Cántico de Moisés y de María
1 Entonces Moisés y los hijos de Israel elevaron este cántico al Señor. Dijeron:

Cantaré al Señor, que se ha engrandecido:
¡Ha echado en el mar jinetes y caballos!
2 El Señor es mi fortaleza y mi cántico;
¡el Señor es mi salvación!
Él es mi Dios, y lo alabaré;
es el Dios de mi padre, y lo enalteceré.
3 El Señor es un valiente guerrero,
y su nombre es el Señor.
4 El Señor arrojó al mar
los carros y el ejército del faraón;
¡sus capitanes más aguerridos
se hundieron en el fondo del Mar Rojo!
5 ¡Como piedras cayeron al abismo,
y el mar profundo los cubrió!

6 Señor, Señor,
¡el poder de tu diestra se ha magnificado!
¡El poder de tu diestra quebrantó al enemigo!
7 ¡Tu gran poder derribó a tus adversarios!
¡Tu ira los consumió como a hojarasca!
8 Soplaste, y se amontonaron las aguas;
las corrientes se juntaron en un montón;
¡los abismos se cuajaron en medio del mar!

9 El enemigo decía:
«Los perseguiré y los haré mis prisioneros;
¡repartiré sus despojos hasta quedar hastiado!
¡Sacaré la espada y yo mismo los destruiré!»
10 Pero soplaste, y el mar los cubrió;
se hundieron como plomo en las aguas impetuosas.

11 ¿Quién como tú, Señor, entre los dioses?
¿Quién como tú, santo y magnífico,
que realizas maravillosas hazañas
y llevas a cabo sorprendentes prodigios?
12 Extendiste tu diestra, y la tierra se los tragó;
13 en tu misericordia guías a tu pueblo redimido
y con tu poder lo llevas a tu santa morada.
14 Los pueblos lo saben, y tiemblan de miedo;
en su tierra, los filisteos se doblan de dolor.
15 Los caudillos de Edom quedan confundidos
y los valientes de Moab tiemblan de pies a cabeza;
¡todos los cananeos se acobardan!

16 Señor, ¡que les sobrevenga espanto y temor!
¡Queden mudos como piedras ante tu brazo poderoso,
hasta que haya pasado tu pueblo,
el pueblo que tú mismo rescataste!
17 Tú, Señor, los llevarás al monte donde habitas,
al lugar que has preparado, y allí los plantarás,
en el santuario que tú mismo has afirmado.
18 ¡Tú, Señor, reinas ahora y siempre!

19 Ciertamente el faraón entró en el mar, cabalgando con sus carros de guerra y su gente de a caballo, pero el Señor hizo que las aguas del mar se volvieran contra ellos, y los hijos de Israel cruzaron el mar en seco.
20 Entonces la profetisa María, que era hermana de Aarón, tomó un pandero, y todas las mujeres salieron danzando tras ella y tocando sus panderos.
21 Y María cantaba:

Canten en honor del Señor,
porque se ha engrandecido en gran manera:
¡ha echado en el mar al caballo y al jinete!
El agua amarga de Mará
22 Moisés ordenó que Israel partiera del Mar Rojo y se dirigiera al desierto de Shur. Los israelitas anduvieron tres días por el desierto sin hallar agua,
23 y cuando llegaron a Mará no pudieron beber las aguas de ese lugar porque eran amargas. Por eso le pusieron por nombre Mará.
24 Allí el pueblo murmuró contra Moisés, y dijo: «¿Qué vamos a beber?»
25 Entonces Moisés pidió ayuda al Señor, y el Señor le mostró un árbol. Moisés lo echó al agua, y el agua se volvió dulce.
Allí el Señor les dio estatutos y ordenanzas, y los puso a prueba.
26 Les dijo:
«Si escuchas con atención la voz del Señor tu Dios, y haces lo que es recto delante de sus ojos, y prestas oído a sus mandamientos y cumples todos sus estatutos, jamás te enviaré ninguna de las enfermedades que les envié a los egipcios. Yo soy el Señor, tu sanador.»
27 Luego llegaron a Elim, donde había doce manantiales y setenta palmeras, y acamparon allí, junto a los manantiales.
Moisés apmeneykmasso
1 Tén axta Moisés apmeneykmasa yetlo israelitas se'e negmeneykmasso nak, apkelsawassásawo m'a Wesse' egegkok. Aptáhak axta apkelmeneykmasso s'e:

“Anneykmássesek sa' ko'o
Wesse' egegkok,
cham'a apmallana axta nepyeseksa
apkelenmexma apkelweykeságko
kañe' wátsam ekwányam ma'a yátnáxeg
tén han ma'a apheykha nak apkap'ák.
2 Wesse' egegkok keñamak
sekmeneykmasso, hakte cham'a
sénnaqtésso m'a, tén han sewagkasso teyp.
Cham'a apteme Dios
ahagkok ma'a, alpeykeshok sa';
táta Dios apagkok ma'a,
atnéssesek sa' apcheymákpoho.
3 Wesse' egegkok apteme xama
kempakhakma yáp apwányam apagko'.
Wesse' egegkok apwesey xa.
4 Apkelweykásegkek axta Wesse' egegkok
wátsam ekwányam ma'a
yátnáxeg apkelyenyawasso tén han ma'a
faraón sẽlpextétamo apagkok;
¡kelnapchek axta Wátsam Ekwányam
Ekyexwase m'a sẽlpextétamo
ektáha axta apkelyéseykha!
5 Appallénteyk axta ekweykmoho m'a
kañók agko', máxa axta aptamhágkok
ma'a ektémól'a meteymog kapallenta',
chápekxeyk axta m'a wátsam
ekwányam ekmattawóneg nak.
6 Wesse' egegkok,
kayhek xép apmek
apkelya'assamakxa,
ekmowána nahan eghak,
cham'a éltepelchawo axta m'a
katnaha egnámakkok.

7 “Yetlo ekyawe apmopwána axta exchep
apkeltekpagágkok ma'a
ektáha axta apkenmexeykekxa;
aplókók apagko' axta exchep,
apkelmetchek axta nahan ma'a,
máxa axta aptamhágkok ma'a
ektémól'a pa'at apák kalmétek.
8 Apwátekhapchek axta exchep
ekyennaqte agko', tén axta
eyánchásekxo m'a yegmen;
máxa axta entáhak meteymog
kélhaxtal'a élmeyákxo néten
ma'a élyaqyahayam nak;
¡tén ma'a neyseksa nak
wátsam ekwányam ekmattawóneg,
yetneyk axta aqsa meyke éltaqheheykha!
9 Keñe m'a ektáha axta sẽlenmexma
ektáha élchetamso apwáxok se'e:
‘Agmenxenek sa' ekwokmo néltahanyékxo,
agmelaskok sa' nahan ma'a
aqsok nélyementaméyak enxoho,
ekwokmoho élpayhékxo egwáxok.
Ólhexyawasagkok sa'
sawo élwenaqte egagkok,
tén sa' egmék kamasséssók
ma'a apyókxoho.’
10 Apwátekhapchek axta eyke exchep,
tén axta élweykeságko m'a
wátsam ekwányam nak;
máxa axta aptamhágkok
apkelweywegko m'a ektémól'a
meteymog kapallenták neygmen
aphagwokmo m'a
kañók agko' nak wátsam.

11 “Wesse' egegkok,
¡méko pók dios egwanchek
aghéshok xép!
¡Méko apwányam aphawo nak xeyep!
¡Xeyep apkelane chá'a m'a
aqsok ekpelakkasso nak agweta'
tén han ma'a ekpexchessamo nak
egyempehek agweta'!
¡Payhawók xeyep kólteméssesek
apcheymákpoho!
12 ¡Apyenyenteyk axta exchep apmopwána
tén axta eksawhawo eyápeykxo
xapop ma'a énxet'ák!
13 Yetlo apkelásekhayo exchep
apnaqleykha s'e énxet'ák apagkok
apkelwagkasa nak teyp;
yetlo apmopwána nahan
apnaqleykekxak ma'a yókxexma
ekpagkanamaxchexa apagkok nak.
14 Elpexyennók sa' chá'a
apkelleg'a enxoho m'a ekyókxoho
apheykegkaxa nak chá'a énxet'ák,
elektakpok sa' ellegagkohok
ekmáske m'a filisteos,
15 meyke apkelwasqapma sa'
etnahagkok eñama apkelaye m'a
apkelámha apmonye'e nak
sẽlpextétamo yókxexma Edom,
elpexyennók sa' apkelaye m'a
apkelámha apmonye'e nak
kempakhakma m'a yókxexma Moab,
kamaskok sa' apkelyennaqte
m'a apyókxoho énxet'ák Canaán.

16 “Wesse' egegkok,
¡elyegwakkas!, ¡yána' yeygkok!
¡tásek exmakha aqsa ektémól'a
kaxnagkok ma'a meteymog
eñama xa apmopwána ekyennaqte nak,
ekwokmoho sa' apkelyeyk'a m'a énxet'ák apagkok,
cham'a énxet'ák apteme nak xeyep apagkok!
17 Wesse' egegkok,
hẽlye'és negko'o yaqwayam
aghamok ma'a egkexe apagkok
ekpagkanamaxche nak,
cham'a yókxexma sẽlyessáseykegkaxa axta
yaqwayam aghamok, apkeláneykxa axta
tegma appagkanamap apagkok.

18 “¡Katnahagkok sa' chá'a apteme
Wesse' egegkok megkatnégwayam ennéxa!”
María ekmeneykmasso
19 Xama axta élántaxna yátnáxeg apkelyenyawasso tén han apkelchánte yátnáxeg apagkok faraón ma'a wátsam ekwányam awáxok, apkeltamhók axta kápekxak yegmen ma'a Wesse' egegkok; tén axta m'a israelitas apkelyeykhákxo aqsa ektémól'a keymáwhok exma xapop ma'a kañe' nak wátsam ekwányam awáxok. 20 Keñe axta m'a kelán'a ekxeyenmo axta chá'a Dios appeywa ekwesey María, apyáxeg axta m'a Aarón, ekma xama kélaqtawáseykha ekyaqyél'a, kelyetlókek axta nahan ekyókxoho m'a kelán'ák, neywegkek axta, kelpáwássek axta m'a aqsok élyaqye nélaqtawáseykha nak. 21 Axta entáhak nahan éláneya neyseksa élmeneykmasso námakkok se'e:

“Kólmeneykmásses Wesse' egegkok,
cham'a apmallana axta
nepyeseksa apkelenmexma,
apkelweykeságko wátsam
ekwányam ma'a yátnáxeg
tén han ma'a apheykha nak apkap'ák.”
Yegmen ekmáske
22 Apkeltamhók axta eyenyók apheykha israelitas Moisés ma'a nekha Wátsam Ekyexwase nak. Tén axta apkelmeyákxo m'a yókxexma meykexa nak énxet ekwesey nak Sur. Ántánxo ekhem axta entáhak apkelxega meyke apkelwetágwayam yegmen. 23 Xama axta apkelwokmo m'a yókxexma ekwesey nak Mará, mopwanchek axta apmako énagkok yegmen ekyetno axta m'a, hakte askohok agko' axta. Axta keñamak éltamhomaxko ekwesey Mará m'a yókxexma nak.
24 Apcheynawók axta nahan apkelpaqméteyncha'a ekmaso énxet'ák apxéna m'a Moisés. Aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a s'e: “¿Yaqsa sa' agyenagkok?” 25 Tén axta Moisés apkelmaxneya m'a Wesse' egegkok apkeltamho epasmok, apxekmóssek axta nahan énmakxa xama yámet étkok. Apyenyókek axta neygmen Moisés ma'a yámet étkok nak, keñe axta eyátsékxo m'a yegmen nak.
Cháxa apkelyepkeynakxa axta nahan sekxók Wesse' egegkok israelitas ma'a, apméssek axta nahan xama segánamakxa tén han xama sempékessáseyak nak ektémakxa nenxega. 26 Aptáhak axta apkeláneya s'e: “Kélhaxnawók agkok chá'a kéxegke meyke kéltawásseyo kóleyxhok ma'a sektáhakxa enxoho chá'a séláneya, ko'o sektáha nak Wesse' Dios kélagkok, tén han kéllana enxoho chá'a m'a ekpeykeseykekxoho nak chá'a ko'o ewáxok, kélyahákxoho enxoho nahan chá'a m'a séltémókxa nak chá'a kóltéhek, tén han kéllana enxoho chá'a m'a segánamakxa ahagkok nak, magwáphaksek sa' ko'o xama enxoho m'a aqsok ekmaso nenlegeykegkoho, seyáphasa axta ko'o nepyeseksa m'a egipcios, hakte ko'o sekteme Wesse', ektáha nak chá'a apkelmeyáseykekxa kélyennaqte kéxegke.”
27 Apkelwokmek axta m'a yókxexma ekwesey nak Elim, ekheykegkaxa axta nahan doce maxcha'a yegmen ma'a tén han setenta yám'áxa élaqnéyak, apkelpakxenwokmek axta nahan ma'a ekpayhókxa axta ekyetnamakxa m'a yegmen.