José y la esposa de Potifar
1 Los ismaelitas llevaron a José a Egipto, y allá se lo compró a ellos un egipcio llamado Potifar, que era oficial del faraón y capitán de su guardia.
2 Pero el Señor estaba con José, y este prosperó en la casa del egipcio, su amo.
3 Y su amo se dio cuenta de que el Señor estaba con él y lo hacía prosperar en todo lo que emprendía,
4 de modo que José se ganó su buena voluntad, y le servía, y su amo lo nombró mayordomo de su casa y dejó en sus manos todo lo que tenía.
5 Desde el momento en que José quedó a cargo de la casa y posesiones del egipcio, el Señor bendijo su casa por causa de José. La bendición del Señor estaba sobre todo lo que él tenía, lo mismo en la casa que en el campo.
6 El egipcio dejó en manos de José todo lo que tenía, y ya no se ocupaba más que de lo que tenía que comer. Y José era bien parecido y de bella presencia.
7 Después de esto, resultó que la mujer de su amo puso sus ojos en él y le dijo:
«¡Acuéstate conmigo!»
8 Pero él se negó a hacerlo, y le dijo a la mujer de su amo:
«Como puedes ver, estando yo aquí, mi señor no sabe ni lo que hay en esta casa. Ha puesto en mis manos todo lo que tiene.
9 En esta casa no hay nadie mayor que yo, ni hay nada que él me haya reservado, excepto a ti, puesto que tú eres su mujer. ¿Cómo podría yo cometer algo tan malo y pecar contra Dios?»
10 Y José hablaba con ella todos los días, pero no le hacía caso en cuanto a acostarse con ella o estar con ella;
11 pero un día entró en la casa para cumplir con sus obligaciones, y como allí no había nadie,
12 ella lo agarró de la ropa y le dijo:
«Acuéstate conmigo.»
Pero él dejó su ropa en las manos de ella, y salió corriendo de allí.
13 Cuando ella lo vio salir corriendo, y que había dejado su ropa en sus manos,
14 llamó a los que estaban en la casa, y les dijo:
«Miren, este hebreo que mi esposo nos ha traído quiere burlarse de nosotros. Entró adonde yo estaba, para acostarse conmigo. Pero yo grité con todas mis fuerzas,
15 y cuando él me oyó gritar, dejó su ropa en mis manos y salió corriendo.»
16 Y ella dejó a su lado la ropa de José, hasta que su esposo llegó a su casa.
17 Entonces ella le repitió lo mismo. Le dijo:
«El siervo hebreo que nos trajiste, entró adonde yo estaba, para burlarse de mí.
18 Pero como yo empecé a gritar, él dejó su ropa en mis manos y salió corriendo.»
19 Cuando el amo de José oyó lo que su mujer le contaba, y que le decía: «Así me ha tratado tu siervo», se puso furioso;
20 entonces agarró a José y lo puso en la cárcel, donde estaban los presos del rey. Y allí en la cárcel se quedó José.
21 Pero el Señor estaba con él y le extendió su misericordia, y le permitió ganarse la buena voluntad del jefe de la cárcel.
22 Y así el jefe de la cárcel dejó en manos de José el cuidado de todos los presos que había en aquella prisión. Todo lo que allí se hacía, lo hacía José.
23 El jefe de la cárcel no tenía que vigilar nada de lo que estaba al cuidado de José, porque el Señor estaba con José y prosperaba todo lo que él hacía.
José tén han Potifar aptáwa'
1 Kélyentamomchek axta José m'a Egipto, apmomchek axta m'a Potifar, apyenyeykekxa axta m'a ismaelitas, ektáha axta apyentama m'a. Faraón apkeláneykha axta m'a Potifar, apteme axta apkemha apmonye' sẽlpextétamo apagkok. 2 Wesse' egegkok axta eyke apxegexma chá'a José, aptaqmelchessessegkek axta apha m'a wesse' apagkok nak apxagkok, apteme nak énxet Egipto. 3 Apweteyak axta han aphama xamo' Wesse' egegkok José m'a wesse' apagkok nak, axta keñamak ektaqmalma chá'a ekyókxoho aqsok apkelanakxa enxoho chá'a m'a José. 4 Cháxa eyásekhássessamo axta wesse' apagkok ma'a José, apteméssessek axta han appasmeykha aptamheykha, tén han apkemha apmonye' m'a apxagkok nak, apméssegkek axta yaqwayam eltaqmelchessesek ekyókxoho aqsok apagkok ekyetnakxa nak. 5 Appasmomchek axta Wesse' egegkok Potifar apxagkok, tén han yókxexma apagkok, cham'a natámen axta apteméssesso apkemha apmonye' apxagkok ma'a José, tén han apkeltaqmelchessesso m'a ekyókxoho aqsok apagkok ekyetnakxa nak. 6 Apméssek axta José aptaqmelchesso ekyókxoho aqsok apagkok ekyetnakxa nak, massék axta ektamheyncha'a apwáxok ma'a Potifar, apto axta aqsa chá'a kaxénmakha apwáxok.
Aptásek axta han ma'a José, kélmenyeyk axta kóllano', 7 wenaqtémók axta han, keñe m'a wesse' apagkok nak aptáwa' élánegwokmo awáxok, keñe ektáha eyáneya s'e:
—Hepatheták sa'.
8 Axta eyke emakók ma'a José, aptáhak axta apchátegmowágko s'e:
—Kalano, élmeyáseykekxeyk ko'o ekyókxoho aqsok apagkok yaqwayam altaqmelchessesek ma'a wesse' ahagkok ekyetnakxa nak, méko xama aqsok keytnakhaksohok apwáxok, hakte ekhegkek ko'o s'e. 9 Hawók ko'o ektémakxa ekha kélyeheykekxoho m'a, memasmak xama aqsok enxoho alána', xeye' eyke aqsa apmasmak hakte aptáwa'; mowanchek ko'o alának xa ektéma nak aqsok ekmaso, tén han may'assáxma nápaqtók Dios.
10 Yókxoho ekhem axta élenxányam José éltémo epathetagkok, tén han exek chá'a xamo', axta eyke elyaheykekxa'. 11 Xama ekhem axta aptaxnegwákxo makham kañe' José peya etneykha, méko axta han énxet ma'a, 12 mássáségkek axta aptaxno ektáha eyáneya s'e:
—Hepatheták ko'o.
Apkenyeyk axta eyke aptepa yókxexma, apyenyókek axta han ma'a aptaxno nak, hakte máha axta m'a. 13 Xama axta ekwet'a apyenyawa aqsa aptaxno apkenyaha, hakte máha axta, 14 kelwóneyha axta éláneykha apheykha axta m'a axagkok, axta táhak éláneya s'e:
—Kóllano, enyentegkáseykenteyk axta negko'o etáwa' s'e xama hebreo, sennaqtawásegkoho nak kaxwo'. Aptaxneyk xeyk kañe' exagkok apmako hetnéssessamhok exma, payheyha exchek eyke ko'o ahátog ekyennaqte; 15 xama apleg'a magwésagkoho ekpayheyncha'a ahátog, keñe apkenyaha aptepa, apyenyókek aqsa han se'e aptaxno nak.
16 Taqmelchessek axta aqsa han ma'a José aptaxno, ekwokmoho apwa'akto apxagkok ma'a wesse' apagkok. 17 Hawók axta han éltennáseykha m'a ektáhakxa axta éltenneykha, axta entáhak eyáneya s'e:
—Aptaxneyk axta ko'o kañe' exagkok apmako hetnéssessamhok exma m'a hebreo segyentegkáseykenta axta, 18 keñe ekpayheyncha'a ahátog ekyennaqte agko', yetlókok han apteyapma apkenyaha, apyenyókek axta aqsa han aptaxno s'e. 19 Cháxa setnéssesakxa axta ko'o m'a apchásenneykha nak xép.
—Aplókók apagkok axta José wesse' apagkok apleg'a ektáhakxa éltennáseykha aptáwa', 20 apkeltamhók axta emakpok José kólaqxegkesek kañe' negmomaxchexa', kélxátamakxa axta m'a énxet'ák apkelma axta chá'a wesse' apwányam Egipto. Neyseksa apha kañe' negmomaxchexa' 21 apxegexma axta makham aptemék Wesse' egegkok ma'a José, apxekmóssegkek axta apchásekhayo, apkeltémok axta han kataqmalmakha apwáxok elanok ma'a apkemha apmonye' nak negmomaxchexa', 22 apxawáya axta yaqwayam eltaqmelchesek apyókxoho apheykha axta kañe' negmomaxchexa'. José axta han chá'a apmésso appeywa ekyókxoho aqsok élánéxchexa enxoho chá'a m'a, 23 Melanók axta han chá'a apkemha apmonye' negmomaxchexa' m'a ektáha axta chá'a apkeláneykha m'a José, hakte apxegexma axta aptemék ma'a Wesse' egegkok, tásek axta chá'a katnehek ma'a ekyókxoho aqsok apkelanakxa enxoho.