Con la mirada fija en Jesús
1 Por lo tanto, también nosotros, que tenemos tan grande nube de testigos a nuestro alrededor, liberémonos de todo peso y del pecado que nos asedia, y corramos con paciencia la carrera que tenemos por delante.
2 Fijemos la mirada en Jesús, el autor y consumador de la fe, quien por el gozo que le esperaba sufrió la cruz y menospreció el oprobio, y se sentó a la derecha del trono de Dios.
3 Por lo tanto, consideren a aquel que sufrió tanta contradicción de parte de los pecadores, para que no se cansen ni se desanimen.
4 En la lucha que ustedes libran contra el pecado, todavía no han tenido que resistir hasta derramar su sangre;
5 y ya han olvidado la exhortación que como a hijos se les dirige:
«Hijo mío, no menosprecies la disciplina del Señor,
ni te desanimes cuando te reprenda;
6 porque el Señor disciplina al que ama,
y azota a todo el que recibe como hijo.»
7 Si ustedes soportan la disciplina, Dios los trata como a hijos. ¿Acaso hay algún hijo a quien su padre no discipline?
8 Pero si a ustedes se les deja sin la disciplina que todo el mundo recibe, entonces ya no son hijos legítimos, sino ilegítimos.
9 Por otra parte, tuvimos padres terrenales, los cuales nos disciplinaban, y los respetábamos. ¿Por qué no mejor obedecer al Padre de los espíritus, y así vivir?
10 La verdad es que nuestros padres terrenales nos disciplinaban por poco tiempo, y como mejor les parecía, pero Dios lo hace para nuestro beneficio y para que participemos de su santidad.
11 Claro que ninguna disciplina nos pone alegres al momento de recibirla, sino más bien tristes; pero después de ser ejercitados en ella, nos produce un fruto apacible de justicia.
Los que rechazan la gracia de Dios
12 Levanten, pues, las manos caídas y las rodillas entumecidas;
13 enderecen las sendas por donde van, para que no se desvíen los cojos, sino que sean sanados.
14 Procuren vivir en paz con todos, y en santidad, sin la cual nadie verá al Señor.
15 Tengan cuidado. No vayan a perderse la gracia de Dios; no dejen brotar ninguna raíz de amargura, pues podría estorbarles y hacer que muchos se contaminen con ella.
16 Que no haya entre ustedes ningún libertino ni profano, como Esaú, que por una sola comida vendió su primogenitura.
17 Ya ustedes saben que después, aunque deseaba heredar la bendición, fue rechazado y no tuvo ya la oportunidad de arrepentirse, aun cuando con lágrimas buscó la bendición.
18 Ustedes no se han acercado a aquel monte que se podía tocar y que ardía en llamas, ni tampoco a la oscuridad, a las tinieblas y a la tempestad,
19 ni al sonido de la trompeta, ni a la voz que hablaba, y que quienes la oyeron rogaban que no les hablara más
20 porque no podían sobrellevar lo que se les ordenaba: «Incluso si una bestia toca el monte, será apedreada o atravesada con una lanza».
21 Lo que se veía era tan terrible, que Moisés dijo: «Estoy temblando de miedo».
22 Ustedes, por el contrario, se han acercado al monte Sión, a la celestial Jerusalén, ciudad del Dios vivo, y a una incontable muchedumbre de ángeles,
23 a la congregación de los primogénitos que están inscritos en los cielos, a Dios, el Juez de todos, a los espíritus de los justos que han sido hechos perfectos,
24 a Jesús, el Mediador del nuevo pacto, y a la sangre rociada que habla mejor que la de Abel.
25 Tengan cuidado de no desechar al que habla. Si no escaparon los que desecharon al que los amonestaba en la tierra, mucho menos escaparemos nosotros si desechamos al que amonesta desde los cielos.
26 En aquella ocasión, la voz de Dios sacudió la tierra, pero ahora ha prometido: «Una vez más sacudiré no solo la tierra, sino también el cielo.»
27 Y esta frase, «Una vez más», significa que las cosas movibles, es decir, las cosas hechas, serán removidas para que permanezcan las inconmovibles.
28 Así que nosotros, que hemos recibido un reino inconmovible, debemos ser agradecidos y, con esa misma gratitud, servir a Dios y agradarle con temor y reverencia.
29 Porque nuestro Dios es un fuego que todo lo consume.
Anlanok hana wánxa m'a Jesús
1 Cháxa keñamak eyeyméxko nak negko'o agyetnakhasek ekyókxoho aqsok sẽlya'assama nak exma tén han mólya'assáxma sẽlpextehetma nak, tén han ónyahagkok yetlo nélwasqápeykekxoho m'a nélteyásamáxche ekyetna nak egmonye', hakte apxámok énxet negyáwa negko'o apxekmóssamo nak apteme melya'ásseyam. 2 Ónmexhok ma'a aphakxa nak Jesús, hakte cha'a éñamakxa magya'ásseyam ma'a, tén han apteméssesso m'a ekpayhawo nak katnehek. Apkelenmáxamákpók axta Jesús néten aqsok ektegyésso, meyke apkenmexmo m'a ektémakxa axta apketsapma, segmegqassamo nak hẽlteméssesek, hakte apya'ásegkók axta peya étak ekpayheykekxa apwáxok natámen aplegeykegkoho; tén axta apheykekxo m'a ekpayhókxa nak nélya'assamakxa nekha Dios aptaháno.
3 Ékeso éñamakxa eyéméxko nak kalchetagkasha kélwáxok ma'a aptémakxa axta Jesús, apkelenmáxamákpoho axta aptaqnaweykha m'a énxet'ák melya'assáxma nak; cháxa keñamak eyéméxko nak megkólyampágwomek kéxegke tén han megkalleklágwome'. 4 Megkólenmexak eykhe makham kéxegke ektémakxa nak mólya'assáxma ekwokmoho kéltekyawa, 5 kelwagqámeykegkek nahan kéxegke m'a aptémakxa axta apmésso appeywa Dios, kéxegke kélteme nak máxa apketchek. Temék eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak se'e:
“Hatte, ná etaqnaw aqsa m'a
ektémakxa nak
sempékessáseyak
Wesse' egegkok,
nágkaleklágwom nahan ma'a
apkeltennáseykxoho enxoho
chá'a eyesagko aptáhakxa
exchep.
6 Hakte epékessásekxoho chá'a
aptáhakxa Wesse' egegkok ma'a
ektáha nak chá'a apchásekhayo,
elyekpexchethok eyke chá'a m'a
apma nak chá'a takha'
apteme máxa apketche.”
7 Kéllegeykegkók chá'a kéxegke yaqwayam enxoho kóllánekxések chá'a kélxega; máxa apketchek aptemék kéxegke m'a Dios. ¿Yetneyk enxeykel'a énxet mepékessáseyak nak apketche? 8 Agkok epékessásegkok kéxegke Dios, aptémól'a epékessesagkok ma'a apyókxoho apketchek, megkóltéhek kéxegke Dios apketchek apancha'awo'. 9 Hempékessesagkohok axta chá'a negko'o ẽlyapmeyk apheykha nak keso náxop, ólyahakxohok axta nahan chá'a. Ekyágwánxa agkok ektaqmela ólyahakxohok ma'a Egyáp apha nak néten, yaqwayam enxoho agwetak ekyennaqte egnények. 10 Hempékéssesagkok axta chá'a negko'o yaqwatakxoho ẽlyapmeyk keso náxop, cham'a ekxéna enxoho apwáxok ekpayhawo henteméssesek; hempékessesagkok eyke chá'a negko'o Dios, yaqwayam enxoho katnehek ekmámnaqsoho sempasmo, tén han henteméssesek nélpagkanamaxche ekhawo ektémakxa nak apteme appagkanamap. 11 Naqsók mehempeykessásekxék egwáxok sẽllegassásegkoho enxoho, cham'a nenxaka enxoho, askehek aqsa katnehek; apya'ásegwokmek agkok enxama ektémakxa kélxekmósso, meyke ektáhakxa apwáxok etnehek, tén han ekpéwomo aptémakxa.
Sẽlésso antaqnók Dios appeywa
12 Kólmeyásekxa makham élyennaqte kélmék élyampágwayam nak tén han kéltapnák élyelqamáxche nak, 13 kólchetam ma'a ámay ekpéwomo nak, yaqwayam sa' kataqmelekxak ma'a kélmenek ektaqhe nak, tén han kamaskok ekleyamaxche'.
14 Kóllenxánem chá'a kóltéhek meyke ektáhakxa kélwáxok kélyókxoho, tén han kóltéhek kélpagkanchásamáxche Dios; hakte méko kawának kótak Wesse' egegkok ma'a megkólpagkanchásexko enxoho Dios. 15 Kóllenxánem chá'a megkólyensemek ma'a ektémakxa nak segmésso naqsa ektaqmeleykha apwáxok senlányo m'a Dios, yaqwayam enxoho megkóltéhek kélxama m'a ektémakxal'a yámet egkepmenák ekmáske, eknaqtawáseykencha'awól'a énxet, tén han ekwayól'a. 16 Nágkólmésaxche aqsa kélxama enxoho kéxegke m'a ekmeyámáxchexa nak antéhek negmeykha mansexta, nágkóltaknaw nahan ma'a aqsok ekpagkanamaxche nak; hakte cháxa aptémakxa axta Esaú xa, apyenyeykekxo axta apteme kélketche átnaha apketkok wánxa ekyaqmageykekxa xama sokpayhe nento. 17 Kélya'ásegkok kéxegke ektémakxa axta natámen, aptaqhessamo axta apyáp apkeltémo eykhe elmaxnéssesek aqsok éltaqmela; apchaqhamakpek axta eykhe apwóno, mopwanchek axta eyke elánekxak ma'a ektémakxa axta.
18 Axta eyke kólyepetchegweykmohok kéxegke m'a aqsok negmowána nak ampaknegwomho' tén han eyáléweykegkaxa axta, ektéma axta m'a Israelitas, cham'a ekyaqtéssamakxa agko' axta exma, tén han éxchaheykenxa axta ekyennaqte; 19 axta kóllegeyk nahan ekpáwà m'a kélaqkahasso, tén han appeywa m'a Dios. Axta nahan eltémók kalenxanmohok chá'a élpaqhetchesso kélpeywa m'a ektáha axta apkellege xa kélpeywa nak, 20 hakte mopmenyeyk axta elmok takha' m'a apkelánémakpexa axta chá'a etnahagkok ektéma nak se'e: “Énxet ektáhakxa enxoho aptamhomakpoho s'e egkexe nak, kólyetna sa' meteymog kólaqhekxa', essenhan kólyetxák sawhéwa, kawakxohok sa' nahan ma'a aqsok nawhak.” 21 Kelyegwakkassamok agko' axta énxet'ák ma'a ektémakxa axta apkelwete, aptéma axta appeywa Moisés se'e: “Élpexyennegkek ko'o seyeye.”
22 Keñe kéxegke kélyepetchegweykmoho m'a énmakxa nak egkexe Sión, tén han ma'a Dios memassegwayam nak tegma apwányam apagkok, cham'a Jerusalén apyetnama nak néten, apchaqneykekxexa nak apxámokma apagko' Dios apkelásenneykha yaqwayam elpeykesho'. 23 Kélyepetchegweykmók nahan ma'a apchaqneykekxexa nak Dios apketchek átnaha apketkók, eknaqtáxésamaxko nak apkelwesey m'a néten. Kélágketchesseykmek nahan aphakxa m'a Dios, apteme nak apkelyekpelchémo apyókxoho énxet, tén han ma'a apheykegkaxa nak énxet éltaqmela nak apkeltémakxa, apkeletsapma axta, apteméssessama axta apkelpéwomo m'a Dios ekpayhawo nak etnéssesek, 24 kélyepetchegweykmók nahan ma'a aphakxa nak Jesús, apteme nak apkelane m'a axnagkok ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho Dios, tén han ma'a éma sẽlexpaqheykencha'a nak sẽlteméssessama eyáxñeyo nentémakxa, cham'a sẽltennassama nak hegmések aqsok éltaqmela agko', megkaxnawo nak ma'a ektémakxa axta Abel éma apagkok.
25 Kóllanagkoho sa' kéltáhakxa, nágkólteme megkólháxenmo m'a ektáha nak appaqmeyesma. Hakte axta elegketamakpok ma'a énxet'ák aptaqnagko axta Dios appeywa, cham'a apkeltennassama axta ekmasagko aptamheykegkaxa neyseksa apheykha keso náxop. Negko'o sa' eyke ekyágwánxa agkok mogwanchek ólegketaxche', maghaxnawo enxoho sempaqhetchesso m'a apha nak néten. 26 Yawheyáseykha axta xapop appeywa Dios xa ekhem nak, keñe kaxwók aptéma appeywa s'e: “Ayawhésha sa' makham, háwe sa' eyke ekwánxa agkok ma'a xapop, néten sa' nahan.” 27 Xama axta ektéma “xama sa' makham” cháxa ekteme magkenatchesso peya kólyaqmagkasek mók ma'a aqsok élánamáxche axta, cham'a kélmowána nak kóltaqhésha, yaqwayam enxoho kaxnagkok aqsa m'a megkólmowána nak kóltaqhésha. 28 Megkólwanchek kóltaqhésha m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios segméssama nak negko'o. Cháxa keñamak eyeyméxko nak agmések ekxeyenma egwáxok Dios, tén han ólpeykeshok yetlo nempagkanchásamáxche, tén han negáyo, ekleklamókxa nak apwáxok antéhek. 29 Hakte Dios egagkok apteme táxa ekmassesseykmoho agko' la'a aqsok.