Wesse' ahagkok,
hakte cha'a apteme sénnaqtésso m'a.
Aptáhak Wesse' egegkok se'e,
ektáha axta sélane
sekyetnamakxa kañe' méme awáxok
yaqwayam atnehek apkeláneykha,
yaqwayam enxoho wának
elchexyók makham ma'a énxet'ák Israel,
cham'a Jacob énxet'ák apagkok nak,
yaqwayam enxoho elyepetchegwaták
makham:
6 “Mopwanchek xép etnehek séláneykha
wánxa apkelánekxésso apheykha m'a
Jacob énxet'ák apagkok
tén han yaqwayam enaqlanták
makham ma'a énxet'ák Israel
apkeleymomap nak meletsapma;
atnéssesek sa' nahan ko'o exchep
élseyéxma apagkok ma'a
apyókxoho pók aptémakxa énxet'ák,
yaqwayam sa' eswok
nélwagkásamáxche teyp ahagkok ma'a
makhawók agko' nak keso náxop.”

7 Aptáhak Wesse' egegkok
apcháneya énxet
kélwanyémo kélagko' axta chá'a s'e,
cham'a Dios Aptaqmalma nak Israel,
segwagkassamo nak teyp,
aptaqnagkamo apagko' axta chá'a m'a
pók énxet'ák nak,
aptéma axta chá'a
apchásenneykha naqsa m'a
kelwesse'e apkello nak:
“Apwet'ak sa' agkok chá'a exchep ma'a
kelwesse'e apkelwányam nak
tén han ma'a pók kelwesse'e nak,
elchempekxak sa' chá'a néten
eltekxeyagkok aptapnák xóp
apmonye' exchep
hakte ko'o axta sélyéseykha exchep
sektáha nak Wesse'
Dios Sektaqmalma m'a Israel,
alánhok chá'a ko'o m'a
sekxeyenma nak alána'.”
Jerusalén apxénamáp kóllánekxa'
8 Aptáhak Wesse' egegkok se'e:
“Wokmek yaqwánxa axekmósek
seyásekhayo,
eyátegmowágkokxeyk nahan;
wokmek ekhem
nélwagkásamáxchexa teyp,
ekpasmeyk nahan.
Ektaqmelchessegkek ko'o exchep
yaqwayam sa' elánekxak makham
ekhémo mók
sélpaqhetchásamáxkoho m'a énxet'ák,
yaqwayam sa'
elánekxak makham ma'a apchókxa,
tén han etnehek apagkok ma'a xapop
kélsawhomo axta aqsok
ekhéyak ma'a kañe',
9 yaqwayam sa' etnehek elának
apkelmomap nak se'e:
‘Kólántép’,
yaqwayam sa'
etnehek elának apheykha nak
ekyáqtésakxaxma s'e:
‘Kólántép élsakókxaxma.’
Kólwetak sa' chá'a pa'at
ekyókxoho m'a nekhaw'ék ámay,
kaxek sa' chá'a ektéyak kélnaqtósso
ekyókxoho m'a egkexe
meykexa nak chá'a xama aqsok.

10 “Megkalnáphek sa' chá'a meyk
megkalnáphek sa' nahan chá'a ekhem,
kamaskok sa' nahan élpekhésa m'a
ekmexanmaxma mayáhat,
hakte élásekhayók ko'o m'a,
eknaqleykha nahan chá'a,
anaqlakxak sa' nahan ma'a
élánteyapmakxa nak yegmen.
11 Alának sa' ko'o xama ámay ma'a
neyseksa nak meteymog
élekhahéyak,
meyke élyapwátéyak sa'
atnéssesek.”

12 ¡Kólenmexho!
Makhawók apkeleñamak ma'a:
nápakha apkeleñamak ma'a nexcheyha,
keñe nahan nápakha m'a
taxnegwánxa ekhem nak,
keñe nahan nápakha m'a
yókxexma Asuán.
13 ¡Néten,
kalpáxamha kapayhekxak awáxok!
¡Xapop, kayánchesho agko'
ekpayheykekxa awáxok!
¡Meteymog élekhahéyak,
kólpáxamha ekyennaqte kólessawasha!
Hakte apkelpeykessásekxeyk makham
apkelwáxok Wesse' egegkok ma'a
énxet'ák apagkok,
apkelásekhákxók makham ma'a
apkellegeykegkoho nak ekyentaxno
apkelwáxok.

14 “Keñe m'a Sión ektáha s'e:
‘Eyamasmeyk ko'o m'a Wesse' egegkok,
massegkek ko'o
ekxeyenma apwáxok ma'a
Dios ahagkok.’
15 ¿Kalwagqámhoya chá'a étche
xama kelán'a, ektáha nak chá'a
étche agko'?
¿Kalwatéssamhoya nahan chá'a
eyásekhayo?
Kalwagqámak sa' eykhe chá'a m'a
mehelwagqámhek sa' eyke ko'o exche'.
16 Élqahassegkek ko'o exche'
awáxok emék,
yókxoho ekhem sekwete m'a
kélhaxta nak neyáwa'.
17 Yahamók apya'awa m'a
apkeláneykekxa nak,
kaxnók ma'a ektáha axta aptegkesso;
apkelántekkek kaxwók ma'a
ektáha axta apketsagkasso.
18 Kalyeheykha, kasawheykha exma
neyáwa',
kalano ektáhakxa apwakhegwa'akto
apyókxoho énxet,
tén han ektáhakxa
apkelye'eykekta exche'.

“Naqsók ko'o sekxéna,
sektáha nak Wesse'
peya elxohok aqsok étkók
élmomnáwa xa apyókxoho nak
yaqwayam sa' kawakhésaxchek xeye',
ektémól'a kélnáxegkáseykha m'a
xama kelán'a
ekmáheyól'a kalyamhápok.
19 Apchókxa ekmaso axta exche'
kéltemessáseykekxa,
kélmassésseykmek axta,
kélsawhomók axta aqsok
ekhéyak ma'a kañe';
ketsék sa' eyke kaxwók
katnehek ma'a xapop agkok
yaqwayam sa' exmakha m'a
énxet'ák agkok.
Makhawók eyke kaxwók
apkelmahágkok ma'a
ektáha axta apketsagkasso.
20 Keñe sa' ma'a étchek
élxeyenma axta apkelxegáneykmo,
sa' etnehek yának se'e:
‘Ketsék agko' se'e apchókxa nak,
manxohók negko'o;
hentegyesha sa' yókxexma
yaqwayam aghakha.’
21 Keñe sa' xeye' katnehek awáxok se'e:
‘¿Yaqsa axta setasso ko'o xa
étchek nak?
Méko axta ko'o étchek,
mowanchek nahan óta';
élyentameykekxeyk axta ko'o
megkatnahakxa seyókxa,
ektaqmópeykegkek axta,
¿Yaqsa séktegkessesso ko'o xa?
Exakkók axta ko'o ektaqmópeykegkok,
¿háxko eyke apkeleñamakxa xa?’”

22 Aptáhak Wesse' egegkok se'e:
“Ay'ássesek sa' ko'o néten émek
ma'a pók aptémakxa nak chá'a énxet'ák;
apekkenchessek sa' xama aqsok
magkenatchesso
yaqwayam sa' elqeynenták
enaqlantagkasek ma'a
étchek apkelennay'a nak,
tén han ma'a kelwán'ák nak.
23 Sa' katnehek ekteme yapmeyk ma'a
kelwesse'e apkelwányam nak
keñe sa' ektaqmelchesso chá'a m'a
kelwesse'e kelwán'ák nak.
Eltekxeyagkok sa' chá'a aptapnák xóp
amonye' exche',
ekwokmoho apkeltekxeya nápaqta'a xóp
ekweykekxoho m'a
kelwesse'e kelwán'ák nak,
awanhók agko' sa' katnehek apcháyo.
Keñe sa' kay'asagkohok ko'o
sekteme Wesse',
kay'asagkohok sa' nahan
memegqáyhek chá'a m'a
ektáha nak ko'o mehey'ásseyam.”
24 ¿Kélwancheya kólyementók
aqsok apkelma axta neyseksa
kempakhakma m'a
xama énxet apyennaqte?
¿Apwancheya nahan xama énxet
apmomap
exyánegkesek ma'a wesse' aplo nak?
25 Apxénchek Wesse' egegkok
kélwanchek kólyementók:
“Kólyementemekxak sa'
apkelma axta m'a
énxet apyennaqte nak,
kólyementemekxak sa' aqsok
ekxámokma axta apkelma m'a
wesse' aplo nak.
Ko'o sa' alátegmoweyxchek chá'a m'a
apmáheyo nak chá'a elátegmoweykpok;
ko'o ahagko' sa' nahan
alwagkasek teyp ma'a
étchek nak xeye'.
26 Wának sa' ko'o etawagkokxak
aphápetek apancha'awók ma'a
apsawhéssamo axta aqsok kélagkok,
wának sa' kalnápekxak ma'a
éma apagkok apagko' nak
ektémól'a énagkok ma'a vino.
Keñe sa' elya'asagkohok
apyókxoho énxet
ektáha ko'o sekwagkasso teyp,
ko'o sektáha nak Wesse';
elya'asagkohok sa'
sektáha sekmallahanchesso
aqsok ekyentaxno,
ko'o sektáha nak
Jacob Wesse' apagkok
ekha sekyennaqte.”