Dios promete estar presente
1 El Señor le dijo a Moisés:
«Anda, vete ya de aquí, con el pueblo que sacaste de Egipto, y llévalos a la tierra que prometí darles a Abrahán, Isaac y Jacob, cuando dije: “Se la daré a tu descendencia.”
2 Yo enviaré un ángel para que vaya delante de ti, y expulsaré a los cananeos y a los amorreos, a los hititas y a los ferezeos, y a los jivitas y jebuseos.
3 Esa tierra fluye leche y miel. Pero yo no iré contigo, porque eres un pueblo de dura cerviz y bien podría yo consumirte en el camino.»
4 Cuando el pueblo se enteró de esta mala noticia, se vistieron de luto y ninguno se puso sus joyas.
5 Y es que el Señor le había dicho a Moisés: «Diles a los hijos de Israel: “Ustedes son un pueblo de dura cerviz. Si acaso los acompañara, en cualquier momento podría acabar con ustedes.” Así que, quítense ahora sus joyas, para que yo sepa lo que tengo que hacer.»
6 Y así, desde que partieron del monte Horeb los hijos de Israel se despojaron de sus joyas.
7 Moisés tomó el tabernáculo y lo plantó lejos, fuera del campamento, y lo llamó «Tabernáculo de Reunión». Todo el que buscaba al Señor iba hasta el tabernáculo de reunión, el cual estaba fuera del campamento.
8 Cada vez que Moisés iba al tabernáculo, todo el pueblo se levantaba y se quedaba de pie, a la entrada de su tienda, y seguían a Moisés con la mirada, hasta que él entraba en el tabernáculo.
9 Al entrar Moisés en el tabernáculo, la columna de nube descendía y se quedaba a la entrada del tabernáculo, y entonces el Señor hablaba con Moisés.
10 Y cuando todo el pueblo veía la columna de nube a la entrada del tabernáculo, se levantaba cada uno e iba a la entrada de su tienda para adorar.
11 Y el Señor hablaba con Moisés cara a cara, como habla cualquiera con su compañero. Después Moisés volvía al campamento, pero el joven Josué hijo de Nun, su servidor, nunca se apartaba del tabernáculo.
12 Moisés le dijo entonces al Señor:
«Mira, tú me has dicho: “Llévate de aquí a este pueblo”; pero no me has dicho a quién vas a enviar conmigo. Lejos de eso, insistes: “Yo te conozco. Sé quién eres, y te has ganado mi favor.”
13 Ahora bien, si en verdad me he ganado tu favor, te ruego que me hagas saber qué planes tienes. Así sabré si en verdad me he ganado tu favor. ¡Toma en cuenta que esta gente es tu pueblo!»
14 Y el Señor le dijo:
«Mi presencia irá contigo, y te haré descansar.»
15 Pero Moisés respondió:
«Si tú no vas a venir conmigo, no nos saques de aquí.
16 ¿Cómo vamos a saber tu pueblo y yo que en verdad me he ganado tu favor? ¡Lo sabremos solo si vienes con nosotros, y solo si tu pueblo y yo somos apartados de todos los pueblos que hay sobre la faz de la tierra!»
17 El Señor le dijo a Moisés:
«Tan cierto es que te has ganado mi favor, y que te conozco por nombre, que voy a hacer lo que me has pedido.»
18 Entonces Moisés dijo:
«Te ruego que me muestres tu gloria.»
19 Y el Señor le respondió:
«Voy a hacer que todo mi bien pase delante de ti, y delante de ti voy a proclamar mi nombre, que es EL SEÑOR. Porque soy misericordioso con quien quiero ser misericordioso, y soy clemente con quien quiero ser clemente.»
20 El Señor dijo también:
«Mi rostro no podrás verlo, porque nadie puede ver mi rostro y seguir viviendo.»
21 Y añadió:
«¡Mira! Aquí en la roca, junto a mí, hay un lugar. Quédate allí;
22 y cuando pase mi gloria, yo te pondré en una hendidura de la roca y te cubriré con mi mano mientras paso.
23 Después de eso apartaré mi mano, y podrás ver mis espaldas, pero no mi rostro.»
Wesse' egegkok apkeltémo elxog aqsa énxet'ák
1 Aptáhak axta apcháneya Wesse' egegkok Moisés se'e:
—Exeg, etyep sa' yetlo énxet'ák apkelántekkesso axta Egipto. Kólmohok sa' ma'a xapop séltennassamakxa axta ko'o agkések ma'a Abraham, Isaac tén han ma'a Jacob aptawán'ák neptámen. 2 Wáphaksek sa' ko'o seyásenneykha yaqwayam exog apmonye', alántekkesek sa' ko'o apkelókxa m'a cananeos, amorreos, hititas, ferezeos, heveos tén han ma'a jebuseos. 3 Kólmohok sa' ma'a xapop ényahamakxa nak weyke nagkeygmenek tén han ma'a yányawhéna' apyegmenek ektémól'a kanyehek ma'a yegmen. Malyetlewek sa' eyke ko'o kéxegke, alnáhapwók katnehek ma'a ámay, hakte kéxegke kélteme énxet élyennaqte apkelwáxok.
4 Kelyaqhápeykxók axta nahan apkelwáxok énxet'ák apkelleg'a xa amya'a ekyennaqte nak, méko axta nahan xama enxoho apkelmeykekxa m'a apkelnatanma élmomnáwa nak, 5 hakte axta aptemék apkenagkama Wesse' egegkok Moisés se'e:
—Etne sa' elának israelitas se'e: ‘Kéxegke kélteme énxet élyennaqte agko' apkelwáxok. ¡Ekheyk agkok ko'o makham kélnepyeseksa kéxegke yaqwatakxoho enxoho, asawhohok alnápekxa'! Kólhaxyawasák sa' kaxwók xa kélnatanma élmomnáwa nak, keñe sa' natámen ay'asagkohok ko'o yaqwánxa atnéssesek kéxegke.’
6 Axta nahan apkelwátesagkohok apkelmeykha apkelnatanma élmomnáwa israelitas ma'a egkexe Horeb nak.
Kélpakxanma apchaqneykekxexa nak chá'a énxet'ák
7 Apmeyk axta Moisés ma'a kélpakxanma, appekkenwokmek axta makhawo', teyp axta m'a apkelpakxeneykegkaxa énxet, apteméssessek axta nahan apwesey kélpakxanma apchaqneykekxexa énxet'ák. Apmakók axta agkok chá'a elpaqhetchesakpohok Wesse' egegkok xama énxet, emyekxak axta chá'a m'a kélpakxanma nak, apyetnama nak ma'a teyp apkelpakxeneykegkaxa nak énxet. 8 Apmeyákxeyk axta agkok chá'a Moisés ma'a kélpakxanma nak, apyókxoho énxet axta chá'a elchempekxak néten, yaqnaha axta chá'a m'a átog nentaxnamakxa nak apxanák apkelpakxenéyak, elanagkokxohok axta chá'a Moisés ekwokmoho aptaxnegwákxo m'a kañe' kélpakxanma. 9 Aptaxnegwákxeyk axta agkok chá'a Moisés ma'a, kaweywenták axta chá'a m'a yaphope émha ekwenaqte, keytnaták axta chá'a m'a átog nentaxnamakxa nak kélpakxanma neyseksa appaqhetchesso Wesse' egegkok ma'a Moisés. 10 Apkelwet'ak axta agkok chá'a ekyetna'akto énxet'ák yaphope émha ekwenaqte m'a átog nentaxnamakxa nak kélpakxanma, eltekxeyagkok axta chá'a aptapnák ma'a nentaxnamakxa nak chá'a apkelpakxenéyak elpeykesho'.
11 Epaqhetchesek axta chá'a Dios Moisés nápaqto', ektémól'a ampaqhetchesek ma'a egmók, tén axta etaqhohok chá'a Moisés ma'a apkelpakxeneykegkaxa axta énxet. Keñe axta m'a wokma'ák Josué ektáha axta chá'a appasmeykha aptamheykha, apketche axta m'a Nun, axta etyapmak xama enxoho m'a kañe' kélpakxanma nak.
Wesse' egegkok apxekmósso élseyéxma apagkok Moisés
12 Aptáhak axta Moisés apcháneya Wesse' egegkok se'e:
—Wesse', apkeltamhók ko'o exchep anaqlawha s'e énxet'ák nak, makke héltennásak yaqsa yáphaksek hétlók ko'o. Exénchek nahan ko'o exchep ekyetna ekwányam agko' seyáyo tén han ekleklamo apwáxok. 13 Naqsók sa' agkok xa, héltennés sa' yaqsa apmako elána', yaqwayam sa' atnehek chá'a ko'o seyáyo exchep tén han elenxanmagkohok chá'a apteme ekleklamo ko'o apwáxok. Kaxén apwáxok se'e énxet'ák nak apteme xeyep énxet'ák apagkok.
14 —Ko'o ahagko' sa' atnehek sekxegexma exchep tén han allókassesek apyampe —axta aptáhak Wesse' egegkok.
15 Aptáhak axta apchátegmowágkokxo Moisés se'e:
—Sa' agkok xeyep hẽlyetláwak, nágyána aqsa ólántépok se'e. 16 Hakte agkok xeyep hẽlyetláwak, ¿háxko katnehek kólya'asagkohok ekyetnama exchep apkelásekhayo énxet'ák apagkok tén han ko'o xa? Hakte cháxa wánxa kélwanchek kólyekpelkohok énxet'ák apagkok tén han ko'o xa maghémo nepyeseksa m'a apyókxoho énxet'ák nak keso náxop.
17 —Alának sa' nahan ko'o xa aptáhakxa nak seyáneya, hakte leklamók chá'a ewáxok xeyep, ekweteyak nahan aptémakxa —axta aptáhak Wesse' egegkok.
18 ¡Hexekmos hana élseyéxma apagkok! —axta aptáhak apcháneya Moisés.
19 Aptáhak axta apchátegmowágkokxo Wesse' egegkok se'e:
—Ayeykhaksek sa' ko'o apmonye' exchep ma'a ekyókxoho ektémakxa nak sektaqmalma, altennaksek sa' nahan sekwesey. Wamlekxohok sa' ko'o sekmakókxa enxoho wamlekxoho', yepyóshok sa' nahan alanok ko'o m'a sekmakókxa enxoho yepyóshok alano'. 20 Mopwanchek sa' eyke étak ma'a nahát, hakte méko xama énxet apwanchek hétak ko'o, yetsapok ma'a sét'a enxoho.
21 Aptáhak axta nahan Wesse' egegkok se'e:
—Yetneyk xama yaqwánxa etnegwak se'e nekha nak ko'o sekhakxa. Etnamha sa' néten meteymog. 22 Yeyk'ak sa' agkok ma'a élseyéxma ahagkok nak, ataxnések sa' xama meteymog áxwa, wáhakkasek sa' émek ekwokmoho sekyeyk'a. 23 Keñe sa' ayenyekxak makham, étak sa' éyapok; métyehek sa' eyke m'a nahát.