Dios llama a Abrán
1 Pero el Señor le había dicho a Abrán:
«Vete de tu tierra y de tu parentela, y de la casa de tu padre, a la tierra que te mostraré.
2 Yo haré de ti una nación grande. Te bendeciré, y engrandeceré tu nombre, y serás bendición.
3 Bendeciré a los que te bendigan, y maldeciré a los que te maldigan; y en ti serán benditas todas las familias de la tierra.»
4 Y Abrán se fue, tal y como el Señor le dijo, y Lot se fue con él. Abrán tenía setenta y cinco años de edad cuando salió de Jarán.
5 Tomó Abrán a Saraí, su mujer, y a Lot, hijo de su hermano, y todos los bienes que ellos habían acumulado y las personas que habían adquirido en Jarán, y salieron para ir a la tierra de Canaán. Y llegaron a la tierra de Canaán.
6 Abrán cruzó toda aquella tierra, hasta llegar a Siquén, hasta el encino de More. En aquel tiempo los cananeos habitaban esa tierra.
7 Y el Señor se le apareció a Abrán, y le dijo:
«A tu descendencia le daré esta tierra.»
Y él edificó allí un altar al Señor, que se le había aparecido.
8 De allí se fue a un monte al oriente de Betel, donde plantó su tienda. Al occidente tenía a Betel, y al oriente a Hai. Allí edificó un altar al Señor, e invocó el nombre del Señor.
9 De allí Abrán partió hacia el Néguev, avanzando poco a poco.
Abrán en Egipto
10 Sucedió que hubo hambre en la tierra, y Abrán descendió a Egipto para vivir allá, pues arreció el hambre en la tierra.
11 Cuando ya estaba él por entrar en Egipto, le dijo a Saraí, su mujer:
«Mira, yo sé bien que eres una mujer de hermoso aspecto,
12 así que, cuando los egipcios te vean, dirán: “Esta es su mujer.” Entonces me matarán a mí, y a ti te dejarán con vida.
13 Por favor, di que eres mi hermana, para que por ti me vaya bien a mí, y por ti también quede yo con vida.»
14 Y así sucedió. Cuando Abrán entró en Egipto, los egipcios vieron que su mujer era muy hermosa.
15 También la vieron los príncipes del faraón, y la alabaron ante él, así que la mujer fue llevada a la casa del faraón,
16 quien por causa de ella trató bien a Abrán, pues le dio ovejas, vacas, asnos, siervos, criadas, asnas y camellos.
17 Pero el Señor hirió al faraón y a su casa con grandes plagas, también por causa de Saraí, la mujer de Abrán.
18 Entonces el faraón llamó a Abrán y le dijo:
«¿Qué es lo que me has hecho? ¿Por qué no me aclaraste que ella era tu mujer?
19 ¿Por qué dijiste: “Es mi hermana”? ¡Pude haberla tomado como mi mujer! Así que aquí está tu mujer; tómala, y vete de aquí.»
20 Entonces el faraón dio órdenes a su gente acerca de Abrán, y ellos lo echaron de allí junto con su mujer y con todo lo que él tenía.
Dios apwóneykha Abram
1 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya Abram se'e: “Etyep sa' apchókxa', ekxa sa' apnámakkok, etyep sa' han apyáp apxagkok, emhók sa' ma'a xapop yaqwánxa nak ko'o axekmósek. 2 Axámassásekxak sa' ko'o aptawán'ák neptámen, énxet apxámokma sa' etnekxa'; apasmok sa' xép, apeykessásekxak sa' apwesey ekyókxoho yókxexma, xép sa' nahan kañenták apasmok ma'a pók énxet'ák nak. 3 Apasmok sa' ko'o m'a appasmo nak chá'a exchep, ataqnók sa' nahan chá'a ko'o m'a aptaqnagko nak chá'a exchep; xép sa' kañenták apasmok m'a apyókxoho énxet'ák apheykha nak keso náxop.”
4 Aptekkek axta Abram yókxexma Harán, ekhawo apkeltamhókxa axta etnehek Wesse' egegkok. Setenta y cinco apyeyam apagkok axta temék apteyapma m'a, apmaheykegko m'a xapop Canaán. 5 Apyentegkek axta han aptáwa' Sarai, tén han ma'a apephénem Lot, yetlo axta han ma'a ekyókxoho aqsok apagkok ekyetnakxa nak, tén han énxet'ák apkelmá axta m'a yókxexma Harán. Xama axta apkelwokmo Canaán, 6 apyeykhágwokmek axta Abram xa yókxexma nak, ekweykmoho m'a yókxexma Siquem, émhakxa nak axta m'a yámet ekpagkanamaxche yókxexma nak Moré. Apheykha axta énxet'ák Canaán xa yókxexma nak. 7 Axta apxekmósakpohok han Wesse' egegkok ma'a. Aptáhak axta apcháneya s'e: “Keso xapop peya nak ko'o agkések aptawán'ák neptámen se'e.”
Apkelánessek axta han Abram ekwatnamáxchexa aqsok ma'a Wesse' egegkok, hakte axta apxekmósakpohok ma'a. 8 Keñe axta apmahágko m'a yókxexma élámhakxa nak meteymog élwenaqte, ekyetnama nak ma'a ekteyapmakxa ekhem teyp nak tegma apwányam Betel, axta appakxenak han ma'a, taxnegwánxa ekhem axta han peheweykekxak Betel ma'a appakxenwánxa axta, keñe m'a tegma apwányam nak Ai ekpehewákxo ekteyapmakxa ekhem. Apkelánekxeyk axta makham mók ekwatnamáxchexa aqsok Abram xa yókxexma nak. Apwóneyha axta Wesse' egegkok. 9 Keñe axta apxegákxo makham, aptaqmelcháseykegkók axta apchágketchesseykmo m'a yókxexma Négueb.
Abram apmahéyak Egipto
10 Teyepmeyk axta meyke nento ekyókxoho xa yókxexma nak, tén axta apheykmo yaqwatakxoho Abram ma'a Egipto, hakte méko axta temék nento m'a aphakxa axta. 11 Xama axta peya kalwomok ma'a Egipto, aptáhak axta Abram apcháneya aptáwa' Sarai se'e: “Ekya'ásegkók ko'o exche' ekteme kelán'a ektaqmalma kóllano'. 12 Apwet'ak sa' agkok énxet Egipto, sa' etnehek exének se'e: Cháxa kelán'a nak, aptáwa' xa énxet nak, tén sa' ko'o heyaqhek, keñe sa' xeye' megkamatñehe'. 13 Cháxa keñamak séltamho nak ko'o hexének ektáha exche' eyáxeg, yaqwayam sa' ko'o kataqmelek setnéssesakxa', tén han meheyaqhek eñama sesexnenagko exche'.”
14 Xama axta apwokmo Abram ma'a Egipto, apwet'ak axta énxet Egipto m'a Sarai ekteme ektaqmalma agko'. 15 Apkelwet'ak axta han ma'a apkeláneykha nak faraón, wesse' apwányam nak Egipto, keñe axta apkeltennássekxo apwet'a kelán'a ektaqmalma agko', tén axta kélyentamákxo m'a faraón apxagkok apyawe.
16 Sarai axta keñamak apchápéncha'a faraón ma'a Abram. Apkelméssek axta apkelmésso naqsa m'a nepkések, weyke, kélásenneykha naqsa apkelennay'a tén han kelán'ák, yámelyeheykok, tén han ma'a yányátnáxeg. 17 Sarai axta han keñamak aplegassásegkoho Wesse' egegkok apcha'a negmasse ekmaso m'a faraón, tén han ma'a apketchek nak. 18 Apkeltamhók axta kólyentawakxak Abram ma'a faraón. Aptáhak axta apcháneya s'e: “¿Yaqsa ektáha setnéssesa nak se'e ektáha nak? ¿Yaqsa ektáha mehéltennasa nak ektáha aptáwa' exchep se'e kelán'a nak? 19 Apxénchek axta exchep ektáha apyáxeg, la'a sekma nak ko'o. ¡Halep! ¡Emekxa'! ¡Kólxeg!” 20 Keñe axta faraón apkeltamho etekkesek apkeláneykha Egipto m'a Abram yetlo aptáwa', yetlo han ma'a ekyókxoho aqsok apagkok ekyetnakxa nak.