Las vestiduras de los sacerdotes
(Ex 39.1-31)
1 »Harás que tu hermano Aarón y sus hijos Nadab, Abiú, Eleazar e Itamar, se presenten ante ti, para que de entre los hijos de Israel sean mis sacerdotes.
2 Harás vestiduras sagradas para tu hermano Aarón, que le confieran honra y hermosura.
3 Hablarás con todos aquellos a quienes he llenado de un corazón y de un espíritu sabio, para que hagan las vestiduras de Aarón y yo lo consagre como mi sacerdote.
4 Estas son las vestiduras que deberán hacer: el pectoral, el efod, el manto, la túnica bordada, la mitra y el cinturón. Háganse, pues, las vestiduras sagradas para tu hermano Aarón, y para sus hijos, para que sean mis sacerdotes.
5 »Tomarán oro, azul, púrpura, carmesí y lino torcido,
6 y harán el efod bellamente trabajado, con oro, azul, púrpura, carmesí y lino torcido.
7 Deberá tener dos hombreras, las cuales se unirán a sus dos extremos.
8 El cinto que estará sobre él debe confeccionarse de la misma manera, es decir, debe estar bellamente trabajado, con oro, azul, púrpura, carmesí y lino torcido, y ser parte del mismo.
9 »Tomarás dos piedras de ónice, y grabarás en ellas los nombres de los hijos de Israel,
10 seis nombres en una piedra, y seis nombres en la otra piedra, en su orden de nacimiento.
11 Mandarás grabar en las dos piedras los nombres de los hijos de Israel, y mandarás también engarzarlas en oro. El trabajo debe hacerlo un orfebre experto en sellos y grabados.
12 Pondrás las dos piedras sobre las hombreras del efod. Serán piedras memoriales, para que Aarón lleve sobre sus hombros los nombres de los hijos de Israel y haga memoria de ellos delante del Señor.
13 Los engastes los harás de oro,
14 con dos cordones de oro fino en forma de trenza, los cuales fijarás en los engastes.
15 »Harás también el pectoral del juicio, que debe estar bellamente trabajado y hecho igual que el efod, es decir, de oro, azul, púrpura, carmesí y lino torcido.
16 El efod debe ser cuadrado y doble, de veintidós centímetros de largo y veintidós centímetros de ancho.
17 Llénalo con cuatro hileras de piedras preciosas. La primera hilera tendrá una piedra sárdica, un topacio y un carbunclo;
18 la segunda hilera, una esmeralda, un zafiro y un diamante;
19 la tercera hilera, un jacinto, un ágata y una amatista,
20 y la cuarta hilera, un berilo, un ónice y un jaspe. Todas deben estar engarzadas en oro,
21 y tener grabados a manera de sellos los nombres de los doce hijos de Israel. Cada piedra debe tener grabado uno de los doce nombres de las doce tribus.
22 »Harás también para el pectoral cordones de oro fino trenzado,
23 y en sus dos extremos le pondrás dos anillos de oro.
24 Fijarás los dos cordones de oro en los dos anillos, a los dos extremos del pectoral,
25 y pondrás los extremos de los dos cordones sobre los dos engastes, fijándolos a las hombreras del efod por la parte delantera.
26 »Harás también dos anillos de oro, los cuales pondrás a los dos extremos del pectoral, por dentro de la orilla que está al lado del efod.
27 Harás también los dos anillos de oro, los cuales fijarás por abajo de la parte delantera de las dos hombreras del efod, por delante de donde se junta con el cinto del efod.
28 Con un cordón de azul se juntarán los dos anillos del pectoral con los dos anillos del efod, para que se ajusten al cinto del efod, y el pectoral no se separe del efod.
29 Cuando Aarón entre en el santuario, llevará siempre en el pectoral del juicio, sobre su corazón, los nombres de los hijos de Israel, como memorial delante del Señor.
30 En el pectoral del juicio pondrás el Urim y el Tumim, para que cuando Aarón se presente ante el Señor, lleve siempre sobre su corazón el juicio de los hijos de Israel.
31 »El manto del efod lo harás todo de azul,
32 con una abertura en el centro y por arriba, y en su derredor deberá tener un borde tejido artísticamente, a manera del cuello de un coselete, para que no se rompa.
33 Alrededor de sus orlas harás granadas de azul, púrpura y carmesí, y entre las granadas pondrás campanillas de oro,
34 es decir, una campanilla de oro y una granada, otra campanilla de oro y otra granada, hasta rodear toda la orla del manto.
35 Aarón deberá llevar puesto el efod cuando ministre, para que el sonido de las campanillas pueda oírse cuando él entre o salga del santuario, y mientras esté delante del Señor, para que no muera.
36 »Harás también una placa de oro fino, y en ella grabarás, a manera de sello, CONSAGRADO AL SEÑOR.
37 Con un cordón de azul sujetarás la placa por la parte delantera de la mitra, y allí se quedará.
38 Siempre deberá estar sobre la frente de Aarón, para que este presente ante el Señor las faltas que los hijos de Israel hayan cometido en todo lo relacionado con las santas ofrendas que ellos consagren, y sean perdonados.
39 »Bordarás una túnica de lino, y harás también una mitra de lino, y un cinto recamado artísticamente.
40 »Para los hijos de Aarón harás también túnicas, cintos y tiaras que les confieran honra y hermosura.
41 Con todo ello vestirás a tu hermano Aarón y a sus hijos. Los ungirás, y los consagrarás y santificarás, para que sean mis sacerdotes.
42 Les harás calzoncillos de lino para que cubran su desnudez desde la cintura hasta el muslo.
43 Estas vestiduras las llevarán puestas Aarón y sus hijos cuando entren en el tabernáculo de reunión, o cuando se acerquen al altar para servir en el santuario, para que no cometan un pecado y mueran. Este es un estatuto perpetuo para Aarón y sus descendientes.
Apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok apkelnaqta
(Ex 39.1-31)
1 “Etneykha sa' chá'a exchep apxegexma nepyeseksa israelitas ma'a apepma Aarón tén han ma'a apketchek nak, Nadab, Abihú, Eleazar tén han ma'a Itamar, yaqwayam sa' etnahagkok apkelmaxnéssesso énxet'ák ahagkok. 2 Elanés sa' apkelántaxno apkeltaqmalma apagko' ma'a apepma Aarón, yaqwayam sa' egkések apcheymákpoho tén han ektaxnémo. 3 Elpaqhetches sa' xép apyókxoho m'a ekyetna nak chá'a ekyawe apkelya'áseyak aqsok, cham'a sekmésso axta ko'o apmopwancha'a elanagkok ma'a aqsok, yaqwayam sa' elanaksek apkelántaxno m'a Aarón tén sa' epagkanakpok yaqwayam etnehek apkelmaxnéssesso énxet'ák ahagkok. 4 Keso yaqwánxa sa' chá'a etnehek apkelane apáwa s'e: kélchexanma kélnények, apáwa apyaqwate apkelyenma efod, kélaqlamaxche apyaqwate, apáwa apwenaqte kélaqlamaxche kéleykmassáseykha nak kélótma, kélatchesso kélpátek apáwa apkeláxñe, tén han ma'a kéltétamáxche nak. Apáwa apkeltaqmalma apagko' sa' elanaksek apkelnaqta m'a apepma Aarón tén han ma'a apketchek nak, yaqwayam sa' eltemeykha apkelmaxnéssesso énxet'ák ahagkok. 5 Sawo ekyátekto ekmomnáwa, apáwa apyápaqmate tén han hómáyok tén han apyexwase tén han apáwa apkeláxñe apkelyaqséyak nahan chá'a payhawok elmaha m'a ektáha nak apkelane apáwa.
6 “Sawo ekyátekto ekmomnáwa sa' nahan etnehek ma'a apáwa apyaqwate apkelyenma nak Efod, tén han apáwa apyápaqmate, hómáyok, apyexwase tén han ma'a apáwa apkeláxñe apkelyaqséyak nak, kéleykmassáseykha nak chá'a kélótma, 7 tén han ekyetlómo ánet apxát'ák apkelmáyeykekxa kéltéteykekxexa nak chá'a eñama m'a néten tén han kóneg. 8 Keñe sa' ma'a kéltétamáxche yaqwayam nak chá'a kóltétekxak ma'a apáwa apyaqwate apkelyenma nak efod, etnehek sa' xama appasmeykekxa xa apáwa nak, sawo ekyátekto ekmomnáwa sa' nahan katnehek, tén han apáwa apyápaqmate, hómáyok, apyexwase tén han ma'a apáwa apkeláxñe apkelyaqséyak nak.
9 “Elma sa' nahan ánet meteymog élyexwase élyenma ekwesey nak cornalina, enaqtáxesák sa' apkelwesey Israel apketchek ma'a, 10 tén han ma'a ekweykenxa enxoho chá'a ekhem appalleykemxa; seis apkelwesey sa' chá'a m'a xama meteymog, tén sa' nahan seis ma'a mók meteymog nak. 11 Sa' elának kélnaqtáxésso nak kélwesey meteymog ma'a xama énxet apkeláneyo nak chá'a aqsok étkók éltaqmalma ektémól'a kólqahaksek ma'a xama kélqahassól'a. Elyepetches sa' ánet meteymog nak ma'a néten kéltahanchesso nak sawo ekyátekto ekmomnáwa, 12 enegken sa' ma'a neyseksa nak apxát'ák apáwa apyaqwate apkelyenma nak efod, yaqwayam sa' katnehek meteymog ekxénweykekxoho chá'a ko'o ewáxok ma'a Israel apketchek. Ekxenek sa' chá'a apnények Aarón nahaqto' ko'o sektáha nak Wesse' kélagkok, apkelwesey nak ma'a énxet'ák nak, yaqwayam sa' kaxénwakxohok chá'a ewáxok. 13 Elanák sa' sawo ekyátekto ekmomnáwa m'a kéltahanchesso nak chá'a; 14 keñe sa' natámen elának nahan ánet axát'ák élpexyeynchamaxche sawo ekyátekto agko' la'a, ekxen sa' ma'a nekhaw'ék nak kéltahanchesso meteymog.
15 “Sa' etnéssesek nahan apkelane aptáhakxa sa' apkelane apáwa apyaqwate efod ma'a apkexanma nak apnények ekyetlómo m'a kélmeykha nak chá'a yaqwayam kólya'asagkohok ma'a apmopmenyého nak Dios, cham'a kéleykmassáseykha nak chá'a kélótma. Elána sa' ma'a sawo ekyátekto ekmomnáwa nak, apáwa apyápaqmate, hómáyok, apyexwase tén han ma'a apáwa apkeláxñe apkelyaqséyak nak, 16 apyepetcheykekxa nak pók, tén han aphémo nak pók nápakhaw'ék, veintidós centímetros nak chá'a m'a xama nápakha. 17 Elyepetches sa' meteymog éltaqmalma m'a cuatro éléweykekxa nak malagwa'a. Meteymog ekyexwase sa' keytek émha amonye' m'a amonye' éléweykekxa nak tén han ma'a meteymog yáma ekyátekto ekyepetchél'a yáma hó pa'at, tén han ma'a meteymog hó pa'at la'a; 18 keñe sa' ma'a ektétéyak nak keytek meteymog ekyexwase agko' la'a, tén han ma'a meteymog ekyápaqmatél'a tén han ma'a meteymog ekyennaqte agko' la'a hó pa'at; 19 keñe sa' ma'a ektáhakxa nak ántánxo éléweykekxa keytek ma'a meteymog yáma ekyátekto, tén han ma'a meteymog ekhól'a sokpésyam ekhal'a ektáxama, tén han ma'a meteymog hómáyok la'a; 20 keñe sa' ma'a ektáhakxa nak cuatro éléweykekxa keytek ma'a meteymog ekyátekto, tén han ma'a meteymog ekmope, tén han ma'a meteymog éltaqmalmal'a ektáxama élmakteykha. 21 Doce sa' nahan katnehek ma'a, hakte doce apkelwesey m'a Israel apketchek nak. Máxa sa' kólteméssesek ektémól'a kólqahaksek kélqahasso, kóltaxaksek chá'a xama meteymog apkelwesey m'a doce pók aptémakxa nak chá'a énxet'ák ma'a Israel.
22 “Elanés sa' ánet axát'ák élpexyeynchamaxche sawo ekyátekto agko' la'a m'a kélchexanma nak chá'a kélnények. 23 Elána sa' nahan ánet sawo élyaqye sawo ekyátekto ekmomnáwa, enegken sa' ma'a ánet naw'ék nak chá'a m'a kélchexanma kélnények; 24 elatches sa' ánet axát'ák élpexyeynchamaxche nak sawo ekyátekto ekmomnáwa m'a ánet sawo élyaqye nak, cham'a ekhágko nak ánet napwe'ék néten ma'a kélchexanma nak chá'a kélnények, 25 elatches sa' nahan ánet naw'ék nak chá'a ánet axát'ák élpexyeynchamaxche nak ma'a néten nak ánet kéltahanchesso meteymog éltaqmalma, yaqwayam sa' kóltétekxak chá'a ekmeykegkaxa nak chá'a m'a apáwa efod ekpayho nak egnények. 26 Elána sa' makham mók ánet sawo élyaqye sawo ekyátekto ekmomnáwa, elatches sa' ma'a ánet nekhaw'ék nak kónego agko' ma'a kélchexanma nak kélnények, ekpayho nak nekhaw'ék kañe', apyetnamo xamo' nak ma'a apáwa apyaqwate efod. 27 Elána' sa' makham mók ánet sawo élyaqye sawo ekyátekto ekmomnáwa, enegken sa' ma'a apmonye' kéltéteykekxexa nak chá'a m'a apáwa apyaqwate efod, kóneg sa' eyke, nepyeseksa nak ma'a kélyetnaqte ketsék néten nak ma'a nepxet apáwa efod. 28 Keñe sa' kólnaqtétekxak chá'a sawo élyaqye agkok kélchexanma nak kélnények sawo élyaqye apagkok nak apáwa efod ma'a xama apxát'ák apyápaqmate, yaqwayam sa' keytek chá'a néten kéltete nak nepxet ma'a apáwa efod kélchexanma nak kélnények, tén han megkayenyekxeyk chá'a ekyepetche m'a apáwa nak. 29 Aptaxneyk sa' agkok chá'a Aarón kélpakxanma appagkanamap yetlo apkexanma apnények ma'a apkexanma nak chá'a apnények, ekyetlómo m'a kélmeykha nak chá'a yaqwayam kólya'asagkohok ma'a apmopmenyého nak Dios, eswohok sa' nahan chá'a sekhakxa m'a apkelwesey nak Israel apketchek, ko'o sektáha nak Wesse' kélagkok, yaqwayam sa' kaxénwakxohok chá'a ewáxok. 30 Enegken sa' nahan kañe' kélchexanma nak chá'a kélnények ma'a Urim tén han ma'a Tumin, cham'a kélmeykha nak chá'a yaqwayam kólya'asagkohok ma'a apmopmenyého nak Dios, yaqwayam sa' elsók chá'a Aarón elchexnek apnények apmeyákxo enxoho chá'a sekhakxa ko'o, sektáha nak Wesse' kélagkok. Apnények sa' chá'a elchexnek Aarón xa kélmeykha nak chá'a yaqwayam kólya'asagkohok sekmámenyého nak chá'a ko'o.
31 “Elanés sa' nahan apáwa apyápaqmate apyókxoho apchaqlamap ma'a apáwa apyaqwate nak efod, 32 yetlo apyagqaxe nepyeseksa nétchessamakxa empátek. Eyaqsásekxa sa' nahan elanaksek egyespok ma'a nekhaw'ék nak apyagqaxe, aptémól'a egyespok ma'a kéltaxno kéllanel'a aqsok émpehek, yaqwayam enxoho melyeptakpehe'. 33 Enegkenák sa' nahan yántakyexna kéleykmássesso apáwa apyápaqmate, hómáyok, apyexwase, élpaxqamáxche élyetnaheykha étkók sawo ekyátekto ekmomnáwa m'a ekyókxoho nápakhaw'ék ma'a apáwa apwenaqte. 34 Xama élyetnaheykha étkok sawo ekyátekto ekmomnáwa sa' chá'a sekxo', tén sa' chá'a xama yántakyexna, tén sa' mók élyetnaheykha étkok makham, tén sa' makham mók yántakyexna, sa' etnéssesek apnegkenéyak apyókxoho nápakhaw'ék nak apáwa apwenaqte xa. 35 Etaxnekxak sa' chá'a Aarón aptamheyncha'a enxoho apkelmaxnéssesso énxet'ák ahagkok xa apáwa apwenaqte nak, yaqwayam sa' kañexchek chá'a élyetnaheykha aptaxna enxoho chá'a kélpakxanma appagkanamap sekhakxa nak ko'o sektáha nak Wesse' kélagkok ma'a élyetnaheykha étkók nak, essenhan ma'a aptepa enxoho chá'a, tén sa' megyetsepe'.
36 “Elána sa' nahan xama aqsok ekpayhe élyenma sawo ekyátekto agko' la'a, elqahes sa' nahan ektémól'a m'a xama kélqahassól'a, ekxeyenma nak ekpeywa ‘Nempagkanchásamáxche Wesse' egegkok’. 37 Épetches sa' nahan aqsok ekpayhe élyenma nak ma'a nekha nak kélatchesso kélpátek, ekpayho nak ekpayhakxa négát, yetlo aptete xama axát'ák apyápaqmate yaqwayam sa' kataqmelek ekyepetche. 38 Keytek sa' chá'a ekpayhakxa nápat nak ma'a Aarón, emekxak sa' Aarón ekyókxoho m'a aqsok apkelánéyák nak chá'a m'a israelitas megyaqhémo nak chá'a ektémakxa m'a aqsok élpagkanamaxche, tén han ma'a appagkanchesa enxoho chá'a m'a aqsok segkésso naqsa nak ko'o; sa' eyke kañék chá'a sekma takha' aqsok segkésso naqsa m'a aqsok ekpayhe élyenma ekyetno nak ekpayhakxa nápat, ko'o sektáha nak Wesse' kélagkok.
39 “Elána sa' apáwa apwenaqte kélótma m'a apáwa apkeláxñe nak, elána sa' nahan kélatchesso kélpátek ma'a apáwa apkeláxñe nak. Keñe sa' ma'a kéltétamáxche nak katnehek ma'a kéleykmassáseykhal'a kélótma. 40 Elanés sa' nahan apkelántaxno apkelwenaqte m'a Aarón apketchek nak, tén han ma'a apnaqtete nak chá'a nepxet tén han ma'a apkelatchesso apqatkok, yaqwayam sa' kalmések apkeleymákpoho tén han ektaxnémo.
41 “Elántaxneyásekxa sa' apkelnaqta m'a apepma Aarón tén han ma'a apketchek nak, tén sa' eyegkenchesek apqátek ma'a pexmok égmenek, yaqwayam sa' egkések kaxwók apkeltamheykha tén han elpagkanchesek yaqwayam etnehek apkelmaxnéssesso énxet'ák ahagkok. 42 Elánesák sa' nahan apkelatchesso apyay'ák apkelpense m'a apáwa apkeláxñe nak, yaqwayam sa' elatchásekxak eyeynamo m'a nepxet nak ekweyktámho m'a apyay'ák nak, 43 tén han yaqwayam sa' elatchásekxak chá'a Aarón tén han apketchek apkelántaxnegwákxo enxoho chá'a m'a kélpakxanma apchaqneykekxexa nak chá'a énxet'ák, essenhan ma'a apchaqnágweykxo enxoho chá'a nekha m'a ekwatnamáxchexa nak aqsok, cham'a apkeltamheyncha'a enxoho chá'a elmaxnéssesek énxet'ák ahagkok ma'a kañe' kélpakxanma appagkanamap, yaqwayam enxoho melanagkek chá'a xama aqsok megkapayhawo nak chá'a elanagkok, keñe eletsapok. Cháxa xama segánamakxa apagkok meyke néxa Aarón xa tén han ma'a aptawán'ák neptámen nak.