Las dos hermanas
1 La palabra del Señor vino a mí, y me dijo:
2 «Hijo de hombre: Había dos mujeres, hijas de la misma madre,
3 que desde su juventud se prostituyeron en Egipto, pues dejaron que les estrujaran y manosearan sus pechos virginales.
4 La mayor se llamaba Aholá, y su hermana menor se llamaba Aholibá. Las dos llegaron a ser mías, y tuvieron hijos e hijas. Aholá es el nombre de Samaria, y Aholibá es el de Jerusalén.
5 »Aholá me fue infiel. Todavía era mi mujer cuando se enamoró de los asirios, que eran vecinos suyos, y los hizo sus amantes
6 al ver que todos ellos eran jóvenes y atractivos, gobernadores y capitanes vestidos de púrpura, soldados de caballería.
7 ¡Se prostituyó con todos aquellos de quienes se enamoró! ¡Se prostituyó con la flor y nata de los asirios! ¡Se contaminó con todos sus ídolos!
8 Desde que estaba en Egipto, nunca dejó de portarse como una prostituta. Desde que era joven, muchos se acostaron con ella y le estrujaron sus pechos virginales, y desahogaron con ella sus apetitos sexuales.
9 Por eso la dejé caer en manos de sus amantes los asirios, de los que ella se había enamorado.
10 Ellos la conocieron tal y como vino al mundo, y poseyeron a sus hijos y sus hijas, y a ella le quitaron la vida. Tan famosa llegó a ser, que las mujeres la tomaron como escarmiento.
11 »Cuando su hermana Aholibá vio esto, se encendió de lujuria más que su hermana Aholá, y se corrompió más que ella con sus prostituciones.
12 Se enamoró de los asirios, que eran vecinos suyos, pues todos ellos eran jóvenes y atractivos, gobernadores y capitanes, soldados de caballería que se vestían de púrpura y portaban armas excelentes.
13 Yo la vi contaminarse y seguir el mismo camino que el de su hermana.
14 Pero Aholibá se corrompió más todavía. Cuando en las paredes vio pintadas coloridas imágenes de caldeos
15 ceñidos con cinturones y con la cabeza cubierta de turbantes de colores, todos ellos con apariencia de capitanes, como la de los babilonios nacidos en Caldea,
16 se enamoró de ellos a primera vista y les envió mensajeros a su tierra.
17 Fue así como los babilonios se allegaron a ella en su lecho de amores, y la contaminaron, y también ella se contaminó con ellos, hasta quedar hastiada.
18 No disimuló sus prostituciones, sino que se mostró tal cual era. Por eso me hastié de ella, como antes me había hastiado de su hermana.
19 Y sus fornicaciones fueron en aumento, pues trajo a la memoria sus días de juventud, cuando se prostituyó en Egipto.
20 Se enamoró de sus amantes, lujuriosos como los asnos y los caballos,
21 y evocó la lujuria de su juventud, cuando los egipcios le estrujaban sus pechos virginales.»
22 Por lo tanto, Aholibá, así ha dicho tu Dios y Señor:
«Mira que voy a hacer que tus amantes, de los cuales quedaste hastiada, vengan contra ti y te pongan sitio.
23 Vendrán los babilonios, y todos los caldeos; los de Pecod, Soa y Coa, y los asirios; todos ellos jóvenes y atractivos, gobernadores y capitanes, nobles y distinguidos; todos ellos soldados de caballería.
24 Vendrán contra ti con carros y carretas de guerra, y con grandes ejércitos; te rodearán, armados de escudos, paveses y yelmos, y yo les permitiré dictar sentencia contra ti de acuerdo con sus leyes.
25 Descargaré mi enojo sobre ti, y con su furia te maltratarán; te quitarán la nariz y las orejas, y los que te sobrevivan caerán a filo de espada. Se llevarán por la fuerza a tus hijos y a tus hijas, y tus sobrevivientes serán consumidos por el fuego.
26 Además, te despojarán de tus vestidos y te arrebatarán todos los adornos que te embellecen.
27 Voy a poner fin a tu lujuria y a las prostituciones que trajiste de Egipto, y no volverás a poner tus ojos en todo eso, ni nunca más te acordarás de Egipto.»
28 Así ha dicho Dios el Señor:
«Mira que voy a entregarte en manos de aquellos a los que aborreciste, en manos de los que te dejaron hastiada.
29 Ellos te tratarán con odio, y se apoderarán del fruto de tu trabajo. Te dejarán completamente desnuda, y la inmundicia de tus prostituciones y tu insaciable lujuria quedarán al descubierto.
30 Todo esto se hará contigo porque fuiste en pos de las naciones para prostituirte con ellas, y para contaminarte con sus ídolos.
31 Puesto que seguiste los pasos de tu hermana, yo te haré beber del mismo cáliz.»
32 Así ha dicho Dios el Señor:
«Beberás del mismo cáliz de tu hermana, hondo y ancho y de gran capacidad. Serás la burla de las naciones, que te pondrán en ridículo.
33 Con el cáliz de tu hermana Samaria, que es un cáliz de soledad y desolación, quedarás embriagada de dolor.
34 Beberás hasta la última gota, y luego harás pedazos el cáliz y te desgarrarás el pecho, porque yo lo he dicho.»
—Palabra de Dios el Señor.
35 Por lo tanto, así ha dicho Dios el Señor:
«Puesto que te has olvidado de mí y me has vuelto la espalda, tendrás que sufrir las consecuencias de tu lujuria y de tus prostituciones.»
36 El Señor me dijo:
«Hijo de hombre, ¿qué, no vas a dictar sentencia contra Aholá y Aholibá? ¿No vas a reprocharles sus hechos repugnantes?
37 Son unas adúlteras, unas asesinas, ¡amantes de sus ídolos! A los hijos que me dieron, ¡los hicieron pasar por el fuego y los quemaron!
38 No conformes con todo eso, ese mismo día contaminaron mi santuario y profanaron mis días de reposo.
39 El mismo día en que ofrecieron a sus hijos como sacrificio a sus ídolos, entraron en mi santuario para contaminarlo. ¡Eso hicieron en mi propio templo!
40 Para colmo, mandaron traer hombres de otros países lejanos; y cuando esos hombres llegaron, ellas, para agradarles, se lavaron, se pintaron los ojos y se pusieron sus mejores vestidos;
41 luego se sentaron en un suntuoso estrado, y les ofrecieron un banquete, y en él pusieron mi incienso y mi aceite.
42 Durante el banquete podían oírse las voces de gente que se divertía, y junto con el común de la gente vinieron los sabeos del desierto, a los que pusieron pulseras en las manos y coronaron con bellas diademas.
43 »Al ver a estas inveteradas adúlteras, pensé: ¿Acaso estos todavía van a tener relaciones sexuales con ellas?
44 ¡Porque han venido a verlas, como quien va en busca de rameras! ¡Así han venido con estas depravadas de Aholá y Aholibá!
45 Por eso los hombres justos las juzgarán conforme a la ley que castiga a las adúlteras y a las asesinas. Porque eso es lo que son: ¡adúlteras y asesinas!»
46 Por lo tanto, así ha dicho Dios el Señor:
«Yo haré que vengan tropas contra ellas, y las entregaré a la confusión y a la rapiña.
47 El populacho las apedreará y las pasará a filo de espada; a sus hijos y a sus hijas los matarán, y a sus casas les prenderán fuego.
48 Pondré fin a la lujuria de la tierra, y haré que todas las mujeres escarmienten y no sigan con sus perversas costumbres.
49 Y sobre ustedes dos recaerán las consecuencias de su perversidad, y pagarán por los pecados de su idolatría. Así sabrán que yo soy su Dios y Señor.»
Samaria tén han Jerusalén, yáxeg xamo' megkalya'assáxma
1 Epaqhetchessek axta ko'o Wesse' egegkok. Aptáhak axta seyáneya s'e: 2 “Heykha axta ánet kelán'a, étchek ancha'awók axta m'a xama kelán'a. 3 Témakxa étkók axta eyeynamo élmésso ekyókxa nentémakxa ekmaso mansexta xa ánet kelán'a nak; chahayók axta chá'a kélpaknegkáseykencha'a nam'agkok ma'a Egipto, massegkek axta ektamhéyak kelán'a meyke kélteméssesseykmohóxma. 4 Oholá axta ekwesey m'a katnaha étkok nak (cháxa ekyetchesamaxkoho axta m'a Samaria) keñe axta yáxeg ma'a Oholibá (cháxa ekyetchesamaxkoho axta m'a Jerusalén). Élmomchek axta ko'o xa, enaqteyegka'a axta ektemék, héssegkek axta nahan étchek apkelennay'a tén han kelwán'ák. 5 Patheteykegkek axta eyke chá'a pók énxet ma'a Oholá neyseksa sekteme etáwa', keláneyók agko' axta m'a élmámenyého axta chá'a, cham'a kempakhakma yapmeyk asirios, 6 hómáyok apkelnaqta nak, cham'a apyókxoho nak sẽlpextétamo apkelwesse'e tén han ma'a apkeltaqmelchesso nak chá'a apkelókxa, tén han ma'a wokma'ák apkeltaqmalma apagko' nak, tén han ma'a apkelchánte nak chá'a yátnáxeg. 7 Méssegkek axta ekyókxa Oholá m'a énxet'ák asirios kelwesse'e nak, weykmók axta nahan ekma awáxok ma'a ekyókxoho aqsok kéleykmássesso apagkok nak, tawásamáxcheyk agko' axta. 8 Axta cheynamók ekteme xama kelán'a ekma chá'a ekyánmaga ekpathetéyak énxet ma'a ekhakxa axta Egipto, megkalwatesseykmok nahan ekteme. Apxámok axta chá'a etnehek appathetéyak eyeynamo m'a ektémakxa étkok axta, apmasséssegkek axta ekteme kelán'a meyke kélteméssesseykmohóxma, kelán'a ekma ekyánmaga ekpathetéyak énxet axta temék. 9 Cháxa keñamak sekméssama nak ko'o m'a élpatheteykegko nak chá'a, cham'a asirios, ekmoma agko' nak chá'a awáxok élányo, 10 apkelhaxyawássessek axta élnaqta m'a; tén axta apkelyementama m'a étchek apkelennay'a nak tén han ma'a kelwán'ák nak, sókwenaqte axta nahan apkelyetxeyk apchaqha m'a, apteméssessek axta m'a ekxénamaxchexa axta kólteméssesek. Xénamaxcheyk axta chá'a ektémakxa neyseksa m'a ekyókxoho kelán'ák nak.
11 “Weteyak axta eykhe Oholibá xa, cham'a yáxeg nak, yeykhásseykmok axta aqsa ekmámenyého kalának ektémakxa ekmaso megkamasexta m'a yáxa nak. 12 Momchek axta nahan awáxok asirios ma'a, cham'a apyókxoho nak sẽlpextétamo apkelwesse'e tén han ma'a apkeltaqmelchesso nak chá'a apkelókxa, tén han ma'a kempakhakma yapmeyk apkeltaqmalma apagko' nak apkelnaqta, tén han ma'a apkelchánte nak chá'a yátnáxeg, tén han ma'a wokma'ák apkeltaqmalma apagko' nak. 13 Ekya'ásegwokmek axta nahan ko'o ekpeysegkessama ekyókxa m'a, tén han ekyetlama m'a ektémakxa nak yáxa. 14-15 Yágweykmók agko' axta nahan élane ektémakxa ekmaso megkamasexta m'a: wet'ak axta énxet'ák Babilonia nápaqta'a kéleykmassáseykha m'a nápakhaw'ék tegma nak, kélyexwássesso axta m'a ekyexwase; kelánexkók axta nahan sẽlpextétamo apkelwesse'e nápaqta'a m'a, yetlo apnaqtete nepxet tén han apkelatchesso apqatkok. 16 Xama axta élwet'a xa énxet'ák Babilonia nak, amenyeyk agko' axta élano tén axta éláphasa apseykha amya'a m'a Babilonia; 17 apkelxegakmek axta apya'awa m'a énxet'ák Babilonia, appathetágkek axta nahan, keláneságkek axta nahan nentémakxa ekmaso mansexta. Appeysegkessásawók agko' axta nahan émpehek ma'a tén axta megkalcha agko' chá'a awáxok élano. 18 Tén axta ektemégwokmohoxma yáxña'akxoho agko' élana ektémakxa megkamasexta, xekmowásexcheyk axta ekyókxa meyke agko' apáwa, ekwokmoho megkalcha agko' ko'o ewáxok sélano m'a, ekhawo m'a ektémakxa axta sektaqnawágweykmo ektémakxa m'a yáxa nak. 19 Yánchesseykmók axta eyke aqsa ektemegweykmohóxma élane m'a ektémakxa ekmaso megkamasexta, ekxénweykekxo chá'a awáxok ma'a ektémakxa axta étkok, ektemegweykmoho axta chá'a exma m'a Egipto éláneya m'a ektémakxa ekmaso megkamasexta, 20 apmoma axta awáxok ma'a énxet'ák Egipto, ekhémo axta yámelyeheykok ma'a apkelmeykha tén han yátnáxeg.
21 “Oholibá, xénweykekxók chá'a exche' awáxok ma'a ektémakxa axta chá'a élane megkamasexta m'a ektémakxa axta étkok, apkelpaknegkáseykencha'a axta chá'a nam'agkok ma'a énxet'ák Egipto. 22 Cháxa keñamak sektáha nak ko'o sekpeywa s'e, sektáha nak Wesse': Élenmexma sa' ko'o kaxwók atnessásekxak xeye' m'a élmámenyého nak chá'a, cham'a megkaleklama agko' nak kaxwók xeye' awáxok kalano'. Wának sa' ko'o ektámegmak xeye' énxet'ák apheykha nak ekyókxoho apheykegkaxa, 23 cham'a énxet'ák Babilonia tén han ma'a caldeos, tén han ma'a énxet'ák Pecod, Soa tén han ma'a Coa, tén han ma'a apyókxoho asirios; cham'a apyókxoho wokma'ák apkeltaqmalma apagko' nak, kelwesse'e tén han ma'a apkeltaqmelchesso nak chá'a apkelókxa, sẽlpextétamo apkelwesse'e tén han ma'a kempakhakma yapmeyk nak; apyókxoho m'a énxet apkelchánte nak chá'a yátnáxeg. 24 Káhapwak sa' xeye' ekxámokma agko' ma'a yátnáxeg apkelyenyawasso tén han ma'a sẽlpextétamo; ewakhak sa' ekyókxoho neyáwa exche', yetlo apkelmeykha tén han apkelatchesso apqatkok sawo tén han apkeláhakkásamap, agkések sa' ko'o yaqwayam ékpelkohok xeye' m'a, eñássesagkohok sa' nahan ekhawo m'a ektémakxa nak chá'a segánamakxa apagkok. 25 Ayenyenták sa' ko'o seklo takháxet xeye', metaqmelchesek sa' xeye' m'a yetlo aptawáseykegkoho; elyaqténchesek sa' aheyk'ák tén han awéhek, keñe sa' ma'a apkeleymomap nak meletsapma elnápok, sókwenaqte sa' chá'a elyetxeygkok. Elyementók sa' ma'a étchek apkelennay'a tén han ma'a kelwán'ák nak, keñe sa' kawatnaxchek xeye' táxa. 26 Elhaxyawássesek sa' élnaqta, elmok sa' ma'a aqsok étkók agkok éltaqmalma, élmomnáwa nak. 27 Keñe sa' amasséssessók ko'o m'a ektémakxa nak chá'a élane ektémakxa megkamasexta, tén han ekpathetéyak chá'a énxet ekma ekyánmaga, éláneya nak chá'a m'a Egipto, megkalwetekxók sa' chá'a kaxwók ma'a énxet'ák Egipto, megkaxénwakxók sa' nahan chá'a awáxok.
28 “Keso sektáhakxa nak ko'o sekpeywa s'e, sektáha nak Wesse': Wohok sa' ko'o emok ma'a énxet'ák éltaqnagkama nak chá'a, megkaleklama nak chá'a awáxok. 29 Etwasagkohok sa' chá'a yetlo aptaqnagko, apagkok sa' etnehek ma'a aqsok ekwete nak chá'a eñama ekyánmaga ektamheykha, meyke agko' élnaqta sa' eyenyekxa'; yáxña'akxoho sa' keytnekxak ma'a ekyókxa, cham'a ekteméssesseykmoho nak chá'a exma élánéssama m'a ektémakxa ekmaso megkamasexta. Ekmátsa katnegwomhoxma tén han megkamasexta 30 keñamak ektáha sakhem se'e ektáhakxa nak, hakte méssegkek chá'a ekyókxa s'e pók aptémakxa nak chá'a énxet'ák, kelpeykessamók chá'a m'a aqsok kéleykmássesso apagkok nak. 31 Yetlamchek xeye' m'a ektémakxa nak yáxa; cháxa keñamak sekmako nak wagkok xeyáxa' m'a aqsok ekmáske, seyágko axta m'a.

32 “Keso sektáhakxa nak ko'o
sekpeywa s'e, sektáha nak Wesse':
Keynek sa' xeye'
ekyena axta m'a yáxa nak,
xama egheykok ekyawe,
ekyawe nak awáxok
tén han ekmattawóneg,
ekláneyo m'a nésmésamaxche'
tén han sẽlwanyeykha,
33 tén han ma'a negmayósa
tén han ma'a sẽlmassésseyam nak.
Yáxa egheykok agkok xa,
cham'a Samaria,
cháxa yaqwayam sa'
kaqhássesek xeye' xa
tén han kañássesagkohok ekmáske.
34 Keynek sa' ekweykmoho
ekyamásawo agko',
tén sa' kalpaxqátekxa',
kalpexyekhasha sa' nam'agkok ma'a
nekha'a étkók élpaqxo nak.
Ekxénchek ko'o xa,
sektáha nak Wesse';
ekméssek ko'o sekpeywa.

35 “Cháxa keñamak sektáha nak ko'o sekpeywa s'e, sektáha nak Wesse': Payhawók xeye' kañegkohok eñama ekmámenyého katnegwomhoxma tén han ektémakxa megkamasexta, hakte megkaxeyenmak ko'o exche' awáxok, massegkek sélányo.” 36 Aptáhak axta seyáneya Wesse' egegkok se'e: “Xép énxet, ¿apmakóya exchep exének yaqwánxa kólteméssesek ma'a Oholá tén han Oholibá? Nágyéssekxa aqsa elxénchásekxohok ma'a éltémakxa ekmaso agko' nak. 37 Eyenseykmek ko'o sétleykha m'a, yetnegkek nahan chá'a élyógkexma. Eyenseykmek sétleykha élpeykessamo m'a aqsok kéleykmássesso apagkok nak, kelnáhakkassegkek nahan chá'a étchek élwatnéssama xa aqsok nak, cham'a étchek sélwetasso axta ko'o. 38 Keñe setnéssessama nahan ko'o sénmexeykencha'a s'e: xama ekhem agko' axta peysegkásak ma'a tegma appagkanamap aptaqmalma ahagkok nak, tawáseyha axta m'a ekhem ahagkok sábado. 39 Cháxa ekhem élnapakxa axta nahan ma'a étchek yaqwayam kalpeykeshok ma'a aqsok kéleykmássesso agkok, kelmeyánteyk axta m'a tegma appagkanamap aptaqmalma ahagkok nak tén axta ekpeysegkesa. ¡Cháxa ekteméssesakxa axta m'a kañe' exagkok nak!
40 “Keláphássek axta apseykha amya'a éltamho elxegmak énxet'ák apkeleñama m'a makhawo', apkelxegakmek axta nahan. Yaqpásegkek axta yegmen xa ánet nak, kelyápaqmatchásegkokxeyk axta nahan aqta'ák, kelnatmegkokxeyk axta nahan aqsok étkók agkok éltaqmalma élmomnáwa, yaqwayam enxoho kalmok takha'; 41 háha axta néten kélyetnamakxa néten ektaqmalma agko', penchásegkek axta nahan eknegkenéyak nento m'a néten mésa, negkenágkek axta nahan aqsok ekmátsa agko' la'a ekpaqneyam éten agkok ma'a néten nak tén han ma'a pexmok égmenek ahagkok, sélméssamo nak chá'a ko'o. 42 Legáxcheyk axta apkelwehéseykha énxet apxámokma apkelánegko ekneywomáxche; axta m'a énxet'ák apkeleñama axta yókxexma meykexa nak énxet, cham'a apkelnáxegkáseyncha'a axta m'a kelán'ák apkelatchessásegko naxta'a amék ma'a eknegkenma nak chá'a amék tén han apqatkok ma'a élháxaqxo éltaqmalma agko' nak. 43 Tén axta ko'o ektáha ewáxok se'e: ‘Elmaha sa' kaxwo' xa kelán'ák élmá nak chá'a ekyánmaga élpathetéyak énxet, ektéma nak élwányamo éláneykegkaxa m'a eknaqtawáseykha élyamhápéyak. 44 Apkelya'awak axta ekhágkaxa m'a Oholá tén han ma'a Oholibá, cham'a kelán'ák ekmátsa axta kaltemégwomhoxma, máxa axta aptamhágkok apkelxegakmo m'a ektémól'a kólya'ammok kelán'a élmá ekyánmaga élpathetéyak énxet.’ 45 Sa' eyke exének ekpayhawo kólteméssesek kelán'a ektawáseykha élyamhopma tén han ekyetno nak ekyógkexma m'a énxet'ák apkelpéwomo nak. Hakte kelán'a eknaqtawáseykha élyamhápeyák xa, yetnegkek nahan chá'a élyógkexma.”
46 Keso aptáhakxa exchek appeywa Wesse' egegkok se'e: “Tásek sa' yaqnekxak énxet ey'áwak xa kelán'ák nak, elyegwakkasek sa', elmenyexchesek sa' ma'a aqsok agkok; 47 meteymog sa' elyetnak apyókxoho énxet elnápok, elyetxák sa' nahan chá'a sókwenaqte apagkok; elnáhakkasek sa' ma'a étchek apkelennay'a nak tén han ma'a kelwán'ák nak, elwatnések sa' nahan ma'a axanák nak. 48 Wának sa' ko'o kamassegwók apchókxa s'e nentémakxa ekmaso agko' nak. Keñe sa' ekyókxoho kelán'ák keygkok chá'a, megkalyetlókasek sa' ma'a éltémakxa élmasagcha'a nak. 49 Keñe sa' xa ánet nak, kóllegássesagkohok sa' eñama m'a éltémakxa élmasagcha'a tén han megkalya'assáxma élpeykessamo m'a aqsok kéleykmássesso. Keñe sa' kólya'ásegwók kéxegke, sektáha ko'o Wesse'.”