Abrahán y Abimelec
1 De allí Abrahán partió hacia la tierra del Néguev, y acampó entre Cadés y Shur. En Gerar vivió como un extranjero.
2 Allí Abrahán presentó a Sara, su mujer, como su hermana. Entonces Abimelec, el rey de Gerar, envió por Sara para tomarla como mujer.
3 Pero una noche Dios visitó a Abimelec en sueños, y le dijo:
«Puedes darte por muerto, pues la mujer que has tomado ya es casada.»
4 Como Abimelec no se había acercado a ella, dijo:
«Señor, ¿acaso también a la gente inocente le quitas la vida?
5 ¿Acaso no me dijo él: “Es mi hermana”? Y también ella dijo: “Es mi hermano”. ¡En esto yo he actuado con sinceridad de corazón, y tengo las manos limpias!»
6 Y en sueños Dios le dijo:
«También yo sé que has actuado con sinceridad de corazón. Y fui yo quien te impidió pecar contra mí; por eso no te permití que la tocaras.
7 Ahora devuélvele a ese hombre su mujer, porque él es profeta y orará por ti. Así vivirás. Pero si no se la devuelves, quiero que sepas que sin falta morirás, tú y todos los tuyos.»
8 A la mañana siguiente Abimelec se levantó y llamó a todos sus siervos, y claramente les repitió todas estas palabras. Esto les provocó mucho miedo.
9 Después, Abimelec llamó a Abrahán y le dijo:
«¿Cómo pudiste hacernos esto? ¿Qué pecado cometí contra ti, que has traído sobre mí y sobre mi reino un pecado tan grande? ¡Lo que has hecho conmigo es algo que no se hace!»
10 También le dijo Abimelec a Abrahán:
«¿En qué pensabas cuando hiciste esto?»
11 Y Abrahán respondió:
«Pues simplemente pensé que aquí no hay temor de Dios, y que me matarían por causa de mi mujer.
12 Aunque la verdad es que sí es mi hermana. Es hija de mi padre, pero no hija de mi madre. Por eso la tomé por esposa.
13 Cuando Dios me hizo salir de la casa de mi padre y andar errante, yo le dije: “En todos los lugares a los que lleguemos, tú me vas a hacer el favor de decir que yo soy tu hermano.”»
14 Entonces Abimelec tomó ovejas y vacas, y siervos y siervas, y se los dio a Abrahán. Además, le devolvió a Sara, su mujer.
15 Y le dijo Abimelec:
«Mira, aquí delante de ti está mi tierra; quédate a vivir donde mejor te parezca.»
16 A Sara le dijo:
«A tu hermano le he dado mil monedas de plata. Eso te cubrirá como un velo a los ojos de todos los que están contigo, y ante todos. Tu honor está a salvo.»
17 Entonces Abrahán oró a Dios, y Dios sanó a Abimelec, a su mujer y a sus siervas, y ellas tuvieron hijos,
18 pues por causa de Sara, mujer de Abrahán, el Señor había cerrado completamente la matriz de toda mujer en la casa de Abimelec.
Abraham tén han Abimélec
1 Apteyepmeyk axta Abraham ma'a aphamakxa axta, apmaheykegko m'a yókxexma nak Négueb, axta apheykmok ma'a tegma apwányam nak Guerar, teyp nak Cadés halep nak Sur. 2 Cháxa apxeyenmakxa axta ektáha apyáxeg ma'a aptáwa' Sara. Keñe axta Abimélec wesse' apwányam axta Guerar, apkeltamho kólyentawakxések yaqwayam etnehek aptáwa'; 3 wanméssek axta eyke Abimélec aptáha apcháneya Dios xa axta'a nak: “Yetsapok sa' xép, hakte atáwa' aphak ma'a kelán'a apma nak.”
4 Axta eyke aptáhak apchátegmowágko s'e, hakte axta épetcha'ak makham: “Wesse' ahagkok, ¿péya heyaqhek neyseksa malane aqsok ekmaso? 5 Abraham apagko' axta han ko'o séltennasso ektáha apyáxeg ma'a kelán'a, xénchek han ektáha yapma m'a, keñe ko'o sélana yetlo meyke ektamheykha ewáxok, malanak xama aqsok ekmaso enxoho.”
6 Aptáhak axta Dios apchátegmowágko apwanmagko s'e: “Ekya'ásegkók ko'o exchep apkelana neyseksa meyke ektamheykha apwáxok. Cháxa keñamak magwa'awo nak épetcha', yaqwayam enxoho melanyek mey'assáxma nahaqto'. 7 Egkeyásekxa sa' kaxwók aptáwa' xa énxet nak, hakte aplegasso sekpeywa ko'o xa, elmaxnéssesek sa' han xép yaqwayam eweynchamha chá'a; sa' agkok egkeyásekxak xa, yetsapok sa' xép, ekweykekxoho m'a aphawóxama apagko' nak.”
8 Axto'ók agko' axta apxatakha'a Abimélec, keñe apkeláneyeyncha'a m'a apkeláneykha nak, apkeltennássek axta ekyókxoho m'a ektáhakxa ekwanmésso; apkelyegwakkók apagko' axta han apkelleg'a xa. 9 Keñe axta Abimélec apcháneyáncha'a m'a Abraham. Aptáhak axta apcháneya s'e:
—¡Elano senteméssesakxa! ¿Énmexméya ko'o exchep peya nak heyhágwakxak magya'assáxma ekmaso agko', tén han ma'a apyókxoho énxet'ák ahagkok? Mantemék xa. 10 ¿Yaqsa ekxéna apwáxok xép setnéssesa ekyókxoho xa?
Axta aptáhak Abimélec apcháneya m'a Abraham. 11 Keñe axta Abraham aptáha apchátegmowágko s'e:
—Éneykek axta eyke ko'o méko eyáyo enxoho Dios se'e yókxexma nak, xénchek axta ewáxok amátog eñama sesexnenagko m'a etáwa'. 12 Naqsók eyke ektáha eyáxeg ma'a: táta apketche, háwe eyke méme xamo', la'a sekmoma axta ko'o yaqwayam atnehek etáwa'. 13 Éltémók axta chá'a hexének ektáha eyáxeg ma'a nélwánxa enxoho chá'a yókxexma, cham'a sekxók axta apkeltémo Dios atyapok ma'a táta apxagkok.
14 Tén axta Abimélec apmeyásekxo Abraham ma'a aptáwa' Sara. Apkelméssek axta han apkelmésso naqsa nepkések, weyke, apkelásenneykha naqsa apkelennay'a, tén han ma'a kelwán'ák, 15 aptáhak axta apcháneya s'e:
—Cháxa ekyetna xapop ahagkok xa; elyésha sa' yókxexma ekleyawókxa enxoho apwáxok exek.
16 Keñe axta Sara aptáha apcháneya s'e:
—Mil sawok selyaqye hawók sekmésa exche' xeye' yapma', cháxa yaqwayam sa' katnehek ekwetamaxche exche', meyke élane xama aqsok ekmaso, nápaqta'awók ma'a apyókxoho apheykha nak axagkok. Méko sa' kaxénmakha ekmaso exche'.
17 Apkelmaxnakkek axta Dios ma'a Abraham, keñe axta Dios apmeyásekxo makham apyennaqte m'a Abimélec tén han aptáwa'. Apkeltaqmelchessekmek axta han ma'a apkelásenneykha kelwán'ák, yaqwayam enxoho kalwetak étchek, 18 hakte Sara axta keñamak apteméssessama Wesse' egegkok megkate étchek xama kelán'a enxoho m'a Abimélec apxagkok nak.